JOANNA PYSIEWICZ-JŻAK, ALDONA SALAMON Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych Stan prawny na 1 stycznia 2013 r. JOANNA PYSIEWICZ-JŻAK, ALDONA SALAMON Opracował TOMASZ KOWALSKI Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne mie- sięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzo- wych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeśli pracownik był zatrudniony krócej niż 12 miesięcy, pod- stawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia. Jeśli pracownik przez część miesiąca był niezdolny do pracy, to pra- codawca powinien wypłacić za ten okres wynagrodzenie chorobowe, natomiast za pozostałą część miesiąca normalne wynagrodzenie. Zmiana wysokości wynagrodzenia pracownika będzie rzutować za wysokość podstawy wymiaru zasiłku, jeśli zmiana ta nastąpiła w mie- siącu poprzedzającym miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli jednak zmiana wysokości wynagrodzenia miała miejsce w miesiącu powstania niezdolności do pracy, nie będzie miała wpły- wu na wysokość ustalanej podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. W publikacji omawiamy kwestie związane z obliczaniem wysokości świadczeń chorobowych w wyżej wymienionych, trudnych dla wie- lu pracodawców, sytuacjach, m.in. niezdolności pracownika do pra- cy przez część miesiąca czy należności z tego tytułu dla pracownika tymczasowego. Zapraszamy do lektury! 2 styczeń 2013 Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych Obliczanie wynagrodzenia chorobowego i zasiłku Wartość dodatkowych niepieniężnych ści spowodowanej chorobą czy inną usprawie- świadczeń pracowniczych, takich jak dliwioną nieobecnością. abonamenty medyczne, jest wliczana Premie, nagrody i inne składniki wynagro- do podstawy wymiaru wynagrodzenia dzenia przysługujące za okresy miesięczne są chorobowego jedynie w sytuacji, gdy wliczane do podstawy wymiaru w kwocie wy- świadczenie to nie przysługuje za płaconej pracownikowi za miesiące kalenda- okres pobierania wynagrodzenia lub rzowe, z których wynagrodzenie przyjmuje zasiłku. się do ustalenia podstawy wymiaru. Składni- podstawa Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ki wynagrodzenia przysługujące za okresy wymiaru zasiłku (przepisy dotyczące sposobu ustalania pod- kwartalne są wliczane do przeciętnego mie- stawy wymiaru zasiłku chorobowego stosuje sięcznego wynagrodzenia przyjmowanego do się również do ustalania podstawy wymiaru ustalenia podstawy wymiaru w wysokości wynagrodzenia chorobowego) stanowi prze- 1/12 kwot wypłaconych pracownikowi za ciętne miesięczne wynagrodzenie wypłaco- cztery kwartały poprzedzające miesiąc, ne za okres 12 miesięcy kalendarzowych po- w którym powstała niezdolność do pracy. przedzających miesiąc, w którym powstała Składniki wynagrodzenia (np. premie, nagro- niezdolność do pracy. Jeżeli pracownik był dy i inne) przysługujące za okresy roczne wli- zatrudniony krócej niż 12 miesięcy, podsta- cza się do podstawy wymiaru wynagrodzenia wę wymiaru zasiłku chorobowego (wyna- chorobowego w wysokości stanowiącej 1/12 grodzenia chorobowego) stanowi przeciętne kwoty wypłaconej pracownikowi za rok po- miesięczne wynagrodzenie za pełne miesią- przedzający miesiąc, w którym powstała nie- ce kalendarzowe ubezpieczenia (art. 36 zdolność do pracy. ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubez- pieczenia społecznego w razie choroby i ma- cierzyństwa). Składniki, Za jeden dzień niezdolności do pracy praco- których nie uwzględnia się dawca wypłaca 1/30 część wynagrodzenia wynagrodzenie w podstawie wymiaru stanowiącego podstawę wymiaru wynagro- wynagrodzenia dzenia. Jeśli niezdolność do pracy z powodu choroby powstała przed upływem pełnego W podstawie wymiaru wynagrodzenia cho- miesiąca kalendarzowego zatrudnienia, pod- robowego nie uwzględnia się premii, nagród stawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego i innych składników wynagrodzenia, jeżeli stanowi wynagrodzenie, które pracownik postanowienia układów zbiorowych pracy lub osiągnąłby, gdyby przepracował pełny mie- przepisy o wynagradzaniu nie przewidują ich siąc kalendarzowy. zmniejszenia za okres pobierania wynagro- dzenia chorobowego. Jeżeli np. pracownik otrzymuje wynagrodzenie w stałej miesięcz- Składniki wynagrodzenia nej wysokości oraz premię, która zgodnie z re- gulaminem wynagradzania przysługuje każ- wliczane do podstawy demu pracownikowi w stałej wysokości, także Do podstawy wymiaru wynagrodzenia (za- za miesiące, w których pracownik był nie- siłku chorobowego) wlicza się składniki wy- obecny w pracy z powodu choroby, wówczas nagrodzenia, do których pracownik nie za- premii nie należy uwzględniać w podstawie chowuje prawa w okresie pobierania świad- wymiaru wynagrodzenia chorobowego. czeń z tytułu choroby. Oznacza to uwzględ- Analogicznie do powyższych uregulowań nianie tych składników wynagrodzenia (np. wartość dodatkowych świadczeń niepienięż- świadczenia niepieniężne premie, nagrody), które zgodnie z zasadami nych otrzymywanych przez pracownika będzie ich wypłaty określonymi w układzie zbioro- podlegać wliczeniu do podstawy wymiaru wy- wym lub innych przepisach o wynagradza- nagrodzenia/zasiłku chorobowego tylko wte- niu obowiązującymi u danego pracodawcy dy, gdy postanowienia układów zbiorowych (np. w regulaminie wynagradzania) ulegają pracy lub przepisy o wynagradzaniu przewidu- obniżeniu stosownie do okresów nieobecno- ją zawieszenie ich pobierania za czas niezdol- styczeń 2013 3 Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych ności do pracy. I odwrotnie, świadczenia te nie będą wliczane do podstawy wymiaru, jeżeli 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, pracownicy zachowują do nich prawo w okre- w którym pracownik był chory. W oma- sie niezdolności do pracy. Zazwyczaj zakupu wianym przykładzie pracownik stał się dodatkowych świadczeń dla pracowników pra- niezdolny do pracy w marcu. Do wyli- codawcy dokonują na dłuższe okresy, roczne czenia wynagrodzenia chorobowego albo nawet wieloletnie. I przeważnie świadcze- bierzemy więc pod uwagę średnią wy- nia te przysługują przez cały okres, również nagrodzeń otrzymanych przez pracow- wtedy, gdy pracownik jest niezdolny do pracy. nika od marca 2011 r. do lutego 2012 r. Oznacza to, że raczej rzadko będzie dochodziło Pracownik od marca 2011 r. do lute- do takiej sytuacji, że wartość dodatkowych go 2012 r. otrzymywał miesięczne wyna- świadczeń pracowniczych będzie wliczana do grodzenie w stałej kwocie 3800 zł podstawy wymiaru wynagrodzenia (zasiłku oraz 760 zł premii regulaminowej. Podsta- chorobowego). wa wymiaru wynosi 4560 zł. Przeciętne wynagrodzenie z ostatnich 12 miesięcy wynosi również 4560 zł. Przykład Z uwagi na to, że abonament medycz- ny przysługuje pracownikowi również W marcu 2012 r. pracownik był niezdolny w okresie niezdolności do pracy, wartość do pracy przez 8 dni z powodu choroby. tego abonamentu nie będzie wliczana do Była to jego pierwsza niezdolność do pra- podstawy wymiaru wynagrodzenia cho- cy w tym roku, dlatego pracodawca powi- robowego. nien wypłacić mu wynagrodzenie choro- Kwotę 4560 zł pomniejsza się o składki na bowe. Pracownik pobiera wynagrodzenie ubezpieczenia społeczne finansowane ze miesięczne w stałej wysokości 3800 zł środków ubezpieczonego: oraz 20% premii regulaminowej. Praco- 4560 zł x 13,71% = 625,18 zł, dawca wykupił również dla pracowników 4560 zł 625,18 zł = 3934,82 zł. abonamenty medyczne i od 1 stycz- Uzyskaną kwotę należy podzielić przez 30 nia 2011 r. pracownik posiada taki abona- (stała liczba dni, bez względu na to, czy ment. Wartość abonamentu wynosi miesiąc ma 30 czy 31 dni); otrzymana 340 zł. Jak należy obliczyć wynagrodze- kwota jest wynagrodzeniem za 1 dzień nie chorobowe za czas niezdolności do choroby (tzw. stawka dzienna): pracy? Czy do podstawy wymiaru wyna- 3934,82 zł : 30 = 131,16 zł. grodzenia chorobowego należy wliczyć Otrzymaną kwotę mnożymy przez liczbę wartość abonamentu, jeżeli, jak wynika dni choroby 131,16 zł x 8 = 1049,28 zł, z uregulowań obowiązujących u tego pra- a następnie otrzymaną kwotę mnożymy codawcy, pracownik zachowuje prawo do przez 80%: abonamentu medycznego również 1049,28 x 80% = 839,42 zł. w okresie niezdolności do pracy? Otrzymana kwota 839,42 zł to kwota W celu obliczenia wynagrodzenia cho- wynagrodzenia chorobowego przysłu- robowego należy wziąć pod uwagę gującego pracownikowi za 8 dni nie- przeciętne wynagrodzenia z ostatnich zdolności do pracy. Tabela. Dokumenty stanowiące podstawę do przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpiecze- nia społecznego w razie choroby i macierzyństwa PAATNIK DOKUMENTY NIEZBDNE RODZAJ ZASIAKU ZASIAKU DO PRZYZNANIA I WYPAATY ZASIAKU 1 2 3 CHOROBOWY PRACODAWCA Zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA. Za okres niezdolności do pracy orzeczonej za granicą przetłumaczone na język polski za- świadczenie zagranicznego zakładu leczni- czego lub zagranicznego lekarza: 1) wystawione na blankiecie z nadrukiem określającym nazwę zagranicznego zakładu 4 styczeń 2013 Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych 1 2 3 leczniczego lub imię i nazwisko zagranicz- nego lekarza, opatrzone datą wystawienia i podpisem, 2) określające początkową i końcową datę tej niezdolności.1) CHOROBOWY ZUS zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3 lub ZUS Z-3a; zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA. Za okres niezdolności do pracy orzeczonej za granicą przetłumaczone na język polski za- świadczenie zagranicznego zakładu leczni- czego lub zagranicznego lekarza: 1) wystawione na blankiecie z nadrukiem określającym nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicz- nego lekarza, opatrzone datą wystawienia i podpisem, 2) określające początkową i końcową datę tej niezdolności.1) CHOROBOWY ZUS zaświadczenie płatnika składek Z-3 lub Z-3a; ZA OKRES zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA; NIEZDOLNOŚCI oświadczenie osoby występującej o zasiłek DO PRACY o zaprzestaniu i niepodjęciu działalności za- PO USTANIU TYTUAU robkowej stanowiącej tytuł do objęcia obo- UBEZPIECZENIA wiązkowo lub dobrowolnie ubezpieczeniem CHOROBOWEGO chorobowym albo zapewniającej prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby, o nieustaleniu prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przed- emerytalnego, o niepodleganiu obowiązko- wo ubezpieczeniu społecznemu rolników określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników. MACIERZYCSKI PRACODAWCA Zaświadczenie lekarskie stwierdzające prze- widywaną datę porodu za okres przed po- rodem, albo skrócony odpis aktu urodzenia dziecka po porodzie. Przyznanie i wypłata zasiłku z tytułu urodze- nia dziecka podczas pobytu za granicą nastę- puje na podstawie zaświadczenia zagranicz- nego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza stwierdzającego przewidywaną datę porodu wystawione na blankiecie z nadru- kiem określającym nazwę zagranicznego za- kładu leczniczego lub imię i nazwisko zagra- nicznego lekarza, opatrzone datą wystawie- nia i podpisem za okres przed porodem, albo na podstawie skróconego odpisu aktu urodzenia dziecka po porodzie. styczeń 2013 5 Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych 1 2 3 ZUS Jak wyżej i dodatkowo: zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3 lub ZUS Z-3a; zaświadczenie pracodawcy o okresie udzie- lonego urlopu macierzyńskiego. MACIERZYCSKI ZUS zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan PO USTANIU ciąży w okresie zatrudnienia; UBEZPIECZENIA świadectwo pracy lub inny dokument po- CHOROBOWEGO, twierdzający rozwiązanie stosunku pracy JEŻELI z powodu ogłoszenia upadłości lub likwida- UBEZPIECZENIE TO cji pracodawcy; USTAAO W OKRESIE skrócony odpis aktu urodzenia dziecka. CIŻY Z POWODU OGAOSZENIA UPADAOŚCI LUB LIKWIDACJI PRACODAWCY MACIERZYCSKI ZUS zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan PO USTANIU ciąży w okresie zatrudnienia; UBEZPIECZENIA prawomocne orzeczenie sądu o rozwiązaniu CHOROBOWEGO, stosunku pracy z naruszeniem przepisów JEŻELI prawa; UBEZPIECZENIE TO skrócony odpis aktu urodzenia dziecka. USTAAO W WYNIKU ROZWIZANIA STOSUNKU PRACY Z NARUSZENIEM PRZEPISÓW PRAWA MACIERZYCSKI ZUS zaświadczenie ZUS Z-3; PO USTANIU skrócony odpis aktu urodzenia dziecka; UBEZPIECZENIA zaświadczenie pracodawcy o okresie udzie- CHOROBOWEGO, lonego urlopu macierzyńskiego; W PRZYPADKU GDY świadectwo pracy lub inny dokument stwier- UMOWA O PRAC dzający rodzaj zawartej umowy o pracę ZOSTAAA i datę rozwiązania stosunku pracy. PRZEDAUŻONA DO DNIA PORODU MACIERZYCSKI PRACODAWCA oświadczenie o dacie przyjęcia dziecka na Z TYTUAU PRZYJCIA wychowanie; DZIECKA zaświadczenie sądu opiekuńczego o wystą- NA WYCHOWANIE pieniu do sądu o: 1) przysposobienie dziecka, 2) przyjęcie dziecka na wychowanie w ra- mach rodziny zastępczej zawierające informację o dacie urodzenia dziecka. ZUS Jak wyżej i dodatkowo zaświadczenie ZUS Z-3 lub ZUS Z-3a oraz zaświadczenie praco- dawcy o okresie udzielonego urlopu na wa- runkach urlopu macierzyńskiego. 6 styczeń 2013 Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych 1 2 3 ZASIAEK ZUS zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan W WYSOKOŚCI ciąży w okresie zatrudnienia; MACIERZYCSKIEGO świadectwo pracy lub inny dokument po- twierdzający rozwiązanie stosunku pracy z powodu ogłoszenia upadłości lub likwida- cji pracodawcy; zaświadczenie powiatowego urzędu pracy o braku propozycji innego zatrudnienia; skrócony odpis aktu urodzenia dziecka. MACIERZYCSKI DLA PRACODAWCA skrócony odpis aktu urodzenia dziecka; OJCA DZIECKA, zaświadczenie o okresie pobierania zasiłku W PRZYPADKU macierzyńskiego przez matkę dziecka oraz SKRÓCENIA OKRESU o okresie przysługującego jej zasiłku macie- POBIERANIA ZASIAKU rzyńskiego, wystawione przez płatnika zasił- PRZEZ MATK ku, a także w przypadku: DZIECKA a) ubezpieczonego będącego pracowni- NA JEJ PISEMNY kiem zaświadczenie pracodawcy WNIOSEK o okresie udzielonego urlopu macie- rzyńskiego, b) pozostałych ubezpieczonych zaświad- czenie o przerwaniu działalności zarob- kowej. ZUS Jak wyżej i dodatkowo ZUS Z-3 lub ZUS Z-3a. MACIERZYCSKI PRACODAWCA skrócony odpis aktu urodzenia dziecka; DLA OJCA DZIECKA zaświadczenie o okresie pobierania zasiłku LUB INNEGO macierzyńskiego przez matkę dziecka oraz UBEZPIECZONEGO o okresie przysługującego jej zasiłku macie- CZAONKA rzyńskiego, wystawione przez płatnika zasił- NAJBLIŻSZEJ ku, a także w przypadku: RODZINY W RAZIE a) ubezpieczonego będącego pracowni- ŚMIERCI kiem zaświadczenie pracodawcy UBEZPIECZONEJ o okresie udzielonego urlopu macie- LUB PORZUCENIA rzyńskiego, PRZEZ NI DZIECKA b) pozostałych ubezpieczonych zaświad- czenie o przerwaniu działalności zarob- kowej. W przypadku porzucenia dziecka przez ubezpieczoną matkę dziecka oświadczenie o porzuceniu dziecka. ZUS Jak wyżej i dodatkowo ZUS Z-3 lub ZUS Z-3a oraz oświadczenie ubezpieczonego ojca dziecka prowadzącego działalność pozarol- niczą o przerwaniu tej działalności. OPIEKUCCZY PRACODAWCA wniosek do uzyskania zasiłku opiekuńczego ZUS Z-15; zaświadczenie zagranicznego zakładu lecz- niczego lub zagranicznego lekarza: 1) wystawione na blankiecie z nadrukiem określającym nazwę zagranicznego za- kładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza, opatrzone datą wystawienia i podpisem, 2) określające początkową i końcową datę tej niezdolności w przypadku sprawowania opieki podczas pobytu za granicą. styczeń 2013 7 Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych 1 2 3 Z powodu konieczności sprawowania osobi- stej opieki nad dzieckiem w wieku do lat 8: 1) oświadczenie ubezpieczonego w razie nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza, 2) decyzja właściwego inspektora sanitarne- go, wydana na podstawie odrębnych prze- pisów w przypadku izolacji dziecka z po- wodu podejrzenia o nosicielstwo zaraz- ków choroby zakaznej, 3) zaświadczenie wystawione przez lekarza, lekarza stomatologa, starszego felczera lub felczera, upoważnionego do wysta- wiania zaświadczeń lekarskich na podsta- wie przepisów o świadczeniach pienięż- nych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, na zwykłym druku w przypadku: a) porodu lub choroby małżonka ubezpieczo- nego, stale opiekującego się dzieckiem, je- żeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki, b) pobytu małżonka, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakła- dzie opieki zdrowotnej. Pozostawanie z chorym członkiem rodziny we wspólnym gospodarstwie domowym ubezpieczony dokumentuje oświadczeniem. ZUS Jak wyżej i dodatkowo ZUS Z-3 lub ZUS Z-3a. ŚWIADCZENIE PRACODAWCA oświadczenie ZUS Np-7; REHABILITACYJNE decyzja o przyznaniu świadczenia rehabi- litacyjnego. ZUS Jak wyżej i dodatkowo zaświadczenie płatni- ka składek ZUS Z-3 lub ZUS Z-3a. ŚWIADCZENIE ZUS zaświadczenie płatnika składek ZUS Z-3 lub REHABILITACYJNE ZUS Z-3a; PO USTANIU ZUS Np-7; TYTUAU oświadczenie osoby występującej o zasiłek UBEZPIECZENIA o zaprzestaniu i niepodjęciu działalności CHOROBOWEGO zarobkowej stanowiącej tytuł do objęcia obowiązkowo lub dobrowolnie ubezpie- czeniem chorobowym albo zapewniającej prawo do świadczeń za okres niezdolności do pracy z powodu choroby, o nieustale- niu prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, zasiłku dla bez- robotnych, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, o nie- podleganiu obowiązkowo ubezpiecze- niu społecznemu rolników określonemu w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników. 1) Nie ma obowiązku przetłumaczenia na język polski zaświadczeń wystawionych na terytorium państw człon- kowskich UE i państw członkowskich EFTA stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfe- deracji Szwajcarskiej w językach urzędowych tych państw. 8 styczeń 2013 Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych zGOdNIE z PraWEM chorobowego stanowi przeciętne mie- sięczne wynagrodzenie za pełne miesią- Art. 36 ustawy o świadczeniach pie- ce kalendarzowe ubezpieczenia. niężnych z ubezpieczenia społeczne- 3. Podstawę wymiaru zasiłku chorobo- go w razie choroby i macierzyństwa wego za jeden dzień niezdolności do 1. Podstawę wymiaru zasiłku chorobo- pracy stanowi jedna trzydziesta część wego przysługującego ubezpieczonemu wynagrodzenia stanowiącego podstawę będącemu pracownikiem stanowi prze- wymiaru zasiłku. ciętne miesięczne wynagrodzenie wypła- 4. Podstawę wymiaru zasiłku choro- cone za okres 12 miesięcy kalendarzo- bowego ustala się z uwzględnieniem wych poprzedzających miesiąc, w któ- wynagrodzenia uzyskanego u płatnika rym powstała niezdolność do pracy. składek w okresie nieprzerwanego 2. Jeżeli niezdolność do pracy powstała ubezpieczenia chorobowego, w trak- przed upływem okresu, o którym mowa cie którego powstała niezdolność do w ust. 1, podstawę wymiaru zasiłku pracy. Wynagrodzenie chorobowe za część miesiąca Jeżeli pracownik przez część miesiąca Zasady obliczania był niezdolny do pracy, to pracodawca wynagrodzenia chorobowego powinien wypłacić za ten okres wyna- grodzenie chorobowe, natomiast za po- Wynagrodzenie chorobowe oblicza się we- zostałą część miesiąca normalne wyna- dług zasad obowiązujących przy ustalaniu grodzenie. podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i wy- płaca za każdy dzień niezdolności do pracy, nie Wysokość wynagrodzenia pracownika za- wyłączając dni wolnych od pracy. Kwestie te trudnionego w pełnym miesięcznym wy- reguluje ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świad- miarze czasu pracy nie może być niższa od czeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecz- wysokości minimalnego wynagrodzenia nego w razie choroby i macierzyństwa. minimalne wynagrodzenie ustalonego w trybie określonym w ustawie Jeżeli pracownik przez część miesiąca był nie- (art. 6 ust. 1 ustawy z 10 pazdzierni- zdolny do pracy, to w celu obliczenia przysługu- ka 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za jącego mu wynagrodzenia chorobowego praco- pracę Dz.U. nr 200, poz. 1679 z pózn. dawca powinien pomniejszyć kwotę przeciętne- zm.). Zasada ta nie dotyczy wynagrodzenia go miesięcznego wynagrodzenia stanowiącego pracownika w okresie jego pierwszego roku podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowe- pracy. Wysokość wynagrodzenia takiego go (ustalonego przez podzielenie wynagrodze- pracownika nie może być niższa niż 80% nia osiągniętego przez ubezpieczonego przez wysokości minimalnego wynagrodzenia za liczbę miesięcy, w których to wynagrodzenie pracę. zostało osiągnięte, czyli przez 12 lub mniej mie- W 2012 r. kwotę minimalnego wynagrodze- sięcy) o składki na ubezpieczenie emerytalne, nia ustalono na poziomie 1500 zł brutto. rentowe i chorobowe, a następnie tak otrzyma- Oznacza to, że pracodawca nie może określić ną kwotę podzielić przez 30. Otrzymaną kwotę w umowie o pracę pracownikowi zatrudnio- będącą wynagrodzeniem za 1 dzień choroby nemu w pełnym wymiarze czasu pracy niż- należy pomnożyć przez liczbę dni choroby, a na- szego wynagrodzenia, a pracownik nie mo- stępnie przez 80% lub 100%. Otrzymana kwota że otrzymać niższej pensji na rękę niż jest kwotą wynagrodzenia chorobowego przy- 1111,86 zł. W 2013 r. minimalne wynagrodze- sługującego pracownikowi za dni, w których był nie wynosi 1600 zł brutto. Pracodawca, który niezdolny do pracy. pełnoetatowemu pracownikowi wypłaca niż- sze wynagrodzenie, naraża się na zarzut po- % ZAPAMITAJ pełnienia wykroczenia przeciwko prawom Wynagrodzenie chorobowe wypłaca się za pracownika i podlega karze grzywny od każdy dzień niezdolności do pracy, nie wy- 1000 zł do 30 000 zł. łączając dni wolnych od pracy. styczeń 2013 9 Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych Wynagrodzenie Uzyskaną kwotę należy podzielić za część miesiąca przez 30; otrzymana kwota jest wyna- Natomiast sposób obliczania wynagrodzenia grodzeniem za 1 dzień choroby: za pozostałą, przepracowaną część miesiąca 1294,35 zł : 30 = 43,15 zł. określa ż 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Otrzymaną kwotę należy pomnożyć Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. przez liczbę dni choroby 43,15 zł x 12 = w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia = 517,80 zł, a następnie przez 80%: w okresie niewykonywania pracy oraz wyna- 517,80 x 80% = 414,24 zł. grodzenia stanowiącego podstawę obliczania Otrzymana kwota 414,24 zł to kwota odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównaw- wynagrodzenia chorobowego przysłu- czych do wynagrodzenia oraz innych należno- gującego pracownikowi za 12 dni nie- ści przewidzianych w kodeksie pracy (Dz.U. zdolności do pracy z powodu choroby. nr 62, poz. 289 z pózn. zm.). II. W celu obliczenia wynagrodzenia obliczenie Zgodnie z ww. przepisem, w celu obliczenia przysługującego pracownikowi za pozo- wynagrodzenia wynagrodzenia, ustalonego w stawce mie- stałe przepracowane dni należy kwotę sięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną wynagrodzenia miesięcznego podzielić część miesiąca, jeżeli pracownik za pozostałą przez 30 i otrzymaną kwotę pomnożyć część tego miesiąca otrzymał wynagrodzenie przez liczbę dni choroby pracownika, określone w art. 92 kodeksu pracy, miesięczną a następnie odjąć otrzymaną kwotę od stawkę wynagrodzenia dzieli się przez 30 wynagrodzenia miesięcznego: i otrzymaną kwotę mnoży przez liczbę dni 1500 zł : 30 = 50 zł, wskazanych w zaświadczeniu lekarskim o cza- 50 zł x 12 = 600 zł, sowej niezdolności pracownika do pracy wsku- 1500 zł 600 zł = 900 zł. tek choroby. Tak obliczoną kwotę wynagrodze- Kwota 900 zł jest kwotą wynagrodzenia nia odejmuje się od wynagrodzenia przysługu- przysługującego pracownikowi za dni, jącego za cały miesiąc. kiedy wykonywał pracę. W sumie pracownikowi będzie przy- sługiwać wynagrodzenie w wysokości 1314,24 zł (wynagrodzenie chorobowe Przykład + wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca). W kwietniu 2012 r. pracownik był niezdol- UWAGA! Analogicznie należy ustalać ny do pracy z powodu choroby przez wynagrodzenie w 2013 r., pamięta- 12 dni, przez resztę miesiąca wykonywał jąc, że kwota minimalnego wynagro- pracę. Pracownik został zatrudniony dzenia w 2013 r. wynosi 1600 zł. 2 stycznia 2012 r., a jego wynagrodzenie ustalono w wysokości minimalnego wy- nagrodzenia za pracę, tj. obecnie w kwo- cie 1500 zł. I. Pracownik stał się niezdolny do pracy w kwietniu, dlatego do wyliczenia wy- nagrodzenia chorobowego należy wziąć zGOdNIE z PraWEM pod uwagę średnią wynagrodzeń otrzy- manych przez pracownika od stycz- Art. 6 ustawy o minimalnym wyna- nia 2012 r. do marca 2012 r. grodzeniu za pracę Pracownik od stycznia do marca 2012 r. 1. Wysokość wynagrodzenia pracowni- otrzymywał miesięczne wynagrodzenie ka zatrudnionego w pełnym miesięcz- w stałej kwocie 1500 zł. Podstawa wy- nym wymiarze czasu pracy nie może miaru wynagrodzenia chorobowego być niższa od wysokości minimalnego wynosi więc 1500 zł. wynagrodzenia ustalonego w trybie Kwotę 1500 zł pomniejsza się o składki art. 2 i 4, z zastrzeżeniem ust. 2. na ubezpieczenia społeczne (z wyjąt- 2. Wysokość wynagrodzenia pracowni- kiem składki na ubezpieczenie wypad- ka w okresie jego pierwszego roku pra- kowe): cy, z zastrzeżeniem ust. 3, nie może być 1500 zł x 13,71% = 205,65 zł, niższa niż 80% wysokości minimalnego 1500 zł 205,65 zł = 1294,35 zł. wynagrodzenia za pracę. 10 styczeń 2013 Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych 3. Do okresu, o którym mowa w ust. 2, według zasad statystyki zatrudnienia wlicza się wszystkie okresy, za które i wynagrodzeń określonych przez Głów- była opłacana składka na ubezpiecze- ny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń nie społeczne lub zaopatrzenie eme- osobowych, z zastrzeżeniem ust. 5. rytalne, z wyłączeniem okresów za- 5. Przy obliczaniu wysokości wynagro- trudnienia na podstawie umowy dzenia pracownika nie uwzględnia się: o pracę w celu przygotowania zawo- 1) nagrody jubileuszowej; dowego. 2) odprawy pieniężnej przysługującej 4. Do obliczenia wysokości wynagro- pracownikowi w związku z przejś- dzenia pracownika przyjmuje się przy- ciem na emeryturę lub rentę z tytułu sługujące pracownikowi składniki wy- niezdolności do pracy; nagrodzenia i inne świadczenia wyni- 3)wynagrodzenia za pracę w godzi- kające ze stosunku pracy, zaliczone nach nadliczbowych. Podstawa wymiaru zasiłku w miesiącu otrzymania podwyżki wynagrodzenia zaprzestanie wypłaty składnika wyna- ubezpieczenia. Podstawą wymiaru jest przy- przychód grodzenia powoduje konieczność przeli- chód stanowiący podstawę wymiaru składek czenia podstawy wynagrodzenia choro- na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu bowego. Jedynie w sytuacji, gdy praco- potrąconych przez pracodawcę składek na dawca włączy ten składnik do innego, ubezpieczenie emerytalne, rentowe i choro- np. do wynagrodzenia zasadniczego, nie bowe, finansowanych ze środków pracowni- zachodzi konieczność ponownego ustala- ka. Za jeden dzień niezdolności do pracy pra- nia podstawy. codawca wypłaca 1/30 część wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru wynagro- Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego dzenia. Jeśli niezdolność do pracy z powodu wynagrodzenie i wynagrodzenia chorobowego oblicza się na choroby powstała przed upływem pełnego chorobowe takich samych zasadach, jak wskazanych miesiąca kalendarzowego zatrudnienia, pod- w ustawie o świadczeniach pieniężnych stawą wymiaru wynagrodzenia chorobowego z ubezpieczenia społecznego w razie choroby jest wynagrodzenie, które pracownik osią- i macierzyństwa. W trakcie niezdolności do gnąłby, gdyby przepracował pełny miesiąc ka- pracy mogą nastąpić zmiany w wysokości wy- lendarzowy. nagrodzenia zarówno podwyższenie, jak i obniżenie wysokości wynagrodzenia. Zmiana wysokości wynagrodzenia Podstawa wymiaru zasiłku Zmiana wysokości wynagrodzenia pracow- chorobowego (wynagrodzenia nika będzie rzutować na wysokość podstawy chorobowego) wymiaru zasiłku, jeżeli zmiana ta nastąpiła Podstawą wymiaru zasiłku chorobowego w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w któ- (wynagrodzenia chorobowego) jest przecięt- rym powstała niezdolność do pracy. Nato- ne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za miast jeśli zmiana wynagrodzenia miała miej- okres 12 miesięcy kalendarzowych poprze- sce w miesiącu powstania niezdolności do dzających miesiąc, w którym powstała nie- pracy (lub w kolejnym miesiącu, gdy pracow- zdolność do pracy, a jeżeli pracownik był za- nik jest nadal niezdolny do pracy), nie będzie trudniony krócej niż 12 miesięcy, podstawę miała wpływu na wysokość ustalanej podsta- wymiaru stanowi przeciętne miesięczne wy- wy wymiaru zasiłku chorobowego (wynagro- nagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe dzenia chorobowego). styczeń 2013 11 Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych Przykład otrzymał 3-miesięczne wypowiedzenie zmieniające warunki płacy (obniżenie Pracownik jest niezdolny do pracy od wynagrodzenia zasadniczego do 2700 zł), 2 kwietnia do 31 maja 2012 r. 15 maja przed upływem połowy okresu wypowie- otrzymał podwyżkę wynagrodzenia. dzenia nie złożył oświadczenia o odmo- Do 14 maja 2012 r. otrzymywał wyna- wie przyjęcia zaproponowanych warun- grodzenie w stałej wysokości 3200 zł, ków, co oznacza, że nowe warunki zaczęły a od 15 maja 3900 zł. Czy zmiana wy- obowiązywać od 1 maja 2012 r. Pracow- sokości wynagrodzenia wpłynie na spo- nik od 1 maja będzie otrzymywał wyna- sób ustalania podstawy wymiaru i czy grodzenie zasadnicze w wysokości 2700 zł należy przeliczać ją na nowo? i dodatek stażowy w wysokości 540 zł. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku Czy obniżenie wynagrodzenia pracowni- należy przyjąć przeciętne miesięczne ka w trakcie trwania niezdolności do pra- wynagrodzenie z okresu od kwietnia cy wpłynie na podstawę wymiaru zasiłku? 2011 r. do marca 2012 r., co oznacza, Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku że otrzymana przez pracownika od należy przyjąć przeciętne miesięczne wy- 15 maja 2012 r. podwyżka nie będzie nagrodzenie z okresu od kwietnia 2011 r. miała wpływu na wysokość podstawy do marca 2012 r. A zatem, tak jak w przy- wymiaru zasiłku i nie ma potrzeby prze- padku otrzymania podwyżki wynagro- liczać jej na nowo. dzenia obniżenie wysokości wynagro- dzenia w trakcie trwania niezdolności do pracy nie będzie miało wpływu na pod- % ZAPAMITAJ stawę wymiaru. W przypadku podwyżki wynagrodzenia, która nie jest wynikiem zwiększenia wy- miaru czasu pracy, nie należy na nowo Zaprzestanie wypłacania przeliczać podstawy wymiaru zasiłku. składnika wynagrodzenia Jeżeli pracodawca zaprzestanie wypłaty jakiegoś składnika wynagrodzenia od okre- Przykład ślonej daty (np. w wyniku zawieszenia prze- pisów wewnątrzzakładowych dotyczących przepisy Pracownik stał się niezdolny do pracy zasad wynagradzania), podstawę wymia- wewnątrzzakładowe 2 maja 2012 r. Od 1 marca 2012 r. otrzy- ru zasiłku chorobowego (wynagrodzenia cho- mał podwyżkę wynagrodzenia. Do usta- robowego) należy przeliczyć i ustalić po- lenia podstawy wymiaru zasiłku należy nownie. Dany składnik wynagrodzenia nale- przyjąć przeciętne miesięczne wynagro- ży wówczas pominąć w ustalanej podstawie dzenie z okresu od maja 2011 r. do wymiaru. kwietnia 2012 r. Otrzymana 1 marca W sytuacji gdy pracodawca zlikwiduje jakiś podwyżka będzie więc miała wpływ na składnik wynagrodzenia, włączając go w ca- wysokość przeciętnego miesięcznego łości lub w części do innego składnika, np. do- wynagrodzenia przyjmowanego do ob- datek stażowy do wynagrodzenia zasadnicze- liczania podstawy wymiaru. go, nie zachodzi konieczność ponownego ustalania podstawy wymiaru zasiłku. Przykład Przykład Pracownik przebywa na zwolnieniu le- Pracownik stał się niezdolny do pracy karskim od 16 kwietnia do 31 maja 2012 r. z powodu choroby 2 kwietnia 2012 r. Jego miesięczne wynagrodzenie składa i przebywa na zwolnieniu lekarskim się z wynagrodzenia zasadnicze- do 31 maja 2012 r. Pracownik otrzymuje go 3000 zł i z dodatku stażowego w wy- wynagrodzenie w stałej miesięcznej wy- sokości 20% wynagrodzenia zasadni- sokości 2900 zł i miesięczną premię re- czego, tj. 600 zł. Pracownik w styczniu gulaminową w wysokości 400 zł. 12 styczeń 2013 Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych Do podstawy wymiaru zasiłku należy 1. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie przyjąć przeciętne miesięczne wynagro- stanowiące podstawę wymiaru zasiłku dzenie z okresu od kwietnia 2011 r. do chorobowego ustala się przez podzielenie marca 2012 r., tj. wynagrodzenie zasad- wynagrodzenia osiągniętego przez ubez- nicze wraz z premią regulaminową. Od pieczonego będącego pracownikiem za 15 maja 2012 r. pracodawca w związku okres, o którym mowa w art. 36 ust. 1 i 2, z zawieszeniem przepisów wewnątrzza- przez liczbę miesięcy, w których wynagro- kładowych dotyczących zasad wynagra- dzenie to zostało osiągnięte. dzania zaprzestał wypłaty miesięcznych 2. Jeżeli w okresie, o którym mowa premii regulaminowych. Czy po obniże- w ust. 1, ubezpieczony będący pracow- niu wynagrodzenia wynikającego z za- nikiem nie osiągnął wynagrodzenia przestania wypłacania premii regulami- wskutek nieobecności w pracy z przy- nowych należy na nowo przeliczyć pod- czyn usprawiedliwionych, przy ustala- stawę wymiaru zasiłku? niu podstawy wymiaru zasiłku chorobo- Tak, w przypadku gdy pracodawca za- wego: przestał od określonej daty wypłaca- 1) wyłącza się wynagrodzenie za mie- nia jakiegoś składnika wynagrodze- siące, w których przepracował mniej nia, podstawę zasiłku chorobowego niż połowę obowiązującego go czasu należy ustalić ponownie. Po tej dacie pracy; składnik ten nie może być bowiem 2) przyjmuje się, po uzupełnieniu według uwzględniony w podstawie wymiaru zasad określonych w art. 37 ust. 2, wy- zasiłku. nagrodzenie z miesięcy, w których Należy ponownie ustalić podstawę wy- ubezpieczony będący pracownikiem miaru zasiłku przysługującego pracow- przepracował co najmniej połowę obo- nikowi od 15 do 31 maja 2012 r., wyłą- wiązującego go czasu pracy. czając z niej premię regulaminową. 3. Jeżeli w okresie, o którym mowa w ust. 1, ubezpieczony będący pracowni- kiem w każdym miesiącu z przyczyn usprawiedliwionych wykonywał pracę przez mniej niż połowę obowiązującego zGOdNIE z PraWEM go czasu pracy, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje Art. 38 ustawy o świadczeniach pie- się wynagrodzenie za wszystkie miesiące niężnych z ubezpieczenia społeczne- po uzupełnieniu według zasad określo- go w razie choroby i macierzyństwa nych w art. 37 ust. 2. Jak obliczyć zasiłek chorobowy dla pracownika tymczasowego agencje pracy tymczasowej zatrudniają- Pracownikom tymczasowym, tak jak pozo- ce pracowników tymczasowych często stałym pracownikom, przysługuje wynagro- mają wątpliwości, jak w przypadku nie- dzenie chorobowe za okres niezdolności do zdolności do pracy ustalić takim osobom pracy trwającej łącznie do 33 lub odpowied- świadczenia chorobowe. Mimo że przy nio do 14 dni w roku kalendarzowym (art. 92 ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku ż 1 pkt 1 kodeksu pracy). Za okres od 34. lub chorobowego i pozostałych świadczeń odpowiednio od 15. dnia niezdolności do pra- chorobowych przysługujących pracowni- cy pracownik tymczasowy ma prawo do zasił- kom tymczasowym mają zastosowanie ku chorobowego z ubezpieczenia chorobowe- ogólne zasady ustalania podstawy wy- go. Jeżeli niezdolność do pracy została spo- miaru zasiłku, to w pewnym zakresie wy- wodowana wypadkiem przy pracy albo jest stępują odrębności wynikające ze specy- skutkiem choroby zawodowej, od pierwszego choroba zawodowa fiki pracy tymczasowej. dnia niezdolności do pracy pracownikowi styczeń 2013 13 Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych tymczasowemu przysługuje zasiłek chorobo- wy z ubezpieczenia wypadkowego. ponieważ przerwa między pierwszą Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego a drugą umową obejmowała nie tylko w przypadku pracowników tymczasowych dzień ustawowo wolny od pracy nie- jest ustalana, co do zasady, jak w przypadku dzielę, ale także przypadała w sobotę. ogółu pracowników. Nieprzerwanym okresem zatrudnienia tego pracownika jest okres od 26 marca do 30 czerwca, ponieważ przerwa mię- Podstawa zasiłku dzy drugą a trzecią umową przypadała na dzień ustawowo wolny od pracy, przy zatrudnieniu a między ostatnimi umowami nie było na kolejne umowy o pracę przerwy. Przy ustalaniu podstawy wy- Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku miaru zasiłku, wynagrodzenie wypłaco- przysługującego pracownikowi tymczasowe- ne z tytułu 3 ostatnich umów podlega mu wykonującemu pracę na podstawie kolej- sumowaniu, a zatem podstawę wymiaru no następujących po sobie umów o pracę za- wynagrodzenia chorobowego stanowi wartych z tą samą agencją pracy tymczasowej przeciętne miesięczne wynagrodzenie (nawet na rzecz różnych pracodawców-użyt- pracownika za pełne kalendarzowe mie- kowników), wynagrodzenie wypłacone z ty- siące zatrudnienia, tj. za kwiecień i maj. tułu każdej z umów podlega sumowaniu, je- żeli między poszczególnymi umowami o pra- umowa o pracę cę nie było przerwy albo przerwa przypadała na dni ustawowo wolne od pracy. Podstawa zasiłku przed upływem pierwszego % ZAPAMITAJ miesiąca zatrudnienia Przerwy przypadającej na dzień ustawowo wolny od pracy nie należy traktować jak Jeśli niezdolność do pracy powstanie w pierw- przerwy w zatrudnieniu pracownika tym- szym kalendarzowym miesiącu ubezpieczenia czasowego. chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku nale- ży ustalać na podstawie wynagrodzenia za ten miesiąc. Jeżeli pracownik tymczasowy zachoru- je w pierwszym miesiącu pracy, a okres, na jaki Przykład została zawarta umowa o pracę, jest krótszy niż miesiąc kalendarzowy, to z uwagi na specyfikę miesiąc kalendarzowy Jeden z pracowników tymczasowych pracy tymczasowej należy stosować szczególne stał się niezdolny do pracy w czerwcu zasady uzupełniania wynagrodzenia. W przy- br., nabywając prawo do wynagro- padku pracownika tymczasowego wynagrodze- dzenia chorobowego za okres od 11 nie powinno być uzupełnione jedynie do okre- do 15 czerwca 2012 r. su, na który została zawarta umowa o pracę Pracownik tymczasowy był zatrudniony tymczasową, z tytułu której powstało prawo do w okresach: zasiłku. Jako ciągłość zatrudnienia należy trak- od 5 marca do 23 marca (24 marca tować kolejno po sobie następujące umowy sobota,25 marca niedziela), o pracę, jeżeli między umowami nie było dnia od 26 marca do 28 kwietnia (29 kwiet- przerwy lub była przerwa, ale przypadała na dni nia niedziela), ustawowo wolne od pracy. od 30 kwietnia do 10 maja, od 11 maja do 30 czerwca (aktualnie trwająca umowa o pracę tymczasową). Przykład Umowy o pracę na wskazane okresy były zawierane na rzecz różnych praco- Z pracownikiem tymczasowym zawarto dawców-użytkowników. Ustalając pod- umowy na okresy: stawę wymiaru świadczenia chorobo- od 4 maja do 12 maja (13 maja nie- wego należnego pracownikowi w czerw- dziela) 6 dni roboczych, cu pracodawca (agencja) nie powinien od 14 maja do 25 maja 10 dni robo- uwzględniać wynagrodzenia z tytułu czych. pierwszej umowy o pracę tymczasową Umowy o pracę były zawierane na rzecz zawartej na okres od 5 do 23 marca, tego samego pracodawcy-użytkownika. 14 styczeń 2013 Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych ści uzupełnienia wynagrodzenia należałoby je Z tytułu pierwszej umowy o pracę tymcza- uzupełnić odrębnie z tytułu każdej umowy. sową pracownik otrzymał wynagrodzenie zmienne w kwocie 450 zł (po pomniejsze- niu o składki na ubezpieczenia społeczne Niezdolność do pracy 388,31 zł), a z tytułu drugiej umowy wy- w drugim miesiącu nagrodzenie zmienne w kwocie 1080 zł zatrudnienia (po pomniejszeniu o składki na ubezpie- czenia społeczne 931,93 zł). Pracownik Jeżeli pracownik tymczasowy został za- stał się niezdolny do pracy w okresie trwa- trudniony w trakcie miesiąca kalendarzo- nia drugiej umowy o pracę i dostarczył wego i stał się niezdolny do pracy w następ- zwolnienie lekarskie na okres od 24 do nym miesiącu zatrudnienia, wówczas pod- 25 maja (2 dni), nabywając z tego tytułu stawę wymiaru zasiłku należy ustalać na prawo do wynagrodzenia chorobowego. podstawie wynagrodzenia za miesiąc kalen- Przy ustalaniu podstawy wymiaru wyna- darzowy, w którym powstała niezdolność grodzenia chorobowego agencja powinna do pracy. Wynagrodzenie pracownika tym- uwzględnić wynagrodzenie z tytułu wy- czasowego powinno być uzupełnione do konywania obu umów o pracę tymczaso- kwoty, którą pracownik otrzymałby za dni wą, ponieważ przerwa między nimi przy- trwania umowy (lub umów) o pracę tym- umowa o pracę padała na dzień ustawowo wolny od pra- czasową w tym miesiącu. cy. Wynagrodzenie wypłacone z tytułu tych umów przy ustalaniu podstawy wy- miaru świadczenia chorobowego podlega uzupełnieniu do kwoty, którą pracownik Przykład tymczasowy otrzymałby za wszystkie dni, na które umowy były zawarte. Ponieważ Jeden z pracowników tymczasowych, z tytułu obu umów pracownik tymczaso- z którym umowa o pracę tymczasową zo- wy otrzymał wynagrodzenie zmienne, stała zawarta na okres od 21 maja do uzupełnienie tego wynagrodzenia będzie 22 czerwca 2012 r., był niezdolny do pracy polegało na podzieleniu wynagrodzenia od 11 do 14 czerwca i z tego tytułu ma pra- uzyskanego za przepracowane dni robo- wo do zasiłku chorobowego, gdyż wcze- cze przez liczbę dni przepracowanych, śniej w tym roku wykorzystał okres 33 dni a następnie pomnożeniu przez liczbę dni, wypłaty wynagrodzenia za okres choroby. jaką pracownik przepracowałby w ra- Za czerwiec pracownik otrzymał wyna- mach obowiązującego go rozkładu czasu grodzenie określone stawką godzinową pracy. (14,50 zł/godz.) w kwocie 1276 zł za Wynagrodzenie pracownika po uzupeł- 88 godzin przepracowanych (po potrące- nieniu wyniesie zatem 1508,80 zł, co niu o składki na ubezpieczenia społeczne wynika z wyliczenia: 1101,06 zł). W okresie od 1 do 22 czerw- (388,31 zł + 931,93 zł) : 14 (liczba dni ca wymiar czasu pracy obowiązujący pra- przepracowanych) = 94,30 zł, cownika wyniósł 15 dni, tj. 120 godzin. 94,30 zł x 16 (liczba dni roboczych, jaką Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku pracownik przepracowałby, gdyby nie chorobowego przysługującego pracowni- chorował) = 1508,80 zł. kowi pracodawca (agencja) powinien Ustalona w ten sposób podstawa wy- uwzględnić wynagrodzenie za czerwiec, miaru wynagrodzenia chorobowego po uzupełnieniu do kwoty, którą pracow- stanowi kwotę wynagrodzenia pracow- nik tymczasowy otrzymałby, gdyby nie nika tymczasowego, jaką otrzymałby, chorował, a więc za dni, na które była za- gdyby był obecny w pracy przez wszyst- warta umowa w czerwcu. Ponieważ pra- kie dni trwania drugiej umowy o pracę. cownik otrzymuje wynagrodzenie stałe (stawka godzinowa), jego uzupełnienie będzie polegać na przyjęciu kwoty z umo- Gdyby pracownik tymczasowy wykonywał wy o pracę. W czerwcu pracownik prze- pracę na rzecz różnych pracodawców-użyt- pracował 88 godzin, a powinien przepra- kowników i zasady wynagradzania z tytułu cować 120 godzin. Uzupełnione wynagro- zasady wynagradzania poszczególnych umów o pracę byłyby różne dzenie wyniesie 1740 zł (14,50 zł x (różne składniki wynagrodzenia lub różne za- x 120 godz.), a po pomniejszeniu o składki sady ich wypłaty), to w przypadku konieczno- styczeń 2013 15 Obliczanie wysokości świadczeń chorobowych Inaczej ujmując, jeżeli w miesiącu wystą- ZUS wyniesie 1501,45 zł (1740 zł pienia absencji chorobowej umowa trwała (1740 zł x 13,71%) i będzie stanowić przez niepełny miesiąc, to ustalając mini- podstawę wymiaru zasiłku chorobowego malną podstawę wymiaru zasiłku dla pra- przysługującego pracownikowi za czer- cownika tymczasowego, posługujemy się wiec. wzorem: MPW = MW : LDR x LDU gdzie: MPW minimalna podstawa wymiaru za- Minimalna podstawa siłku, MW kwota minimalnego wynagrodzenia wymiaru zasiłku pomniejszona o składki finansowane Przy ustalaniu podstawy wymiaru świad- przez pracownika, czeń chorobowych dla pracownika tymcza- LDR liczba dni roboczych w miesiącu, sowego mają zastosowanie przepisy w którym powstała niezdolność do art. 36 47 ustawy zasiłkowej, w tym m.in. pracy, regulacja dotycząca minimalnej podstawy LDU liczba dni roboczych trwania umowy wymiaru zasiłku. Gwarancja minimalnej (umów), z tytułu której (których) podstawy wymiaru zasiłku ma zatem rów- powstało prawo do świadczenia cho- nież zastosowanie do pracowników tym- robowego. czasowych. Powyższe oznacza, że podsta- wa wymiaru zasiłku przysługującego pra- cownikowi tymczasowemu zatrudnionemu Przykład w pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia 1 czerwca 2012 r. agencja pracy tymcza- za pracę, po pomniejszeniu o kwotę odpo- sowej zatrudniła na okres od 1 do 20 wiadającą wysokości 13,71% tego wyna- czerwca 2012 r. pracownika tymczaso- grodzenia (lub odpowiednio nie może być wego z 5-letnim stażem pracy. W okresie niższa od 80% minimalnego wynagrodze- od 18 do 20 czerwca pracownik nabył nia za pracę, po pomniejszeniu o kwotę od- prawo do wynagrodzenia chorobowego powiadającą wysokości 13,71% tego wyna- (posiada wymagany okres wyczekiwa- grodzenia w przypadku pracowników nia). Podstawę wymiaru przysługujące- w pierwszym roku pracy, o których mowa go mu wynagrodzenia chorobowego sta- w przepisach ustawy o minimalnym wyna- nowi uzupełnione wynagrodzenie za grodzeniu za pracę). W przypadku pracow- czerwiec, tj. wynagrodzenie, jakie pra- ników zatrudnionych w niepełnym wymia- cownik uzyskałby, gdyby przepracował rze czasu pracy kwoty te ulegają odpowied- wszystkie dni robocze, przypadające nio zmniejszeniu proporcjonalnie do wy- w okresie od 1 do 20 czerwca (13 dni ro- miaru czasu pracy. boczych), w wysokości 1144 zł (po po- Jeżeli w miesiącu, w którym powstała mniejszeniu o składki ZUS 987,16 zł). niezdolność do pracy, umowa o pracę tym- Aby ustalić minimalną podstawę wymia- czasową była zawarta na okres krótszy niż ru świadczenia chorobowego, należy do- miesiąc kalendarzowy, kwota minimalnego konać następującego wyliczenia: wynagrodzenia powinna być ustalona od- MPW = 1294,35 zł (1500 zł 13,71%) : powiednio do okresu trwania umowy o pra- : 20 dni roboczych w czerwcu x 13 dni cę w tym miesiącu. roboczych trwania umowy, Zgodnie z wyjaśnieniami ZUS, kwota mi- MPW (minimalna podstawa wymiaru nimalnej podstawy wymiaru zasiłku powin- zasiłku dla pracownika) = 841,33 zł. na być ustalona w następujący sposób: Ponieważ kwota 987,16 zł jest wyższa podstawa Minimalna podstawa wymiaru zasiłku od minimalnej podstawy wymiaru wymiaru zasiłku jest to kwota minimalnego wynagrodzenia (987,16 zł > 841,33 zł), powinna zostać za pracę (odpowiednia do stażu pracy) po- przyjęta jako podstawa wymiaru wyna- mniejszona o kwotę odpowiadającą grodzenia chorobowego. 13,71%, podzielona przez liczbę dni robo- UWAGA! Analogiczny sposób postępo- czych w miesiącu, w którym powstała nie- wania należy przyjąć w 2013 r., pamię- zdolność do pracy i pomnożona przez licz- tając, że kwota minimalnego wyna- bę dni roboczych trwania umowy (umów), grodzenia w 2013 r. wynosi 1600 zł. z tytułu której powstało prawo do zasiłku. 16 styczeń 2013 Zapewnij sobie spokój i komfort w codziennej pracy dwutygodnik, 24 numery MONITOR prawa pracy i ubezpieczeń to dwutygodnik specjalistów ds. kadr, płac i rozliczeń. Znajdują się w nim konkretne rozwiązania dotyczące zatrudnienia, ubezpieczeń społecznych i wynagrodzeń. Autorami naszego czasopisma są najlepsi eksperci w kraju, którzy odpowiadają na wszystkie pytania czytelników i wyjaśniają zawiłe przepisy. Zamów prenumeratę MONITORA prawa pracy i ubezpieczeń Informacje i zamówienia. Biuro Obsługi Klienta: tel.: 801 626 666, 22 761 30 30, styczeń 2013 17 e-mail: bok@infor.pl