PROMOCJA ZDROWIA(monitoring biologiczny)





MONITORING BIOLOGICZNY W PROFILAKTYCE ZABURZEN SKLADU CIALA CZLOWIEKA
_____________________________________________________________________


sklad ciala (body composition)

suma skladnikow tkankowych (komponentow ciala) takick jak:

-tkanka tluszczowa
-beztluszczowa masa ciala


1921-pomiary skladnikow ciala metodami stosowanymi w antropologii



podstawowe skladniki ludzkiego ciala

mezczyzna: kobieta:
woda 55-65 % 50-60 %
bialka 16-18 % 20-30 %
tluszcz 15-20 % 5,5-6 %
skladniki mineralne 5,8-6 % 14-16 %



zaburzenia skladu ciala
nadmiar tkanki tluszczowej (nadwaga, otylosc)
niedobor skladnikow tkankowych (niedozywienie, anoreksja, wyniszczenie organizmu w chorobach przewleklych)
sarkopenia (utrata masy miesniowej)



wzrost narzadow i calego organizmu moze zachodzic wedlug trzech sposobow:

-zwiekszenie liczby komorek (proliferacja) w wyniku ich podzialow mitotycznych
-zwiekszenie objetosci i masy komorek (przerost, hypertrophia)
-zwiekszenie objetosi i masy istoty miedzykomorkowej(akrecja)



przyczyny obserwowanych roznic w skladzie ciala
-zroznicowanie miedzypopulacyjne
-styl zycia
-dieta
-poziom aktywnosci fizycznej
-budowa ciala
-pochodzenie etniczne
-wiek
-plec
-zaburzenia metaboliczne, zespol genetyczny
-rodzaj aparatury badajacej sklad ciala



anorexia nervosa
-jest zaburzeniem charakteryzujacym sie rozmyslna utrata masy ciala, indukowana i utrwalana przez pacjenta
-wystepuje zwykle u dorastajacych dziewczac i mlodych kobiet
-obserwowana jest rowniez i chlopcow, mlodych mezczyzn oraz starszych kobiet do wieku menopauzalnego

podloze-psychopatologiczne
-obawa przed tyciem
-obawa przed zmiana ksztaltu ciala

w efekcie narzuca sobie coraz to nizszy prog masy ciala

skutki:
-skrajne niedozywienie
-zmiany hormonalne
-zmiany metaboliczne
-zaburzenia fizjologiczne

symptomy:
-restrykcyjna dieta
-zwiekszony wysilek fizyczny
-wywolywanie wymiotow i przeczyszczanie sie
-uzywanie srodkow hamujacych apetyt oraz odwadniajacych, postrzeganie wlasnej sylwetki jako wciaz otylej
-u kobiet- zahamowanie miesiaczki

typy anoreksji:

restrykcyjna
-systematyczne ograniczanie zjadanego pozywienia
-utrata masy ciala

bulimiczna
-okazjonalnie
-uzywanie srodkow preczysczajacych i odwadniajacych
-stostowanie lewatyw
-prowokowanie wymiotow
-intensywny wysilek fizyczny



BULIMIA NERVOSA

-nawracajace niekontrolowane ataki przejadania sie
-stosowanie zabiegow przeciwdzialajacych skutkom przejedzenia
-stosowanie wymiotow
stosowanie srodkow przeczyszczajacych i odwadniajacych, lewatyw,
by nie przytyc i zachowac szczupla sylwetke



jedzenie kompulsywne

-napadowe zjadanie ogromnych ilosci pozywienia
-bez stosowania metod kompensujacych je, typu wymioty czy srodki przeczyszczajace
-prowadzi najczesciej do otylosci i towarzyszacych jej schorzen- cukrzycy, chorob sercowo-naczyniowych
-powiazane z zaburzeniami psychicznymi takimi jak:
-stany lekowe

inne zaburzenia odzywienia

przejadanie sie- spowowdowane steresem zwiazanym z konkretnym czynnikiem
-strata bliskiej osoby
-wypadek
-urodzenie dziecka itp.

-jedzenie nocne

-jedzenie rzeczy niejadalnych "pica"



czynniki srodowiskowe w zaburzeniach odzywiania
-krytyka, dokuczanie i pewne formy znecanie sie, skupione wokol jedzenia, masy ciala i wygladu
-pietnowanie otylosci
-idealizacja "chudosci"


skutki somatyczne zaburzen odzywiania

-zaburzenia wzrostu i rozwoju organizmu (najwiecej przypadkow zaburzen odzywiania notuje sie pomiedzy 10-19 rokiem ż.)
-dzieci i mlodziez maja mniejsze rezerwy skladnikow odzywczych ni dorosli- duze ryzyko
-zaburzenia poziomu elektrolitow (hipokalemia)
-niedobory zywieniowe poteguja ryzyko arytmii serca i infekcji
-problemy hormonalne np. zmniejszenie wydzielania gonadotropin, kortyzolu (przy anoreksji)
-promlemy stomatologiczne
-osteoporoza
-utrata masy kostnej kregoslupa ledzwiowego, kosci promieniowej, i udowej przyczyniaja sie do:
latwiejszych zlaman
skrzywien kregoslupa
chronicznego bolu
-zaburzenia plodnosci u kobiet
-niska (matki z anoreksja) lub wysoka (matki z bulimia) masa urodzeniowa dziecka
-poronienia czesto powtarzajace sie u bulimiczek
-wzrost zagrozen okolopoporodowych oraz problemow z karmieniem


otylosc jest znanym czynnikiem ryzyka wystapienia wielu chorob cywilizacyjnych
-nadcisnienie tetnicze
-choroba niedokrwienna serca
-hiperlipidemia
-cukrzyca typu II
-wiekszosc nowotworow zlosliwych


tkanka tluszczowa
-jest odmiana tkanki lacznej
-wykazuje heterogennosc morfologiczna, lokalizacyjna, funkcjonalna i regulacyjna
-utworzona jest glownie przez adipocyty osadzone na kolagenowym szkielecie
-miedzy adipocytami znajduja sie multipotencjalne komorki macierzyste, preadipocyty, fibroblasty, komorki epitelialne
oraz prebiegaja naczynia krwionosne i wlokna nerwowe
-tkanke tluszczowa infiltruja rozniez leukocyty


metody okreslania skladu ciala

metody tradycyjne: metody nowe:
-Densytometria -radiografia tkanek miekkich
-Antropometria -tomografia komputerowa
-faldy skorno-tlusczowe -rezonans magnetyczny
-obwod ramienia -metoda fonooptyczna
-BMI -bioelektryczna impedencja BIA
-WHR



OTYLOSC ANDRIODALNA -JABLKO
OTYLOSC GYNOIDALNA POSLADKOWO-UDOWA -GRUSZKA



Wyszukiwarka