Okresowe kontrole obiektów budowlanych
W toku okresowej kontroli corocznej elementów budynku, budowli i instalacji narażonych
na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas
użytkowania obiektu, szczegółowym sprawdzeniem należy objąć stan techniczny:
·ð warstw fakturowych i elementów Å›cian zewnÄ™trznych (attyki, filary, gzymsy) oraz
balustrad, loggii i balkonów,
·ð urzÄ…dzeÅ„ zamocowanych do Å›cian i dachu obiektu,
·ð elementów odwodnienia i obróbek blacharskich,
·ð pokryć dachowych,
·ð instalacji centralnego ogrzewania i ciepÅ‚ej wody użytkowej,
·ð urzÄ…dzeÅ„ stanowiÄ…cych zabezpieczenie przeciwpożarowe obiektu,
·ð elementów instalacji kanalizacyjnej odprowadzajÄ…cej Å›cieki z obiektu,
·ð przejść przyÅ‚Ä…czy instalacyjnych przez Å›ciany obiektu.
Okresową kontrolą coroczną instalacji i urządzeń służących ochronie środowiska
należy objąć wszystkie urządzenia budowlane związane z budynkiem, które ograniczają od-
działywanie obiektu na środowisko naturalne lub ochraniają obiekt budowlany od wpływu
czynników zewnętrznych.
Do urządzeń tych zalicza się głównie:
·ð urzÄ…dzenia kanalizacyjne (w tym urzÄ…dzenia do oczyszczania Å›cieków),
·ð urzÄ…dzenia do usuwania i gromadzenia odpadów staÅ‚ych,
·ð ekrany i urzÄ…dzenia przeciwdz
więkowe,
·ð urzÄ…dzenia sÅ‚użące do ochrony powietrza (filtrujÄ…ce, odpylajÄ…ce i in.),
·ð urzÄ…dzenia zabezpieczajÄ…ce przed polami elektroenergetycznymi (ekrany),
·ð systemy antywibracyjne (ograniczajÄ…ce rozchodzenie siÄ™ drgaÅ„).
1
Tabela uprawnionych do przeprowadzania okresowych kontroli stanu technicznego
elementów, instalacji i urządzeń obiektu budowlanego
Wyszczególnienie zakresu objętego Osoby uprawnione do przeprowadzenia
okresowÄ… kontrolÄ… kontroli
Stan techniczny elementów konstrukcyjnych, Posiadające uprawnienia budowlane do
pokryć dachowych i obróbek blacharskich,
projektowania lub kierowania robotami
ociepleń i izolacji, stolarki okiennej i
budowlanymi w specjalności konstrukcyjno-
drzwiowej, warstw fakturowych i elementów
budowlanej
ścian zewnętrznych, balustrad, loggii,
balkonów, urządzeń zamocowanych do ścian
i dachu obiektu
Estetyka obiektu budowlanego i jego PosiadajÄ…ce uprawnienia budowlane do
otoczenia projektowania lub kierowania robotami
budowlanymi w specjalności odpowiedniej dla
obiektu budowlanego
Stan techniczny przewodów kominowych Posiadające kwalifikacje mistrza w rzemiośle
dymowych oraz grawitacyjnych przewodów kominiarskim
spalinowych
i wentylacyjnych
Stan kominów przemysłowych, kominów Posiadające uprawnienia budowlane do
wolnostojących oraz kominów i przewodów projektowania lub kierowania robotami
kominowych, w których ciąg kominowy jest budowlanymi w specjalności:
wymuszony pracą urządzeń mechanicznych
a) instalacyjnej w danym zakresie,
b) konstrukcyjno-budowlanej w zakresie
konstrukcji kominów i przewodów kominowych
Stan instalacji sanitarnych i grzewczych PosiadajÄ…ce uprawnienia budowlane do
projektowania lub kierowania robotami
budowlanymi w specjalności instalacyjnej zakresie
sieci, instalacji i urządzeń, odpowiednio
wodociÄ…gowych, kanalizacyjnych, cieplnych
Stan instalacji gazowych PosiadajÄ…ce kwalifikacje wymagane przy
wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń,
instalacji oraz sieci gazowych
Stan instalacji elektrycznych i PosiadajÄ…ce kwalifikacje wymagane przy
piorunochronnych wykonywaniu dozoru nad eksploatacją urządzeń,
instalacji oraz sieci elektrycznych
2
Niewłaściwe działania mieszkańców - przyczyny awarii i katastrof budowlanych
- wykonywanie: napraw, remontów, przebudów mieszkań, w tym instalacji sposobem
gospodarczym przez samych lokatorów, czyli osoby nieposiadające stosownego
przygotowania zawodowego oraz odpowiednich uprawnień,
- zlecanie wykonania takich robót przez lokatorów mieszkańców osobom, które nie
mają przygotowania zawodowego i odpowiednich uprawnień,
- przy wykonywaniu robót remontowych i przebudowach rozkładu pomieszczeń
mieszkalnych naruszenie elementów konstrukcyjnych, takich jak ściany nośne,
nadproża, konstrukcje stropów,
- samowolne przeróbki, zmiany przebiegu instalacji gazowej ze zmianami
usytuowania odbiorników gazowych, m.in. kuchenek gazowych, skutkujące
wybuchem gazu przy nieszczelnościach połączeń instalacji,
- samowolne przekuwanie, uszkadzanie elementów prefabrykowanych przewodów
wentylacyjnych, spalinowych i kominowych, zakłócenie ciągów powietrza, które
powodują brak możliwości odprowadzenia gazów i skutkują nawet śmiertelnymi
zatruciami mieszkańców (były przypadki rozbiórki całych elementów
prefabrykowanych ww. przewodów, powodujące całkowity brak możliwości odprowa-
dzenia gazów i spalin z wyższych kondygnacji).
Przepisy prawne zwiÄ…zane z przeglÄ…dami instalacji
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w
sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz. U. z 2006 r. Nr
74, poz. 836), ogólnie w Rozdziale 2 i bardziej precyzyjnie, w zakresie zapewnienia
sprawności działania i nadzoru nad kontrolą stanu technicznego,
- ż 23 odnośnie do instalacji i urządzeń wentylacyjnych,
- ż 26 odnośnie do instalacji kominowych, kanałów i przewodów spalinowych oraz
dymowych,
- ż 29 odnośnie do instalacji ciepłej wody użytkowej,
- ż 32 odnośnie do instalacji wodociągowej,
- ż 35 odnośnie do instalacji kanalizacyjnej,
- ż 40 odnośnie do instalacji i urządzeń centralnego ogrzewania,
- ż 46 odnośnie do instalacji i urządzeń gazowych,
- ż 55 odnośnie do instalacji elektrycznej,
- ż 57 odnośnie do instalacji piorunochronnej.
3
Wykaz norm dla instalacji:
1)kominowej:
- PN-EN 73063-2:2005 Kominy - Systemy kominów z glinianymi/ceramicznymi kanałami
spalinowymi. Wymagania i metody badań,
- PN-EN 73069:2005 Kominy - Gliniane/ceramiczne obudowy systemów kominowych.
Wymagania i metody badań,
- PN-EN 73084-5:2005 Kominy - wolnostojqce materiały dla wykładziny murowej.
SpecyfIkacja wyrobu,
- PN-EN 14471-2005 Kominy - Systemy kominowe z kanałami spalinowymi z tworzyw
sztucznych. Wymagania i metody badań,
- PN-EN 7457-2003-A7 Kominy-Ceramiczne wewnętrzne przewody kominowe. Wymagania i
metody badań,
- PN-EN 7856-7 Kominy - wymagania dla kominów metalowych - elementy systemu
kominowego,
- PN-EN 7857 Kominy - części składowe - betonowe wewnętrzne przewody kominowe,
- PN-EN 7858 Kominy - części składowe - betonowe kształtki do przewodów kominowych
- PN-EN 73502 Kominy - wymagania i metody badań ceramicznych końcówek przewodów;
2)gazowej:
- PN-EN 72953-7:2004 Kotły płomieniowo-płomieniówkowe - Część 7: wymagania dotyczące
instalacji paleniskowych na paliwa stałe i gazowe do kotłów,
- PN-92/M-34503 - Gazociągi i instalacje gazownicze. Próby rurociągów;
3)wentylacyjnej:
- PN-EN 72097:2006(U) Wentylacja budynków - sieć przewodów - Wymagania dotyczące
elementów sieci przewodów ułatwiających konserwację systemu przewodów,
- PN-EN 74277:2006(U) Wentylacja budynków- nawiewniki i wywiewniki - Metoda pomiaru
strumienia powietrza za pomocą wzorcowych czujników w skrzynkach
przyłącznych/ciśnieniowych;
4)wodociÄ…gowej:
- PN-EN 806-7:2004 Wymagania dotyczące wewnętrznych instalacji wodociągowych do
przesyłu wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi,
- PN-EN 7508:2002, Zaopatrzenie w wodę. Wymagania dotyczące systemów i ich części
składowych przeznaczonych do gromadzenia wody,
- PN-EN 7777:2003 Ochrona przed wtórnym zanieczyszczeniem wody w instalacjach
wodociągowych i ogólne wymagania dotyczące urządzeń zapobiegających zanieczyszczeniu
przez przepływ wtórny;
5) elektrycznej:
- PN-E-04700:7998 Urządzenia i układy elektryczne w obiektach elektroenergetycznych.
Wytyczne przeprowadzania po montażowych badań odbiorczych,
- PN-T-45000-2:7998 Uziemienia i wyrównywanie potencjałów w obiektach telekomunikacji,
radiofonii i telewizji. Wymagania i badania. Systemy uziemiajÄ…ce w obiektach telekomunikacji
przewodowej,
- PN-IEC 60364-6-67:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Sprawdzanie.
Sprawdzanie odbiorcze,
- PN-IEC 60364-447:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla
zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przeciwporażeniowa,
- PN-IEC 364-4-48 7: 7 994 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla
zapewnienia bezpieczeństwa. Dobór środków ochrony przeciwporażeniowej w zależności od
wpływów zewnętrznych,
4
- PN-EN 50770-7:200 7 Eksploatacja urządzeń elektrycznych (identyczna z EN 50 770-7: 7
996);
6)piorunochronnej:
- PN-86-92/E-05003 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych (arkusz 07,03 i 04),
- PN-IEC 6 7024-7:2007 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Zasady ogólne.
UWAGA!
Właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów, w których odbywa się proces spalania paliwa
stałego, ciekłego lub gazowego są obowiązani do usuwania zanieczyszczeń z przewodów
dymowych i spalinowych:
·ð od palenisk opalanych paliwem staÅ‚ym - co najmniej 4 razy w roku,
·ð od palenisk opalanych paliwem pÅ‚ynnym i gazowym - co najmniej 2 razy w roku,
·ð od palenisk zakÅ‚adów zbiorowego żywienia i usÅ‚ug gastronomicznych - co najmniej raz
w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej;
- w obiektach, o których mowa w ust. l, należy usuwać zanieczyszczenia z przewodów
wentylacyjnych co najmniej raz w roku, jeżeli większa częstotliwość nie wynika z warunków
użytkowych;
- sprawdzać, czy istnieje dogodny dostęp do czyszczenia i przeprowadzania okresowych
kontroli przewodów kominowych, kanałów, czopuchów, rur i nasad kominowych;
- czy nie dokonano samowolnych zmian w podłączeniach kominowych: wentylacyjnych,
spalinowych i dymowych;
- czy pomieszczenia (lokale), w których zainstalowane są urządzenia grzewcze (trzony
kuchenne, piecyki wody przepływowej, kotły c.o. itp.) posiadają sprawnie działające
urzÄ…dzenia wentylacyjne, w tym wywiewne i nawiewne;
- czy występują ewentualne inne stwierdzone w trakcie kontroli rażące nieprawidłowości
(uchybienia) mogące spowodować zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia.
Wybrane Polskie Normy dotyczące bezpieczeństwa budynków, przywołane w
RozporzÄ…dzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(dot. bezp. budynków)
Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Wymagania
PN-86/E-05003.0 1
ogólne
Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Ochrona
PN-89/E-05003.03
obostrzona
PN-92/E-05003.04 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Ochrona specjalna
5
Ocena szkodliwości drgań przekazywanych przez podłoże na
PN85/B-02170
budynki.
Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla
PN-IEC 364-4-481:1994 zapewnienia bezpieczeństwa. Dobór środków ochrony
przeciwporażeniowej w zależności od wpływów zewnętrznych
PN-IEC 60364-441:2000
Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla
zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przeciwporażeniowa
PN-82/B-02857
Ochrona przeciwpożarowa w budownictwie. Przeciwpożarowe
zbiorniki wodne. Wymagania ogólne
PN-B-02861:1994 Ochrona przeciwpożarowa budynków. Suche piony
PN-M-51540:1997
Ochrona przeciwpożarowa budynków. Urządzenia tryskaczowe.
Zasady projektowania i instalowania oraz odbioru i eksploatacji
PN-89/B-10425
Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z cegły.
Wymagania techniczne i badania przy odbiorze i eksploatacji
Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego
PN-83/B-03430 i użyteczności publicznej. Wymagania wraz ze zmianą PN-
83/B03430/Az3:2000
PN-92/N-01256-02 Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja
Zasady umieszczania znaków bezpieczeństwa na drogach
PN-N-O 1256-5: 1998
ewakuacyjnych i drogach pożarowych.
Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego dla budynku
Celem opracowania instrukcji bezpieczeństwa pożarowego jest zapoznanie użytkowników
obiektu z obowiązującymi przepisami w zakresie bezpieczeństwa pożarowego oraz z
zasadami postępowania na wypadek pożaru lub innego zdarzenia. Instrukcja powinna
przyczynić się do ograniczenia możliwości powstania i rozwoju pożaru w obiekcie. Zgodnie z
ustawą o ochronie przeciwpożarowej właściciel budynku, zarządca, zapewniając jego
ochronę przeciwpożarową, obowiązani są w szczególności:
·ð przestrzegać przeciwpożarowych wymagaÅ„ techniczno-budowlanych, instalacyjnych i
technologicznych,
·ð wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urzÄ…dzenia
przeciwpożarowe i gaśnice,
6
·ð zapewnić konserwacjÄ™ oraz naprawy urzÄ…dzeÅ„ przeciwpożarowych i gaÅ›nic w sposób
gwarantujÄ…cy ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie,
·ð zapewnić osobom przebywajÄ…cym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie
bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,
·ð przygotować budynek do prowadzenia akcji ratowniczej,
·ð zapoznać użytkowników z przepisami przeciwpożarowymi,
·ð ustalić sposoby postÄ™powania na wypadek powstania pożaru lub innego zagrożenia.
Kompletna instrukcja bezpieczeństwa pożarowego dowolnego obiektu powinna
uwzględniać:
1) cel instrukcji;
2) zasady ogólne i terminologię (słowniczek);
3) warunki ochrony przeciwpożarowej wynikające z przeznaczenia obiektu, sposobu
użytkowania i jego warunków technicznych (zagrożenie wybuchem);
4) charakterystykę pożarową obiektu - przedmiot instrukcji;
5) analizę pożarową budynku - zakres stosowania instrukcji;
6) wymogi przeciwpożarowe obiektu wynikające z obowiązujących przepisów;
7) charakterystyczne dla obiektu potencjalne z
ródła powstania pożaru oraz kierunki jego
rozprzestrzeniania siÄ™;
8) sposoby zapobiegania możliwości powstania pożaru;
9) rodzaje przeglądów technicznych i czynności konserwacyjne stosowanych w obiekcie
urządzeń przeciwpożarowych, gaśnic i instalacji;
10) podręczny sprzęt gaśniczy, jego rozmieszczenie i zasady użycia;
11) instalacje i urządzenia przeciwpożarowe;
12) sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego nadzwyczajnego zagrożenia;
13) zasady przekazywania informacji o pożarze czy innym zagrożeniu (Instrukcja alarmowa);
14) harmonogram czynności ewakuacyjnych w przypadku powstania pożaru lub innego
zagrożenia;
15) sposoby zabezpieczeń - procedury przy wykonywaniu prac niebezpiecznych pod
względem pożarowym (opracowanie procedur i instrukcji);
16) sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi (organizacja
ewakuacji, metody oraz zasady ewakuacji);
17) sposoby zaznajamiania użytkowników obiektu z instrukcją oraz przepisami
przeciwpożarowymi;
18) wykaz ważniejszych przepisów przeciwpożarowych;
19) zawierać również załączniki do instrukcji, tj. m.in.
- znaki bezpieczeństwa - ewakuacja,
- znaki ochrony przeciwpożarowej,
- znaki bezpieczeństwa - techniczne środki przeciwpożarowe,
7
- instrukcja postępowania na wypadek pożaru,
- rejestr zmian i przeglądów.
Właściciel (zarządca) budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zapewniając ich
ochronę przeciwpożarową, obowiązany jest w szczególności:
·ð przestrzegać przeciwpożarowych wymagaÅ„ techniczno-budowlanych, instalacyjnych i
technologicznych,
·ð wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urzÄ…dzenia
przeciwpożarowe i gaśnice,
·ð zapewnić konserwacjÄ™ oraz naprawy urzÄ…dzeÅ„ przeciwpożarowych i gaÅ›nic w sposób
gwarantujÄ…cy ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie,
·ð zapewnić osobom przebywajÄ…cym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie
bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,
·ð przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej,
·ð zapoznać mieszkaÅ„ców, lokatorów, użytkowników i pracowników z instrukcjÄ…
bezpieczeństwa pożarowego i przepisami przeciwpożarowymi,
·ð ustalić sposoby postÄ™powania na wypadek powstania pożaru, klÄ™ski żywioÅ‚owej lub
innego miejscowego zagrożenia.
Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego budynku (obiektu budowlanego)
powinna określać:
·ð charakterystykÄ™ pożarowo-technicznÄ… obiektu,
·ð potencjalne z
ródła powstania pożaru i drogi jego rozprzestrzeniania,
·ð zasady zapobiegania możliwoÅ›ci powstania pożaru,
·ð zasady zabezpieczenia prac niebezpiecznych pożarowo,
·ð zasady zabezpieczenia obiektu w podrÄ™czny sprzÄ™t gaÅ›niczy,
·ð zasady postÄ™powania na wypadek powstania pożaru,
·ð zasady prowadzenia ewakuacji,
·ð zasady prowadzenia szkolenia użytkowników obiektu w zakresie ochrony
przeciwpożarowej
8
Ustalenia instrukcji bezpieczeństwa pożarowego powinny, zgodnie z
rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21
kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych
obiektów budowlanych i terenów uwzględniać, że:
1)urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie powinny być wykonane zgodnie z projektem
uzgodnionym pod względem ochrony przeciwpożarowej przez rzeczoznawcę do spraw
zabezpieczeń przeciwpożarowych, a warunkiem dopuszczenia do ich użytkowania jest
przeprowadzenie odpowiednich dla danego urządzenia prób i badań potwierdzających
prawidłowość ich działania;
2)urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice powinny być poddawane przeglądom
technicznym i czynnościom konserwacyjnym, zgodnie z zasadami określonymi w Polskich
Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w odnośnej dokumentacji
techniczno-ruchowej oraz instrukcjach obsługi;
3)przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzone w
okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej jednak niż
raz w roku;
4)węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych powinny być raz na 5 lat
poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze, zgodnie z Polską Normą
dotyczącą konserwacji hydrantów wewnętrznych;
5)w obiektach oraz na terenach przyległych do nich jest zabronione wykonywanie
czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenienie się, utrudnienie prowa-
dzenia działania ratowniczego lub ewakuacji:
- używanie otwartego ognia, palenie tytoniu i stosowanie innych czynników mogących
zainicjować zapłon występujących materiałów:
·ð w strefie zagrożenia wybuchem, z wyjÄ…tkiem urzÄ…dzeÅ„ przeznaczonych do tego celu,
·ð w miejscach wystÄ™powania materiałów niebezpiecznych pożarowo,
·ð w miejscach wystÄ™powania innych materiałów palnych, okreÅ›lonych przez wÅ‚aÅ›ciciela
lub zarządcę i oznakowanie zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi znaków
bezpieczeństwa;
6)zabronione jest również:
- używanie instalacji, urządzeń i narzędzi niesprawnych technicznie lub w sposób niezgodny z
przeznaczeniem albo warunkami określonymi przez producenta, jeżeli może się to przyczynić
do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzenienia ognia;
- garażowanie pojazdów silnikowych w obiektach i pomieszczeniach nieprzeznaczonych do
tego celu, jeżeli nie opróżniono zbiornika paliwa pojazdu i nie odłączono na stałe zasilania
akumulatorowego pojazdu;
- rozgrzewanie za pomocą otwartego ognia smoły i innych materiałów w odległości mniejszej
niż 5 m od obiektu, przyległego do niego składowiska lub placu składowego z materiałami
palnymi, przy czym jest dopuszczalne wykonywanie tych czynności na dachach o konstrukcji
i pokryciu niepalnym w budowlanych obiektach, a w pozostałych, jeżeli zostaną zastosowane
odpowiednie, przeznaczone do tego celu podgrzewacze;
9
- rozpalanie ognisk lub wysypywanie gorącego popiołu i żużla w miejscu umożliwiającym
zapalenie się materiałów palnych albo sąsiednich obiektów oraz w mniejszej odległości od
tych obiektów niż 10m,
- użytkowanie elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu
palnym, z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami określonymi przez
producenta,
- przechowywanie materiałów palnych oraz stosowanie elementów wystroju i wyposażenia
wnętrz z materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od:
·ð urzÄ…dzeÅ„ i instalacji, których powierzchnie zewnÄ™trzne mogÄ… nagrzewać siÄ™ do
temperatury przekraczajÄ…cej 373,15 K (100 stC),
·ð linii kablowych o napiÄ™ciu powyżej 1 kV, przewodów uziemiajÄ…cych oraz przewodów
odprowadzajÄ…cych instalacji piorunochronnej oraz czynnych rozdzielnie prÄ…du
elektrycznego, przewodów elektrycznych siłowych i gniazd wtykowych siłowych o
napięciu powyżej 400 V;
7) należy pamiętać i uwzględnić w instrukcji bezpieczeństwa pożarowego, że zabronione
jest:
- stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, z wyjątkiem materiałów
trudno zapalnych i niezapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości co najmniej 0,05 m
od żarówki;
- instalowanie opraw oświetleniowych oraz osprzętu instalacji elektrycznych, takiego jak
wyłączniki, przełączniki, gniazda wtyczkowe, bezpośrednio na podłożu palnym, jeżeli ich
konstrukcja nie zabezpiecza podłoża przed zapaleniem;
- składowanie materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji lub
umieszczanie przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo
wysokość poniżej wymaganych wartości;
- zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie;
- lokalizowanie elementów wystroju wnętrz, instalacji i urządzeń w sposób zmniejszający
wymiary drogi ewakuacyjnej poniżej wartości wymaganych w przepisach techniczno-
budowlanych;
- uniemożliwienie lub ograniczenie dostępu do:
·ð gaÅ›nic i urzÄ…dzeÅ„ przeciwpożarowych,
·ð z
ródeł wody do celów przeciwpożarowych,
·ð bezpieczeÅ„stwa pożarowego obiektu,
·ð wyjść ewakuacyjnych albo okien dla ekip ratowniczych,
·ð wyÅ‚Ä…czników i tablic rozdzielczych prÄ…du elektrycznego oraz kurków głównych
instalacji gazowej;
- napełnianie gazem płynnym butli na stacjach paliw, stacjach gazu płynnego i w innych
obiektach nieprzeznaczonych do tego celu oraz nieumieszczanie na stacji na odmierzaczu
gazu płynnego informacji o nienapełnianiu butli.
10
Kary nakładane przez nadzór budowlany
Obecna konstrukcja prawa budowlanego zawiera dwie grupy kar przewidzianych
do stosowania w stosunku do osób dopuszczających się czynów naruszających postanowie-
nia ustawy.
Do grupy pierwszej należą czyny polegające na:
1) popełnianiu, w okresie budowy obiektu budowlanego, nieprawidłowości dotyczących
odstępstw od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na
budowę (określonych w Prawie Budowlanym)
2) przystąpieniu do użytkowania obiektu budowlanego bez zawiadomienia właściwego
organu nadzoru budowlanego o zakończeniu robót budowlanych lub bez decyzji o pozwo-
leniu na użytkowanie (zgodnie z Prawem Budowlanym).
W przypadku ujawnienia wymienionych czynów, wymierza się karę, która stanowi:
Wysokość kary = s *k *w
s - iloczyn stawki opłaty
k - współczynnik kategorii obiektu budowlanego
w - współczynnik wielkości obiektu budowlanego
Stawka opłaty (s) wynosi 500 zł, a współczynniki (k) i (w) określone są w tabeli będącej
załącznikiem do ustawy.
·ð KarÄ™ wÅ‚aÅ›ciwy organ wymierza w drodze postanowienia, na które przysÅ‚uguje zażalenie.
Zażalenie wnosi się w trybie postępowania administracyjnego, w terminie siedmiu dni od
dnia doręczenia postanowienia stronie, do organu II instancji nad organem wy-
mierzajÄ…cym karÄ™.
·ð KarÄ™ należy wnieść w terminie 7 dni od dnia dorÄ™czenia postanowienia, w kasie
właściwego urzędu wojewódzkiego lub na rachunek bankowy tego urzędu. W przypadku
nieuiszczenia kary w terminie podlega ona ściągnięciu w trybie przepisów o
postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Uprawnionym do żądania ściągnięcia kary
w drodze egzekucji administracyjnej jest wojewoda. Do kar stosuje siÄ™ odpowiednio
przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, z tym że
uprawnienia organu podatkowego, z wyjÄ…tkiem wymierzenia kary postanowieniem,
przysługują wojewodzie. Istotnym uprawnieniem organu podatkowego jest przyznanie
mu możliwości odroczenia terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego,
na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub
interesem publicznym.
Do grupy drugiej należą czyny kwalifikowane jako występki, w rozumieniu Kodeksu karnego i
wykroczenia, w rozumieniu Kodeksu wykroczeń.
Prawo budowlane przewiduje sankcje karne za czyny popełniane z naruszeniem przepisów
ustawy, w tym związanych z utrzymaniem obiektów budowlanych. Zgodnie z Kodeksu
Karnym występkiem jest czyn zabroniony, zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych,
karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.
11
Do czynów karalnych, które należy kwalifikować jako występki, zostały zaliczone działania
polegajÄ…ce na:
·ð wykonywaniu robót budowlanych bez wymaganego pozwolenia na budowÄ™, zgÅ‚oszenia
lub w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądz

zagrożenie środowiska, zagrożone grzywną, ograniczeniem wolności lub pozbawieniem
wolności do lat 2,
·ð udaremnianiu wÅ‚aÅ›ciwym organom wykonywania okreÅ›lonych ustawÄ… czynnoÅ›ci,
zagrożone karę grzywny, ograniczeniem wolności albo pozbawieniem wolności do roku,
·ð tÄ… samÄ… karÄ… zagrożone jest wykonywanie samodzielnych funkcji technicznych w
budownictwie, bez posiadania odpowiednich uprawnień budowlanych lub prawa wykony-
wania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie
·ð  Kto nie speÅ‚nia okreÅ›lonego obowiÄ…zku utrzymania obiektu budowlanego w należytym
stanie technicznym, użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przepisami lub nie zapewnia
bezpieczeństwa użytkowania obiektu budowlanego, podlega grzywnie nie mniejszej niż
100 stawek dziennych, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku",
We wszystkich sprawach określonych w Prawie Budowlanym właściwy organ nadzoru
budowlanego, który ujawnił te występki w toku postępowania administracyjnego,
obowiązany jest kierować wniosek karny do prokuratora rejonowego właściwego terenowo
do miejsca popełnienia występku. Prokurator prowadzi postępowanie przygotowawcze, które
może zakończyć umorzeniem sprawy lub skierowaniem do sądu oskarżenia publicznego
przeciwko osobie obwinionej. Jeżeli sąd w wyroku orzeknie karę grzywny, to wymierza ją w
stawkach dziennych, określając liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki. Najniższa liczba
stawek wynosi 10, najwyższa 360, natomiast wartość stawki nie może być niższa niż 10
złotych i nie może przekraczać 2000 złotych. Przedawnienie występków określonych w
przepisach karnych prawa budowlanego następuje, zgodnie z Kodeksem karnym, jeżeli od
czasu ich popełnienia upłynie 5 lat.
Natomiast orzekanie w sprawach wykroczeń, następuje na podstawie przepisów Kodeksu
postępowania w sprawach o wykroczenia.
Karze aresztu albo karze ograniczenia wolności, albo karze grzywny podlega ten, kto będąc
ustawowo zobowiÄ…zany:
·ð w trakcie lub bezpoÅ›rednio po przeprowadzonej kontroli stanu technicznego obiektu lub
jego części nie spełnia obowiązku usunięcia stwierdzonych uszkodzeń lub uzupełnienia
braków, mogących spowodować niebezpieczeństwo dla ludzi lub mienia bądz
zagrożenie
dla środowiska,
12
·ð nie speÅ‚nia obowiÄ…zku utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym
lub użytkuje obiekt w sposób niezgodny z przeznaczeniem.
Karze grzywny w formie mandatu karnego nakładanego przez upoważnionego pracownika
nadzoru budowlanego podlega ten, kto:
·ð nie poddaje obiektu budowlanego okresowym kontrolom,
·ð w okresie istnienia obiektu budowlanego nie przechowuje dokumentacji budowy i
dokumentacji powykonawczej, a także innych dokumentów i decyzji dotyczących obiektu,
- nie spełnia obowiązku prowadzenia książki obiektu budowlanego,
·ð nie udziela informacji lub nie udostÄ™pnia dokumentów żądanych przez wÅ‚aÅ›ciwy organ,
zwiÄ…zanych z utrzymaniem obiektu budowlanego.
·ð kto utrudnia okreÅ›lone ustawÄ… czynnoÅ›ci wÅ‚aÅ›ciwych organów, podlega karze aresztu
albo karze ograniczenia wolności, albo karze grzywny.
·ð Pracownicy wojewódzkich i powiatowych organów nadzoru budowlanego sÄ… uprawnieni
do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego do 500 zł tylko za wykroczenia i
jedynie na podstawie imiennych upoważnień wydanych przez właściwego wojewodę.
Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia stanowi, że w postępowaniu mandatowym
funkcjonariusz uprawniony do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego może ją
nałożyć jedynie wtedy, gdy:
·ð schwytano sprawcÄ™ wykroczenia na gorÄ…cym uczynku lub bezpoÅ›rednio po popeÅ‚nieniu
wykroczenia;
·ð stwierdzi popeÅ‚nienie wykroczenia naocznie pod nieobecność sprawcy albo za pomocÄ…
urządzenia pomiarowego lub kontrolnego, a nie zachodzi wątpliwość, co do osoby
sprawcy czynu (w tym także, w razie potrzeby, po przeprowadzeniu w niezbędnym
zakresie czynności wyjaśniających, podjętych niezwłocznie po ujawnieniu wykroczenia).
Nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego nie może nastąpić po upływie:
·ð 14 dni od daty schwytania sprawcy na gorÄ…cym uczynku lub bezpoÅ›rednio po popeÅ‚nieniu
wykroczenia,
·ð 30dni w wypadku stwierdzi popeÅ‚nienie wykroczenia naocznie pod nieobecność sprawcy.
·ð Funkcjonariusz nakÅ‚adajÄ…cy grzywnÄ™ obowiÄ…zany jest okreÅ›lić jej wysokość, wykroczenie
zarzucone sprawcy oraz poinformować sprawcę wykroczenia o prawie odmowy przyjęcia
mandatu karnego i o skutkach prawnych takiej odmowy. W razie odmowy przyjęcia
mandatu karnego organ, którego pracownik nałożył grzywnę, występuje do sądu z
wnioskiem o ukaranie. We wniosku tym należy zaznaczyć, że obwiniony odmówił
przyjęcia mandatu, a w miarę możności podać także przyczyny odmowy.
·ð Kodeks wykroczeÅ„ stanowi, że karalność wykroczenia ustaje, jeżeli od czasu jego
popełnienia upłynął rok; jeżeli w tym okresie wszczęto postępowanie, karalność wykro-
czenia ustaje z upływem 2 lat od popełnienia czynu, co należy rozumieć tak, że po tych
okresach nie można uruchamiać postępowania mandatowego.
13