Dział Rozwoju Rynku Terminowego
Modyfikacja parametrów kontraktów terminowych
na akcje. Prawo poboru.
Czym jest prawo poboru?
Prawo poboru  oznacza przywilej (prawo, a nie obowiązek) pierwszeństwa przy
zakupie nowych akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy.
Prawo to jest o tyle istotne, że w przypadku objęcia nowej emisji przez nowy krąg
akcjonariuszy, nastąpiłoby tzw. rozwodnienie kapitału, czyli procentowe zmniejszenie
udziału dotychczasowych akcjonariuszy w stosunku do całkowitej sumy kapitału
akcyjnego. Niekorzystne może być również zmniejszenie udziału w majątku spółki.
Korzystając z prawa poboru mają oni możliwość zachowania dotychczasowego stanu
posiadania w spółce akcyjnej (lub otrzymania rekompensaty finansowej, jeżeli nie chcą
skorzystać z prawa poboru).
Ważną cechą prawa poboru jest to, że może ono być przedmiotem obrotu jako
samodzielny papier wartościowy. Oznacza to, że dotychczasowi posiadacze starych
akcji mogą zrezygnować z prawa objęcia nowych akcji sprzedając to prawo na giełdzie.
Jednocześnie ci, którzy chcieliby nabyć akcje nowej emisji spółki, kupując prawa
poboru mają taką możliwość.
Wartość prawa poboru jest podstawą zmiany mnożnika kontraktu terminowego.
2
Korekta parametrów kontraktów
W przypadku praw poboru GPW dokonuje zmiany parametrów kontraktów
terminowych na akcje.
Parametry kontraktów terminowych, które podlegają zmianie to:
" liczba akcji przypadajÄ…cych na jeden kontrakt oraz
" kurs odniesienia.
Zmian dokonuje się począwszy od pierwszej sesji giełdowej po dniu podania przez
emitenta do publicznej wiadomości ceny emisyjnej akcji nowej emisji, nie wcześniej
jednak niż od sesji giełdowej, na której akcje będące instrumentem bazowym dla
kontraktów są notowane z oznaczeniem  bez prawa poboru .
Zmiana parametrów dotyczy wszystkich notowanych serii danego kontraktu (kontraktu
terminowego na akcje tej spółki).
5
Jak obliczyć teoretyczną wartość
prawa poboru?
Wyrażenie o które koryguje się mnożnik i kurs odniesienia kontraktów oblicza się
według wzoru:
5ØÜ
5ØÜ " 5Ø'Ü + 5ØÜ " 5Ø&Ü
5Ø'Ü + 5Ø&Ü
gdzie:
a  kurs zamknięcia akcji w ostatnim dniu notowania akcji z prawem poboru,
b  cena emisyjna akcji nowej emisji,
n  liczba akcji z prawem poboru,
m  liczba akcji nowej emisji
3
Przykład
Załóżmy, że:
ØðKapitaÅ‚ zakÅ‚adowy spółki ABC w wysokoÅ›ci 1 000 000 zÅ‚ dzieli siÄ™ na 1 000 000 akcji;
ØðCena rynkowa akcji wynosi 110 zÅ‚;
ØðSpółka zamierza wyemitować 500 000 sztuk akcji nowej emisji;
ØðDo objÄ™cia jednej nowej akcji potrzebne bÄ™dÄ… dwa prawa poboru (plus zapÅ‚ata
ceny emisyjnej);
ØðCena emisyjna akcji wynosi 50 zÅ‚.
ØðLiczba akcji przypadajÄ…cych na 1 kontrakt = 100.
Policzmy wartość potrzebną nam do skorygowania mnożnika i kursu odniesienia:
5ØÏß5ØÏß5ØÎß
=1,22
5ØÏß5ØÏß5ØÎß"5ØÏß 5ØÎß5ØÎß5ØÎß 5ØÎß5ØÎß5ØÎß+5ØÓß5ØÎß"5ØÓß5ØÎß5ØÎß 5ØÎß5ØÎß5ØÎß
5ØÏß 5ØÎß5ØÎß5ØÎß 5ØÎß5ØÎß5ØÎß+5ØÓß5ØÎß5ØÎß 5ØÎß5ØÎß5ØÎß
Przez taką wartość kurs kontraktu terminowego zostanie podzielony w celu obliczenia
kursu odniesienia na pierwszą sesję giełdową po ostatnim dniu uprawniającym do
nabycia akcji z prawem poboru.
4
Liczba akcji przypadajÄ…cych na
jeden kontrakt
Aby wyznaczyć liczbę akcji przypadających na jeden kontrakt terminowy (po
modyfikacji, na sesjÄ™ po dniu ustaleniu prawa poboru):
należy pomnożyć dotychczasowy mnożnik kontraktu1 przez wynik obliczony na
poprzedniej stronie, czyli przez 1,22:
Przed korektÄ…:
Dotychczasowy mnożnik= 100
Po korekcie:
Nowy mnożnik=100*1,22= 122
1
standardowa wartość mnożnika wynosi 100 lub 1000, w zależności od instrumentu
bazowego. Szczegóły na www.gpw.pl
9
Kurs odniesienia
Aby wyznaczyć nowy kurs odniesienia należy ostatni kurs kontraktu terminowego
podzielić przez wyliczoną poprzednio wartość wskaz
nika korygujÄ…cego :
Przed korektÄ…:
żð Dzienny kurs rozliczeniowy  Seria 1 = 115 zÅ‚
żð Dzienny kurs rozliczeniowy  Seria 2 = 120 zÅ‚
żð Dzienny kurs rozliczeniowy  Seria 3 = 125 zÅ‚
Po korekcie:
żð Kurs odniesienia  Seria 1 po zmianie: 115/1,22 = 94,09 zÅ‚
żð Kurs odniesienia  Seria 2 po zmianie: 120/1,22 = 98,18 zÅ‚
żð Kurs odniesienia  Seria 3 po zmianie: 125/1,22 = 102,25 zÅ‚
Kursy kontraktów terminowych na akcje określa się z dokładnością:
" do 0,01 zł jeśli cena kontraktu jest poniżej 100 zł
11
" Do 0,05 zł jeśli cena kontraktu jest powyżej 100 zł
Stare parametry kontraktów
Nowe parametry kontraktów
Wartość
Kurs Mnożnik Wartość nominalna
Kurs Mnożnik
nominalna
115 100 11 500 zł
94,09 122 11 478,98 zł
120 100 12 000 zł
98,18 122 11 977,96 zł
125 100 12 500 zł
102,25 122 12 474,50 zł
12
Po przeprowadzeniu modyfikacji polegającej na zmianie mnożnika (i kursu
odniesienia) - w obrocie znajdują się 3 serie kontraktów ze zmienionym
mnożnikiem (FABC  kontrakt na akcje spółki ABC).
Kontrakt z Kontrakt z Kontrakt z
mnożnikiem mnożnikiem mnożnikiem
122 122 122
wygasajÄ…cy w wygasajÄ…cy w wygasajÄ…cy we
marcu 2016 czerwcu 2016 wrześniu 2016
Po wygaśnięciu notowanej, zmodyfikowanej serii (marzec 2016), do obrotu
wprowadzana jest nowa seria, której mnożnik jest równy mnożnikowi przed
modyfikacją (tak też będzie dla kolejnych serii).
marzec 2016
Kontrakt z
Kontrakt z Kontrakt z Kontrakt z
mnożnikiem
mnożnikiem mnożnikiem mnożnikiem
122 122 122
100
wygasajÄ…cy w wygasajÄ…cy w wygasajÄ…cy we
wygasajÄ…cy w
marcu 2016 czerwcu 2016 wrześniu 2016
grudniu 2016
13
seria wygasajÄ…ca nowa seria
FABCH16
FABCU16
FABCM16
FABCZ16
FABCH16
FABCU16
FABCM16
Uwaga
Zaprezentowanych zmian nie dokonuje się jeżeli ostatni kurs akcji  z prawem poboru
jest niższy albo równy cenie emisyjnej akcji nowej emisji
(czyli wtedy, kiedy cena emisyjna nowych akcji jest wyższa niż cena akcji obecnie
notowanych. W takim przypadku teoretyczna wartość prawa poboru jest mniejsza od zera).
14
Informacja o zmianie liczby akcji przypadajÄ…cych na jeden kontrakt oraz kursu
odniesienia jest podawana do wiadomości uczestników obrotu po sesji giełdowej
poprzedzającej sesję, od której obowiązują te zmiany.
15
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.
ul. Książęca 4, 00-498 Warszawa
www.gpw.pl
[e-mail]
16