kod kursu:
Podstawy Chemii Nieorganicznej
CHC012001 l
Sprawozdanie
SUBSTANCJE TRUDNOROZPUSZCZALNE
Nazwisko ImiÄ™ i nazwisko: Nr indeksu:
Ocena
prowadzÄ…cego kurs:
Doświadczenie 1. Kolejność wytrącania osadów
Reakcja wytrÄ…cania chlorku srebra(I): Ag+ + Cl- AgCl“!
Barwa i postać substratów: bezbarwne ciecze
Barwa i postać produktów: biały osad
Reakcja wytrÄ…cania chromianu(VI) srebra(I): 2Ag+ + CrO42- Ag CrO “!
2 4
Barwa i postać substratów: ciecze, AgNO bezbarwny, K CrO żółty
3 2 4
Barwa i postać produktów: brunatny osad
Obserwacje: Dodawany kroplami azotan srebra powodował wytrącanie się poszczególnych osadów. Jako
pierwszy wytrącał się biały osad, miejscami zabarwiał się na brunatno, ale po wymieszaniu brunatny kolor
zanikał. Po dodaniu odpowiedniej ilości AgNO osad zmienił barwę na brunatną.
3
Wnioski:
Dla którego z tych osadów iloczyn rozpuszczalności został przekroczony jako pierwszy?
Odp. Iloczyn rozpuszczalności został przekroczony najpierw dla AgCl  to on wytrącił się pierwszy. Dzieje się
tak, ponieważ do strącenia AgCl potrzebna jest mniejsza ilość jonów srebra. (Obliczenia na załączonych
kartkach)
Obliczenia:
1. Obliczyć stężenie molowe jonów Cl- w roztworze nad osadem AgCl po dodaniu stechiometrycznej ilości
roztworu AgNO (AgCl: Ir = 1,8·10-10 ; Ag CrO : Ir = 1,3·10-12):
3 2 4
Wynik końcowy:
[Cl-]=1.34 " 10-5
(Wszystkie obliczenia znajdują się na kartkach dołączonych do sprawozdania.)
2. Obliczyć stężenie jonów chromianowych(VI) konieczne do wytrącenia osadu Ag CrO w chwili, gdy do
2 4
roztworu NaCl dodano stechiometryczną liczność AgNO3 (n = n0 ):
AgNO3 NaCl
Wynik końcowy:
2-
[CrO ]=7,24" 10-3
4
Doświadczenie 2. Wpływ stężenia jonów S2- na wytrącanie siarczków metali
1.Wytrącanie osadu siarczku kadmu w środowisku kwaśnym:
Barwa wytrąconego osadu siarczku: żółty
Obliczenie minimalnej wartości pH wystarczającej do całkowitego wytrącenia osadu siarczku CdS:
Dane: c = 0,10 mol/dm3 pK = 6,90 pK = 13,48 pIr = 26,10
H2S a1 a2 CdS
Stężenie jonów metalu (po caÅ‚kowitym wytrÄ…ceniu): [M2+] = 1,0·10-5 mol/dm3
Wynik: końcowy:
pH=0,14
2.Wytrącanie osadu siarczku kadmu w środowisku zasadowym:
Barwa wytrÄ…conego osadu siarczku: cielisty
Obliczenie minimalnej wartości pH wystarczającej do całkowitego wytrącenia osadu siarczku MnS
Dane: c = 0,10 mol/dm3 pKa = 6,90 pKa = 13,48 pIr = 9,60
H2S 1 2 MnS
Stężenie jonów metalu (po caÅ‚kowitym wytrÄ…ceniu): [M2+] = 1,0·10-5 mol/dm3
Wynik końcowy:
pH=9.88
Doświadczenie 3. Związki ołowiu  przekształcanie trudno rozpuszczalnych soli w związki o
jeszcze mniejszej rozpuszczalności.
1.
Reakcja otrzymywania chlorku oÅ‚owiu (II): Pb2+ 2Cl- PbCl “!
2
Barwa substratów: bezbarwne ciecze
Barwa i postać produktu: biały, drobnokrystaliczny osad
Charakterystyka PbCl :
2
- iloczyn rozpuszczalności: 10-4,79=1.62" 10-5
- rozpuszczalność (mol/dm3): 0,016
- roztwarzanie w nadmiarze jonów chlorkowych (obserwacje i reakcja):
Osad chlorku ołowiu w nadmiarze kwasu solnego rozpuścił się. Przebiegły następujące reakcje:
-
PbCl “! + Cl- PbCl
2 3
- 2-
PbCl +Cl- PbCl
3 4
Obliczenia:
Obliczyć stężenie jonów ołowiu w roztworze otrzymanym w wyniku zmieszania 1,00 cm3 0,50 M Pb(NO ) ,
3 2
10,0 cm3 wody destylowanej i 3,00 cm3 1,00 M KCl. Pominąć hydrolizę jonów ołowiu(II) oraz tworzenie
związków kompleksowych.
Wynik końcowy:
[Pb2+]=7,93 " 10-4
2.
Reakcja otrzymywania jodku oÅ‚owiu(II): PbCl “! + 2I- PbI + 2Cl-“!
2 2
Barwa i postać produktu: żółty osad
Charakterystyka PbI :
2
- iloczyn rozpuszczalności: 10-8,15 = 7,08 " 10-9
- rozpuszczalność (mol/dm3): 0,0012
- roztwarzanie w nadmiarze jonów jodkowych (obserwacje i reakcja):
Po dodaniu nadmiaru jodku potasu osad uległ roztworzeniu. Przebiegła następująca reakcja:
PbI + I- [PbI ]2-
2 4
- roztwarzanie w octanie sodu (obserwacje i reakcja):
Po dodaniu octanu sodu roztwór się odbarwił.
PbI “! + 4CH COO- [Pb(CH COO) ]2-
2 3 3 4
Obliczenia:
Jaką objętość roztworu KI o stężeniu 0.50M należy dodać do 10 cm3 nasyconego roztworu PbCl aby
2
całkowicie wytrącić jony ołowiu z tego roztworu?
Wynik końcowy:
V =1,2cm3
KI
3.
-
Reakcja otrzymywania wÄ™glanu oÅ‚owiu: PbI “! + 2HCO PbCO “! + 2I- + CO Ä™! + H O
2 3 3 2 2
Barwa i postać produktu: szaro-biały osad, po zamieszaniu zawiesina
Charakterystyka PbCO :
3
- iloczyn rozpuszczalności: 10-13.13 = 7,4 " 10-14
- rozpuszczalność (mol/dm3): 2,72 " 10-7
4.
2- 2-
Reakcja otrzymywania chromianu oÅ‚owiu: PbCO “! + CrO PbCrO “! + CO
3 4 4 3
Barwa i postać produktu: żółty osad
Charakterystyka PbCrO :
4
- iloczyn rozpuszczalności: 10-13,75=1,78 " 10-14
- rozpuszczalność (mol/dm3): 1,33 " 10-7
- rozpuszczalność w wodorotlenku sodu (obserwacje i reakcje):
Po dodaniu wodorotlenku sodu osad zmienił barwę na pomarańczową, co wskazuje na obecność w roztworze
wodorotlenku ołowiu. Zaszła reakcja:
-
2PbCrO “! + 2OH- PbCrO “! + Pb(OH) “! + CrO
4 4 2 4
4. Wnioski:
Doświadczenia wykonane w ćwiczeniu  Substancje trudnorozpuszczalne pozwalają oswoić się z pojęciem
iloczynu rozpuszczalności i rozpuszczalnością poszczególnych związków. Mogliśmy zauważyć jak
poszczególne czynniki wpływają na rozpuszczanie się osadów. W doświadczeniu pierwszym widać, że nie
możemy porównywać iloczynów rozpuszczalności dla substancji o różnej stechiometrii. Dopiero porównanie
rozpuszczalności pozwala na stwierdzenie, który osad powinien wydzielić się pierwszy. W doświadczeniu
drugim mogliśmy zobaczyć że pH i stężenia poszczególnych substratów mają wpływ na wytrącanie się osadu.
Dzięki doświadczeniu trzeciemu dowiedzieliśmy się, że osady rozpuszczają się tworząc jony/związki
kompleksowe. Po rozdzieleniu klarownego roztworu wytrąca się osad  dzieje się tak ze względu na mniejsza
ilość rozpuszczalnika. W podwyższonej temperaturze osad ma większą rozpuszczalność.