Artykuł pobrano ze strony eioba.pl
Skąd się wzięły dni tygodnia?
Dlaczego 7? Który dzień tygodnia jest pierwszy? Dlaczego piąty dzień tygodnia nazywa się czwartek, a szósty - piątek?
Dlaczego siedem?
Znamy wszyscy biblijną historię o sześciu dniach stworzenia i o siódmym dniu, w którym Bóg odpoczął i który to dzień
 pobłogosławił i poświęcił . Organizm ludzki jest dobrze przystosowany do rytmu jaki narzuca cykl siedmiodniowy. Zupełnie nie
wyobrażam sobie, że siedmiodniowego tygodnia mogłoby nie być, że każdy kolejny dzień miałby być taki sam i niczym nie
różnić się od pozostałych, albo, że tydzień ma inną od siedmiu liczbę dni.
Jednak z danych historycznych wynika, że w przeszłości obok siedmiodniowego tygodnia, w różnych rejonach świata i w
różnych czasach, niekiedy albo wcale nie stosowano podziału czasu na tygodnie, albo bywały stosowane tygodnie o innej
liczbie dni.
Np. w starożytnym Egipcie tydzień liczył 10 dni. W Biblii znajdziemy teksty, z których wynika, że Hebrajczycy, którzy właśnie
wydostali się spod niewoli egipskiej musieli przyzwyczaić się do siedmiodniowego tygodnia. W 16 rozdziale Księgi Wyjścia jest
napisane, że Bóg zsyła Izraelitom mannę przez 6 kolejnych dni, a siódmego dnia manny nie ma. Jednocześnie wydaje
polecenie, żeby przez 5 dni nie gromadzić zapasu na drugi dzień. Zgromadzona manna psuje się i jest niezdatna do jedzenia.
Ponadto Bóg poleca, żeby szóstego dnia zebrać podwójną ilość i manna odłożona na siódmy dzień (sobotę) nie ulega
zepsuciu, czyli w sobotę jest zjadliwa. Siódmego dnia niektórzy próbują ją zbierać, ale oczywiście manny nie ma. Dodam, że
wydarzenia te miały miejsce jeszcze przed ogłoszeniem przez Boga dekalogu (10 przykazań), w którym czwarte (biblijne)
przykazanie mówi: Pamiętaj o dniu szabatu... (Wj 20,8)
Z kolei w starożytnym Rzymie popularny był tydzień ośmiodniowy. Przez 7 dni czynne były urzędy, a ósmy z kolei był dniem
targowym. Taka sytuacja miała miejsce do początków pierwszego stulecia nowej ery. Definitywnie kres tym praktykom położył w
321 roku cesarz Konstantyn Wielki, który co prawda nominalnie przyjął chrześcijaństwo, ale jednocześnie wydał dekret
zmieniający w chrześcijaństwie święcenie soboty na święcenie niedzieli.
Próbowano jeszcze wprowadzić dziesięciodniowy tydzień w czasie Rewolucji Francuskiej. Niestety próba nie powiodła się.
Także w Związku Sowieckim wprowadzono w ramach walki z cerkwią, w latach 1929-1940 zmianę, najpierw na pięciodniowy,
a następnie na sześciodniowy tydzień. Po tym okresie przywrócono tydzień siedmiodniowy.
Cykl siedmiodniowy może mieć luz
ne powiązanie ze stosowanym dawniej kalendarzem księżycowym. Obieg księżyca wokół
Ziemi (od nowiu do nowiu) to około 29.5 dnia, a 4 fazy księżyca (nów, pierwsza kwadra, pełnia i trzecia kwadra) przypadają w
dużym przybliżeniu co 7 dni. Warto zauważyć, że w biblijnym Starym Testamencie sabat (sobota) bywa czasem powiązany z
nowiem księżyca. Np. w samej końcówce księgi Izajasza czytamy: Bo jak nowe niebiosa i nowa ziemia, które Ja uczynię, trwać
będą przede Mną - wyrocznia Pana - tak będzie trwało wasze potomstwo i wasze imię. Sprawdzi się to, że każdego miesiąca
podczas nowiu i każdego tygodnia w szabat, przyjdzie każdy człowiek, by Mi oddać pokłon - mówi Pan. (Iz 66,22-23)
Kiedy zaczyna się tydzień, a kiedy kończy?
Z biblijnego opisu stworzenia wynika, że niedziela jest pierwszym, a sobota ostatnim dniem tygodnia.
W słowniku umieszczonym na końcu Biblii Tysiąclecia (katolickie tłumaczenie tekstów Biblii) znajdujemy następujący zapis:
 SZABAT  siódmy dzień tygodnia (sobota)&  Zresztą Kościół Katolicki oficjalnie nie zaprzecza, że niedziela jest pierwszym
dniem tygodnia.
To w takim razie przepraszam, że tak się  głupio spytam: Dlaczego więc piąty (jak by nie liczyć) dzień tygodnia nazywa się
czwartek, a szósty  piątek? Kto, kiedy i dlaczego zrobił taki  przekręt ?
SkÄ…d siÄ™ biorÄ… nazwy dni tygodnia?
No właśnie!... Muszę stwierdzić, że przyglądając się tym nazwom w różnych językach i w różnych okresach historii, to mamy z
tym trochę  bałaganu . Nazwy dni tygodnia ściśle wiążą się z religiami i cywilizacjami.
Najprościej sprawa wyglądała w starożytnym Izraelu (i zdaje się, że do tej pory nic się nie zmieniło). Dni tygodnia po prostu
numerowano: pierwszy, drugi itd., ale szósty dzień (piątek) nazywano dniem przygotowania, a siódmy to był sabat, czy jak kto
woli - szabat, albo sobota.
Inaczej było w tzw. krajach pogańskich (nie judeochrześcijańskich). Czczono tam wiele bóstw, a oddawano także cześć
widocznym na niebie ciałom niebieskim: Słońcu, Księżycowi, Marsowi, Merkuremu, Jowiszowi, Wenus i Saturnowi. W
konsekwencji bóstwom tym przypisano kolejne dni tygodnia, i tak nasza niedziela do dziś nazywa się po angielsku  Sunday , a
po łacinie  dies Solis , czyli  dzień słońca, poniedziałek, po angielsku  Monday, po łacinie - dies Lunae  dzień księżyca itd.
Z czasem, w niektórych językach niedzielę zaczęto nazywać dniem Pańskim (np. włoski - domenica, hiszpański - Domingo).
Jednak można w tym punkcie doszukać się kolejnej niezgodności, bowiem podobne określenie (w odniesieniu do innego dnia)
możemy odszukać w Biblii, w Apokalipsie (Objawieniu) Jana. Oto fragment tekstu: Doznałem zachwycenia w dzień Pański i&
(Ap 1,10) Ale powstaje w związku z tym pytanie. Który, dzień tygodnia był dla apostoła Jana dniem Pańskim? Wszystko
jednak wskazuje, że była to sobota. Dlaczego? Po pierwsze ówcześni chrześcijanie święcili w czasach Jana sobotę.
Potwierdzają to teksty biblijne. Oto przykład: Kiedy wychodzili [z synagogi], proszono ich, aby w następny szabat mówili do
nich o tym samym. (& ) W następny szabat zebrało się niemal całe miasto, aby słuchać słowa Bożego. (Dz 13,42 i 44) Dodam,
że sobotnie przemówienia wygłaszał apostoł Paweł, a z kontekstu wynika, że zebrania mają charakter świątecznego
nabożeństwa. Po drugie Chrystus mówił o sobie: Zatem Syn Człowieczy jest Panem szabatu. (Mr 2,28) Po trzecie Chrystus
mówiąc o czasach przyszłych prześladowań, zachęcał do święcenia soboty. Oto Jego słowa: A módlcie się, żeby ucieczka
wasza nie wypadła w zimie albo w szabat. (Mt 24,20) Jak z tego widać, biblijny dzień Pański nie pokrywa się z dzisiejszym
hiszpańskim, włoskim czy portugalskim.
A co z nazewnictwem siódmego dnia tygodnia? Ano oczywiście różnie to wygląda w różnych językach. Angielski, niemiecki i
łacina pozostają przy dniu saturna (Saturday, dies Saturni). Ale w hiszpańskim, włoskim i portugalskim, a także polskim i
rosyjskim znajdujemy nazwy zbliżone do hebrajskiego sabatu (sábado, sabato, !C11>B0, sobota).
Oczywiście nie wszystkie języki świata prześledziłem. Być może gdzieś jeszcze są jakieś ciekawe niespodzianki. W moich
poszukiwaniach zaskoczyły mnie natomiast nazwy dni tygodnia w języku portugalskim. Oprócz dwóch wyjątków: soboty 
sábado i niedzieli  domingo, pozostaÅ‚e okreÅ›lone sÄ… przy pomocy liczb, przy czym okazuje siÄ™, że Portugalczycy umiejÄ… lepiej
liczyć do siedmiu niż Polacy i Rosjanie, bo u nich czwartek to quinta-feira (piąty dzień tygodnia), a piątek - sexta-feira (szósty
dzień tygodnia).
Na zakończenie warto podkreślić, że mimo wspomnianych wyżej niezgodności i  bałaganu w nazewnictwie dni tygodnia,
siedmiodniowy tydzień zachował chronologiczną ciągłość przez tysiące lat. Jednocześnie siedmiodniowy cykl wydaje się być
najlepiej dostosowanym do biologicznego rytmu człowieka.
Adam Szczepański
Cytaty biblijne pochodzÄ… z Biblii TysiÄ…clecia
Autor: Adam Szczepański
Artykuł pobrano ze strony
eioba.pl