Sterowanie z zastosowaniem regulatorów Sterowanie w pÄ™tli zamkniÄ™tej z zastosowaniem regulatora PD. Rys. 11. Schemat blokowy ukÅ‚adu zamkniÄ™tego z regulatorem PD Na rys. 11 pokazano schemat blokowy ukÅ‚adu sterowania ze sprzężeniem zwrotnym w ukÅ‚adzie regulacji z regulatorem PD. WejÅ›cie V(ðs)ð jest tu okreÅ›lone zależnoÅ›ciÄ…: d V(ðs)ð =ð KP[ðqðmk (ðs)ð-ðqðmk (ðs)ð]ð-ð KD sqðmk (ðs)ð gdzie: KP - współczynnik wzmocnienia dziaÅ‚ania proporcjonalnego (P), KD - współczynnik wzmocnienia dziaÅ‚ania różniczkujÄ…cego (D). StosujÄ…c transformatÄ™ Laplace a do równania dynamiki czÅ‚onu o postaci: &ð Jkqð&ð +ð Bkqð&ð =ð uk -ð dk , mk mk przy zastosowaniu sygnaÅ‚u sterujÄ…cego ze sprzężeniem zwrotnym V(ðs)ð wedÅ‚ug powyższej reguÅ‚y, równanie ukÅ‚adu zamkniÄ™tego ma postać: KK rk P d qðmk (ðs)ð =ð qðmk (ðs)ð-ð D(ðs)ð P(ðs)ð P(ðs)ð gdzie p(ðs)ð jest wielomianem charakterystycznym pÄ™tli zamkniÄ™tej p(ðs)ð =ð Jk s2 +ð (ðBk +ð KKD )ðs +ð KKP UkÅ‚ad zamkniÄ™ty bÄ™dzie stabilny dla dodatnich współczynników KP i KD oraz ograniczonych zakłóceÅ„, a uchyb nadążania bÄ™dzie równy: Jk s2 +ð (ðBk +ð KK )ðs rk d D d E(ðs)ð =ð qðmk (ðs)ð-ðqðmk (ðs)ð =ð qðmk (ðs)ð+ð D(ðs)ð p(ðs)ð p(ðs)ð JeÅ›li na wejÅ›ciu zostanie podany skok jednostkowy o wartoÅ›ci: d qðmk d qðmk (ðs)ð =ð s to przy staÅ‚ym zakłóceniu o wartoÅ›ci D D(ðs)ð =ð s uchyb w stanie ustalonym można wyznaczyć z twierdzenia o wartoÅ›ci granicznej, uchyb ten bÄ™dzie miaÅ‚ wartość: rk D eÄ„ð =ð lim sE(ðs)ð =ð s®ð0 KK P 1 Uchyb sterowania jest zależny od współczynnika przeÅ‚ożenia przekÅ‚adni i maleje dla mniejszych jego wartoÅ›ci a wiÄ™c dla wiÄ™kszych wartoÅ›ci współczynnika redukcji prÄ™dkoÅ›ci, ponadto uchyb maleje ze wzrostem współczynnika wzmocnienia KP . Warto również zwrócić uwagÄ™, że wartość zakłócenia D jest w stanie ustalonym zwiÄ…zana z dziaÅ‚aniem siÅ‚y grawitacji, której wpÅ‚yw jest zależny od bieżącej konfiguracji, ale w stanie ustalonym wpÅ‚yw ten jest staÅ‚y. Jakość sterowania z zastosowaniem regulatora PD UkÅ‚ad zamkniÄ™ty z regulatorem PD jest drugiego rzÄ™du i odpowiedz na skok jednostkowy można okreÅ›lić z wykorzystaniem czÄ™stoÅ›ci wÅ‚asnej wð0 i współczynnika tÅ‚umienia ukÅ‚adu zð . ZakÅ‚adajÄ…c wartoÅ›ci wymagane wð0 i zð współczynniki wzmocnieÅ„ KP i KD można wyznaczyć z zależnoÅ›ci: (ðBk +ð KK )ð KK 2 D P 2 2 s +ð s +ð =ð s +ð 2zðwð0 s +ð wð0 , J J k k a stÄ…d: 2 wð0 Jk 2zðwð0 J -ð Bk k KP =ð , KD =ð K K W ukÅ‚adach regulacji napÄ™dów robotów przyjmuje siÄ™ zð =ð 1 co powoduje, że odpowiedz jest tÅ‚umiona ze współczynnikiem o wartoÅ›ci krytycznej co zapewnia najszybszÄ… odpowiedz nieoscylacyjnÄ…. W tym wypadku czÄ™stość wð0 jest pulsacjÄ… granicznÄ… pasma przenoszenia. PrzykÅ‚ad: Na rys. 12 pokazano schemat blokowy ukÅ‚adu drugiego rzÄ™du. Rys. 11. Schemat blokowy ukÅ‚adu zamkniÄ™tego z regulatorem PD Potraktujemy ten ukÅ‚ad jako ukÅ‚ad przykÅ‚adowy, wiÄ™c zaniechano oznaczeÅ„ dotyczÄ…cych numeracji czÅ‚onu oraz uproszczono opis zakłócenia. Wielomian charakterystyczny pÄ™tli zamkniÄ™tej ma postać: p(ðs)ð =ð s2 +ð (ð1+ð KD )ðs +ð KP d Załóżmy, że qð =ð 10 i że na ukÅ‚ad nie dziaÅ‚a zakłócenie (d=0). Dla typowej w serwomechanizmach robotów wartoÅ›ci tÅ‚umienia zð =ð 1, żądane wzmocnienia regulatora PD przy różnych wartoÅ›ciach czÄ™stoÅ›ci wÅ‚asnych wð0 zapisano w tabeli: Tabela 1. wð0 KP KD 4 16 7 8 64 15 2 12 144 23 qð(ðs)ð KP +ð KDs G(ðs)ð =ð =ð d qð (ðs)ð s +ð (ðKD +ð1)ðs +ð KP d UkÅ‚ad poddano dziaÅ‚aniu skoku jednostkowego qð =ð 10 ×ð1(ðt)ð, odpowiedzi czasowe ukÅ‚adu na to wymuszenie pokazano na rys. 12. Rys. 12. Odpowiedzi czasowe ukÅ‚adu tÅ‚umionego krytycznie z regulatorem PD d na skok qð =ð 10 ×ð1(ðt)ð. Załóżmy, że w kolejnym eksperymencie na ten sam ukÅ‚ad dziaÅ‚a zakłócenie d=40. ZakÅ‚adajÄ…c że wzmocnienia regulatora PD przyjÄ™to jak w tabeli 1, odpowiedzi ukÅ‚adu na taki sam skok d jednostkowy qð =ð 10 ×ð1(ðt)ð pokazano na rys. 13. Rys. 13. Odpowiedzi czasowe ukÅ‚adu tÅ‚umionego krytycznie z regulatorem PD d na skok qð =ð 10 ×ð1(ðt)ð w obecnoÅ›ci zakłócenia d=40. 3 Uchyb w stanie ustalonym przy dziaÅ‚aniu zakłócenia jest mniejszy przy wiÄ™kszych wzmocnieniach. ZwiÄ™kszajÄ…c wzmocnienia można teoretycznie uzyskać szybszÄ… odpowiedz, jednak w praktyce szybkość odpowiedzi jest ograniczona przez wartość granicznÄ…, gdyż wartość prÄ…du silnika (a wiÄ™c i wartość rozwijanego momentu mechanicznego na wale) jest ograniczona konstrukcyjnie - silnik jest zabezpieczony przez ograniczenie wartoÅ›ci prÄ…du w ukÅ‚adzie sterowania aby nie ulegÅ‚ awarii, natomiast dodatkowym czynnikiem który ogranicza szybkość odpowiedzi jest podatność waÅ‚u silnika i przekÅ‚adni redukujÄ…cej prÄ™dkość kÄ…towÄ…. 4