Kity Vellemana
Kity Vellemana
Kity Vellemana
Kity Vellemana
Kity Vellemana
Regulowany zasilacz 1,5A
Kontynuujemy prezentacjÄ™
zestawów dla hobbystów
produkowanych przez najbardziej
znanego wytwórcę europejskiego -
firmÄ™ Velleman.
Dla niektórych Czytelników pewną
niedogodnością może być fakt, że
instrukcja, choć napisana jest
w kilku językach, nie zawiera wersji
polskiej. Ponadto instrukcja podaje
tylko najpotrzebniejsze wskazówki
potrzebne przy montażu, nie
obejmuje natomiast żadnej analizy
funkcjonowania układu, a wiemy że
interesuje to spore grono
odbiorców.
W tym numerze przedstawiamy
uniwersalny zasilacz o napięciu
wyjściowym regulowanym
K1823
w szerokich granicach i dużym
prądzie maksymalnym. Może on
znalez
ć zastosowanie jako
Napięcie wyjściowe można łatwo regu-
Analiza układu
stabilizator do wielu urządzeń
lować zmieniając stosunek rezystorów
elektronicznego
elektronicznych, szczególnie R1 i R2. Gdy R2 jest zwarty (0W), napię-
Schemat ideowy zasilacza pokazany
cie wyjściowe wynosi właśnie 1,25V
podczas eksperymentów.
rysunku 1
jest na rysunku 1
rysunku 1. Napięcie zmienne
rysunku 1
rysunku 1
i zwiększa się ze wzrostem rezystancji
Zaletą układu jest fakt, że
z transformatora podawane na punkty
R2. W typowym układzie stosuje się R1
zastosowana kostka LM317
AC IN jest prostowane w mostku składa- o wartości 120W, żeby w każdej sytuacji
jÄ…cym siÄ™ z diod D1 - D4 i filtrowane za
umożliwia bardzo łatwą regulację zapewnić przepływ niewielkiego prądu
pomocą kondensatorów C4 i C1. Nie- obciążenia wymaganego do poprawnej
napięcia wyjściowego, a jego
wielki kondensator C1 o pojemności
pracy stabilizatora.
parametry stabilizacji sÄ… znacznie
100nF zwiera ewentualne zakłócenia
Kondensator C2 poprawia współczyn-
lepsze niż standardowych układów
wysokiej częstotliwości, jakie mogłyby
nik tłumienia tętnień zasilania.
przedostać się z sieci energetycznej. Ro-
rodziny 78XX. Oczywiście uzyskane
Montaż i uruchomienie
lę stabilizatora pełni układ scalony
maksymalne prądy i napięcia
LM317, która pracuje jako tak zwany sta- Montaż układu jest bardzo prosty. Na
wyjściowe zależą od użytego
bilizator pływający, co znaczy że żadna
ry-
na płytce drukowanej pokazanej na ry-
ry-
ry-
ry-
transformatora i ewentualnego
z jego końcówek nie jest dołączona do
sunku 2
sunku 2
sunku 2 należy zamontować kolejno:
sunku 2
sunku 2
masy. CechÄ… charakterystycznÄ… takiego - diody prostownicze D1 - D4
radiatora (nie wchodzących w skład
stabilizatora jest, że podczas normalnej - kondensatory: C1 (0,1µF), C2 (10µF),
kitu).
pracy utrzymuje on określone napięcie
C3 (1µF) i C4 (2200µF)
między końcówkami OUT i ADJ - w kos- - rezystor R1
Podstawowe tce LM317 jest to napięcie około 1,25V. - potencjometr R2
parametry
zasilacza
·Zakres napięć wyjÅ›ciowych:
1,25...35V
·Maksymalny prÄ…d wyjÅ›ciowy: 1,5A
·WpÅ‚yw zmian napiÄ™cia wejÅ›ciowe-
go: typ. 0,01%
·WpÅ‚yw obciążenia: typ 0,1%
·TÅ‚umienie tÄ™tnieÅ„ zasilania: typ.
80dB
·Wbudowane wewnÄ™trzne zabez-
pieczenia zwarciowe, termiczne
Rys. 1. Schemat elektryczny zasilacza.
i przeciążeniowe.
30 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 8/96
Kity Vellemana
Kity Vellemana
Kity Vellemana
Kity Vellemana
Kity Vellemana
obciążenia) nie było większe
WYKAZ ELEMENTÓW
WYKAZ ELEMENTÓW
niż 25V. Przy napięciu zmien- WYKAZ ELEMENTÓW
WYKAZ ELEMENTÓW
WYKAZ ELEMENTÓW
nym o takiej wartości (skutecz-
Rezystory
Rezystory
Rezystory
Rezystory
Rezystory
nej) po wyprostowaniu, na
R1: 120W
kondensatorze C4 pojawi siÄ™
R2: potencjometr 4,7kW
napięcie stałe równe napięciu
Kondensatory
Kondensatory
Kondensatory
Kondensatory
Kondensatory
szczytowemu przebiegu sinu-
C1: 0,1µF
soidalnego, czyli około 35V, to
jest tyle ile wynosi maksymal- C2: 10µF
ne napiÄ™cie pracy kondensato- C3: 1µF
ra C4.
C4: 2200µF
Użyty stabilizator może pra-
Półprzewodniki
Półprzewodniki
Półprzewodniki
Półprzewodniki
Półprzewodniki
cować przy obciążeniu do
D1-D4: 1N4001...7
1,5A, ale tylko pod warunkiem,
IC: układ scalony LM317
że napięcie między wejściem
Różne
Różne
Różne
Różne
Różne
IN a wyjściem OUT nie jest
płytka drukowana wg rysunku 2
większe od kilkunastu woltów.
Przy większej różnicy napięć
miÄ™dzy wejÅ›ciem a wyjÅ›ciem powyżej dopuszczalnej (+150°C), wtedy
Rys. 2. Rozmieszczenie elementów na płytce
wewnętrzne obwody zabez- wewnętrzne zabezpieczenie termiczne
drukowanej zasilacza.
pieczające zmniejszają maksy- wyłączy stabilizator i napięcie wyjściowe
malny prąd wyjściowy. się zmniejszy.
- układ scalony Z kolei do poprawnej pracy stabiliza- Aby umożliwić pracę z większymi prą-
Przy montażu kondensatorów C2 i C4 tora jest wymagane, aby napięcie to nie dami należy zastosować odpowiedni ra-
należy zachować właściwą bieguno- było mniejsze niż 2...2,5V. diator. W najprostszym przypadku moż-
wość, a układ scalony ma być wlutowa- W pracującym stabilizatorze wydziela na zastosować kawałek blachy aluminio-
ny tak jak pokazuje fotografia w instruk- się ciepło w ilości proporcjonalnej do wej o grubości 2...3mm i wymiarach np.
cji obsługi. Odwrotne włożenie tych ele- różnicy napięć między wejściem a wy- 10 x 10cm. Z takim radiatorem będzie
mentów może spowodować ich uszko- jściem i do płynącego prądu. Jest to tak można już z naszego zasilacza w opisa-
dzenie. zwana moc strat: nych warunkach pobierać w sposób
UkÅ‚ad po zmontowaniu jest gotowy Pstr = U × Iwy ciÄ…gÅ‚y prÄ…d okoÅ‚o 0,7A (moc strat wynie-
do pracy. Napięcie z uzwojenia wtórne- Jeśli układ scalony nie ma radiatora, sie około 12...13W). Sprawa doboru ra-
go transformatora sieciowego należy do- to może rozproszyć tylko około 1W mo- diatorów wykracza poza ramy niniejsze-
łączyć do punktów AC IN. Po dołączeniu cy. A więc jeśli przykładowo napięcie na go krótkiego opisu, należy jednak wie-
woltomierza do wyjścia (punkty + i -) kondensatorze C4 wynosi 30V, napięcie dzieć, że radiator może być bardzo gorą-
można ustawić potencjometrem R2 po- wyjściowe 12V, to ze stabilizatora moż- cy; może osiągnąć temperaturę nawet
trzebne napiÄ™cie. na pobierać przy pracy ciÄ…gÅ‚ej tylko: ponad +100°C (!), byleby tylko nie zadzia-
Iwy max = Pstr / U łało wewnętrzne zabezpieczenie ter-
Uwagi końcowe
Iwy max = 1W / (30 - 12)V = 0,055A miczne - a to już można sprawdzić do-
Zasilacz może współpracować z róż- = 55mA świadczalnie.
nymi typami transformatorów, byle tylko Przy próbie pracy z większym prądem
Piotr Górecki
Piotr Górecki
Piotr Górecki
Piotr Górecki
Piotr Górecki
napięcie wtórne w stanie jałowym (bez temperatura struktury szybko wzrośnie
ERRARE HUMANUM EST
W czerwcowym numerze EdW nasi Czytelnicy wytropili kilka drobnych błędów. Prosimy w swoich egzemplarzach wpro-
wadzić następujące zmiany:
·Na str. 6 w opisie funkcji pojazdu w punktach 8 i 9 bÅ‚Ä™dnie podano kierunek obrotu.
·Wspomniany na str. 11 nieistniejÄ…cy rysunek 6 to schemat montażowy, czyli rysunek 2.
·Na str. 35: w spisie elementów dioda LD274 ma oznaczenie D3, a nie D2; net lista - prawidÅ‚owy zapis - NET6: R3-1, U1-9,
U1-10.
·Także na str. 35: kit AVT-1045 zostaÅ‚ opisany w EP 5/95, a nie EP 5/96.
·Na schemacie ideowym na str. 39 obok kondensatora C1 powinien być umieszczony napis "wejÅ›cie 1".
·Schemat montażowy na str. 43 powinien być podpisany: rysunek 2, a nie rysunek 3.
·W wykazie elementów na str. 46 pominiÄ™to R15 - 10kW.
·Na schemacie ideowym na str. 47, 48 prosimy poprawić wartoÅ›ci elementów R1, PR1, C3 na zgodne z wykazem
elementów na str. 48.
·Rysunek 4 na str. 53 powinien mieć podpis "Pojemność w funkcji temperatury..."
Wyjaśniamy też, że pomimo różnic w schematach ideowym i montażowym "Wyłącznika sensorowego z jednym
czujnikiem" z EdW 4/96 (str. 45), wyłącznik będzie działał. Nie ma bowiem różnicy, do którego wyjścia (nóżki 1 lub 2)
zostanie podłączony rezystor R4.
31
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 8/96