The Cyrillic HOWTO: 3. Ustawianie trybu tekstowego Następna strona Poprzednia strona Spis treści 3. 3. Ustawianie trybu tekstowego Zasadniczo tryb tekstowy jest najprostszą metodą pokazywania i wprowadzania znaków cyrylicy. Istnieje jednak jedna zasadnicza komplikacja: fonty w trybie tekstowym i operacje na układzie klawiatury zależą od implementacji sterownika terminala. Nie ma więc przenośnej metody dla osiągnięcia tego celu między różnymi systemami. Za chwilę opiszę sposób radzenia sobie ze sterownikiem konsoli Linuxa. Tak więc jeśli masz inny system, nie spodziewaj się że będzie to działać u ciebie. Zajrzyj raczej do dokumentacji swojego sterownika terminala. Poślij mi jednakże jakiekolwiek informacje jakie znajdziesz, tak aby mógł włączyć je do przyszłych wersji tego dokumentu. 3.1 4.1. Konsola Sterownik konsoli Linuxa jest dość elastycznym kawałkiem software'u. Potrafi on zmieniać fonty oraz układy klawiatury. Aby to osiągnąć, będziesz potrzebował pakietu kbd. RedHat i Slackware instalują kbd jako część systemu. Pakiet kbd zawiera narzędzia do kontrolowania klawiatury oraz znaczny zbiór fontów i układów klawiatury. By ustawić cyrylicę, trzeba wykonać dwie rzeczy: Ustawienie czcionki ekranowej. Wykonywane jest to za pomocą programu setfont. Pliki z czcionkami umieszczone są w /usr/lib/kbd/consolefonts. UWAGA: Nigdy nie uruchamiaj programu setfont pod X, ponieważ zawiesi on twój system. Dzieje się tak ponieważ działa on z odwołaniami niskiego poziomu do karty graficznej, których nie lubi X. Załadować odpowiedni układ klawiatury programem loadkeys. UWAGA: W RedHat 3.0.3 /usr/bin/loadkeys ma zbyt zawężone prawa dostępu, konkretnie 700 (rwx------). Nie ma powodu aby tak było, ponieważ każdy może skompilować swoją własną kopię i uruchomić ją (odpowiednie odwołania do systemu nie są zarezerwowane tylko dla administratora). Poproś więc swojego sysadmina aby ustawił dlań bardziej sensowne prawa dostępu (na przykład 755). Oto wyciąg z mojego skryptu cyrload, który ustawia tryb cyrylicy dla konsoli linuxowej. if [ notset.$DISPLAY != notset. ]; then echo "`basename $0`: nie działa pod X" exit fi loadkeys /usr/lib/kbd/keytables/ru.map setfont /usr/lib/kbd/consolefonts/Cyr_a8x16 mapscrn /usr/lib/kbd/consoletrans/koi2alt echo -ne "\033(K" # magiczna sekwencja echo "Użyj prawego Ctrl aby zmienić tryb" Pozwól mi to nieco wyjaśnić. Ładujesz odpowiednie mapowanie klawiatury. Następnie ładujesz font odpowiadający zestawowi znaków Alt. Później, aby móc poprawnie wyświetlać tekst w KOI-8, ładujesz tablicę przekodowywania ekranowego. Dokonuje ona translacji niektórych znaków z górnej połówki kodowania na kodowanie Alt. Kluczowe znaczenie ma słowo 'niektóre' - nie wszystkie znaki podlegają translacji, dlatego też niektóre z nich, jak pseudograficzne znaki IBM, trafiają na ekran niezmodyfikowane i wyświetlają się poprawnie, ponieważ są one kompatybilne z kodowaniem Alt, w przeciwieństwie do KOI-8. Aby się upewnić, uruchom mc i udawaj że jesteś znów w MS-DOS 3.3... W końcu, owa magiczna sekwencja jest ważna, ale nie mam żadnego pojęcia co takiego robi [resetuje konsolę i mapy odwzorowań; patrz Keyboard-HOWTO - przyp. GSN]. Pożyczyłem/podkradłem ją z German-HOWTO jeszcze w 1994, kiedy było no chyba jedynym HOWTO zorientowanym na języki narodowe. Jeśli masz jakiś pomysł co do tej magicznej sekwencji, powiadomij mnie, proszę. Dla tych purystów którzy nie chcą próbować kodowania Alt dołączam jeszcze jedną wersję powyższego skryptu, używającą rdzennych fontów KOI-8. if [ notset.$DISPLAY != notset. ]; then echo "`basename $0`: cannot run under X" exit fi loadkeys /usr/lib/kbd/keytables/ru.map setfont /usr/lib/kbd/consolefonts/koi-8x16 echo "Użyj prawego Ctrl aby zmienić tryb" Nie spodziewaj się jednak ładnych ramek w swoich okienkowych aplikacjach tekstowych. Chcesz to pewnie teraz wypróbować. Ustaw bash lub tcsh jak trzeba, uruchom je ponownie, potem naciśnij prawy klawisz Ctrl i upewnij się że otrzymujesz prawidłowe znaki cyrylicy. Klawisz 'q' musi dawać rosyjskie 'krótkie i', w generować 'c' itd. Jeśli coś pokręciłeś, najlepszą rzeczą jest przywrócenie ustawień oryginalnych (tj. amerykańskich). Wykonaj następujące komendy: loadkeys /usr/lib/kbd/keytables/defkeymap.map setfont /usr/lib/kbd/consolefonts/default8x16 UWAGA: niestety sterownik konsoli nie jest w stanie zachować swojego statusu (a przynajmniej nie w prosty sposób) podczas uruchamiania X Windows. Dlatego, kiedy wyjdziesz z X (albo przełączysz zeń na konsolę), będziesz musiał ponownie załadować rosyjski font konsolowy. 3.2 Konsola FreeBSD Nie używam FreeBSD, tak więc nie mogłem przetestować poniższej informacji. Trzeba zacząć od tego że wszystkie dane w tej sekcji należy traktować jako wskaźniki. Strona domowa projektu FreeBSD może mieć jakieś informacje na ten temat. Innym dobrym źródłem jest grupa newsowa relcom.fido.ru.unix. Sprawdź także zasoby wyliczone w sekcji 11. W każdym razie, oto co Ilja K. Orechow sugeruje zrobić aby konsola FreeBSD mówiła po rosyjsku: dodaj w /etc/sysconfig: keymap=ru.koi8-r keyrate=fast # UWAGA: ^[ poniżej to pojedynczy znak kontrolny [ESC] keychange="61 ^[[K" cursor=destructive scrnmap=koi8-r2cp866 font8x16=cp866b-8x16 font8x14=cp866-8x14 font8x8=cp866-8x8 w /etc/csh.login: setenv ENABLE_STARTUP_LOCALE setenv LANG ru_SU.KOI8-R setenv LESSCHARSET latin1 3.3 System X Window Podobnie jak tryb konsoli, środowisko X również wymaga nieco konfiguracji. Zawiera się w niej ustawienie trybu wprowadzania i Xowych czcionek. Oba aspekty omówione są poniżej. Xowe czcionki Po pierwsze zdobyć musisz kolekcję czcionek posiadających znaki cyrylicy w odpowiednich miejscach. Jeśli używasz najnowszej dystrybucji X (lub XFree86), istnieje szansa że masz już takie czcionki. W końcu 1995 X Windows System włączył zestaw czcionek cyrylicowych, stworzonych przez Cronyxa. Zapytaj swojego administratora systemu, albo jeśli to ty nim jesteś, sprawdź swój system, to jest: Uruchom xlsfonts | grep koi8. Jeśli wyliczono jakieś czcionki, twój X-serwer już o nich wie. W przeciwnym razie wykonaj find /usr -name crox\*.pcf\* aby znaleźć miejsce czcionek cyrylicowych na serwerze. Będziesz musiał włączyć te czcionki dla X-serwera, jak wyjaśniam poniżej. Jeśli nie znalazłeś takich fontów zainstalowanych, będziesz musiał to sam zrobić. Istnieje pewna rozbieżność co do czcionek. XFree86 twierdzi że kolekcję czcionek rosyjskich zamieszczonych w dystrybucji stworzył Cronyx. Niemniej na sieci znaleźć można inne czcionki cyrylicowe Cronyxa (np. na ftp.klae.su), znane jako pakiet xrus (nie myl go z programem xrus, który używany jest do ustawienia układu klawiatury cyrylicy). Na szczęście ten drugi został ostatnio przemianowany na xruskb. xrus ma mniej czcionek niż kolekcja w XFree86 (38 wobec 68), ale te drugie czcionki nie chciały działać z moim ustawieniem Netscape - dawały mi jakąś strasznie dużą czcionkę w pasku menu. Pakiet xrus nie stwarzał tego problemu. Sugerowałbym ściągnięcie i wypróbowanie obydwu. Wybierz ten który bardziej ci się podoba. Mam także zamiar wkrótce stworzyć pakiety RPM dla obu kolekcji i podładować je do ftp.redhat.com oraz mojego FTP. Istnieją także starsze rzeczy, na przykład pakiet VakuFonts, stworzony przez Sergieja Wakulenko ( mailto:[e-mail]), który tworzył podstawę dla tego w dystrubucji X. Istnieją też inne. Ważną rzeczą jest to że nazwy czcionek w starszych kolekcjach nie całkiem ściśle stosowały się do standardów. Późniejsze są w zasadzie w porządku, ale czasami wywołać mogą różne dziwne błędy. Miałem na przykład niemiłe doświadczenia z Maple V dla Linuxa, który wykładał się tajemniczo z pakietem VakuFonts, ale działał bez zarzutu ze "standardowymi". Zacznijmy więc od czcionek: Ściągnij odpowiednią kolekcję czcionek. Pakiet dla XFree86 można znaleźć w każdym FTP zawierającym dystrybucję Xa, na przykład możesz ją ściągnąć] bezpośrednio z FTP XFree86. Pakiet xrus znaleźć można na ftp.klae.su. Teraz kiedy masz czcionki, stwórz dla nich jakiś katalog. Zwykle złym pomysłem jest wsadzanie nowych czcionek do już istniejącego katalogu. Umieść je więc w, powiedzmy, /usr/lib/X11/fonts/cyrillic dla instalacji całosystemowej, albo po prostu utwórz katalog prywatny dla użytku osobistego. Jeśli nowe czcionki są w formacie BDF (pliki *.bdf), musisz je skompilować. Wykonaj dla każdej czcionki bdftopcf -o name.pcf name.bdf Jeśli twój serwer obsługuje czcionki skompresowane, skompresuj je używając programu compress compress name.pcf Jeśli chcesz wsadzić nowe czcionki do już istniejącego katalogu, będziesz musiał połączyć stary i nowy font.alias. w przypadku gdy oba istnieją, np. cat font.alias.new >> font.alias Teraz, żeby wszystko ustawić, powinieneś wykonać trzy rzeczy: Każda katalog z czcionkami w X musi zawierać listę znajdujących się w nim czcionek. Lista ta przechowywana jest w fonts.dir. Nie musisz jej tworzyć ręcznie. Zamiast tego, wykonaj cd <katalog_z_nowymi_czcionkami> mkfontdir Musisz teraz powiadomić X-serwer o tym katalogu z czcionkami. Masz tu kilka opcji: Instalacja dla całego systemu XFree86. Jeśli uruchamiasz tą wersję X, dołącz nowy katalog do listy katalogów w XF86Config. Aby znaleźć położenie tego pliku spójrz na wyjście startx. Patrz też XF86Config{4,5} po szczegóły. Instalacja dla całego systemu poprzez xinit. Dodaj katalog startowy do pliku startowego xinit. Patrz xinit(1x) i następny punkt po szczegóły. Instalacja osobista. Masz specjalny plik startowy dla X - ~/.xinitrc (albo ~/.Xclients, albo ~/.xsession dla użytkowników RedHata). Dodaj do niego następujące komedy: xset +fp katalog_z_czcionkami xset fp rehash Zrestartuj teraz X. Jeśli wykonałeś wszystko prawidłowo, testy na początku sekcji powiodą się. Pobaw się także xfontsel(1x), aby się upewnić że możesz wybierać czcionki cyrylicowe. Aby klienci X używali czcionek cyrylicowych, musisz ustawić odpowiednie X-zasoby. Na przykład, ustawiam czcionkę rosyjską jako domyślną w swoim  /.Xdefaults: *font 6x13 Ponieważ moje czcionki cyrylicowe są pierwsze na liście ścieżek do czcionek (patrz rezultaty [xinit, wybrana zostanie pierwsza czcionka o aliasie 6x13)] To prostszy przykład. Jeśli chcesz ustawić odpowiednią część X-klienta by używała czcionek cyrylicowych, musisz znaleźć nazwę zasobu (np. za pomocą editres(1x) i ustalić go albo w bazie danych zasobów, albo w linii komend. Oto kilka przykładów: $ xterm -font '-cronyx-*-bold-*-*-*-19-*-*-*-*-*-*-*' $ xfontsel -xrm '*quitButton.font: -*-times-*-*-*-*-13-*-*-*-*-*-koi8-*' Tłumaczenie danych wprowadzanych W najnowszych wersjach X (X11R61 i wyższych) istnieją dwie "standardowe" metody wprowadzania znaków: pierwotna, działająca z użyciem programu xmodmap, oraz nowa, zwana (Xkb) XKeyBoard. Pierwsze co powinieneś zrobić to wyłączyć metodę Xkb! Nie daj się oczarować jej możliwościami ustawienia "cyrylicznej klawiatury". Wygląda na to że ta metoda używa klawsymów zdefiniowanych w keysymdef.h. Plik ten definiuje klawsymy dla wielu języków. Jednym problemem jest to że te definicje nie mają nic wspólnego z rozszerzonym zestawem znaków ASCII - jedynym na którym potrafi wyłącznie operować większość programów! Ledwie wiem o jakiś programach które zdolne są przetworzyć klawsymy z keysymdef.h różne od ośmiobitowego ASCII. Jednakowoż naszym celem jest sprawienie żeby obsługa KOI-8 zadziałała. Aby wyłączyć obsługę Xkb, przeglądnij sekcję Keyboard w swoim pliku XF86Config i wykomentuj wszystkie linie zaczynające się od Xkb (wielkość liter bez znaczenia). Zamiast nich, wstaw następującą linię: XkbDisable Program xmodmap pozwala na dopasowanie kodów które wysyłają różne znaki i ich kombinacje. Ustawia on to opierając się na pliku zawierającym tabelę tłumaczeń. Jeśli nie chcesz zajmować się wszystkimi tymi trikami i wolisz rozwiązanie od ręki, [bądź to] ściągnij odpowiednią tablicę xmodmapową, dostępną na wielu ftpach zajmujących się cyrylicą, na przykład ftp.kiae.su albo ftp.funet.fi. Sam sporządziłem również mapę opisaną poniżej, dostępną przez mój ftp. Bardziej odpowiednią alternatywą jest instalacja pakietu xruskb, który pozwala ci skonfigurować większość parametrów translacji wejściowej bez potrzeby obeznania się z xmodmap. Poniżej uproszczony opis przystosowania wejścia. Jeśli chcesz jakiś bardziej wyrafinowanych trików, zajrzyj do xmodmap(1) lub, jeszcze lepiej, poczekaj na następną wersję główną X, która miejmy nadzieję zajmie się bieżącymi problemami ze wprowadzaniem danych. W naszym przypadku, tablica tłumaczeń powinna definiować dwie rzeczy: kody znaków wysyłane przez klawisze alfanumeryczne, oraz zasady przełączania się między trybami Tablica znaków Jest to w zasadzie sekwencja dyrektyw które przypisują pewne klawsymy określonym kodom klawiszy. Ogólna składnia to: keycode kod = sym1 sym2 sym3 sym4 gdzie kod to numeryczny kod określonego klawisza na klawiaturze (zajrzyj do tablicy standardowej dla twojego systemu. W moim przypadku znajduje się ona w pliku /usr/lib/X11/etc/xmodmap.std). "Symy" definiują klawsymy wysyłane przez ten klawisz w różnych stanach. Sym1 jest klawsymem wysyłanym w stanie normalnym, sym2 odpowiada klawiszowi z naciśniętym Shift (zwykle), Sym3 i sym4 definiują klawsymy wysyłane przy aktywnym Mode_switch dla stanów normalnych i ze Shiftem odpowiednio (grupa 2, zgodnie z X Protocol Specification). W naszym przypadku aktywny Mode_switch odpowiada wprowadzaniu w trybie cyrylicy. Wartościami powinny być albo kody szesnastkowe, albo stałe symboliczne z /usr/include/X11/keysymdef.h (bez początkowego "XK_"). Tak więc jeżeli chcielibyśmy aby klawisz odpowiadający łacińskiemu "a" wypisywał "a" rosyjskie w trybie alternatywnym, napisalibyśmy jak niżej: keycode 38 = a A 0xC1 0xE1 Czytelnik ciekaw być może dlaczego nie użyłem stałych Cyrillic_a oraz Cyrillic_A, odpowiednio. Odpowiedż brzmi: nie działają one dla mnie. Nie jestem zbyt obeznany z wnętrznościami specyfikacji systemu X Windows, ale mam następujące wytłumaczenie: symboliczne stałe powyżej mają wartości 0x6C1 oraz 0x6E1 odpowiednio. Oznacza to że w rzeczywiście multijęzykowym środowisku możnaby używać ich bez ich nakładania się na inne zestawy znaków. Jednak standard KOI-8 nie jest szczególnie przystosowany do takiego środowiska. Ponieważ więc chcemy pozostać kompatybilni z przeszłością, naruszymy reguły obsługi wielu języków w systemie X Windows. Oto tabela dla najbardziej popularnej rosyjskiej klawiatury w układzie JCUKEN (tabele te pochodzą od tych z pakietu VakuFonts). keysym 4 = 4 dollar 4 quotedbl keysym 5 = 5 percent 5 colon keysym 6 = 6 asciicircum 6 comma keysym 7 = 7 ampersand 7 period keysym q = q Q 0xCA 0xEA keysym w = w W 0xC3 0xE3 keysym e = e E 0xD5 0xF5 keysym r = r R 0xCB 0xEB keysym t = t T 0xC5 0xE5 keysym y = y Y 0xCE 0xEE keysym u = u U 0xC7 0xE7 keysym i = i I 0xDB 0xFB keysym o = o O 0xDD 0xFD keysym p = p P 0xDA 0xFA keysym bracketleft = bracketleft braceleft 0xC8 0xE8 keysym bracketright = bracketright braceright 0xDF 0xFF keysym a = a A 0xC6 0xE6 keysym s = s S 0xD9 0xF9 keysym d = d D 0xD7 0xF7 keysym f = f F 0xC1 0xE1 keysym g = g G 0xD0 0xF0 keysym h = h H 0xD2 0xF2 keysym j = j J 0xCF 0xEF keysym k = k K 0xCC 0xEC keysym l = l L 0xC4 0xE4 keysym semicolon = semicolon colon 0xD6 0xF6 keysym apostrophe = apostrophe quotedbl 0xDC 0xFC keysym grave = grave asciitilde 0xA3 0xB3 keysym z = z Z 0xD1 0xF1 keysym x = x X 0xDE 0xFE keysym c = c C 0xD3 0xF3 keysym v = v V 0xCD 0xED keysym b = b B 0xC9 0xE9 keysym n = n N 0xD4 0xF4 keysym m = m M 0xD8 0xF8 keysym comma = comma less 0xC2 0xE2 keysym period = period greater 0xC0 0xE0 Dla używających rosyjskiego układu JAWERTY dołączyłem następującą tabelę: keysym q = q Q 0xD1 0xF1 keysym w = w W 0xD7 0xF7 keysym e = e E 0xC5 0xE5 keysym r = r R 0xD2 0xF2 keysym t = t T 0xD4 0xF4 keysym y = y Y 0xD9 0xF9 keysym u = u U 0xD5 0xF5 keysym i = i I 0xC9 0xE9 keysym o = o O 0xCF 0xEF keysym p = p P 0xD0 0xF0 keysym bracketleft = bracketleft braceleft 0xDB 0xFB keysym bracketright = bracketright braceright 0xDD 0xFD keysym a = a A 0xC1 0xE1 keysym s = s S 0xD3 0xF3 keysym d = d D 0xC4 0xE4 keysym f = f F 0xC6 0xE6 keysym g = g G 0xC7 0xE7 keysym h = h H 0xC8 0xE8 keysym j = j J 0xCA 0xEA keysym k = k K 0xCB 0xEB keysym l = l L 0xCC 0xEC keysym z = z Z 0xDA 0xFA keysym x = x X 0xD8 0xF8 keysym c = c C 0xC3 0xE3 keysym v = v V 0xD6 0xF6 keysym b = b B 0xC2 0xE2 keysym n = n N 0xCE 0xEE keysym m = m M 0xCD 0xED keysym backslash = backslash bar 0xDC 0xFC keysym grave = grave asciitilde 0xC0 0xE0 keysym equal = equal plus 0xDE 0xFE keysym 3 = 3 numbersign 3 0xDF keysym 4 = 4 dollar 4 0xFF Zasady przełączania trybów Jest to zasadniczo część konfiguracji Xowej cyrylicy wymagająca najwięcej wiedzy. Zdefiniować powinieneś warunki w których tryb bieżący przełączany jest między trybem zwykłym i cyrylicy. Dzięki mądremu zaprojektowaniu translacji wejścia w X, jest ona nieprzenośna, nieelastyczna, niekompletna i ogólnie mówiąc do kitu. Nic dziwnego że ludzie przenoszą się na MS Windows. Obecnie dużo się dzieje w rozwijaniu XFree86 w ogólności i modelu wejścia w X w szczególności. Rezultat jest taki że twoja konfiguracja może działać z jedną wersją XFree86 i nie działać z inną. Co gorsza, czasami rzeczy różnią się między różnymi serwerami w tej samej dystrybucji. Najpierw opiszę moje ustawienia, które w obecnej chwili działają dla mnie. Pracuję w XFree86 3.3, serwer SVGA. W moim pliku XF86Config (w dystrybucji RedHata umieszczony jest on w /etc/X11, w sekcji "Keyboard" mam następujące dyrektywy: Istnieją dwa sposoby osiągnięcia tego w Linuxie. Jedna jest specyficzna dla XFree86, podczas gdy druga jest bardziej ogólna (nie za bardzo może, jak i pokażę niżej). LeftAlt Meta RightAlt ModeShift ScrollLock ModeLock RightCtl Control UWAGA: Metoda ustawiania reguł przełączania trybów poprzez plik XF86Config jest specyficzna dla XFree86. Nie będzie ona działać w innych wersjach X. Teraz ładuję tabelę opisaną w poprzedniej sekcji i zachowaną w jakimś pliku używając narzędzia xmodmap(1x): xmodmap <plik_z_tabelą> Teraz mam możliwość zaznaczenia trybu wprowadzania cyrylicy używając prawego klawisza Alt oraz przełączenia na cyrylicę i z powrotem używając ScrollLock. Zdziwisz się jeśli zobaczysz że ani CapsLock ani klawisze Control nie działają w trybie wprowadzania cyrylicy. Cóż, powiem to raz jeszcze: model wejścia X jest do kitu! Resztę tej sekcji zajmuje zwięzły opis zwykłej konfiguracji translacji wejścia w X. Działała ona dla starszych wydań XFree86, ale teraz wykazuje rozmaite problemy. Pozostawiłem ją tutaj, tak aby co bardziej ciekawi z was mogli spróbować części tego i zużytkować to. Powinieneś zrobić co następuje: przypisać klawsym Mode_switch jakiemuś klawiszowi, oraz dodać Mode_switch do jakieś nieużywanego układu Teraz klawisz do którego przypisany jest ModeShift będzie działał jako przełącznik trybów. Oznacza to że gdy jest przyciśnięty, klawiatura znajduje się w trybie alternatywnym. Co więcej, jeśli dodasz klawsym Mode_lock do tego układu, będzie on ustawiał na stałe tryb alternatywny. Uwaga: są jednak pewne problemy. Siergiej Wakulenko ([e-mail]) wskazał że różne implementacje X-serwerów mają różne zasady przypisywania przełączników trybu (np. niektóre serwery ograniczają zestaw klawiszy które mogą działać w trybie przełącznika do, powiedzmy, CapsLock, NumLock oraz ScrollLock). Na szczęście ma się to zmienić w następnym wydaniu systemu X Windows. Po szczegóły patrz specyfikacja X Protocol. Niestety nie udało mi się zmusić CapsLock aby miał tą samą funkcjonalność w trybie alternatywnym, konkretnie aby na stałe włączał duże litery. Wydaje mi się że nie można tego dokonać z powodu idiotycznego zaprojektowania translacji wejścia w X. Jeśli się mylę, proszę mnie poprawić. Zobaczmy przykład. Załóżmy że chce się używać prawego Alt jako przełącznika trybów i ScrollLock do ustawiania trybu na stałe. Najpierw powinno się sprawdzić domyślny układ modyfikatorów. Osiąga się to uruchamiając xmodmap bez argumentów. $ xmodmap xmodmap: up to 2 keys per modifier, (keycodes in parentheses): shift Shift_L (0x32), Shift_R (0x3e) lock Caps_Lock (0x42) control Control_L (0x25) mod1 Alt_L (0x40), Alt_R (0x71) mod2 Num_Lock (0x4d) mod3 mod4 mod5 Zgodnie z powyższym, plan ataku wygląda jak następuje: usunąć klawisz Alt_R z klawsymu mod1 przypisać klawsym Mode_switch klawiszowi Alt_R przypisać klawsym Scroll_Lock do kodu klawisza 78 (kodu rzeczywistego ScrollLock) dodać Mode_switch do nieużywanego klawsymu mod3 i dodać klawsym Scroll_Lock do mod3 Oto więc rozwiązanie: remove mod1 = Alt_R keysym Alt_R = Mode_switch keycode 78 = Scroll_Lock add mod3 = Mode_switch add mod3 = Scroll_Lock Jeśli użyjesz tego drugiego rozwiązania, możesz połączyć tabelę i dyrektywy dotyczące trybów w swoim pliku ~/.Xmodmap. Pliki takie dostarczane są przeważnie razem z różnymi pakietami do obsługi cyrylicy pod X. Dobrym przykładem są tabele w doskonałym pakiecie Siergieja Wakulenki, opisanym wyżej. Gdy już masz taki plik zawierający tabelę, powinieneś wykonać komendę: xmodmap filename Plik dla całego systemu to /usr/lib/X11/xinit/xinitrc; osobisty to albo ~/.xinitrc, albo ~/.Xclients, albo ~/.xsession, zależnie od tego co masz [zainstalowane]. UWAGA: Jeśli xmodmap narzeka na twoją tabelę, spróbuj załadować najpierw domyślną. Tabela domyślna znajduje się zwykle w /usr/lib/X11/etc/xmodmap.std. Następna strona Poprzednia strona Spis treści