KADŁUB I GŁOWICA | MECHANIZM KORBOWYMECHANIZM ROZRZĄDU | UKLAD SMAROWANIAUKŁAD CHLODZENIA | UKŁAD ZASILANIA | UKŁAD ZAPŁONOWY
UKŁAD ZASILANIA - POMPA PALIWA
Benzynę przewozimy w zbiorniku umieszczonym z tyłu, pod bagaźnikiem, ale silnik ma ją spalać z przodu. Problem ten rozwiązuje elektryczna pompa paliwa, która przemieszcza paliwo - i to pod ciśnieniem.
Właściciele Trabantów - tych prawdziwych, dwusuwowych - nie mają takiego problemu. W ich autach zbiornik umieszczony jest nad silnikiem i nad gaźnikiem, paliwo musi więc po prostu spłynąć trochę w dół do swego miejsca przeznaczenia. Ale w zdecydowanej większości samochodów bak jest w jakimś zabezpieczonym przed zderzeniami miejscu w okolicach tylnej osi, podczas gdy czekający na paliwo gaźnik lub układ wtryskowy umieszczone są z przodu auta. Aby jakoś je ze sobą połączyć, używa się pompy i przewodów wykonanych z metalu lub wyjątkowo mało palnego tworzywa. Przewody są częsciowo zdublowane - jeden prowadzi paliwo do miejsca przygotowania mieszanki, drugi zaś odprowadza z powrotem do zbiornika niepotrzebną, nadmiarową benzynę. W ten sposób udają się dwie pieczenie na jednym ogniu: ponieważ w wysokiej temperaturze panującej pod maską silnika paliwo silnie się nagrzewa i ma tendencje do parowanie (a bąbelki par powodują nierównomierną pracę silnika), dobrze się dzieje, że taka nagrzana benzyna może być w części odprowadzona w ramach recyrkulacji do zbiornika, gdzie schładza się, zanim zostanie ponownie zassana przez pompę.
W silnikach wysokoprężnych wręcz wskazane jest podgrzewanie - także i tym sposobem - zbiornika, co zapobiega gęstnieniu oleju napędowego i wytrącaniu się z niego parafiny w niskich temperaturach. Przez ostatnich kilkadziesiąt lat w dziedzinie dostarczania paliwa do silnika dominowały tzw. pompy membranowe, napędzane odsilnikowo. Dziś, w czasach układ wtryskowych, używa się wyłącznie pomp, elektrycznych, również w wielu silnikach dieslowskich, jako środka transportowego do pompy wysokociśnieniowej, zajmującej się ostatecznymi wtryskiwaniem paliwa do cylindrów. Ciśnienie wewnątrz systemu paliwowego w nowoczesnych ukłądach wtrysku benzyny może sięgać nawet 4 barów, co pozwala uniknąć powstawania pęcherzyków par paliwa i umożliwia perfekcyjne rozpylenie przez dysze wtryskiwacza. Ponadto dziś wymaga się od pomp bardzo wysokiej wydajności - sięgającej 200 litrów na godzinę. Oczywiście nawet jadący "pełnym gazem" samochód nie jest w stanie zużyć tyle benzyny, zwykle wartość ta właściwie nie przekracza 30 litrów. Pozostałe 170 litrów wykorzystuje się do utrzymania funkcjonowania systemu cyrkulacyjnego. Typowe współczesne pompy benzyny to tzw. rotacyjne pompy wyporowe typu rolkowego. Pracują bardzo spokojnie, mają bardzo wysoką wydajność i są niemal wiecznej trwałości. W lekko owalnej obudowie obraca się umieszczona mimośrodowo wobec obudowy okrągła tarcza z kilkoma wycięciami - klatkami. W klatkach tych są walcowate rolki.
Ruch okrężny: tarczka pompy (1) wraz z klatką i rolkami 2) ułożyskowana jest mimośrodowo w obudowie (3). Podczas obracania się tarczki rolki raz wysuwają się ze swych klatek, raz do nich wsuwają, porywając ze sobą paliwo i wyciskając dalej do silnika. Praca tego dziwacznie wyglądającego urządzenia przebiega następująco: w miejscu, gdzie tarczka najbardziej się zbliża do ścian obudowy, rolki wciskane są zupełnie w swoje klatki. W miarę obracania się tarczki siła odśrodkowa wyrzuca je na zewnątrz klatek tak, że przesuwają się po ścianie obudowy. Właśnie w tym miejscu pod tarczką znajduje się doprowadzenie przewodu paliwowego z baku, z którego benzyna jest wysysana i zabierana jak na karuzelę przez rolki pompy. W tym momencie rolka zabierająca do swojej klatki paliwo działa jak uszczelka pomiędzy ściankami klatki a ścianą pompy i popycha przed sobą wessane paliwo. Jednak pół obrotu tarczki dalej znów przypomina o sobie kształt obudowy pompy (owal) - tarczka obracając sie przemieszcza rolki wciąż bliżej ściany pompy, a więc coraz bardziej kurczy sie przestrzeń, w której roka zaciska pobraną benzynę. W chwili największego ściśnięcia paliwo natrafia na ujście - otwór prowadzący do przewodu łączącego pompę z silnikiem. I zostaje wyrzucone z pompy pod dużym ciśnieniem. Szczególnie interesujące w tym wszystkim jest to, że cała elektryczna pompa wyporowa typu rolkowego jest wypełniona paliwem. Dosłownie: benzyna jest tu wszędzie, opływa nawet sam silnik elektryczny. Wydawałoby się, że iskrzący silnik elektryczny i benzyna, toż to szaleństwo! A jednak nie - bo jeśli benzyna nie ma dostępu do powietrza (a więc tlenu), to jest całkowicie bezpiecznym płynem, w dodatku nie przewodzącym prądu. Dzięki tej wiedzy można sobie pozolić na taką właśnie konstrukcję pompy, która w każdej swej części chłodzona jes przepływającym przez nią paliwem, stanowiącym jednocześnie środek smarny.
Pompa paliwowa jest w całości wypełniona benzyną, opływającą nawet elektryczne elementy. Ale ponieważ powietrze nie ma tu dostępu, eksplozja nie zagraża. Właśnie jednak z tego powodu tak bardzo szkodliwe jest "wyjeżdżanie" benzyny do ostatka. Jest to wyjątkowo wydajna metoda na zrujnowanie elementów pompy paliwowej, kóra zmuszana jest do pracy "na sucho". Rolki ścierają się wówczas o ścianki, a i łożyskom silnika nie smarowana praca na dobre nie wychodzi.
HISTORIA | PODZIAŁ | MENU | NOWINKI | SŁOWNIK | AUTOR