Strona: 1 Wydruk z programu STANDARDY GEODEZYJNE Copyright by GALL s.c. Katowice 2001 CZŚĆ I. OSNOWA SZCZEGÓAOWA II KLASY ROZDZIAA I. ZAAOŻENIA OGÓLNE ż 1. Charakterystyka szczegółowej osnowy poziomej II klasy i zasady jej zakładania 1. Wytyczne techniczne są dostosowane do wymagań instrukcji technicznej "G-1 Pozioma osnowa geodezyjna". 2. Do osnowy poziomej II klasy wchodzą punkty dotychczasowej sieci triangulacji zagęszczającej państwowej i lokalnego znaczenia, o ile spełniają kryteria, którymi charakteryzuje się osnowę II klasy. 3. Przy zakładaniu nowych punktów II klasy należy stosować powierzchniowe sieci kątowo-liniowe, sieci triangulacyjne lub poligono-triangulacyjne. 4. Sieci kątowo-liniowe należy zakładać głównie na obszarach (większych od 20 km2), na których osnowa III klasy będzie wykonywana metodą aerotriangulacji, a dotychczasowe zagęszczenie punktami I i II klasy jest mniejsze od 1 punktu na 2 km2. 5. Metody triangulacyjne lub poligono-triangulacyjne należy stosować do wyznaczania grup punktów lub punktów pojedynczych na obszarach, gdzie dotychczasowe zagęszczenie punktami I i II klasy jest niewystarczające do rozwinięcia osnowy III klasy ciągami poligonowymi. 6. Przy opracowaniu projektu zagęszczenia osnowy II klasy przeprowadza się analizę ekonomiczną projektowanej technologii wyznaczenia nowych punktów. W przypadku, gdy ogólne nakłady na wyznaczenie punktów metodami triangulacji lub poligono-triangulacji są większe lub równe nakładom na założenie na danym obszarze sieci kątowo-liniowej, zaleca się zakładanie sieci kątowo-liniowej. 7. Przy projektowaniu grup punktów, pojedynczych punktów i poligonotriangulacji należy rozważyć możliwość włączenia do osnowy II klasy - przez wykonanie dodatkowych pomiarów - również istniejących punktów triangulacji lokalnego znaczenia o mp > 0,07 m zwłaszcza tych, do których nawiązane były sieci poligonowe. 8. Technologia zakładania powierzchniowych sieci kątowo-liniowych II klasy charakteryzuje się: 1) nieregularnym układem elementów konstrukcji geometrycznej tj. włączonych z dawnych pomiarów i podlegających nowemu pomiarowi kierunków i długości, a dobieranych tak aby zapewnione zostały warunki wyznaczenia współrzędnych wszystkich punktów z założoną dokładnością, 2) powierzchniowym pokryciem punktami sieci całego podlegającego pomiarowi obszaru terenu o nasyceniu punktami zależnie od potrzeb, 3) włączeniem do nowo zakładanej sieci możliwie największej liczby istniejących na terenie punktów, a do zbioru obserwacji włączenie wszystkich pomierzonych dotychczas kątów (kierunków) i długości o ile spełniają one warunki dokładnościowe określone niniejszymi wytycznymi, 4) jednoczesnym wyrównaniem zbioru włączonych oraz nowo wykonanych obserwacji kątowych i liniowych. 9. Stopień zagęszczenia osnowy II klasy (łącznie z punktami I klasy) zaleca się, aby wynosił: -1 punkt na 1-2 km2 na terenach intensywnie zainwestowanych -1 punkt na 2-8 km2 na terenach rolnych, w zależności od potrzeb, zagospodarowania terenu oraz ekonomiki stosowanych technologii, -1 punkt na około 12 km2 na terenach kompleksów leśnych. 10. Strona: 2 Wydruk z programu STANDARDY GEODEZYJNE Copyright by GALL s.c. Katowice 2001 10. Odległość między punktami II klasy nie powinna być mniejsza od 500 m. W uzasadnionych względami technicznymi przypadkach dopuszcza się odległość między punktami umieszczonymi na budowlach mniejszą od 500 m pod warunkiem, że między tymi punktami zostanie pomierzona dodatkowo długość boku. Pomiar ten nie może być brany do badania konstrukcji geometrycznej określającej położenie obu wyznaczanych punktów. 11. Podstawowymi czynnikami charakteryzującymi dokładność określenia położenia punktu osnowy II klasy są: - średni błąd położenia punktu po wyrównaniu mp d" 0,05 m obliczany w stosunku do punktów osnowy I klasy, przyjmowanych jako bezbłędne. - średni błąd wysokości punktu m d" 0,10 m, wyznaczonej metodą niwelacji geometrycznej lub trygonometrycznej obliczonej w stosunku do punktów osnowy wysokościowej I -IV klasy, przyjmowanych jako bezbłędne. 12. Punkty będące jednocześnie punktami sieci triangulacji państwowej 3 i 4 klasy powinny spełniać warunki określone w ż 88-96 instrukcji technicznej G-1. 13. Współrzędne punktów osnowy szczegółowej obliczane są w państwowym układzie współrzędnych prostokątnych płaskich "1965", a wysokości w państwowym układzie wysokości normalnych odniesionych do zera mareografu w Kronsztadzie. 14. W przypadku gdy na terenie sąsiadującym z obszarem objętym nowym pomiarem istnieją punkty osnowy II klasy, nowo zakładaną sieć należy tak zaprojektować, aby uzyskać jej ścisłe połączenie z istniejącą osnową II klasy. Można nie łączyć nowo zakładanej sieci II klasy z istniejącą osnową II klasy jeżeli jest ona położona dalej niż na sąsiedniej sekcji mapy w skali 1: 10 000. 15. W okresie, w którym korzysta się ze współrzędnych punktów wyznaczanych i klasyfikowanych według uprzednio obowiązujących przepisów technicznych stosuje się następujące zasady (G-1): 1) jako równorzędne punktom osnowy II klasy - punkty sieci triangulacji państwowej 3, 4 klasy oraz triangulacji lokalnego znaczenia I, II, III i IV klasy, spełniające warunki określone w ż 2 i wyznaczone ze średnim błędem położenia (z dotychczasowego wyrównania) nie większym od 0,07 m, 2) jako punkty nawiązania nowo zakładanych sieci II klasy - punkty osnowy podstawowej oraz punkty przyjęte jako równorzędne punktom II klasy (pkt. 1). 16. Po zmodernizowaniu osnowy I klasy i uzyskaniu nowych współrzędnych punktów, należy sukcesywnie wyrównać dotychczasowe sieci zaliczone do II klasy oraz ostatecznie sklasyfikować punkty tych sieci. W razie potrzeby należy wykonać niezbędne pomiary nawiązujące i wzmacniające konstrukcję sieci. ż 2. Badanie konstrukcji geometrycznej określającej położenie punktów osnowy poziomej II klasy Do osnowy poziomej II klasy zalicza się punkty spełniające kryteria dokładnościowe podane w ż 1, ust. 11, o ile konstrukcja geometryczna określająca położenie tych punktów spełnia warunki podane w punktach 3 i 4. 1) Przy badaniu konstrukcji geometrycznej określającej położenie wyznaczanego punktu P wykorzystuje się miejsca geometryczne prawdopodobnych położeń punktu : a) w wypadku pomiaru kąta ą na punkcie danym A, miejscem geometrycznym położeń punktu P jest celowa w przód. Przy badaniu konstrukcji geometrycznej położenia wyznaczanego punktu przyjmuje się, że długość odcinka lp równa jest długości celowej w przód (A-P) - rysunek 1. Strona: 3 Wydruk z programu STANDARDY GEODEZYJNE Copyright by GALL s.c. Katowice 2001 Rysunek 1. Rysunek 2. b) w wypadku pomiaru kąta ą na punkcie wyznaczanym P, tj .pomiaru jednego z kątów wcięcia wstecz, miejscem geometrycznym prawdopodobnych położeń punktu P, z którego widać punkty dane A i B pod kątem ą jest okrąg. Przy badaniu konstrukcji geometrycznej położenia punktu P zamiast celowych wstecz przyjmuje się odcinek lw stycznej do okręgu w punkcie P o długości równej (rys.2). Z "n" zaobserwowanych celowych wstecz można uzyskać "n-1" celowych w przód odcinków lw. Dwa sposoby wykreślenia odcinków stycznej lw do okręgu w punkcie P, bez wykreślania okręgu, pokazane są na rysunkach 3 i 4. Sposób 1 Rysunek 3. P - punkt wyznaczany, PA, PB- zaobserwowane kierunki - celowe wstecz, Strona: 4 Wydruk z programu STANDARDY GEODEZYJNE Copyright by GALL s.c. Katowice 2001 PA" - kierunek stycznej do okręgu (miejsca geometrycznego lw), PD długość odcinka lw PB = PB , PA = PA PA" | | A'B' , PC = AB = A' B , BD | | CA" . Sposób 2 Rysunek 4. P - punkt wyznaczany, PA, PB - para celowych wstecz na punkty sąsiednie A i B, a, b -długość ramion kąta ą , c - odległość pomiędzy punktami celowania A i B, DP - długość odcinka , Kierunek stycznej do okręgu w punkcie P (miejsca geometrycznego) uzyskuje się graficznie w następujący sposób: od prawego ramienia (PB) pomierzonego kąta ą odkłada się w prawo kąt y położony przy lewym wierzchołku (A) trójkąta PAB, lub od lewego ramienia (PA) odkłada się w lewo kąt x położony przy prawym wierzchołku (B) trójkąta. c) W wypadku pomiaru długości d między punktem danym A i punktem wyznaczanym P, miejscem geometrycznym położeń punktu P odległego od danego punktu A o długość d jest okrąg o środku w punkcie A i promieniu równym d. Przy badaniu konstrukcji geometrycznej położenia punktu P zamiast pomierzonej długości boku przyjmuje się odcinek ld stycznej do okręgu O w punkcie P o długości ld=d (rys. 5). Strona: 5 Wydruk z programu STANDARDY GEODEZYJNE Copyright by GALL s.c. Katowice 2001 Rysunek 5. 2) Punkt P jest wyznaczony jednokrotnie przez przecięcie odcinków lp, lw lub ld będących miejscami geometrycznymi położeń punktu P. Kąt przecięcia się tych prostych oznaczono symbolem . Przykłady podano na rysunkach 6. Rysunek 6a. Wcięcie w przód Rysunek 6b. Wcięcie liniowe Rysunek 6c. Wcięcie wstecz Rysunek 6d. Wcięcie kątowo-liniowe Strona: 6 Wydruk z programu STANDARDY GEODEZYJNE Copyright by GALL s.c. Katowice 2001 Rysunek 6e. Wcięcie kątowo-liniowe Rysunek 6f. Wcięcie kombinowane 3) Przy wyznaczeniu punktu P kąt przecięcia prostych lp, lw, ld powinien mieścić się w granicach: 45 (50g)d" d" 135 (150g) a stosunek długości odcinków lp, lw, ld nie powinien być większy od 3 : 1. 4) W konstrukcji geometrycznej wyznaczającej położenie punktu II klasy powinny występować co najmniej dwa niezależne wyznaczenia tego punktu spełniające warunki podane w pkt. 3. Przy badaniu konstrukcji geometrycznej punktów położenia w grupie wielopunktowej lub w sieci powierzchniowej, odcinki prostych lp, lw, ld wykorzystane do badania konstrukcji danego punktu nie mogą być wykorzystane do badania konstrukcji innych punktów danej sieci. Przykład: badania konstrukcji geometrycznych wyznaczających punkty P1 i P2 dwupunktowego ciągu poligonowego (rys. 7). Punkty początkowy (A) i końcowy (B) ciągu dwupunktowego powinny być wyznaczone przy 3 obserwacjach nadliczbowych, tj. pięć odcinków prostych l z pominięciem pomierzonych długości D1 i D3 oraz kierunków K1 i K6. Punkt P1 wyznaczony jest przez 4 miejsca geometryczne (lp1, lw1, ld1, ld2), które powstały przez pomiar: lp1 - kierunku w przód K1, lw1 - kierunków wstecz K2 i K3, K3 -K2 = ą 1 ld1 długości boku D1, ld2 długości boku D2. Punkt P2 wyznaczony jest przez 3 miejsca geometryczne (lp2, lw2, ld3) które powstały przez pomiar: lp2 - kierunku w przód K6, lw2 - kierunków wstecz K4 i K5, K5 K4 = ą 2 ld3 długości boku D3, Długość D2 może być wykorzystana do badania konstrukcji geometrycznej punktu P1 lub punktu P2. Oba omawiane punkty są wyznaczone przez 7 miejsc geometrycznych. Strona: 7 Wydruk z programu STANDARDY GEODEZYJNE Copyright by GALL s.c. Katowice 2001 Rysunek 7.