Zdalnie sterowane modułyO J E K T Y
P R przekaz
nikowe
Zdalnie sterowane
moduły przekaz
nikowe
AVT-5068
Bezprzewodowa transmisja
danych jest jednym
W zaleÅ‚noÅ›ci od zastosowania, uzyskanie wiÍkszych odlegÅ‚oÅ›ci
z wiÍkszych dobrodziejstw,
w ukÅ‚adach zdalnego sterowania bez ìwidzeniaî siÍ nadajnika i od-
jakie zawdziÍczamy rozwojowi
komunikacja pomiÍdzy nadajni- biornika. W prezentowanym ukÅ‚a-
elektroniki. KtÛÅ‚ dzisiaj moÅ‚e
kiem i odbiornikiem moÅ‚e odby- dzie przeÅ‚Ä…cznika przekaünikowe-
wyobraziĘ sobie oglądanie
waĘ siÍ w rÛÅ‚ny sposÛb. Najbar- go do komunikacji zastosowano
telewizji bez pilota u boku?
dziej rozpowszechnione jest sto- wÅ‚aÅ›nie transmisjÍ radiowÄ…. UkÅ‚ad
Kolejny układ zdalnego
sowanie promieniowania podczer- za pomocÄ… jednego nadajnika ra-
sterowania o wielu wonego i fal radiowych. Pierwsze diowego umołliwia sterowanie oś-
medium, ze wzglÍdu na swoje mioma odbiornikami. ModuÅ‚y od-
mołliwościach przedstawiamy
wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci, moÅ‚e byĘ stosowany biornikÛw umoÅ‚liwiajÄ… bezpoÅ›red-
w artykule.
w obrÍbie jednego pomieszczenia, nie sterowanie urzÄ…dzeniami za-
gdyÅ‚ jak kaÅ‚de Å›wiatÅ‚o, promie- silanymi napiÍciem 220V. Jako
niowanie podczerwone nie prze- układ wykonawczy zastosowano
nika przez Å›ciany lub inne prze- przekaünik o prÄ…dzie przewodze-
szkody. Takłe na terenie otwar- nia 2x8A. Daje to mołliwośĘ
tym bez stosowania soczewek sku- przeÅ‚Ä…czania urzÄ…dzeÒ o mocy do
piajÄ…cych Å›wiatÅ‚o maksymalna od- 3,5kW. ZasiÍg toru radiowego
legÅ‚ośĘ miÍdzy nadajnikiem i od- umoÅ‚liwia rozmieszczenie odbior-
biornikiem moÅ‚e wynosiĘ kilka- nikÛw w obrÍbie mieszkania i ste-
naÅ›cie metrÛw. Dlatego transmisja rowanie dowolnym urzÄ…dzeniem.
w podczerwieni jest zwykle
stosowana do sterowania domo- Budowa i działanie
wym sprzÍtem audio-wideo. PrzeÅ‚Ä…cznik skÅ‚ada siÍ z modu-
W tym zastosowaniu sprawdza siÍ Å‚u nadawczego - pilota oraz z mo-
doskonale, gdył przy odpowied- dułu odbiorczego, czyli układu
nio dobranej mocy nadajnika i du- wykonawczego. Na rys. 1 przed-
łej czułości odbiornika, sygnał stawiono schemat elektryczny na-
z pilota zostaje poprawnie odebra- dajnika. SkÅ‚ada siÍ on z jednego
ny nawet w przypadku odbiĘ od układu scalonego - nadajnika ra-
Å›cian lub innych przedmiotÛw. diowego oraz konwertera kodu
Transmisja radiowa umołliwia jeden z ośmiu na kod binarny.
uzyskanie znacznie wiÍkszych od- UkÅ‚ad US1 jest koderem, na ktÛ-
legÅ‚oÅ›ci pomiÍdzy nadajnikiem rego wyjÅ›ciu pojawia siÍ zakodo-
i odbiornikiem, przenika rÛwnieÅ‚ wany sygnaÅ‚ reprezentujÄ…cy war-
przez Å›ciany. MoÅ‚liwe jest wiÍc toÅ›ci binarne wejśĘ adresowych
Elektronika Praktyczna 6/2002
39
Zdalnie sterowane moduły przekaz
nikowe
Rys. 1. Schemat elektryczny nadajnika
A0...A7 oraz czterech wejśĘ da- wejśĘ sÄ… stabilne, wysyÅ‚anie syg- naleÅ‚y ustaliĘ wspÛlny adres za-
nych D1...D4. Dodatkowo ukÅ‚ad naÅ‚Ûw jest blokowane, umoÅ‚liwia- rÛwno nadajnika jak i odbiornika,
ten posiada wejÅ›cie sterujÄ…ce jÄ…c korzystanie z czÍstotliwoÅ›ci poniewaÅ‚ odbiornik bÍdzie reago-
transmisją danych. Podanie pozio- 433MHz innym urządzeniom. wał na sygnały zawierające adres
mu niskiego na wejście TE spra- W prezentowanym nadajniku zgodny z zaprogramowanym na
wia, łe na wyjściu DOUT pojawia funkcja ta jest jednak niewyko- jego wszystkich wejściach adre-
siÍ zakodowany sygnaÅ‚. Ta funk- rzystywana, poniewaÅ‚ do ukÅ‚adu sowych. Adres skÅ‚ada siÍ
cja jest szczegÛlnie przydatna, US1 napiÍcie jest podawane au- z dwÛch czÅ‚onÛw. Pierwszy skÅ‚a-
jeÅ›li ukÅ‚ad pracujÄ…cy w urzÄ…dze- tomatycznie w chwili naciÅ›niÍcia da siÍ z piÍciu bitÛw i jest usta-
niu jest na stałe podłączony do dowolnego przycisku. Po jego wiany za pomocą zwarcia do
zasilania, a transmisja ma byĘ klu- zwolnieniu zasilanie jest odłącza- masy lub plusa zasilania wejśĘ
czowana zewnÍtrznym sygnaÅ‚em. ne, wiÍc wejÅ›cie TE zostaÅ‚o na A0...A4 ukÅ‚adu HT-12E - adres
Wtedy, przez cały czas, gdy na stałe zwarte z masą. Automatycz- w nadajniku i odbiorniku musi
wejściu TE panuje poziom niski, ne podawanie zasilania ma na byĘ taki sam. Drugi człon adresu
dane są wysyłane, a gdy podamy celu zminimalizowanie poboru jest zmieniany w zalełności od
poziom wysoki, ukÅ‚ad przechodzi prÄ…du z baterii. wciÅ›niÍtego przycisku. PoniewaÅ‚
w stan czuwania. Jest to o tyle Pobierany przez układ prąd pilot mołe obsłułyĘ do ośmiu
waÅ‚ne, Å‚e wysyÅ‚any przez caÅ‚y jest w czasie czuwania nieznacz- odbiornikÛw, wiÍc za pomocÄ…
czas sygnaÅ‚ powoduje ìblokadÍî ny, lecz mimo to warto zmniej- klawiszy musimy odpowiednio
czÍstotliwoÅ›ci 433MHz i wÛwczas szyĘ go niemal do zera. Jako zmieniaĘ poziomy na pozosta-
ładen inny układ pracujący na tej nadajnik radiowy zastosowano łych wejściach adresowych ukła-
czÍstotliwoÅ›ci, a znajdujÄ…cy siÍ moduÅ‚ nadawczy RT1. Pracuje on du A5...A7.
w zasiÍgu nadajnika nie bÍdzie z czÍstotliwoÅ›ciÄ… noÅ›nÄ… 433MHz, PoniewaÅ‚ mamy do dyspozycji
pracowaÅ‚ poprawnie, gdyÅ‚ jego a sygnaÅ‚y pojawiajÄ…ce siÍ na wej- tylko trzy wejÅ›cia adresowe, nale-
sygnaÅ‚ bÍdzie zakÅ‚Ûcany. Przy wy- Å›ciu tego ukÅ‚adu powodujÄ… odpo- Å‚aÅ‚o zastosowaĘ konwerter zamie-
korzystaniu wejÅ›cia TE ukÅ‚adu wiedniÄ… modulacjÍ tej czÍstotli- niajÄ…cy sygnaÅ‚y pochodzÄ…ce z oÅ›-
HT-12E sygnaÅ‚ moÅ‚e byĘ wysyÅ‚a- woÅ›ci. miu klawiszy wystÍpujÄ…ce w ko-
ny tylko w chwili zmiany stanÛw Aby moduÅ‚ nadajnika mÛgÅ‚ dzie 1 z 8 na trzybitowy kod
na jego wejÅ›ciach, a gdy stany wspÛÅ‚pracowaĘ z odbiornikami, binarny. W tym celu wykorzysta-
Elektronika Praktyczna 6/2002
40
Zdalnie sterowane moduły przekaz
nikowe
Rys. 2. Schemat elektryczny odbiornika
no diody D5...D12. Powodują one biornika komenda załączenia i wy- czającego urządzenie. Spowodo-
zamianÍ kodu naciÅ›niÍtego klawi- Å‚Ä…czenia jest wysyÅ‚ana pod ten wane to jest tym, Å‚e przy naciÅ›-
sza na kod naturalny dwÛjkowy, sam adres, lecz z innym stanem niÍciu klawisza zaÅ‚Ä…czajÄ…cego spa-
zaÅ› diody D1...D5 oraz D13...D17 na wejÅ›ciu D1. Gdy zostanie dek napiÍcia wystÍpuje na jednej
umoÅ‚liwiajÄ… automatyczne poda- naciÅ›niÍty jeden z przyciskÛw z diod D1...D4, a w przypadku kla-
nie zasilania dla całego układu S1...S4, poprzez diody D1...D4 wiszy wyłączających spadek po-
w chwili naciÅ›niÍcia dowolnego zostanie podane ujemne napiÍcie
klawisza. W tab. 1 zestawiono stan zasilające układ HT-12E, a do wej-
wejśĘ adresowych A5...A7 w za- ścia D1 poprzez rezystor R5 je- Tab.1. Sposób sterowania wejść
adresowych i danych układu HT-12E
leÅ‚noÅ›ci od naciÅ›niÍtego klawisza. dynka logiczna. Odbiornik o zgod-
Za pomocÄ… klawiszy S1...S4 urzÄ…- nym adresie zinterpretuje to jako
Pierwsza grupa odbiorników (1-4)
dzenia mogą byĘ załączane, a kla- załączenie urządzenia. Jeśli zosta-
L.p. JP Klawisz A5 A6 A7 D1
wisze S5...S8 odpowiednio powo- nie naciÅ›niÍty klawisz z grupy
1 OFF S1 1 1 1 1
dują ich wyłączenie. Dodatkowy S5...S8, to prąd popłynie przez
2 OFF S2 1 0 1 1
przełącznik dołączony do złącza jedną z diod D13...D16 wymusza-
3 OFF S3 1 1 0 1
JP umoÅ‚liwia zmianÍ adresÛw dla jÄ…c niski poziom na wejÅ›ciu D1
4 OFF S4 1 0 0 1
sterowania pierwszÄ… lub drugÄ… i przez diodÍ D17 doÅ‚Ä…czy zasi-
5 OFF S5 1 1 1 0
grupÄ… odbiornikÛw. PrzeÅ‚Ä…czanie lanie ukÅ‚adu US1. Poziom niski
6 OFF S6 1 0 1 0
pomiÍdzy grupami odbiornikÛw na wejÅ›ciu D1 spowoduje wiÍc
7 OFF S7 1 1 0 0
zmniejszyÅ‚o dwukrotnie liczbÍ wyÅ‚Ä…czenie przekaünika w odbior-
8 OFF S8 1 0 0 0
przyciskÛw oraz znacznie liczbÍ niku. Jako diodÍ D17 zastosowano
Druga grupa odbiorników (5-8)
zastosowanych diod. diodÍ Schottky'ego, poniewaÅ‚ na
L.p. JP Klawisz A5 A6 A7 D1
Jak juÅ‚ wspomniano i jak wy- tej diodzie spadek napiÍcia jest
1 ON S1 0 1 1 1
nika z tab. 1, przyciski S1...S4 mniejszy nił w standardowych
powodujÄ… zaÅ‚Ä…czenie odpowied- diodach przeÅ‚Ä…czajÄ…cych, dla ktÛ- 2 ON S2 0 0 1 1
niego urzÄ…dzenia, a przyciski rych spadek ten wynosi typowo 3 ON S3 0 1 0 1
S5...S8 jego wyłączenie. Związane 0,7V. Zastosowanie takiej diody 4 ON S4 0 0 0 1
to jest z tym, łe o włączeniu lub ma na celu uzyskanie jednakowe- 5 ON S5 0 1 1 0
wyÅ‚Ä…czeniu urzÄ…dzenia decyduje go spadku napiÍcia w przypadku
6 ON S6 0 0 1 0
stan wejÅ›cia danych D1 ukÅ‚adu naciÅ›niÍcia dowolnego klawisza,
7 ON S7 0 1 0 0
HT-12E. Dlatego dla danego od- zarÛwno zaÅ‚Ä…czajÄ…cego jak i wyÅ‚Ä…-
8 ON S8 0 0 0 0
Elektronika Praktyczna 6/2002
41
Zdalnie sterowane moduły przekaz
nikowe
przeciwny. Tym samym, przekaü- wracajÄ…cy fazy. Dioda D1 zabez-
nik mołe byĘ załączany lub zwal- piecza tranzystory przed wysoki-
niany rÍcznie. Rezystor R5 wymu- mi napiÍciami indukowanymi
sza niski poziom na wejściu ze- w cewce przy wyłączaniu prze-
garowym licznika, a kondensator kaünika. Dioda D2 sygnalizuje
C6 eliminuje drgania stykÛw przy- stan sterownika. JeÅ›li przekaünik
cisku SW, powodując wydłułenie jest załączony, to dioda świeci,
impulsu pojawiajÄ…cego siÍ w mo- w przeciwnym wypadku jest zga-
mencie jego naciÅ›niÍcia. Drugi szona.
sposÛb zmiany stanu na wyjÅ›ciu Do zasilania ukÅ‚adu odbiornika
Q1 układu US2 mołliwy jest zastosowano transformator TS2/
poprzez podanie niskiego poziomu 15, ktÛry wraz z mostkiem pros-
na wejście PE. Jak juł wcześniej towniczym oraz kondensatorami
wspomniano, wartośĘ poczÄ…tkowÄ… C1, C2 dostarcza napiÍcia zasila-
licznika moÅ‚na wpisaĘ w sposÛb nia o wartoÅ›ci okoÅ‚o 12V. NapiÍ-
rÛwnolegÅ‚y. WÅ‚aÅ›nie podanie cie to jest bezpoÅ›rednio wykorzys-
ujemnego impulsu na wejście PE tywane do zasilania cewki prze-
powoduje przepisanie stanÛw lo- kaünika. Do zasilania pozostaÅ‚ych
gicznych wystÍpujÄ…cych na wej- ukÅ‚adÛw odbiornika zastosowano
Å›ciach J1...J4 na wyjÅ›cia Q1...Q4. stabilizator napiÍcia US3.
Rys. 3. Rozmieszczenie elementów
Poniewał nasz licznik zlicza do
na płytce drukowanej nadajnika
dwÛch, dla nas istotny bÍdzie MontaÅ‚ i uruchomienie
tylko pierwszy stopieÒ tego licz- MontaÅ‚ rozpoczynamy od mo-
wstaje na diodach D13...D16 oraz nika, czyli stan wystÍpujÄ…cy na duÅ‚u nadajnika, zgodnie ze sche-
dodatkowo na diodzie D17. Wał- wejściu J1 oraz na wyjściu Q1. matem montałowym pokazanym
ne jest, aby obydwa napiÍcia Podanie ujemnego impulsu na na rys. 3. Na poczÄ…tku montujemy
miaÅ‚y wartoÅ›ci zbliÅ‚one do siebie, wejÅ›cie PE powoduje przepisanie rezystory i diody, nastÍpnie ukÅ‚ad
gdyÅ‚ przy znacznej rÛÅ‚nicy mog- stanu z wejÅ›cia J1 na wyjÅ›cie Q1. US1 oraz nadajnik radiowy RT1.
Å‚yby wystÄ…piĘ przypadki, Å‚e urzÄ…- Ujemny impuls na wejÅ›ciu PE Na koÒcu montujemy zÅ‚Ä…cze
dzenie moÅ‚na byÅ‚o zaÅ‚Ä…czyĘ, lecz pojawi siÍ w momencie odebrania CON1, kondensator C1 i przyciski
nie mołna go juł było wyłączyĘ przez dekoder HT-12D poprawnej S1...S8. Przyciski mogą byĘ wlu-
z powodu zbyt małej mocy nadaj- transmisji radiowej z identycznym towane, w zalełności od potrzeb,
nika. adresem, jak ten zaprogramowany od strony elementÛw lub Å›cieÅ‚ek.
Na rys. 2 przedstawiono sche- na wejÅ›ciach A0...A8 ukÅ‚adu od- Do zÅ‚Ä…cza JP doÅ‚Ä…czamy zewnÍtrz-
mat odbiornika. Poniewał nadaj- biornika. Jełeli w nadajniku został ny przełącznik.
nik moÅ‚e obsÅ‚uÅ‚yĘ osiem takich naciÅ›niÍty klawisz z grupy S1...S4, MontaÅ‚ pÅ‚ytki odbiornika
odbiornikÛw, ich budowa jest taka to na wyjÅ›ciu D1 dekodera pojawi (schemat montaÅ‚owy pokazano
sama, a konfigurowanie odbywa siÍ stan logiczny ì1î, ktÛry zo- na rys. 4) jest nieco trudniejszy
siÍ za pomocÄ… zworek JP1...JP3. stanie przepisany na wyjÅ›cie Q1 z uwagi na wiÍkszÄ… liczbÍ ele-
GÅ‚Ûwnym elementem odbiorni- i dalej poprzez wzmacniacz tran- mentÛw oraz ich zrÛÅ‚nicowanie.
ka jest ukÅ‚ad US1. Jest to dekoder zystorowy spowoduje zaÅ‚Ä…czenie PostÍpujÄ…c wedÅ‚ug powszechnie
wspÛÅ‚pracujÄ…cy z ukÅ‚adem kodera przekaünika. JeÅ›li zaÅ›
zastosowanym w nadajniku. Za w nadajniku naciśnie-
pomocą wejśĘ adresowych my klawisz z grupy
A0...A4, ktÛre (podobnie jak w na- S5...S8, to na wyjÅ›ciu
dajniku) zwieramy do masy lub D1 układu US1 pojawi
do plusa zasilania, ustalamy pod- siÍ stan logiczny ì0î
stawowy adres odbiornika. Adres i nastÄ…pi zwolnienie
ten musi byĘ taki sam we wszyst- przekaünika. O ile ste-
kich odbiornikach i nadajniku. Ja- rowanie przyciskiem
ko odbiornik radiowy został ułyty SW w odbiorniku po-
moduÅ‚ RR3. Dane cyfrowe z jego woduje zmianÍ stanu
wyjÅ›cia sÄ… podawane na wejÅ›cie przekaünika na prze-
układu US1. Układ US2 jest dwu- ciwny, to sterowanie
kierunkowym licznikiem binarnym za pomocÄ… nadajnika
lub dziesiÍtnym, w zaleÅ‚noÅ›ci od zdalnego sterowania
stanu logicznego wejścia B/D. Do- powoduje jednoznacz-
datkowo licznik ten umołliwia ne załączenie lub
rÛwnolegÅ‚y wpis wartoÅ›ci poczÄ…t- zwolnienie przekaüni-
kowej. W prezentowanym urządze- ka, niezalełnie od jego
niu pełni jednak dosyĘ nietypową poprzedniego stanu.
funkcjÍ. KaÅ‚dorazowe naciÅ›niÍcie Tranzystory T1 i T2
przycisku SW powoduje, Å‚e stan pracujÄ… jako wzmac-
Rys. 4. Rozmieszczenie elementów na płytce
wyjÅ›cia Q1 ukÅ‚adu zmienia siÍ na niacz prÄ…dowy nieod-
drukowanej odbiornika
Elektronika Praktyczna 6/2002
42
Zdalnie sterowane moduły przekaz
nikowe
Zdalnie sterowane moduły przekaz
nikowe
przyjÍtej zasady montaÅ‚u, tj. za-
WYKAZ ELEMENTÓW
czynajÄ…c od elementÛw o naj-
Nadajnik
mniejszych gabarytach, nie powi-
Rezystory
nien sprawiĘ problemÛw. Szcze-
R1...R3: 100k&!
gÛlnÄ… uwagÍ naleÅ‚y zwrÛciĘ przy
montaÅ‚u transformatora, przekaü- R4: 1,5M&!
nika i złączy CON1, CON2, gdył R5: 100k&!
elementy te w czasie ułytkowa-
Kondensatory
nia mają bezpośrednie połączenie
C1: 100nF
z napiÍciem 220V. Dlatego przed
Półprzewodniki
podłączeniem układu do sieci
D1...D16: 1N4148
naleły dokładnie sprawdziĘ po-
D17: 1N5817 lub BAT43
prawnośĘ wszystkich poÅ‚Ä…czeÒ.
US1: HT-12E
Przycisk SW montujemy poza
Różne
płytką, a do punktu lutowniczego
S1...S8: mikrowłącznik
oznaczonego jako ìAntenaî doÅ‚Ä…-
CON1: ARK2(3,5mm)
czamy odcinek przewodu o dłu-
RT1: moduł nadawczy 433MHz
goÅ›ci okoÅ‚o 10cm, ktÛry bÍdzie
stanowiÅ‚ antenÍ odbiorczÄ… dla PrzeÅ‚Ä…cznik bistabilny
modułu radiowego.
Po zmontowaniu obydwu pły-
Odbiornik
tek przystÍpujemy do uruchomie-
Rezystory
nia urzÄ…dzenia. W tym celu do
R1: 1,5k&!
złącza CON1 na płytce nadajnika
R2, R4: 4,7k&!
doÅ‚Ä…czamy napiÍcie zasilajÄ…ce 12V,
R3: 510k&!
na przykład z baterii lub zasila-
R5: 47k&!
cza, a do złącza CON2 na płytce
R6...R8: 100k&!
odbiornika dołączamy zasilanie
R9: 10&!
220V. Do złącza CON1 dołączamy
Kondensatory
odbiornik na przykÅ‚ad lampkÍ
C1: 1000µF/25V
nocnÄ…. KaÅ‚dorazowe naciÅ›niÍcie
przycisku SW w module odbior- C2, C3, C5, C6: 100nF
nika powinno na przemian zapa- C4, C7: 100µF/16V
laĘ i gasiĘ lampkÍ. JeÅ›li tak jest,
Półprzewodniki
to przeprowadzamy synchroniza-
D1: 1N4007
cjÍ nadajnika z odbiornikiem.
D2: dioda LED 3mm
W tym celu wyłączamy zasilanie
MG: mostek prostowniczy 1A/400V
i ustawiamy podstawowy kod
T1, T2: BC547
adresu na wejściach adresowych
US1: HT-12D
A0...A4 - taki sam w module
US2: CD 4029
nadajnika i odbiornika - poprzez
US3: 7805
zwarcie pÛl lutowniczych do ma-
sy lub do plusa. NastÍpnie we- US4: odbiornik radiowy RR3
dług tab. 1 ustalamy stany po- Różne
zostałych wejśĘ adresowych
JP1...JP3: goldpin 1x2
w zaleÅ‚noÅ›ci od tego, ktÛrymi
P: przekaz
nik RM94P-12S
klawiszami ma byĘ obsługiwany
Transformator TS2/15
dany odbiornik. Dla przykładu,
Mikrowłącznik
jełeli odbiornik ma reagowaĘ
wÅ‚Ä…czeniem na naciÅ›niÍcie kla-
wisza S1 i wyłączeniem na ta. Ustawienia zworek JP1, JP2,
naciÅ›niÍcie klawisza S5 oraz od- JP3 naleÅ‚y wykonaĘ dla kaÅ‚dego
biornik bÍdzie naleÅ‚aÅ‚ do pier- z odbiornikÛw. Po dopasowaniu
wszej grupy, czyli od 1 do odbiornikÛw do nadajnika prze-
4 (przeÅ‚Ä…cznik JP rozwarty), to Å‚Ä…czniki przekaünikowe sÄ… gotowe
w odbiorniku naleÅ‚y nastÍpujÄ…co do pracy.
ustawiĘ zworki: JP1 - rozwarta, Krzysztof Pławsiuk, AVT
JP2 - rozwarta, JP3 - rozwarta. [e-mail]
Jełeli odbiornik ma reagowaĘ na
przyciski S2 i S6, to przełącznik Wzory płytek drukowanych w for-
JP w nadajniku pozostaje bez macie PDF sÄ… dostÍpne w Internecie
zmian, a zworki w odbiorniku sÄ… pod adresem: http://www.ep.com.pl/
ustawione nastÍpujÄ…co: JP1 - roz- ?pdf/czerwiec02.htm oraz na pÅ‚ycie
warta, JP2 - zwarta, JP3 - rozwar- CD-EP06/2002B w katalogu PCB.
Elektronika Praktyczna 6/2002
43