02 ERGONOMIA PODSTAWOWE POJĘCIA


ERGONOMIA  HUMANIZACJA PRACY
Humanizacja pracy  ogólny system wszelkich
idei oraz działań praktycznych, które zmierzają
do takiego kształtowania systemu pracy aby
ludzka praca była wydajniejszą, a także
ludzka praca była wydajniejszą, a także
dostosowana do psychofizycznych możliwości
oraz potrzeb określonego człowieka.
ERGONOMIA  HUMANIZACJA PRACY
Wykorzystane dziedziny nauk w humanizacji pracy to:
" psychologia pracy,
" ergonomia,
" fizjologia pracy,
" fizjologia pracy,
" socjologia pracy,
" prakseologia,
" teoria organizacji.
ERGONOMIA  ANTROPOMETRIA
" Antropometria  metoda badawcza stosowana w
antropologii fizycznej, polegająca na pomiarach
porównawczych części ciała ludzkiego np.: długości
kości (osteometria), objętości i proporcji czaszki
(kraniometria), głowy (kefalometria), proporcji ciała
(kraniometria), głowy (kefalometria), proporcji ciała
(karpometria), wagi ciała, rozstawu oczu, określenie
pigmentacji oczu, włosów i skóry itp. Do pomiarów
wykorzystywane są przyrządy antropometryczne.
ERGONOMIA  ANTROPOMETRIA
" Od czasu Cesare Lombroso antropometria ma
zastosowanie w kryminalistyce dzięki temu, że kształt
i wielkość szkieletu po 25 roku życia nie ulegają już
większym zmianom. Umożliwia to np. stwierdzenie
tożsamości badanego ciała (szczątków).
tożsamości badanego ciała (szczątków).
" W czasie drugiej wojny światowej była stosowana
przez pseudonaukowców nazistowskich w celach
selekcyjnych, dla określenia rasy człowieka.
ERGONOMIA  ANTROPOMETRIA
" Celem antropometrii jest dostarczenie obiektywnych
i dokładnych danych, antropometria posługuje się
metodami statystycznymi.
" Z wyników badań antropometrii korzysta m.in.
przemysł ustalając rozmiary ubrań, obuwia czy np.
ławek szkolnych.
ERGONOMIA  ANTROPOMETRIA
Alphonse Bertillon opracował system oparty na 11 pomiarach ludzkiego ciała:
1. Wzrost
2. Stretch - długość ciała od lewego ramienia do
prawego środkowego palca
uniesionej ręki
3. Bust - długość torsu od głowy, mierzona w
pozycji siedzącej
pozycji siedzącej
4. Długość głowy
5. Szerokość głowy - od skroni do skroni
6. Długość prawego ucha
7. Długość lewej stopy
8. Długość lewego środkowego palca
9. Długość ręki - od łokcia do środkowego palca
10. Szerokość policzków
11. Długość lewego małego palca
Fizyczne modele człowieka
" Model dwuwymiarowy
Najczęściej stosowane wzorce są
profilem poprzecznym sylwetki
człowieka. Najdogodniejsze w
człowieka. Najdogodniejsze w
stosowaniu są manekiny wykonane
w takiej skali, w jakiej jest
sporządzony rysunek
projektowanego układu lub jego
makieta.
Fizyczne modele człowieka
" Model trójwymiarowy
Stosowany w zwłaszcza w stadium konwergencji i
ewaluacji rozwiązań w projektowaniu, jak i
podczas prób dokonania korekty w istniejących
podczas prób dokonania korekty w istniejących
już układach ergonomicznych. Są one wykonane
w różnej skali , do wymiarów człowieka włącznie.
fantomy odpowiadające naturalnym wymiarom
człowieka mogą być stosowane w odniesieniu do
oryginalnych elementów stanowiska pracy, bądz
też w odniesieniu do urządzeń prototypowych.
Fizyczne modele człowieka
" Probanci
Są to osobnicy o prawidłowej budowie i
proporcjach ciała, którzy swoimi wymiarami
odpowiadają wymiarom osobnika 5- , 50- ,
95 - centylowych, dzięki czemu mogą być
95 - centylowych, dzięki czemu mogą być
wykorzystani do oceny stopnia dostosowania
przestrzennego makiety ( skali 1:1) lub
prototypu danego urządzenia do wymiarów
ciała i zakresów ruch człowieka będącego w
określonej pozycji. Stosuje się je najczęściej
w etapie projektowania stanowisk pracy.
Fizyczne modele człowieka
" Komputerowa realizacja metody manekinów
Idea realizacji polega na tym , że w pamięci zewnętrznej
komputera umieszcza się zbiór odcinków obrazu
stanowiska pracy oraz zbiory odcinków obrazów
poszczególnych części manekina dwuwymiarowego. W
poszczególnych części manekina dwuwymiarowego. W
najprostszych przypadkach można zamieścić w pamięci
komputera jedynie punkty skrajne z obrysu manekina,
np. łokieć , piętę itp. Możliwości ruchowe manekina są
zdeterminowane punktami obrotu oraz ich zakresami
kątowymi i odpowiednio zdefiniowane do ich
wykorzystania w realizacji komputerowej. Jeszcze lepsze
wyniki otrzymuje się przy wykorzystaniu fantomów
trójwymiarowych.
ERGONOMIA  PSYCHOLOGIA PRZEMYSAOWA
" Psychologia przemysłowa  dziedzina psychologii
stosowanej, obejmująca rozmaite aspekty organizacji
i zarządzania zasobami ludzkimi
" Początkowo ograniczała się do weryfikowania cech
osobowości, predestynujących człowieka do pewnej
pracy lub wykluczających go z jej wykonywania;
ERGONOMIA  PSYCHOLOGIA PRZEMYSAOWA
" Ustalenia p.p. pomagają w lepszej organizacji
przedsiębiorstwa i podnoszeniu jego efektywności,
zapobiegają także powstawaniu niektórych chorób
zapobiegają także powstawaniu niektórych chorób
zawodowych i wypadków przy pracy; przedmiotem
zainteresowań p.p. są nie tylko fabryki, ale także
szpitale, szkoły, więzienia i inne instytucje.
ERGONOMIA  PSYCHOLOGIA PRZEMYSAOWA
Stopniowo rozszerzyła swój przedmiot na wykrywanie i opis
czynników:
" stresogennych, pojawiających się w pracy fabrycznej (np.
zatrudnienie przy taśmie lub automatach produkujących
pewne detale),
pewne detale),
" zródeł konfliktów,
" wpływu komunikacji międzyludzkiej w zakładzie na
wydajność
" optymalizację warunków pracy (np. barwa przedmiotów,
oświetlenie, hałas, wibracje, działanie pola
elektromagnetycznego);
ERGONOMIA  SOCJOLOGIA PRACY
" Socjologia pracy - subdyscyplina socjologii zajmująca
się zbiorowościami społecznymi i ich relacjami z
pracą.
" W szczególności badany jest wpływ jaki wywiera
podział pracy na kształtowanie się struktur
społecznych, a także czynniki osobowościowe w
odniesieniu do różnych rodzajów wykonywanych
prac.
ERGONOMIA  SOCJOLOGIA PRACY
Socjologia pracy zajmuje się grupami społecznymi i ich
stanowiskiem wobec takich zagadnień jak:
" bezrobocie, organizacja pracy,
" relacje pracownik (grupa pracowników) - przełożony,
" relacje pracownik (grupa pracowników) - przełożony,
" oddziaływanie instytucjonalizacji zachowań w postaci
np. biurokracji.
ERGONOMIA  SOCJOLOGIA PRACY
" Socjologia czasu wolnego - subdyscyplina socjologii, zajmująca się
badaniem zachowań ludzkich w czasie wolnym.
" Jednym z głównych problemów badań socjologicznych nad
zachowaniami ludzi w czasie wolnym jest zdefiniowanie czasu
wolnego.
wolnego.
" Badania na temat socjologii czasu wolnego rozkwitły w drugiej
połowie XX wieku.
" Początkowo badania te nie były traktowane zbyt poważnie, gdyz nie
uważano badań nad czasem wolnym za równie ważne jak np. badania
nad zachowaniami w pracy. Z czasem przekonanie to zostało uznane
za błędne.
ERGONOMIA  SOCJOLOGIA PRACY
" Obecnie badania nad czasem wolnym coraz częściej opierają się
nie tylko na danych z ankiet (często danych z ostatnich kilku
dekad), ale także na wywiadach.
" Socjologia czasu wolnego wskazuje, że sposób w jaki ludzie
" Socjologia czasu wolnego wskazuje, że sposób w jaki ludzie
spędzają czas wolny zależy w przewidywalny sposób od ich
zasobów finansowych, ale tylko w niewielkim stopniu od ich klasy
społecznej i edukacji.
" W o wiele większym stopniu spędzanie czasu wolnego zalezy od
tradycji rodzinnych i środowiskowych i wieku.
" Podgałęzie: socjologia turystyki, socjologia sportu, socjologia
rekreacji.
ERGONOMIA  FIZJOLOGIA PRACY
" Fizjologia pracy  bada czynniki kształtowania do
pracy mięśniowej w różnych warunkach otoczenia.
Bada wpływ wysiłku fizycznego na funkcje różnych
narządów oraz mechanizmy przystosowania tych
funkcji do pracy mięśni.
funkcji do pracy mięśni.
ERGONOMIA  HIGIENA PRACY
" Higiena (gr. hygeinos - leczniczy)  dział medycyny, badający
wpływ środowiska na zdrowie fizyczne i psychiczne
człowieka.
" Celem tych badań jest zapewnienie poszczególnym osobom
" Celem tych badań jest zapewnienie poszczególnym osobom
oraz społeczeństwu jak najlepszych warunków rozwoju
fizycznego i psychicznego.
" Praktycznymi wynikami higieny są wskazania dotyczące
usuwania z życia ludzkiego wpływów ujemnych, w różny
sposób zagrażających zdrowiu i wprowadzania czynników
dodatnich.
ERGONOMIA  HIGIENA PRACY
Higiena dzieli się na wiele dziedzin, zajmujących się
poszczególnymi środowiskami życia i działalności ludzkiej:
" osobista,
" szkolna,
" hodowli zwierząt,
" hodowli zwierząt,
" komunalna,
" społeczna,
" pracy
" żywności i żywienia.


Wyszukiwarka