2000 10 Szkoła konstruktorów klasa II


Szkoła Konstruktorów
- Szkoła Konstruktorów klasa II
S
z
k
o
ł
a
K
o
n
s
t
r
u
k
t
o
r
ó
w
k
l
a
s
a
I
I
Co tu nie gra?
C
o
t
u
n
i
e
g
r
a
?
Co tu nie gra?
C
o
t
u
n
i
e
g
r
a
?
Rozwiązanie zadania 52 światłem dopiero przy prądach rzędu miliam- winna być dołączona przez rezystor R4, nato-
W EdW 6/2000 na stronie 38 zamieszczony perów, jednak wtedy w każdym przypadku miast przekaznik R3  bezpośrednio do ko-
był schemat  wskaznika do wszystkiego , układ będzie pobierał z badanego obwodu lektora T2.
nadesłany przez jednego z młodszych uczest- stosunkowo duży prąd, tymczasem wskaznik Tranzystory T1 i T2 w założeniu powinny
ników Szkoły. Schemat ten można zobaczyć powinien obciążać badany obwód w jak naj- stanowić przerzutnik monostabilny, włącza-
na rysunku A. jący po krótkim naciśnięciu przycisku
S przekaznik P3 na określony czas. Pokazany
układ nie pełni takiej funkcji  przycisk
S musiałby być stale naciśnięty. Jedna nóżka
kondensatora będzie wisieć w powietrzu.
Usterka polega w tym wypadku na braku po-
łączenia S, C1, R4, T2  to w zasadzie drob-
ny błąd, polegający tylko na braku kropki na
schemacie. Ale nawet gdyby pomysłodawca
nie zapomniał o kropce, to układ i tak jest
niepraktyczny  taki klasyczny, żeby nie po-
wiedzieć książkowy, przerzutnik pobiera
w spoczynku spory prąd. Przecież T1 w spo-
czynku jest otwarty i przez rezystor R7 pły-
nie prąd o wartości 1...2mA, zależnie od war-
Rys. A mniejszym stopniu. Już to praktycznie dys- tości napięcia baterii. Prąd ten dość szybko
kwalifikuje proponowane rozwiązanie. wyczerpie baterię.
Uczestnicy konkursu wytropili szereg usterek Sposób sterowania przekazników jest Wytropiliście wszystkie wymienione
proponowanego układu. Mnie najbardziej wprawdzie ciekawy (zadziałanie P2 odcina usterki. Część uczestników słusznie doszła
ucieszył fakt, że w konkursie wziął udział tak- P1), jednak przy podanej wartości R3 przeka- do wniosku, że układu nie da się w prosty
że Autor pokazanego schematu i również znik P1 zadziałałby dopiero przy bardzo wy- sposób poprawić. Nagrody za prawidłowe
spróbował znalezć błędy. Kolejny raz powta- sokim napięciu. Przy 220V prąd płynący przez spostrzeżenia wylosowali:
rzam, że znalezienie własnego schematu w tej P2 będzie mniejszy niż 0,5mA. Tak samo war- Paweł Wojczuk - Zamość
rubryce nie jest powodem do wstydu. Nasze tości R1 i R2 są zdecydowanie za wysokie. Grzegorz Konieczniak - Aazy
czasopismo ma uczyć elektroniki od podstaw, Błędem jest także zastosowanie diod Bartłomiej Wołowiec - Bielsko-Biała
a analiza błędnych schematów przynosi wiele świecących w mostku prostowniczym (D3,
pożytku i pozwala unikać podobnych usterek. D4), ponieważ mają one niskie napięcie prze- Zadanie numer 56
Jeden z uczestników tak zakończył omawia- bicia, rzędu kilkunastu woltów, a przy wy- Na rysunku B można zobaczyć niewielki
nie błędów: (...) chciałbym pozdrowić wszyst- ższym napięciu ulegną nieodwracającemu fragment schematu  jednokanałowego zdal-
kich początkujących. Nie martwcie się  nie uszkodzeniu. Według schematu D1 i D2 to nego sterowania . Według opisu niewielki
od razu Kraków zbudowano ! diody Schottky ego. To też jest drobny błąd  sygnał z fotodiody jest wzmacniany przez
Postawione zadanie nie było zbyt trudne  według nadesłanego opisu chodzi o diody tranzystory T1, T2 i podawany na wejście
bez większego problemu można znalezć je- Zenera. układu scalonego NE567.
den błąd, potrzebny do wzięcia udziału w lo- W układzie czasowym z tranzystorami
sowaniu nagród. Patrząc z drugiej strony, za- T1, T2 też jest kilka błędów. Ich odnalezienie Rys. B
danie wcale nie było łatwe, bo wręcz nie spo- jest utrudnione wskutek nietypowego naryso-
sób poprawić układu. Dwie główne idee, wania schematu. Przede wszystkim przy po-
przedstawione w EdW 6/2000, są interesują- danej biegunowości baterii powinny być za-
ce, ale nie można i nie warto ich realizować stosowane tranzystory NPN, a nie PNP. Kil-
podanym sposobem. ku uczestników błędnie sądziło, że bateria
Pomysł automatycznego przełączania za- jest dołączona odwrotnie. Aż tak zle nie jest
kresów jest ciekawy, lecz trzeba wziąć pod  kondensator C1 i diody D13, D12 będą po-
uwagę prądy potrzebne do zadziałania po- prawnie spolaryzowane przy biegunowości
szczególnych przekazników. Nie wchodząc baterii takiej, jak na rysunku. Przekaznik
w szczegóły, wystarczy informacja, że prąd w zasadzie jest włączony poprawnie, jednak
zadziałania przekazników na napięcia rzędu w podanym układzie napięcie na nim nie Jak zwykle pytanie brzmi:
12V wynosi co najmniej kilka miliamperów przekroczy 2,2V  napięcia na diodzie zielo-
Co tu nie gra?
(zazwyczaj więcej  kilkanaście lub kilka- nej lub żółtej LED D12. Istnieją wprawdzie
dziesiąt mA). Taki też powinien być prąd przekazniki na tak niskie napięcia pracy Odpowiedzi proszę przysyłać w terminie
współpracującego miernika M1, tymczasem (1,5V), jednak pobierają duży prąd (co naj- 45 dni od ukazania się tego numeru EdW. Na
typowe mierniki wskazówkowe mają daleko mniej kilkadziesiąt miliamperów) i tym sa- kartkach bądz kopertach proszę zamieścić
mniejszy prąd pracy. Oczywiście czulszy mym rezystor R4 uniemożliwi pracę takiego dopisek  NieGra56 . Wśród uczestników jak
miernik można zbocznikować rezystorem, ale niskonapięciowego przekaznika. Słusznie zwykle zostaną rozlosowane nagrody w po-
nie jest to dobry pomysł. Wprawdzie diody domyśliliście się, że przekaznik nie powinien staci drobnych kitów AVT.
D7, D8, D11 świeciłyby dostatecznie jasnym być niskonapięciowy, tylko dioda D12 po- Piotr Górecki
Elektronika dla Wszystkich
37


Wyszukiwarka