TRANSPORT W SYSTEMACH LOGISTYCZNYCH SPIS TREÅšCI - Contents L e o n a s P o v i l a s, L i n g a i t i s, D a r i u s B a z a r a s An analysis of reverse and green logistics: theoretical aspects . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Analiza aspektów teoretycznych zielonej logistyki oraz logistyki zwrotów. S t a n i s Å‚ a w P i a s e c k i Rola transportu w systemach logistycznych w warunkach konkurencji rynkowej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 The role of transportation in logistic systems in aspect of marketable competition. J ó z e f O k u l e w i c z System logistyczny i podmiotowość klienta w kontekÅ›cie transportu . . . . . . . . . . 23 The logistic system and a customer subjectivity with relation to transport. M a r i a n n a J a c y n a, A n d r z e j Å› u r k o w s k i Wybrane aspekty doboru dostawcy pasa\erskich usÅ‚ug transportowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 The choice of transportation services suppliers in passenger traffic. T o m a s z A m b r o z i a k, R e n a t a P i Ä™ t k a Metoda wyznaczania górnego ograniczenia dla caÅ‚kowitej liczby odbiorców w problemach trasowania pojazdów z ograniczeniami czasowymi oraz ograniczonÄ… liczbÄ… pojazdów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 Vehicle routing problem with time windows and limited number of vehicles. Method of determining an upper bound for the total number of customers. M a r c i n H a j d u l Przebudowa systemu transportowego z wykorzystaniem narzÄ™dzi symulacyjnych oraz wielokryterialnego wspomagania decyzji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Reconstruction of transport system using simulation tools and multicriteria decision support systems. T o m a s z A m b r o z i a k, J o l a n t a K. Å› a k Metoda wyznaczania optymalnej lokalizacji lokalnych centrów logistycznych w wybranym obszarze usÅ‚ug logistycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 The method of determining optimal localization of logistic centers for selected range of logistic services. M a r i u s z W a s i a k Zastosowanie teorii masowej obsÅ‚ugi do analizy systemów logistycznych . . . . . . 77 Application queuing theory for the logistics systems analysis. K r z y s z t o f C h w e s i u k Wybrane aspekty logistyki miejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 The substance of the city logistics. Z b i g n i e w T a r a p a t a Nieklasyczne modele i metody planowania tras w systemach wspomagania 99 planowania ruchu: analiza zÅ‚o\onoÅ›ci, efektywnoÅ›ci i zastosowaÅ„ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Non-classical models and methods of route planning in traffic planning support systems: analysis of complexity, effectiveness and applications B a r b a r a M a \ b i c K u l m a, K r z y s z t o f S Ä™ p Zastosowanie algorytmu SBT jako metody 115 minimalizacji taboru w przedsiÄ™biorstwie transportowym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . The application of SBT algorithm as a method of minimizing transportation stock in transport company. A d a m K a d z i Å„ s k i, B a r t o s z M a j e w s k i Stochastyczny model stacji paliw pÅ‚ynnych 127 funkcjonujÄ…cej w systemie pojazdów transportu zbiorowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stochastic model of fuel station functioning in a system of vehicles of collective transport. W a l d e m a r P a r k i t n y Wykorzystanie programu symulujÄ…cego procesy logistyczne do 139 projektowania zmian w organizacji ruchu samochodów i zasad udostÄ™pniania miejsc na parkingu . . . . . Availing oneself the program simulating logistic processes to projecting changes in car traffic organization and principles of rendering the places on parking accessible. 4 Spis treÅ›ci T o m a s z A m b r o z i a k, D a r i u s z P y z a Metoda optymalizacji systemu obsÅ‚ugi technicznej . . . 149 The method of optimizing the technical services system L e c h B u k o w s k i, J e r z y F e l i k s, M a r e k K a r k u l a, A d a m L i c h o t a ZaÅ‚o\enia hybrydowego systemu wspomagania decyzji w zakresie zaopatrzenia i transportu w systemach logistycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 The conception of hybrid system of decision making in range of supply and the transportation in logistic systems J a n u s z F i j a Å‚ k o w s k i Pojemność buforów miÄ™dzyoperacyjnych a liczba urzÄ…dzeÅ„ technologicznych w projektowaniu magazynów - relacje iloÅ›ciowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171 The meaning of inter-operational buffers capacity in correlation with the number of technological equipment in warehouses designing process quantitative relation. A n d r z e j R a t k i e w i c z, A d a m B i a l i k Formowanie jednostek Å‚adunkowych z uwzglÄ™dnieniem parametrów mechanicznych opakowaÅ„ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181 Load units shaping according to carton mechanical parameters K o n r a d L e w c z u k Efektywność dwustopniowych systemów komisjonowania ze wzglÄ™du na przepÅ‚yw Å‚adunków i informacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 Efficiency analysis of two-step order picking systems for material and information handling M a r i u s z K o s t r z e w s k i Ocena procesów komisjonowania ze wzglÄ™du na czas realizacji zleceÅ„ . . 201 Evaluation of order picking in terms of time of commission s realization. Spis treÅ›ci 5 Leonas Povilas Lingaitis1, Darius Bazaras2 Vilnius Gediminas Technical University 1 Faculty of the Transport Engineering leonasl@ti.vtu.lt 2 Department of Business Technology dbazaras@vv.vtu.lt AN ANALYSIS OF REVERSE AND GREEN LOGISTICS: THEORETICAL ASPECTS The paper aims to review and discuss the major problems of reverse and green logistics. The main task is to analyze the development of the term green logistics as well as describing the current situation and role of environmentalism in today s world and particularly in logistics industry. The paper also aims to present and analyze the main strategies of green logistics, to describe the role of green logistics in transportation system and to analyze the relationships between green and reverse logistics. Since the environmental problems are particularly relevant nowadays, logistical system is no exception. Recently, the issue of green logistics or environmentally-friendly logistics has become one of the primary concerns for organizations and it is worth analyzing. In the present article, efforts are made to define a concept of reverse logistics and show its applicability to solving business problems. Key words: green logistic, reverse logistic, environmentalism. ANALIZA ASPEKTÓW TEORETYCZNYCH ZIELONEJ LOGISTYKI ORAZ LOGISTYKI ZWROTÓW STRESZCZENIE Poni\szy referat ma na celu wyszczególnienie i omówienie głównych problemów tzw. logistyki zwrotów oraz tzw. zielonej logistyki w aspekcie opisu aktualnego stanu wiedzy na ten temat oraz ich dzisiejszej roli w ochronie Å›rodowiska i ich znaczeniu przemysÅ‚owym. Ponadto referat prezentuje główne zaÅ‚o\enia strategii zielonej logistyki oraz jej rolÄ™ w systemach transportowych i powiÄ…zania z logistykÄ… realizacji zwrotów. SÅ‚owa kluczowe: zielona logistyka , logistyka zwrotów, podejÅ›cie do Å›rodowiska naturalnego. 6 Spis treÅ›ci StanisÅ‚aw Piasecki Polska Akademia Nauk Instytut BadaÅ„ Systemowych ul. Newelska 6, 01-447 Warszawa ROLA TRANSPORTU W SYSTEMACH LOGISTYCZNYCH W WARUNKACH KONKURENCJI RYNKOWEJ Referat dotyczy problemu obsÅ‚ugi transportowej klientów przedsiÄ™biorstwa. W referacie przedstawiono w sposób sformalizowany dziaÅ‚alność firmy o zakresie lokalnej z dostawÄ… jej wyrobów do klienta, nastÄ™pnie rozwa\ono zagadnienie konkurencyjnoÅ›ci rynkowej producenta przy równomiernej gÄ™stoÅ›ci klientów na danym obszarze i uwzglÄ™dnieniu kosztów transportu. Na koniec sformalizowano dziaÅ‚alność firmy globalnej z dostawÄ… wyrobów do domu (magazynu) klienta. SÅ‚owa kluczowe: system logistyczny, transport, koszty transportu. THE ROLE OF TRANSPORTATION IN LOGISTIC SYSTEMS IN ASPECT OF MARKETABLE COMPETITION ABSTRACT Speech presents problem of transportation services for company customers. The company local activity consisting in delivering finished goods to customers was formally specified. In the next step author consider the problem of market competition and transportation costs for uniform density of clients distribution in the specified area. Finally author gives formal model for the company global activity with door to door deliveries. Key words: logistic system, transportation, transport, transport charges, freight. Spis treÅ›ci 7 Józef Okulewicz Politechnika Warszawska WydziaÅ‚ Transportu ul. Koszykowa 75, 00-660 Warszawa e mail: jok@it.pw.edu.pl SYSTEM LOGISTYCZNY I PODMIOTOWOŚĆ KLIENTA W KONTEKÅšCIE TRANSPORTU Podejmowane w ostatnich latach próby zdefiniowania logistyki nie daÅ‚y zadowalajÄ…cych rezultatów. TowarzyszyÅ‚o temu poszerzanie obszaru kompetencji logistyków. W caÅ‚oÅ›ciowym ujÄ™ciu logistyki nale\aÅ‚oby uwzglÄ™dniać warunkowanie procesów i podmiotowość odbiorcy towarów. W konsekwencji tego podczas tworzenia systemu logistycznego nale\y uwzglÄ™dniać kryteria integralnoÅ›ci systemu. W tym kontekÅ›cie transport urasta do rangi wa\nego ogniwa przenoszÄ…cego podmiotowy stosunek logistyka do odbiorcy dostarczanych dóbr. W pracy zaproponowano trzy kryteria integralnoÅ›ci i podano przykÅ‚ad skutków nieuwzglÄ™dnienia ich w praktyce. SÅ‚owa kluczowe: logistyka, podmiotowość klienta, system logistyczny. THE LOGISTIC SYSTEM AND A CUSTOMER SUBJECTIVITY WITH RELATION TO TRANSPORT ABSTRACT Defining logistics has brought indeterminated result in resent years. However during that time competency demands have grown over previous limits. Instead of supply chain management the broader view of logistics is considered. It takes in account conditioning of delivering goods and subjectivity of a customer. As a result the new way of system integrity assuring instead of system function analyzing is proposed in the paper. In this context a transport becomes an important mean of brinking to customer subjectivity treatment by logistician. The missing the integrity criterion by a well known manufacturer of cell phones may be shown as the illustration of presented considerations. Key words: logistics, customer subjectivity, logistic system. 8 Spis treÅ›ci Marianna Jacyna, Andrzej Å›urkowski Politechnika Warszawska WydziaÅ‚ Transportu ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa maja@it.pw.edu.pl WYBRANE ASPEKTY DOBORU DOSTAWCY PASAÅ›ERSKICH USAUG PRZEWOZOWYCH W niniejszym artykule przedstawiono wybrane aspekty wyznaczania rozÅ‚o\enia ruchu pasa\erskiego uwzglÄ™dniajÄ…c preferencje nabywców usÅ‚ug transportowych. Przedmiotem badaÅ„ sÄ… ustalone relacje w multimodalnym korytarzu transportowym. Dokonano identyfikacji czynników wpÅ‚ywajÄ…cych na preferencjÄ™ nabywców usÅ‚ug pasa\erskich, struktury korytarza transportowego. Przedstawiono metodykÄ™ wyznaczania współczynników wyboru Å›rodka transportu uwzglÄ™dniajÄ…c preferencjÄ™ nabywców. SÅ‚owa kluczowe: rozÅ‚o\enie ruchu pasa\erskiego, dostawcy usÅ‚ug pasa\erskich, nabywcy usÅ‚ug pasa\erskich, preferencje nabywców usÅ‚ug pasa\erskich. THE CHOICE OF TRANSPORTATION SERVICES SUPPLIERS IN PASSENGER TRAFFIC ABSTRACT The article presents the selected aspects of distributing the traffic flow with according to customer preferences. The research subject are determined relations in multimodal transportation channel. Factors having an influence on buyers preferences and transportation channel structure were identified. Moreover author presents methodology of assigning the parameters for transportation equipment selection allowing for consumer preferences. Key words: passenger traffic flow distribution, transportation services supplier, transportation services buyer, transportation services buyer preferences. Spis treÅ›ci 9 Tomasz Ambroziak, Renata PiÄ™tka Politechnika Warszawska WydziaÅ‚ Transportu ul. Koszykowa 75, 00-660 Warszawa e mail: tam@it.pw.edu.pl, pietkar@gazeta.pl METODA WYZNACZANIA GÓRNEGO OGRANICZENIA DLA CAAKOWITEJ LICZBY ODBIORCÓW W PROBLEMACH TRASOWANIA POJAZDÓW Z OGRANICZENIAMI CZASOWYMI ORAZ OGRANICZON LICZB POJAZDÓW. W artykule przedstawiono metodÄ™ wyznaczania górnego ograniczenia caÅ‚kowitej liczby odbiorców mo\liwych do obsÅ‚u\enia danÄ… ograniczonÄ… liczbÄ… pojazdów w problemach trasowania pojazdów z ograniczeniami czasowymi oraz ograniczonÄ… liczbÄ… pojazdów. SÅ‚owa kluczowe: trasowanie pojazdów, transport, koszty transportu. VEHICLE ROUTING PROBLEM WITH TIME WINDOWS AND A LIMITED NUMBER OF VEHICLES. METOD OF DETERMINING AN UPPER BOUND FOR THE TOTAL NUMBER OF CUSTOMERS ABSTRACT This paper introduces a variant of the vehicle routing problem with time windows where a limited number of vehicles is given. There is also presented the method of determining an upper bound for the total number of customers that can be served by a given fixed number of vehicles. Key words: vehicle route survey, vehicle routing, transport, transportation, transportation cost, freight. 10 Spis treÅ›ci Marcin Hajdul Instytut Logistyki i Magazynowania ul. Estkowskiego 6, 61-755 PoznaÅ„ e mail: Marcin.Hajdul@ilim.poznan.pl PRZEBUDOWA SYSTEMU TRANSPORTOWEGO Z WYKORZYSTANIEM NARZDZI SYMULACYJNYCH ORAZ WIELOKRYTERIALNEGO WSPOMAGANIA DECYZJI System transportowy stanowi nieodÅ‚Ä…czny element sieci dystrybucji, generujÄ…cy znaczne wartoÅ›ci w caÅ‚kowitych kosztach logistycznych jakie ponosi przedsiÄ™biorstwo. Dotychczas, wiele firm traktowaÅ‚o kwestie kosztowe obszaru transportu jako element staÅ‚y, nie zastanawiajÄ…c siÄ™ nad mo\liwoÅ›ciÄ… ich optymalizacji. Jednak silna konkurencja wÅ›ród przedsiÄ™biorstw ró\nej bran\y, rosnÄ…ce ceny paliw oraz chęć zapewnienia coraz wy\szej jakoÅ›ci Å›wiadczonych usÅ‚ug przy minimalizacji kosztów logistycznych spowodowaÅ‚y, i\ firmy dostrzegÅ‚y potrzebÄ™ organizacji optymalnego systemu transportowego dla konkretnej sieci dystrybucji. Nale\y jednak pamiÄ™tać, i\ zagadnienia zwiÄ…zane z projektowaniem systemów transportowych nale\Ä… do jednych z najbardziej skomplikowanych problemów w logistyce, a na ich rozwiÄ…zanie skÅ‚adajÄ… siÄ™ miÄ™dzy innymi: wyznaczenie optymalnej iloÅ›ci baz oraz magazynów wraz z ich lokalizacjÄ…, ustalenie wielkoÅ›ci oraz czÄ™stotliwoÅ›ci wysyÅ‚anych Å‚adunków, ustalenie charakterystyki taboru wÅ‚asnego oraz obcego. Obecnie na rynku dostÄ™pnych jest szereg narzÄ™dzi umo\liwiajÄ…cych optymalizacjÄ™ systemów transportowych, jednak czÄ™sto sÄ… to systemy drogie i zbyt rozbudowane. Celem poni\szego artykuÅ‚u jest przedstawienie mo\liwoÅ›ci przebudowy systemów transportowych w przedsiÄ™biorstwach przy wykorzystaniu wybranych aplikacji i narzÄ™dzi symulacyjnych opracowanych w Å›rodowisku Excel, w poÅ‚Ä…czeniu z wielokryterialnym wspomaganiem decyzji. W pierwszej części artykuÅ‚u autor identyfikuje i weryfikuje funkcjonalnoÅ›ci wybranych narzÄ™dzi symulacyjnych. NastÄ™pnie, w oparciu o wybrane aplikacje i opracowane narzÄ™dzia opracowywane sÄ… ró\ne warianty przebudowy systemów transportowych ró\niÄ…ce siÄ™ liczbÄ… i lokalizacjÄ… baz transportowych, strukturÄ… oraz wÅ‚asnoÅ›ciÄ… taboru (transport wÅ‚asny lub obcy). W celu wyboru najlepszego wariantu przebudowanego systemu transportowego autor proponuje zastosowanie wielokryterialnego wspomagania decyzji oraz wykorzystanie metody Electre III. SÅ‚owa kluczowe: system transportowy, optymalizacja, symulacja systemów transportowych. RECONSTRUCTION OF TRANSPORT SYSTEM USING SIMULATION TOOLS AND MULTICRITERIA DECISION SUPPORT SYSTEMS ABSTRACT Transport system is inherent part of the whole distribution network, which generates significant values in total logistics costs of the company. So far, a lot of enterprises treated costs generates by transport as a fixed element and they did not see the necessity to optimize it. However, strong competition among companies from different branches, increasing fuel prices and a willing to ensure highest quality of offered services connected with costs minimizing caused that companies realized a need for optimizing their internal transport processes. It is worth remembering, that modelling of transport systems is one of the most difficult problems in logistics. While solving that problem such aspects as optimal number of warehouses and its location, scale and frequency of sending cargoes, structure of the own or external fleet must be taken into consideration. Spis treÅ›ci 11 A number of IT tools which allows optimizing transport systems are currently available at the market. However, this tools are very expensive and too complex. In this connection the aim of this paper is to present a possibility of reconstructing transportation systems in enterprises using selected applications, simulation tools created in MS Excel environment connected with multicriteria decision support systems. In the first part of the paper author identify and verify functionality of selected simulation tools. Next, based on the chose applications and created simulation tool different variants of transport system was created. Author suggests using multicriteria decision support system to select the best variant for concrete company. In computational experiment author was using Electre III method. Key words: transportation system, optimizing, transportation system simulation. 12 Spis treÅ›ci Tomasz Ambroziak, Jolanta K. Å›ak Politechnika Warszawska WydziaÅ‚ Transportu ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa tam@it.pw.edu.pl METODA WYZNACZANIA OPTYMALNEJ LOKALIZACJI LOKALNYCH CENTRÓW LOGISTYCZNYCH W WYBRANYM OBSZARZE USAUG LOGISTYCZNYCH W artykule zaproponowano formalizacjÄ™ opisu zapotrzebowaÅ„, dostawców i odbiorców, formalizacjÄ™ zapisu charakterystyk sieci transportowej oraz charakterystyk Å›rodków transportowych i potencjalnych lokalnych centrów logistycznych. Przedstawiono podejÅ›cie do modelowania usÅ‚ug transportowych w wybranym obszarze dziaÅ‚ania usÅ‚ug logistycznych polegajÄ…ce na wyznaczaniu optymalnego poÅ‚o\enia lokalnego centrum logistycznego. W tym celu sformuÅ‚owano adekwatne do rozwa\anej sytuacji zadanie optymalizacyjne. RozwiÄ…zanie zadania optymalizacyjnego pozwala na takÄ… lokalizacjÄ™ centrum, aby koszt obsÅ‚ugi logistycznej byÅ‚ minimalny. SÅ‚owa kluczowe: centrum logistyczne, sieć transportowa, modelowanie usÅ‚ug transportowych. THE METHOD OF DETERMINING OPTIMAL LOCALIZATION OF LOGISTIC CENTRES IN SELECTED RANGE OF LOGISTIC SERVICES ABSTRACT In article authors present formal way of describing recipients and suppliers demands, characteristics of transportation system (transportation grid) and characteristics of means of conveyance and potential local logistic centers. Moreover article contains approach to modeling transportation services in selected parts of logistic services area. Presented approach base on determining the local logistic center optimal location. For this purpose authors formulate optimization task adequate to considered situation. A solution to the problem allows to find the logistic center location that minimizes costs of logistic services. Key words: logistic center, transportation system (transportation grid), transportation services simulation. Spis treÅ›ci 13 Mariusz Wasiak Politechnika Warszawska WydziaÅ‚ Transportu ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa e mail: mwa@it.pw.edu.pl ZASTOSOWANIE TEORII MASOWEJ OBSAUGI DO ANALIZY SYSTEMÓW LOGISTYCZNYCH W artykule przedstawiono pewne podejÅ›cie do analizy i oceny systemów logistycznych przy odwzorowaniu ich w ujÄ™ciu teorii masowej obsÅ‚ugi. W kolejnych punktach artykuÅ‚u dokonano opisu modelu systemu logistycznego, odwzorowania miejsc obsÅ‚ugi strumieni Å‚adunków, oraz przedstawiono istotÄ™ badaÅ„ symulacyjnych, jakie mogÄ… być realizowane dla systemów logistycznych. Dla zobrazowania proponowanego podejÅ›cia w artykule przedstawiono eksperyment obliczeniowy z wykorzystaniem programu SymProLog. SÅ‚owa kluczowe: system logistyczny, model systemu logistycznego, badania symulacyjne SL. APPLICATION QUEUING THEORY FOR THE LOGISTICS SYSTEMS ANALYSIS ABSTRACT This paper presents a queuing theory approach to logistics systems design and evaluation. A general description of logistics systems model was presented first. In the next step author shows the idea of simulation research and presentation method for points of material flow service. For the best explanation of proposed approach, a computational experiment using SymProLog pack was included. Key words: logistic system, model of logistic system, logistic system simulation research. 14 Spis treÅ›ci Krzysztof Chwesiuk Akademia Morska w Szczecinie WydziaÅ‚ In\ynieryjno-Ekonomiczny Transportu ul. Henryka Pobo\nego 11, 70-507 Szczecin e-mail: chwesiuk@am.szczecin.pl WYBRANE ASPEKTY LOGISTYKI MIEJSKIEJ Celem niniejszego artykuÅ‚u jest próba usystematyzowania wiedzy z zakresu logistyki miejskiej. Logistyka miejska nie ma jeszcze zbyt szerokiego zastosowania w polskich aglomeracjach. Podczas gdy w krajach Europy Zachodniej tworzy siÄ™ ju\ trzeciÄ… jej generacjÄ™ opartÄ… na spoÅ‚eczeÅ„stwie informacyjnym. W artykule zaprezentowane zostanÄ…: koncepcja logistyki miejskiej i jej pojÄ™cia oraz narzÄ™dzia logistyki miejskiej w kreowaniu zrównowa\onego rozwoju miast. SÅ‚owa kluczowe: logistyka miejska, zrównowa\ony rozwój miast. THE SUBSTANCE OF THE CITY LOGISTICS ABSTRACT The aim of this paper is a trial of the arrange of the knowledge in research and activities area of city logistics. In polish agglomerations is not application of the city logistics. In countries of the West European creation just of the third generation of the city logistics to base oneself on information society . In this paper is present a conception of the city logistics and their definitions and tool of the city logistics in to create of the equilibration development of the cities. Key words: city logistics, equilibration development of the cities. Spis treÅ›ci 15 Zbigniew Tarapata Wojskowa Akademia Techniczna WydziaÅ‚ Cybernetyki ul. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa 49 e mail: zbigniew.tarapata@wat.edu.pl NIEKLASYCZNE MODELE I METODY PLANOWANIA TRAS W SYSTEMACH WSPOMAGANIA PLANOWANIA RUCHU: ANALIZA ZAOÅ›ONOÅšCI, EFEKTYWNOÅšCI I ZASTOSOWAC W referacie przedstawiono nieklasyczne modele i metody planowania tras stosowane w systemach wspomagania planowania ruchu zwiÄ…zanych z ró\nymi dziedzinami (systemami transportowymi, systemami nawigacji satelitarnej, systemami planowania podró\y, sieciami komputerowymi, systemami wspomagania planowania przegrupowania wojsk). Zdefiniowano uogólniony model planu trasy. Przeanalizowano szczegółowo modele drogi najprostszej oraz drogi najkrótszej w sieci uwarunkowanej czasowo. Omówiono podstawowe metody planowania tras oraz ich wÅ‚asnoÅ›ci. Dokonano analizy wyników eksperymentalnego badania zÅ‚o\onoÅ›ci obliczeniowej prezentowanych metod i ich przydatnoÅ›ci w systemach planowania ruchu. SÅ‚owa kluczowe: planowanie tras, metody i modele planowania tras, system transportowy. NON-CLASSICAL MODELS AND METHODS OF ROUTE PLANNING IN TRAFFIC PLANNING SUPPORT SYSTEMS: ANALYSIS OF COMPLEXITY, EFFECTIVENESS AND APPLICATIONS ABSTRACT In the paper non-classical models and methods of route planning used in traffic planning support systems connected with different domains such as: transport systems, auto-navigation systems, computer networks, military movement planning systems are presented. Generalized model of route plan is defined. Models of simplest path and shortest path in time-dependent networks are analyzed in detail. Basic methods of route planning and their properties are discussed. Analysis of experimental complexity of presented algorithms is done and evaluation of their usefulness in traffic planning systems is carried out. Key words: itinerary planning, methods and models of route planning, route planning, transportation system. 16 Spis treÅ›ci Barbara Ma\bic-Kulma, Krzysztof SÄ™p Polska Akademia Nauk Instytut BadaÅ„ Systemowych ul. Newelska 6, 01-447 Warszawa ZASTOSOWANIE ALGORYTMU SBT JAKO METODY MINIMALIZACJI TABORU W PRZEDSIBIORSTWIE TRANSPORTOWYM Rozwa\ajÄ…c problemy kombinatoryczne, zwÅ‚aszcza pod kÄ…tem praktycznego zastosowania nale\y wziąć pod uwagÄ™ zÅ‚o\oność algorytmów. W niniejszej pracy omówiono algorytm dokÅ‚adny backtrackingowy, a tak\e przedstawiono algorytmy aproksymacyjne: Lovásza Johnsona Chvatala oraz SBT (suboptymalnej drogi w drzewie bactrackingowym) i jego modyfikacje. Przeprowadzono analizÄ™ porównawczÄ… zaprezentowanych algorytmów oraz przedstawiono praktyczne ich zastosowanie. SÅ‚owa kluczowe: przedsiÄ™biorstwo transportowe, minimalizacja taboru, kombinatoryka. THE APPLICATION OF SBT ALGORITHM AS A METHOD OF MINIMIZING TRANSPORTATION STOCK IN TRANSPORT COMPANY ABSTRACT Considering combinatorial problems, especially the practical use, the algorithm complexity should be taken into account. In this paper author describes Precise Backtracking Algorithm, Lovásza Johnsona Chvatala Approximational Algorithm and Algorithm SBT (Sub-optimal Track in Backtracking tree) with it s modifications. Presented algorithms were comparatively analyzed and the practical implementation was shown. Key words: transportation company, minimization of road stock, theory of combinations. Spis treÅ›ci 17 Adam KadziÅ„ski, Bartosz Majewski Politechnika PoznaÅ„ska Instytut Silników Spalinowych i Transportu ul. Piotrowo 3, 60-965 PoznaÅ„ e mail: adam.kadzinski@put.poznan.pl e mail: bartosz.majewski@op.pl STOCHASTYCZNY MODEL STACJI PALIW PAYNNYCH FUNKCJONUJCEJ W SYSTEMIE POJAZDÓW TRANSPORTU ZBIOROWEGO Przedstawiono system pojazdów operatora transportu zbiorowego z usytuowanÄ… w nim stacjÄ… paliw pÅ‚ynnych. StacjÄ™ paliw pÅ‚ynnych potraktowano jako system z losowym zapotrzebowaniem na zasoby generowanym w systemie pojazdów. Zaproponowano opis matematyczny procesów zachodzÄ…cych na styku obu systemów. Zbudowany model matematyczny oprogramowano i stworzono komputerowy model symulacyjny. Zaprezentowano mo\liwoÅ›ci aplikacyjne modeli. SÅ‚owa kluczowe: operator transportu zbiorowego, system logistyczny paliw pÅ‚ynnych, model stochastyczny. STOCHASTIC MODEL OF FUEL STATION FUNCTIONING IN A SYSTEM OF VEHICLES OF COLLECTIVE TRANSPORT ABSTRACT A system of vehicles of collective transport operator including a fuel station has been presented. The fuel station has been treated as a system with a random demand for resources generated in a system of vehicles. A mathematical model of processes occurring on the verge of both systems has been proposed. For the model which had been created appropriate software and computer simulation model have been worked out. Capabilities of the practical application of those models have been also discussed. Key words: collective transport operator, logistic system for liquid fuels, stochastic model. 18 Spis treÅ›ci Waldemar Parkitny Politechnika Krakowska ZakÅ‚ad Organizacji i Ekonomiki Transportu ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków tel. (012) 6283290 e-mail: wpark@usk.pk.edu.pl WYKORZYSTANIE PROGRAMU SYMULUJCEGO PROCESY LOGISTYCZNE DO PROJEKTOWANIA ZMIAN W ORGANIZACJI RUCHU SAMOCHODÓW I ZASAD UDOSTPNIANIA MIEJSC NA PARKINGU ArtykuÅ‚ prezentuje wyniki symulacji komputerowych modelujÄ…cych przepÅ‚yw strumienia pojazdów przemieszczajÄ…cych siÄ™ od punktów wjazdowych parkingu, zÅ‚o\onego z kilkudziesiÄ™ciu poÅ‚Ä…czonych ze sobÄ… pól parkingowych, w kierunku obranych przez kierujÄ…cych samochodami celów. Wybór celu byÅ‚ zdeterminowany potrzebami kierujÄ…cych. W przypadku zajÄ™toÅ›ci wybranych uprzednio miejsc postojowych, kierowcy zmuszeni byli do poszukiwania innych miejsc. Sytuacja taka powodowaÅ‚a czÄ™sto utrudnienia w ruchu, zmniejszenie pÅ‚ynnoÅ›ci, a w konsekwencji przeciÄ…\enie najpopularniejszych pól parkingowych, przy jednoczesnym sÅ‚abym wykorzystaniu pozostaÅ‚ych pól. ArtykuÅ‚ prezentuje mo\liwoÅ›ci bardziej racjonalnego wykorzystania dostÄ™pnych pól parkingowych i udro\nienia dróg dojazdowych, po zastosowaniu systemu automatycznego przydziaÅ‚u miejsc i naprowadzania pojazdów, w zale\noÅ›ci od gabarytów pojazdów i preferencji kierowców. Dane do symulacji komputerowych otrzymano na podstawie przeprowadzonych wczeÅ›niej w terenie pomiarów natÄ™\enia ruchu i zajÄ™toÅ›ci miejsc postojowych. SÅ‚owa kluczowe: modelowanie przepÅ‚ywu pojazdów, symulacja komputerowa. AVAILING ONESELF THE PROGRAM SIMULATING LOGISTIC PROCESSES TO PROJECTING CHANGES IN CAR TRAFFIC ORGANIZATION AND PRINCIPLES OF RENDERING THE PLACES ON PARKING ACCESSIBLE ABSTRACT In this article are presented the results of computer simulations modelling the stream flow of vehicles shifting from entry points of parking, to drivers' destinations. The choice of destination was determined by drivers' needs. In case of occupation parking places chosen beforehand, drivers had to look for another ones. Such a situation have often caused difficulties in traffic, diminution of smoothness and, as a consequence, the most popular parking fields' surcharge with simultaneous poor use of other fields. The paper presents the possibilities of more sensible available parking fields' use and opening ways by using the system of automatic places allotment and vehicles direction according to vehicles' size and drivers' preferences. Data to computer simulation were achieved on the ground of traffic intensity and parking places occupation measurements made before. Key words: modeling the vehicle stream flow, computer simulation. Spis treÅ›ci 19 Tomasz Ambroziak, Dariusz Pyza Politechnika Warszawska WydziaÅ‚ Transportu ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa dpz@it.pw.edu.pl tam@it.pw.edu.pl METODA OPTYMALIZACJI SYSTEMU OBSAUGI TECHNICZNEJ Utrzymanie Å›rodków transportu w stanie wysokiej sprawnoÅ›ci technicznej wymaga zagwarantowania szybkiej i sprawnej obsÅ‚ugi technicznej. W artykule przedstawiono charakterystykÄ™ Å›rodków transportu oraz parametry systemu obsÅ‚ugi technicznej. SformuÅ‚owano zadanie optymalizacyjne, w wyniku rozwiÄ…zania którego otrzymano optymalne parametry system obsÅ‚ugi technicznej. W artykule przedstawiono równie\ przykÅ‚ad obliczeniowy. SÅ‚owa kluczowe: Å›rodek transportu, system obsÅ‚ugi technicznej, optymalizacja. THE METHOD OF OPTIMIZING THE TECHNICAL SERVICES SYSTEM ABSTRACT In this paper, presented profile of means transport as well as system of technical service in report was introduced for needs of operator forwarding services. Optimization exercise was formulated, the optimum characterizing the system of technical service parameters in result of solution which were received. Presented example introduced. Key words: mean of transport, technical service system, optimization. 20 Spis treÅ›ci Lech Bukowski, Jerzy Feliks, Marek Karkula, Adam Lichota Akademia Górniczo-Hutnicza WydziaÅ‚ ZarzÄ…dzania Katedra In\ynierii Systemów ul. Gramatyka 10, 30-067 Kraków e mail: jfeliks@zarz.agh.edu.pl ZAAOÅ›ENIA HYBRYDOWEGO SYSTEMU WSPOMAGANIA DECYZJI W ZAKRESIE ZAOPATRZENIA I TRANSPORTU W SYSTEMACH LOGISTYCZNYCH Znane aktualnie systemy wspomagania decyzji w zakresie zaopatrzenia i transportu oparte sÄ… na modelach klasycznych, zbudowanych przy zaÅ‚o\eniach dalece odbiegajÄ…cych od realiów panujÄ…cych w przedsiÄ™biorstwach produkcyjnych, usÅ‚ugowych oraz na rynku. IstniejÄ… wprawdzie rozwiÄ…zania, zwÅ‚aszcza w zakresie transportu [8], które wychodzÄ… poza ograniczenia determinizmu i liniowoÅ›ci, lecz sÄ… to rozwiÄ…zania czÄ…stkowe, a nie systemowe w ujÄ™ciu logistycznym. Jeszcze gorzej wyglÄ…da sytuacja w zakresie logistyki zaopatrzenia (dostawy i zapasy), gdzie aktualnie stosowane modele sÅ‚uszne sÄ… przy zaÅ‚o\eniu niezmiennoÅ›ci m. in. zapotrzebowania, popytu (liniowe rozchody z magazynów), cen zakupu, kosztów gospodarki magazynowej i kosztów zamawiania. Kolejnym problemem jest sposób magazynowania zapasów paliwa, których wielkość minimalna w przypadku zakÅ‚adu produkcyjnego jakim jest elektrociepÅ‚ownia jest ustawowo okreÅ›lona. Dlatego w referacie zaproponowano koncepcjÄ™ budowy narzÄ™dzia wspomagajÄ…cego decyzje logistyczne w zakresie transportu i zaopatrzenia w postaci otwartego hybrydowego systemu ekspertowego, wykorzystujÄ…cego najnowsze techniki modelowania zÅ‚o\onych nieliniowych procesów dyskretno-ciÄ…gÅ‚ych o du\ej zmiennoÅ›ci. SÅ‚owa kluczowe: modelowanie procesów logistycznych, prognozowanie, magazynowanie. THE CONCEPTION OF HYBRID SYSTEM OF DECISION MAKING IN RANGE OF SUPPLY AND THE TRANSPORTATION IN LOGISTIC SYSTEMS ABSTRACT Many decision-making tasks are very complex, but the systems of aid of decision making which are build currently are based on classical models, and the assumptions which was accepted during building of this systems are running away from current realities. The solutions are existing in range of transportation which go out from limitation of linearity, but they are only partially solutions, not system solution in logistic conception. In the paper the conception of build a expert system, which is helping make logistic decisions in range of transportation and supply, in character of open hybrid system was proposed. The system was build using the newest techniques of modeling the complex and non - linear processes with use e.g. fuzzy logic. Fuzzy logic allows decision making with estimated values under incomplete and uncertain information. Key words: modeling of logistic process, forecasting, warehousing. Spis treÅ›ci 21 Janusz FijaÅ‚kowski Politechnika Warszawska WydziaÅ‚ Transportu ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa POJEMNOŚĆ BUFORÓW MIDZYOPERACYJNYCH A LICZBA URZDZEC TECHNOLOGICZNYCH W PROJEKTOWANIU MAGAZYNÓW - RELACJE ILOÅšCIOWE1 Referat prezentuje zagadnienie racjonalizacji i optymalizacji procesu magazynowego ze wzglÄ™du na koszty jego realizacji w aspekcie pojemnoÅ›ci buforów miÄ™dzyoperacyjnych w procesie przepÅ‚ywu materiałów oraz u\ytych urzÄ…dzeÅ„ (wózków). SÅ‚owa kluczowe: proces magazynowy, optymalizacja, koszty magazynowania. THE MEANING OF INTER-OPERATIONAL BUFFERS CAPACITY IN CORRELATION WITH THE NUMBER OF TECHNOLOGICAL EQUIPMENT IN WAREHOUSES DESIGNING PROCESS QUANTITATIVE RELATION ABSTRACT The article presents the problem of rationalization and optimization storage process costs in aspect of inter-operational buffers capacity in material handling process and used equipment (forklift trucks). Key words: storage process, optimization, storage costs. 1 TreÅ›ci referatu stanowiÄ… kontynuacjÄ™ tematu: PRZESTRZENIE BUFOROWE I ICH WYPOSAÅ›ENIE TECHNOLOGICZNE W OPTYMALIZACJI SYSTEMÓW LOGISTYCZNYCH przygotowanego na VII KonferencjÄ™ Logistyki Stosowanej Zakopane, w grudniu 2003 roku. 22 Spis treÅ›ci Andrzej Ratkiewicz, Adam Bialik Politechnika Warszawska WydziaÅ‚ Transportu aratkiewicz@wp.pl; adam.bialik@wp.pl FORMOWANIE JEDNOSTEK AADUNKOWYCH Z UWZGLDNIENIEM PARAMETRÓW MECHANICZNYCH OPAKOWAC W artykule przedstawiono pewne podejÅ›cie do formowania jednostek Å‚adunkowych polegajÄ…ce na traktowaniu skompletowanej jednostki Å‚adunkowej jako przestrzennego ukÅ‚adu wzajemnie oddziaÅ‚ujÄ…cych na siebie bryÅ‚. NastÄ™pnie omówiono wybrany empiryczny model mechaniczny opakowania, wskazano jego wady i zalety. NastÄ™pnie zaprezentowano wÅ‚asny model mechaniczny opakowania, po czym za pomocÄ… tego modelu dokonano obliczeÅ„ wartoÅ›ci nacisków powierzchniowych opakowaÅ„. SÅ‚owa kluczowe: jednostka Å‚adunkowa, model mechaniczny opakowania. LOAD UNITS SHAPING ACCORDING TO CARTON MECHANICAL PARAMETERS ABSTRACT The article presents new approach to forming load units. Completed load unit can be consider as a spatial arrangement of mutually interacting solid structures. Firstly, the selected empirical model of package was described and its advantages and disadvantages were discussed. In the next step new mechanical model of carton package box has been proposed as a base for package-surface pressure calculations. Key words: load unit, mechanical model of carton package box. Spis treÅ›ci 23 Konrad Lewczuk Politechnika Warszawska WydziaÅ‚ Transportu ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa e mail: k_lewczuk@go2.pl EFEKTYWNOŚĆ DWUSTOPNIOWYCH SYSTEMÓW KOMISJONOWANIA ZE WZGLDU NA PRZEPAYW AADUNKÓW I INFORMACJI Referat ma na celu wykazanie wpÅ‚ywu zró\nicowania struktury jakoÅ›ciowej i iloÅ›ciowej zadania logistycznego dla systemu komisjonowania (SK) na efektywność wybranych dwustopniowych SK zamówieÅ„. Efektywność dziaÅ‚ania SK zostaÅ‚a ustalona ze wzglÄ™du na przepÅ‚yw Å‚adunków oraz zwiÄ…zanych z nimi informacji. Ocena zasadnoÅ›ci zastosowania konkretnego systemu jest efektem zestawienia jego efektywnoÅ›ci z niezbÄ™dnymi nakÅ‚adami i kosztami jej uzyskania. SK dobrane zostaÅ‚y w sposób umo\liwiajÄ…cy porównanie wariantów odmiennych technologicznie jak i organizacyjnie. Dla wybranych dwustopniowych SK uksztaÅ‚towane zostaÅ‚y procesy przeksztaÅ‚cajÄ…ce strumienie materiałów. Po obciÄ…\eniu ich przepÅ‚ywami wariantowymi ustalone zostaÅ‚y (w drodze wymiarowania) niezbÄ™dne przestrzenie, czasy, pracochÅ‚onnoÅ›ci, liczby Å›rodków transportowych i pracowników oraz koszty, jakie nale\y ponieść. SÅ‚owa kluczowe: zadanie logistyczne, komisjonowanie. EFFICIENCY ANALYSIS OF TWO-STEP ORDER PICKING SYSTEMS FOR MATERIAL AND INFORMATION HANDLING ABSTRACT The main point of the speech is to show the influence of diversification in qualitative and quantitative structure of logistic work task for efficiency of selected two-step Order Picking Systems (OPS). The efficiency of OPS has been determined according to material and information handling. The assessment for application of specific system has been made according to a compilation of its efficiency with necessary investment outlays and costs needed for its acquirement. Below OPS s has been assorted in special way allowing for comparison of variants technologically and organizationally different. For all selected two-step OPS, the transformation processes of material handling have been configured. After loading them with variants of material flow, necessary spaces, times, labor demands, required means of transportation and workers and total cost has been established. Key words: logistic task, order-picking. 24 Spis treÅ›ci Mariusz Kostrzewski Politechnika Warszawska WydziaÅ‚ Transportu ul. Koszykowa 75, 00-662 Warszawa e mail: m_kostrzewski@interia.pl OCENA PROCESÓW KOMISJONOWANIA ZE WZGLDU NA CZAS REALIZACJI ZLECEC W niniejszym artykule przedstawiono ocenÄ™ wariantów organizacji procesów komisjonowania ze wzglÄ™du na czas realizacji zleceÅ„ przy zró\nicowaniu wybranych parametrów projektowych strefy komisjonowania w magazynie. Celem jest wskazanie sub-optymalnego wariantu organizacji, mogÄ…cego znalezć zastosowanie w praktyce. SÅ‚owa kluczowe: proces komisjonowania, magazyn, cykl transportowy. EVALUATION OF ORDER PICKING IN TERMS OF TIME OF COMMISSION S REALIZATION ABSTRACT Paper shows comparison and evaluation of order picking organizing variants in terms of time of commission s realization. All is done with different project parameters of order picking zone in warehouses. The aim of paper is to show sub-optimal variant of order picking organizing which can be implemented in practice. Key words: order-picking process, warehouse, transportation cycle.