Mitologia celtycka - boginie
Andraste, Andate - lokalna brytańska bogini zwycięstwa, której składano ofiary z ludzi w
leśnym sanktuarium.
Anna - brytyjska bogini dostatku i urodzaju.
Anoniredi - bogini galijska dostatku i urodzaju, uważana przez niektórych za odpowiednik
Anu.
Anu - bogini iryjska, Ziemia Matka, bogini dostatku, żywicielka,
zapewne odpowiednik galijskiej Epony.
Arduinna, Arduina - galijska bogini łowów, dzikich zwierząt,
drwali i węglarzy. Jej atrybutem był dzik.
Arianrod, Arianrhod - "Srebrne Koło," "Wielka Owocująca
Matka." Jedna z Trzech Dziewic Brytanii, jej pałacem jest Caer
Arianrhod, co jest celtyckÄ… nazwÄ… Aurora Borealis.
Artio - bogini galijska czczona w dzisiejszym Bernie w Szwajcari,
zapewne żeński odpowiednik boga Artaiosa. Na ołtarzu znalezionym
w Bernie przedstawiona jest na tronie, a przed niÄ… stoi patrzÄ…cy na
niÄ… niedz
wiedz
. ZwiÄ…zana z kultem niedz
wiedzia.
Aventia - bogini galijska zwiÄ…zana z kultem wody, czczona w dzisiejszym Avanches.
Badb - "Kruk", "Zwycięstwo"; bogini w mitologii iryjskiej występująca pod postacią kruka
lub padlinożernej wrony, nazywana była przez to Badb Catha, czyli "Bitewnym Krukiem".
Bogini wojny i zniszczenia. Bóstwo pola bitwy, symbolizowała triadę wrogich ludziom bogiń
wojny znanych zbiorowo jako Morrigan: Neman (Nemain), Macha, Badb. W postaci ptaka o
szkarłatnym dziobie, Badb używa swojej magii, by wpływać na wyniki bitew. Pole bitewne
często było nazywane "ziemią Badb". Badb lubi mężczyzn i można ją zobaczyć na fiordach
myjącą zbroję i broń tych, którzy mają paść w bitwie.
Banba - bogini, uosobienie ducha Irlandii, żona króla MacCuilla.
Uważa się, że była pierwszą osadniczką na Zielonej Wyspie. Była
częścią trójcy bogiń, córek Fiachna, razem z Fodlą i Eriu. Amergin, syn
Mileda, obiecał jej nazwać wyspę jej imieniem - do dziś uzywa się jej w
poezji jako nazwę Irlandii. Początkowo mogła być boginią wojny lub
żyzności.
Belisama - galijskie bóstwo żeńskie, towarzyszka Belenosa.
Bodua - galijska bogini pola bitwy.
Branwen - dobrotliwa bogini z walijskiego cyklu mitologicznego.
Córka Llyra, siostra Brana. Wenus mórz północnych.
Brigit, Brighid, Brygitta, Brigantia, Brig, Brigen, Brigindo, Brigan - córka Dagdy, bogini
z rodu Tuatha De Danann, bogini mądrości, wróżb, wiedzy tajemnej, poezji, uzdrowienia i
rzemieślnictwa, szczególnie metalurgii, patronka poetów, wieszczów, lekarzy, kowali i
druidów. W Wallii jest znana jako Caridwen, posiadająca naczynie wiedzy i inspiracji. Ma
trzy siostry o tym samym imieniu, które opiekują się medycyną i magicznymi zdolnościami
kowali. Należy do najstarszych bóstw panteonu bóstw celtyckich a zarazem przetrwała
najdłużej, wkraczając w czasy chrześciajańskie jako św. Brigit z Kildare.
Caridwen, Hen Wen - w Walli, Brighid "Białe Ziarno" "Stara Biała" Bogini zboża. Matka
Taliesena, największego i najmądrzejszego spośród bardów, patrona poetów. "Biała bogini" z
Roberta Gravesa. Caridwen żyje wśród gwiazd w krainie Caer Sidi. A
Ä…czy siÄ™ jÄ… z wilkami, a
niektózy twierdzą, że jej kult sięga czasów neolitycznych.
Carman - bogini, walczyła przeciwko druidom i filidom.
Danu - Wielka Bogini Matka, mityczna matka młodszej generacji bóstw iryjskich zwanych
Tuatha De Danann "Plemię Bogini Danu". Patronka żywności, urodzaju, obfitości i żyzności
oraz podziemia, śmierci, zniszczenia i nędzy. Kolejna z triady bogiń wojennich znanych jako
Morrigan. A
ączy się ją z boginią księżyca Aine z Knockaine, która chroni zbiory i bydło. Jest
matką wielu irlandzkich bogów, Dagdy, DianCechta, Lira, Lugha i wielu innych. Jej walijską
odpowiedniczką była bogini Don.
Der Greine - córka Fiachny, boska małżonka Loegaire.
Dispater - bogini śmierci.
Divona - czyli "Boska". Bogini opiekujÄ…ca siÄ™ gorÄ…cymi z
ródłami. Czczona między innymi
w Bordeaux, Cahors, Loudun i Tonnerve.
Epona, Rhiannon, Rosette - bogini koni; Epona była boginią celtyckiej Galii, pierwotnie
związane z obszarem plemiennych Eduów, póz
niej popularna w kultach na większym
imperium. Przedstawiano jÄ… jako konia, jadÄ…ca na klaczy, czasem ze z
rebięciem lub z
symbolami urodzaju i obfitości. Rzymscy legioniści, pod wrażeniem celtyckich umiejętności
jez
dzieckich, przejęli jej kult i wprowadzili go do Rzymu. Jej imię wywodzi się z gaelickiej
cząstki oznaczającej właśnie to zwierzę. Szczególnie czczono Eponę w Galii oraz Nadrenii, a
dzięki wpływom kultury celtyckiej w Imperium
Rzymskim, była znana w Brytanii, Jugosławii,
północnej Afryce, a nawet oficjalnie uznawana w
samym Rzymie, gdzie miała nawet swój dzień - 18
grudnia. WyjÄ…tkowe zainteresowanie kultem Epony ma
swoje podstawy w jej obrazowaniu. Bogini płodności i
świata zmarłych, dawczyni dóbr i potomstwa.
Miała cechy hippomorficzne, jej uosobieniem był koń.
EponÄ™ przedstawia siÄ™ zawsze wraz z jednym lub
kilkoma końmi. Towarzysząca jej symbolika ukazuje
przedmioty żyzności oraz obfitości. Często ukazuje się
ją z koszami owoców lub rogiem. Co więcej, często
widziano w Eponie elementy kultu bogini-matki.
Bogini często kojarzona była z dawaniem życia,
uzdrawianiem, wodą, ale i śmiercią. W Galii czczono
ją w postaci nimfy wodnej. Często można zobaczyć towarzyszącego jej psa, symbol
odszukania zmarłego i dania mu życia lub na odwrót. Jej ptaki mają układać żywych do snu i
przynosić zmartwychwstanie zmarłym. Ubrana jest w długą szatę z rękawami, na głowie na
okrągłe nakrycie lub rodzaj zwoju. Często przedstawiana jest nago. W pozycji siedzącej
dzierży atrybuty podobne do matron. Przedstawiana na koniu trzyma gałąz
jabłoni.
Portretowano Eponę z widmem człowieka - symbol duszy wędrującej w zaświaty; z kluczem
- według wierzeń otwierającym bramy raju.
Jest patronką koni, istot dla Celtów bardzo ważnych, pod względem transportu, prestiżu,
religii.
Nie występuje w póz
niejszej mitologii celtyckiej.
Eriu - personifikacja Irlandii, należała do Fomorian, była matką Bresa, króla Irlandii.
Dzisiejsza nazwa wyspy pochodzi od jej imienia (Eyre, Eire albo Eiriu).
Etain - bogini i wróżka, w trzech kolejnych wcieleniach żona króla Eochaida, boga Midera a
póz
niej własna córka.
Fachea - irlandzka bogini poezji.
Fedelma - bogini wojny, żona Nuady. Póz
niej utożsamiona z Nemain.
Finchoem - jedna z irlandzkich bogiń, które poczynały dzieci w "niezwykły" sposób.
Połykała robaka z magicznej studni, mając nadzieję, że urodzi bohatera. Tak też się stało-
nazywał się Conall.
Flidais - Pani jeleni. Przewędrowała ziemię w karocy ciągniętej przez nadnaturalnego jelenia.
Miała krowę, której mleko zaopatrywało trzydziestu ludzi dziennie. Nazywała dzikie
stworzenia okolicy swoim bydłem. Flidais miała córkę Fland, która była syreną i zwabiała
śmiertelników na dno i ku śmierci.
Fodhla, Fodla - jedna z trzech bogiń, jakie rządziły Irlandią przed przybyciem Gaelów. Jej
imię było jedną z nazw Irlandii. Jedna z trzech bogiń, które pożyczały swoje imię Irlandii.
Pozostałe dwie to Banba i Eire. Fodhla była żoną MacCechta od Pługa, królową Tuatha de
Danaan.
Geofon - bogini oceanu.
Greina, Grena, Graiune - bogini, identyfikowana z EponÄ….
Grian - wczesna bogini słońca. Wierzy się, że jest ona bliz
niaczką Aine, innej bogini słońca.
Gwyar - żona walijskiego boga niebios.
Habetrot - brytyjska bogini lecznictwa i przędzy.
Icaunis - galijska bogini, której świątynia stała u z
ródeł Yonne.
Kowentyna - bogini celtycka czczona w Brytanii. Jej świątynia stała w dzisiejszym
Carrawburgh u z
ródła wód mineralnych.
Latis - brytyjska bogini kojarzona z wodÄ….
Macha, Maha - "Wrona", iryjska bogini wojny, zniszczenia, koni; czerwonowłosa, jedna z
Triady zwanej Morrigan. Jedna z Badb. Miała cechy hippomorficzne (tak jak i Epona oraz
Rhiannon). Macha żywi się głowami zabitych wrogów. Często zdominowuje swoich
kochanków poprzez podstÄ™p lub po prostu siÅ‚Ä™. Zdaniem G. Dumézila trzy Machy
(Jasnowidząca, Wojowniczka i Matka-chłopka) reprezentowały trzy strony - kapłański,
wojowników i chłopów. Macha (ir. mongruad - "czerwonowłosa"), według sagi "Nowenna
Uladów" ("Noinden Ulad") była córką Sairithy reinkarnacją zmarłej żony bogatego
gospodarza Crunniuca ("Okrągłego", tj. wcielenie tarczy słonecznej). Była jego drugą żoną.
Poświęcano jej ścięte głowy pokonanych wrogów, tzw. "żołędzie Machy". Zawieszano je na
ścianie w jednej z komnat w Emain Macha ("Bliz
nięta Machy"),
stolicy Uladu (Ulsteru).
Maia, Maia Rosmerta - galijskie bóstwo kobiece, możliwe, że jedno
z wcieleń Epony.
Matres, matrony, mathair, matronae - matki, staroceltyckie bóstwa
opiekuńcze, matki rodzicielki, matki ludzi, symbolizujące płodność,
urodzaj, pomyślność osobistą w rodzinie, a zarazem związane ze
śmiercią i światem zmarłych. Ich imiona związane są z obszarem
plemiennym, do ich imion dodaje się określenia związane z obszarem
plemiennym, np. Matrones Dervonnae z Dervo. Przedstawiane sÄ… jako
trzy siedzące postaci dojrzałych kobiet, karmiących niemowlęta lub z
rogami obfitości i koszami owoców.
Medb - "Pijana Kobieta." Bogini wojny, nie należąca do Morrigan. O
ile Morrigan używają magii, Medb sama berze broń do ręki. Biega
szybciej niż najszybszy koń, jej widok oślepia wrogów. Jako sprośna
dziewczyna, Medb potrzebuje trzydziestu mężczyzn dziennie, by
zaspokoić swój seksualny apetyt.
Modron - walijska bogini, której imię znaczy "Boska Matka".
Momu - szkocka bogini wzgórz.
Morrigan, Morrigu - "Królowa Widm" lub "Wielka Królowa", jedna z Badb. Bogini wojny,
pola bitewnego, walki i płodności, poprzedniczka arturiańskiej Morgan La Fey. Podobnie jak
Odyn, kapryśna i wiarołomna. Wiedz
ma z demonicznym śmiechem, pojawia się jako
groteskowa postać ludziom, któzy mają paść w bitwie. Morrigan pojawia się zarówno jako
pojedyncza bogini albo jako trójca bogiń. Pozostałymi istotami trójcy są Badb ("Wrona"),
Macha (to imię również znaczy "Wrona") lub Nemain ("Szaleństwo"). Morrigan często
pojawia się pod zwierzęcą postacią wrony. Jest jedną z kobiet Tuatha De Danann i pomogła
pokonać Firbolgów podczas pierwszej bitwy pod Mag Tuireadh.
Nantosvelta - bogini celtyckiego panteonu galii, małżonka boga Taranisa (albo Esusa lub
Sucellosa).
Nehalennia - zzyli "Niewzywana". Jej imienia nie należało używać. Celtycka bogini, którą
czczono na wyspie Walchaeren.
Neman, Nema, Nemetona, Nemon, Nemain - "strach", "panika"; iryjska bogini wojny,
małżonka boga Neta; jedna z Badb. U Galów występowała pod imieniem Bodna lub
Bodvagrata.
Olwena - bogini, córka boga zaświatów, Yspaddadena Penkawra.
Onagh - królowa irlandzkich duszków (nimf).
Riannon - "Wielka Królowa", bogini walijska, małżonka Pwylla, panwała nad światem
zmarłych.
Rosmerta - bogini panteonu celtyckiej Galii, żona Smertiusa, symbol śmierci i zniszczenia,
bogini opatrzności i przewidywania. Utożsamiana jest z Eponą. Jej imię odnotowano co
najmniej dwadzieścia jeden razy na terenie celtyckiego świata, co oznacza, że była popularną
boginią- co nie wynikało ze z
ródeł pisanych.
Sequana - lokalna bogini celtyckiej Galii, czczona u z
ródeł Sekwany.
Sirona - bogini celtyckiej Galii, w czasach rzymskich identyfikowana z DianÄ….
Souconna - galijska bogini rzeki Saony.
Sulewie - boginie patronujÄ…ce kobietom.
Vesunna - bogini galijska.
Mitologia celtycka - bogowie
Amaethon - słabo znane bóstwo galijskie, będące zapewne pierwotnie bogiem rolnictwa.
Anextiomarus - bóstwo, znane w Galii i Brytanii, o bliżej nie określonych cechach i
atrybutach.
Aponus - bóg czczony u z
ródła wody w miejscowości Abano, w północnej Italii.
Arar - bóg galijski związany z kultem wody. Jego imię otrzymała rzeka, która poprzednio
miała nazywać się Brigulis, czyli "Zasilający Wysokie Brzegi". Według legendy Arar rzucił
się do tej rzeki z rozpaczy po śmierci swego brata Celtibera.
Artaisos, Artaios - bóg galijski czczony w dzisiejszej miejscowości Beaucroissant, w czasach
rzymskich identyfikowany z Merkurym. Przypuszczalnie zwiÄ…zany z kultem niedz
wiedzia.
Avgentlan - bóg światła i rozwoju w Irlandii.
Baginatis - bóg dębu.
Balor - jednooki bóg śmierci, należący do starszej generacji bóstw w mitologii iryjskiej,
zwanych Fomorianami. Król Fomorian, rasy gigantów. Był synem Buarainech i Cethleen.
Spojrzenie jego jedynego oka zdolne było zniszczyć
wszystko, a do podniesienia powieki trzeba było siły czterech
ludzi. Dziadek Luga.
Jak mówiły przepowiednie, Balor miał być zabity przez
swego wnuka. Zamknął więc swą jedyna córkę Ethllinn w
kryształowej wieży, chowając ją przed światem. Z pomocą
druidki Birog, Cian zdołał dostać się do wieży i przespać się z
Ethlinn. Urodziła syna, ale kiedy Balor dowiedział się o tym,
wyrzucił go do oceanu. Jednak Birog ocaliła dziecko i
przekazała go do Manannana Mac Lira, boga morza, który go
wychował. Chłopiec nazwany Lugh Lamhfada (Lugh
Długoręki) stał się przywódcą Tuatha De Danann i
poprowadził ich w drugiej bitwie pod Mag Tuireadh. W bitwie tej Balor zabił spojrzeniem
króla Nuadę, ale w momencie, kiedy otworzył oko, jego wnuk, Lugh wybił je strzałem z
procy, Balor umarł, a przepowiednia się spełniła
Belenos, Belenus, Grannos, Borvo, Bormo - galijski bóg Słońca, opiekun chorych i bóg
śmierci. W czasach rzymskich identyfikowany z Apollinem. Święto Beltaine, połączone z
zapalaniem ogni, wiązało się z jego kultem. Przedstawiany z kołem (znak słońca).
Beli - bóg z mitologii iryskiej, najprawdopodobniej Belenos. Bóg Słońca i opiekun chorych.
Borvo, Bormo - bóstwo z mitologii galijskiej, o cechach zbliżonych do Belenosa, za czasów
rzymskich identyfikowany także z Apollinem. Jak Apollo Borvo czczone w dzisiejszej
miejscowości Bourbonne-les-Bains, zwane dawniej Aqua Borvis.
Bran - dobrotliwy bóg, syn Llyra, opatrzony przydomkiem Bendigeit ( Błogosławiony ),
galijski bóg.
Brennus - galijski dobrotliwy bóg.
Bres - bóg płodności i rolnictwa. Był synem Elatha, fomoriańskiego księcia i bogini Eriu.
Kiedy Nuada stracił rękę w pierwszej bitwie pod Mag Tuireadh został wybrany na przywódcę
Tuatha De Danann. Jego żoną została bogini Brigid. Bres okazał się jednak słabym władcą.
Okazał się być tyranem, poza tym podniósł podatki do olbrzymich rozmiarów, tak, że Tuatha
De Danann pracowali jak niewolnicy. Kiedy Nuada
odzyskał swą rękę, zrobioną ze srebra, Bres szybko uciekł
z tronu. Udał się na wygnanie i przyłączył do Fomorian.
Po bitwie z Tuatha De Danann został pochwycony.
Jednak ocalono mu życie po tym jak obiecał nauczyć
Tuatha De Danann sztuki rolnictwa i uczynić irlandzką
ziemię bardziej żyzną.
Brian - jeden z trzech synów bogini Danu, naczelnego
bóstwa młodszej generacji w mitologii iryjskiej. Brat
Iuchaira i Iucharbaira; wszyscy bracia byli uważani za
bogów wiedzy i mądrości.
Bron - irlandzki dobrotliwy bóg.
Caswallan - syn boga Beli, król i bóg wojny w walijskim cyklu mitologicznym.
Cenn - bóg któremu poświęcano co trzeciego syna.
Cernunnos - galijski bóg męskości o rogach jelenia. Bóg lasu, pan nauk tajemnych i transu.
Kluczowa postać dla wileu innych wierzeń europejskich i pozaeuropejskich. Motyw rogatego
bóstwa powtarza się właściwie wszędzie, reprezentując pierwiastek męski, dopełniający
Wielką Potrójną Boginię, pierwiastek żeński. Atrybutami Cernunnosa, oprócz rogów
oczywiście, jest torques, wąż i leśne zwierzęta. Cernunnos nosi torc (obręcz na szyi) i
towarzyszą mu zawsze wąż z głową barana i jeleń. Był bardzo popularny u Celtów, druidzi
zachęcali do jego kultu, zastępując nim lokalne panteony bóstw i duchów i tworząc narodową
religię. W czasach rzymskich występuje na ołtarzach znalezionych w Reims, pod katedrą
Notredame w Paryżu i na płaskorzez
bie z Vendoeuvres.
Cimbrianos - bóg galijski, czczony na górze Don w pobliżu Heidelbergu.
Connan - iryjski władca starszej generacji bogów.
Connu - bóg i druid z legendy irlandzkiej, który potrafił sprowadzić śnieg podczas lata.
Cromm Cruaich - "Głowa Grobowca" lub "Głowa Skrwawiona"; bóg iryjski, któremu w
święto Samhainm 31 paz
dziernika, w miejscu zw. Mag Slecht składano ofiarę z wszystkiego,
co pierworodne.
Cumhal - bóstwo irysjkie o bliżej nieznanych cechach.
Dagda - "Dobry Bóg" lub "Dobra Ręka" , Cera - "Stwórca", Ruaidh Rofhessa -
"Czerwonowłosy Doskonałej Wiedzy ", Eochaid Ollathair - "Ojciec Wszystkich "; bóg
druid, dobry bóg iryjski z rodu Tuatha De Danann, posiadał kociołek obfitości oraz młot,
którego uderzenie przecinało nić życia. Rządzi porami roku za pomocą dz
więków swojej
harfy. Swoim kijem może zabić dziewięciu ludzi za jednym uderzeniem, a jego cienszym
końcem może ich znów wrócić do życia. W dzień Nowego Roku Dagda kocha się z kruczą
boginią Morrigan, która wtedy staje okrakiem nad rzeką, opierając stopy na obu jej brzegach.
Czołowe bóstwo iryjskiej generacji bogów Tuatha De Danann, obdarzony wielką siłą, mocą i
żarłocznością, zdolny zabijać i wskrzeszać tych, których zabił. Bóg przymierzy, obfitości,
ziemi, posiadacz tajemnej wiedzy doskonałej, opiekun wiedzy magicznej, mistrz magii,
nieustraszony wojownik i zdolny artysta, władca życia i śmierci, był także patronem
rolnictwa. Był synem Danu i ojcem bogini Brigid i Aengusa Mac Oc. Jego żoną była
Morrigan. Jednym z jego przydomków był "Ollathir", czyli "Ojciec wszystkiego".
Identyfikuje siÄ™ go z walijskim Gwydionem i galijskim Sucellosem.
Dian Cecht - bóg uzdrowień i lekarz Tuatha De Danann. Zrobił swemu bratu Nuadzie srebrną
rękę dla zastąpienia tej, którą stracił w bitwie. Dian Cecht pobłogosławił studnię Slane, której
wody używali w bitwie Tuatha De Danann do leczenia ran. Woda ta leczyła wszystkie rany, a
wojownicy Tuatha De Danann mogli natychmiast kontynować bitwę. Podczas drugiej bitwy
pod Moytura, Dian Cecht zamordował swojego syna, którego zdolności lekarskie
przewyższały te jego ojca. Miach bowiem zastąpił srebrną rękę Nuady jego własną, żywą
ręką. Diancecht był też dziadkiem Lugha. "Sąd nad Dianem Cechtem", starożytny irlandzki
traktat prawniczy, opowiada o powinnościach wobec chorych i rannych.
Dis Pater - początkowo bóg śmierci i świata podziemnego, póz
niej najważniejszy bóg
Galów, którzy wierzyli, że jest on ich przodkiem.
Donn - irlandzki odpowiednik Dis Patera. Donn zsyła burze i rozbija statki, lecz także chroni
zbiory i bydło.
Ecne - bóg mądrości.
Elatha - bóg starszej generacji bogów mitologii iryjskiej, Fomoraig, ojciec Bresa i Ogmy,
najprawdopodobniej bóstwo wiedzy.
Esus - "dobry", bóg-drwal, jeden z czołowych bogów celtyckiej Galii. Ścinał "drzewo życia".
Z Teutatesem i Taranisem Esus tworzył triadę stanowiącą jedną postać - boga śmierci i ojca
rodzaju ludzkiego; składane mu ludzkie ofiary wieszano i przecinano mieczem. Na ołtarzu z
czasów rzymskich, odkrytym pod Notre Dame w Paryżu, przedstawiony jako drwal ścinający
drzewo.
Finvarra - król irlandzkich duszków.
Goibniu, Gorannon, Gobniu, Govannon - iryjskie imiÄ™ boga Gobniu ( Galia ) oraz
Govannona ( Walia ), syn bogini Danu. Bóg czarnej metalurgii, kunsztu kowalskiego i wiedzy
tajemnej. Wytwarzał wraz z Credne i Luchtainelem uzbrojenie dla Tuatha De Danann. W
rzymskiej Galii identyfikowany z Wulkanem. Broń, którą robi jest zabójcza, a zbroja-
niezawodna. Ten, kto pije z jego krateru, nigdy więcej nie będzie bał się starości i słabości.
Jest również uzdrowicielem. Ci, któzy wezmą udział w jego uczcie i napisją się ze świętego
kielicha boga, nie muszą się już bać choroby i starości.
Grannos, Grannus - galijski bóg Słońca i zaklęć, patron wiedzy medycznej,
najprawdopodobniej jedna z personifikacji gorących żródeł leczniczych. W czasach
rzymskich identyfikowany z Apollinem.
Gwyddon - syn Dona, bóg walijski.
Indech - syn bogini Domnann, należący do starszej generacji bóstw iryjskich.
Iuchair - syn bogini Danu.
Iucharbair - syn bogini Danu.
Kernumos - wielki i rogaty bóg płodności i siły.
Ler, Llyr - irysjkie bóstwo morza z generacji Tuatha De Dannan. Jego
odpowiednikiem w Brytanii jest walijski bóg Llyr.
Llud Llaw Ereint - walijski bóg światła i rozwoju.
Luchtaine - bóg kołodziejstwa.
Ludd - brytyjski bóg morza.
Lug, Lugos, Lugh Lleu - ogólnoceltycki bóg słońca, światła, błyskawic i nauk, heros, młody,
silny, złotowłosy, twórca wszelkich sztuk i rzemiosł, opiekun handlu, należący w Irlandii do
młodszej generacji bóstw Tutha De Danann. Patron Lugodunum (dzisiejsze Lyons) w Galii.
On i jego żeński odpowiednik Rosmerta byli czczeni podczas święta letniego przesilenia -
Lugnasad. Jego wstawiennictwo miało zapewnić dobre i pomyślne zbiory zbóż. Był zwany
"Lamfhada" (Długoręki) dlatego, że miał wielką włócznię i procę. Jego zwierzęcymi
atrybutami był kruk i lis. Jego odpowiednikami był wedyjski Karttikeya i rzymski Merkury,
boski posłaniec. Pewnego dnia przybył na dwór Dagdy i zażądał, by dopuszczono go do
towarzystwa bogów. Strażnik zapytał go, co potrafi. Na wieść o każdej sztuce, którą Lug
opanował, strażnik odpowiadał, że jest już wśród bogów ktoś, kto to potrafi. Lug spytał się
jednek na koniec, czy jest ktoś, kto zna je wszystkie, a ponieważ takiego nie było, został
wpuszczony i zdobył sobie miejsce wśród bogów, których potem poprowadził do zwycięstwa
w drugiej bitwie pod Moytura. Rzymianie utożsamiali Luga z Merkurym. Był jednym z
najpopularniejszych i najbardziej czczonych bogów celtyckich, a jego imię możemy odnalez
ć
dziś w różnych formach w nazwach wielu miast, takiech jak Lyons, Loudun, Laon, Leon,
Lieden, Leignitz, Carlisle. Atrybut: kruk. Jego walijskie imię brzmi Lleu ( Światło ).
Manannan - syn Lera, bóg fal morskich, pan krainy zmarłych, należący do generacji Tuatha
De Danann w mitologii iryskiej. Jego odpowiednikiem w Walii był Manawyddan.
Math - walijski bóg - czarnoksiężnik.Mityczny władca Gwynedd (Walia), brat Dona.
Medros - galijski bóg, władca świata podziemnego.
Mider - iryjski bóg, jeden z władców świata podziemnego.
Mogonos, Mogounos - mało znany bóg celtyckiej Galii i Brytanii.
Myrrdin - brytyjski bóg identyfikowany z Zeusem. Od jego imienia (Clas Myrrdin) wzięła
kiedyś nazwę Brytania. Ożenił się z Elen Lwyddawg. Z jego postaci stworzono osobę Merlina
z legend arturiańskich.
Net, Neton - bóg wojny, małżonek bogini Neman.
Nuada, Nuadu, Nodens, Nuadhu, Nud, Lud, Ludd - "Nuadhu ze srebrnym ramieniem";
iryjski bóg światła, słońca, rozwoju, urodzin, młodości, urody, morza, psów, poezji, pisania,
magii, czarnoksięstwa, broni, wojny, uzdrowienia i wód, jego imię sugeruje znaczenia
"dawca-dobrobytu" i "stwórca chmur", bohater, w Brytanii występuje pod imieniem Nodens,
w Irlandii jest nazywany Argentlam ( Srebrnoręki, ponieważ straconą w walce rękę zastąpił
srebrnÄ… protezÄ… ), a Llud Llaw Ereint w Walii. Podobny do rzymskiego Neptuna, Nuada
także miał niewidzialny miecz, jeden z wielkich skarbów Tuatha De Danann, który przecinał
wrogów na pół. Podczas pierwszej bitwy pod Moytura, Nuadhu stracił ramię, a Dian Cecht
zastąpił je nowym, zrobionym ze srebra. Z tego powodu Nuadhu
musiał przekazać przywództwo nad Tuatha de' Dannan Lugowi.
Ludzie przybywali po uzdrowienie do świątyni Nuadhu w Lydney,
gdzie znaleziono małe wotywne kończyny ze srebra. Został zabity
przez boga śmierci Balora.
Oengus z Bruig, Oegnus, In Mac On, Angus z Brugh - bóg, najmłodszy syn Dagdy, który
go zdetronizował; bóg płodności i młodości, patron wszystkiego co rośnie. Jego pocałunki
zamieniają się w śpiewające ptaki, a grana przezeń muzyka przyciąga wszystkich, którzy ją
usłyszą.
Ogmios, Ogma, Ogme - "Słoneczna twarz", celtycki bóg, znany w Galii i Irlandii, z rodu
Tuatha De Danann, w czasach rzymskich identyfikowany z Herkulesem. Słonecznolicy bóg-
siłacz. Syn bogini Danu i Dagdy jest jednym z najbardziej znaczących ludzi Tuatha De
Danann. Według legendy był wynalazcą pisma ogamicznego, używanego do najstarszych
irlandzkich zapisów. Bóg elokwencji, języka, geniuszu, opiekun wymowy. Przedstawiany
jako stary człowiek z maczugą i łukiem odziany w lwią skórę. Z jego języka zwisają złote
łańcuchy przyczepione do uszu jego żarliwych słuchaczy. Podczas drugiej bitwy pod Mag
Tuireadh udało mu się wyrwać miecz króla Fomorian, ale zapłacił za to życiem. Jego
panceltyckim odpowiednikiem jest Ogmios.
Ogyrvran - brytyjski bóg podziemia.
Pryderi - syn Pwylla, bóg z otoczenia Llyra w mitologii walijskiej.
Rigosamos - bóg wojny czczony w Brytanii.
Smert, Smertullos, Smerius - galijski bóg śmierci i świata zmarłych, podziemi i piwa. Mąż
bogini Rosmerty.
Tailtiu - galiccy bogowie pokonani przez Milezjanów.
Taranis, Sucellos, Sucellus, Taranucus, Taranucnus - gromowładny bóg panteonu
celtyckiej Galii, uważany za jednego z bogów naczelnych. Strażnik lasów, patron rolnictwa.
Jego małżonką jest Nantosvelta, której imię wydaje się mieć swiązek ze strumieniami.
Czasem utożsamiany z Cernunnosem i Dagdą.
Tarvos Trigaranus - tajemnicze bóstwo celtyckiej Galii, wyobrażane w postaci byka z
trzema żurawiami na grzbiecie.
Tethra - władca zmarłych w starszej generacji bóstw iryjskich.
Teutates - czyli "Cały Lud", bóg panteonu galijskiego, w czasach rzymskich identyfikowany
z Merkurym lub Marsem. jeden z naczelnych bogów wczesnoceltyckich.
Wejopatis - bóg wiatru.
Vitiris - brytyjski bóg mądrości.
Yspaddaden Penkawr - walijski bóg świata zmarłych, ojciec Olweny.