Pomoc społeczna, służby społeczne, praca socjalna
Polityka społeczna (WPiA), III rok, ćwiczenia, 45h, semestr letni
mgr Paulina Bunio-Mroczek
Katedra Socjologii Stosowanej i Pracy Socjalnej
Instytut Socjologii UA

[e-mail], p. A-112 (Ek-Soc)
1. Wprowadzenie. Omówienie programu i zasad organizacji zajęć, autoprezentacja członków
grupy, podział zadań (12.02)
2. Bieda i wykluczenie społeczne w kontekście pomocy społecznej. Koncepcje, definicje,
miary, dyskursy (19.02)
Bauman Zygmunt (2006), Praca, konsumpcjonizm i nowi ubodzy, Kraków: WAM, tłum. Stanisław
Obirek (wybrany fragment)
Lewis Oscar (2011), Dzieci Sancheza. Autobiografia rodziny meksykańskiej, Kraków: Wyd. Bona, tłum.
Aleksandra Olędzka-Frybesowa (wybrany fragment)
3. Obszary skoncentrowanego ubóstwa jako środowisko pracy przedstawicieli służb
społecznych. Enklawy/getta biedy w badaniach socjologicznych (26.02)
Warzywoda-Kruszyńska Wielisława (2010), Enklawy biedy  mechanizm powstawania i trwania,
Praca Socjalna, numer specjalny lipiec-sierpień 2010, s. 51-60
Prezentacja: Rewitalizacja (społeczna?) na przykładzie A
odzi
4. Pomoc społeczna w Polsce (modele, funkcje, zasoby, instrumenty, infrastruktura, cele,
zasady, zadania, świadczenia, planowane zmiany) (5.03)
Kaz
mierczak Tomasz, A
uczyńska Marta (1998), Wprowadzenie do pomocy społecznej, Katowice: Wyd.
 Śląsk (wybrany fragment)
Krzyszkowski J. (2008), Pomoc społeczna. Historia i współczesność, Praca Socjalna nr 3 (wybrany
fragment)
Prezentacje: (1) publiczne instytucje pomocy społecznej: Ośrodek Pomocy Społecznej (miejski,
gminny, miejsko-gminny), Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Regionalny Ośrodek Polityki
Społecznej, (2) Niepubliczne instytucje pomocy społecznej: organizacje charytatywne, związki
wyznaniowe, stowarzyszenia, Kościół Katolicki
5. Służby społeczne. Charakterystyka wybranych profesji (12.03)
Szatur-Jaworska Barbara (2006), Kilka uwag o  życiu wewnętrznym służb społecznych w Polsce, tekst
opublikowany w książce  Sześćdziesiąt lat polityki społecznej w Polsce , pod red. A. Raczaszka,
Katowice 2006, dostępny w Internecie
Rysz-Kowalczyk Barbara (2001), Leksykon polityki społecznej, Warszawa: Aspra-Jr
Prezentacje: (1) pracownik socjalny, (2) asystent rodziny, (3) kurator sądowy / doradca zawodowy
6. Praca socjalna  wprowadzenie (modele pracy socjalnej, pojęcie zmiany w pracy socjalnej,
zasady i wartości w pracy socjalnej, profesjonalne pomaganie) (19.03).
Kadela Katarzyna, Kowalczyk Jacek (2014), Standardy pracy socjalnej. Rekomendacje metodyczne i
organizacyjne, Warszawa: Wrzos, s. 10-29 (publikacja dostępna w Internecie)
Prezentacje: (1) zasady i wartości w pracy socjalnej, (2) kiedy interweniować, kiedy pomagać, jak
pomagać nie poniżając
7. Wybrane perspektywy teoretyczne w pracy socjalnej (26.03)
Beckett C. (2010),  Podstawy teorii dla praktyków pracy socjalnej , Wydawnictwo Akademii
Pedagogiki Specjalnej, rozdział 4: Przyczyna i skutek, s. 59-78
Prezentacje: (1) praca socjalna skoncentrowana rozwiązaniach/na kliencie, (2) feministyczna praca
socjalna i multikulturalizm w pracy socjalnej
8. Praca socjalna z indywidualnym przypadkiem (case work) (9.04)
Kadela Katarzyna, Kowalczyk Jacek (2014), Standardy pracy socjalnej. Rekomendacje metodyczne i
organizacyjne, Warszawa: Wrzos, s. 40-49 (publikacja dostępna w Internecie)
Prezentacje: narzędzia w pracy socjalnej z indywidualnym przypadkiem i rodziną (1) wywiad
środowiskowy, (2) kontrakt socjalny
9. Praca socjalna z lokalną społecznością (community work / community development) (16.04)
Green Mike, Moore Henry, O Brien John (2013), Rozwój społeczności w oparciu o zasoby. Model ABCD
w praktyce, Warszawa: CAL (wybrane fragmenty, publikacja dostępna w Internecie)
Prezentacje: (1) CAL  Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej, (2) przykłady dobrych praktyk w
pracy metodą OSL
10. Klienci służb społecznych. Dylematy etyczne w pracy socjalnej (23.04)
Budzyński Andrzej, red., (2003) Pamiętniki bezrobotnych, tom I, Warszawa: SGH Oficyna Wydawnicza
(wybrany fragment)
Prezentacje: (1) Klienci pomocy społecznej (2) Dylematy etyczne w pracy socjalnej
11. Służby społeczne wobec problemów rodzin  przeżywających trudności w pełnieniu funkcji
opiekuńczo-wychowawczej (30.04).
Prezentacje: (1) rodziny zastępcze, adopcyjne, rodzinne domy dziecka, wioski dziecięce, placówki
opiekuńczo-wychowawcze, regionalne placówki opiekuńczo- wychowawcze, interwencyjne ośrodki
preadopcyjne (2) standard pracy socjalnej z rodziną z dziećmi
12. Służby społeczne wobec problemu przemocy wewnątrzrodzinnej (7.05)
Prezentacje: (1) ośrodek interwencji kryzysowej, (2) standard interwencji kryzysowej
13. Służby społeczne wobec problemów osób starszych i przewlekle chorych (14.05)
Prezentacje: (1) domy pomocy społecznej, domy dziennego pobytu, kluby seniora, hospicja, domy
opieki paliatywnej (2) standard pracy socjalnej z osobami starszymi
14. Służby społeczne wobec problemu bezrobocia (21.05)
Prezentacje: (1) Centra Integracji Społecznej (CIS), Kluby Integracji Społecznej (KIS), publiczne służby
zatrudnienia (WUP, PUP), Ochotnicze Hufce Pracy, agencje zatrudnienia, instytucje szkoleniowe,
instytucje dialogu społecznego, instytucje partnerstwa lokalnego, (2) standard pracy socjalnej z
osobami pozostającymi bez pracy
15. Podsumowanie (test końcowy  oceny  ewaluacja zajęć) (28.05)