jach,fizyka środowiska pracy, mikroklimat


MIKROKLIMAT
PODSTAWOWE POJCIA ZWIZANE Z MIKROKLIMATEM
Mikroklimat w znaczeniu encyklopedycznym jest to klimat charakterystyczny dla małej części
środowiska, której odrębnośd jest wynikiem specyfiki układu czynników ją tworzących.
·ð CaÅ‚oksztaÅ‚t zmian fizycznych czynników meteorologicznych w badanym, ograniczonym
miejscu.
·ð Warunki klimatyczne panujÄ…ce na stanowisku roboczym lub w pomieszczeniu przemysÅ‚owym
Główne parametry mikroklimatu:
·ð Temperatura
·ð Temperatura promieniowania
·ð WilgotnoÅ›d]
·ð Ruch powietrza
·ð CiÅ›nienie atmosferyczne
Wszystkie części składowe mikroklimatu wywierają wpływ na samopoczucie człowieka, jego
sprawnośd fizyczną i umysłową, na wydajnośd pracy oraz zachowanie dobrego stanu zdrowia.
Mikroklimat decyduje także o gospodarce cieplnej organizmu.
Temperatura - określa stan energetyczny cząstek powietrza oraz pary wodnej w nim zawartej. Zbyt
wysoka temperatura może powodowad spadek sprawnoÅ›ci psychofizycznej np. temp. >26° C 
obniżenie poziomu uwagi, spostrzegawczości i refleksu. Zbyt niska temperatura może powodowad
zwężenie naczyo krwionośnych, zwłaszcza kooczyn, co może powodowad obniżenie temp. skóry
nawet o 10° C
Temperatura promieniowania- Promieniowanie termiczne otoczenia wyraża wielkośd energii, jaką
oddają przedmioty znajdujące się w otoczeniu poprzez promieniowanie. Jego poziom zależy od
temperatury powietrza i temperatury promieniujących obiektów.
Wilgotnośd - Charakteryzuje zawartośd pary wodnej w powietrzu.
·ð wilgotnoÅ›d bezwzglÄ™dna- okreÅ›la iloÅ›d wody w gramach zawartej w 1 m3 powietrza
·ð wilgotnoÅ›d wzglÄ™dna- okreÅ›la stosunek pary wodnej w powietrzu do pary wodnej
maksymalnie możliwej do pochłonięcia
Ruch powietrza- prędkośd ruchu powietrza opisuje względne zmiany położenia organizmu i
otaczających go cząsteczek pary wodnej i powietrza. Może wpłynąd na odczuwanie temperatury.
Prędkośd ruchu powietrza w pomieszczeniu, gdzie jest wykonywana praca, powinna byd
dostosowana do jej rodzaju.
Ciśnienie atmosferyczne- stosunek siły nacisku powietrza do powierzchni, na którą działa. Normalne
ciśnienie atmosferyczne wynosi 1013hPa.
Wskaznik PMV - Przewiduje średnią wartośd głosów dużej grupy ludzi co do odczuwanego przez nich
ciepła. Służy do oceny stopnia komfortu cieplnego.
+3  gorÄ…co
+2  ciepło
+1  nieznacznie ciepło
0  neutralnie
-1  nieznacznie chłodno
-2  chłodno
-3  zimno
Wskaznik PPD - Daje odpowiedz na pytanie: jak wiele osób z dużej grupy odczuwa dyskomfort cieplny
w zadanych warunkach? Proponowane granice komfortu cieplnego to wartośd PMV zawierająca się w
przedziale  0,5 do +0,5 co odpowiada 90% zadowolonych.
NARZDZIA SAUŻCE DO POMIARU MIKROKLIMATU
Termometr- Przyrząd do pomiaru temperatury metodą pośrednią, na podstawie zmiany pod
wpływem temperatury właściwości ciała termometrycznego zastosowanego w termometrze. Zakres
mierzonych temperatur i zastosowao termometru w znacznym stopniu zależy od ciała
termometrycznego i właściwości termometrycznej.
Podział ze względu na zasadę działania:
·ð cieczowy  wykorzystuje zjawisko rozszerzalnoÅ›ci cieczy, sklada siÄ™ z kapilary, w ktorej panuje
proznia oraz zbiornika z rtęcią lub alkoholem
o rtęciowy  dla temperatur od -38 do 356
o alkoholowy  dla temperatur od -70 do 120
·ð bimetalowy
·ð gazowy
·ð parowy
·ð elektryczny
Podział ze względu na przeznaczenie:
·ð lekarski  zakres temperatur od 35 do 42 (termometr temperatur maksymalnych)
·ð zaokienny - zakres temperatur: od -50 do 50°C; termometr wskazujÄ…cy temperaturÄ™
powietrza. Może byd cieczowy, bimetaliczny, elektroniczny lub inny.
·ð Pokojowy  zakres temperatur od 0 do 40
·ð Laboratoryjny  zakres temperatur bardzo różny, zazwyczaj 0 do 150
Barometr- przyrząd do pomiaru ciśnienia atmosferycznego, w zależności od zasady działania dzielą
sie na:
·ð Cieczowe - do pomiaru ciÅ›nienia atmosferycznego wykorzystywana jest tu ciecz o znacznej
gęstości (zwykle rtęd) zawarta w rurce umieszczonej pionowo. Ciśnienie hydrostatyczne
cieczy równoważy ciśnienie atmosferyczne, a wysokośd słupa cieczy zależy od tego ciśnienia.
o Barometry lewarowe
o Barometry naczyniowe Fortina
o Błędy wskazao barometrów rtęciowych mogą byd powodowane:
żð Zapowietrzeniem barometru
żð Brakiem poÅ‚ożenia pionowego
żð NiedokÅ‚adnym ustawieniem podzielni
żð WpÅ‚ywami temperatury
żð SzerokoÅ›ci geograficznej
żð WysokoÅ›ci poÅ‚ożenia nad poziomem morza
·ð Sprężynowe (aneroid)  barometr jest zaopatrzony w sprężyste pudÅ‚o z wypompowanym
powietrzem. Ciśnienie zewnętrzne powoduje wyginanie wieka pudła, czemu przeciwstawia
się jego sprężystośd. Ruchy wieka przenoszą się na ruch wskazówki, która na skali pokazuje
wielkośd ciśnienia. Barometr sprężynowy ustępuje znacznie w dokładności rtęciowemu,
aczkolwiek jest wygodniejszy użyciu.
o Błędy pomiarowe barometrów sprężynowych mogą byd wywoływane przez:
żð TemperaturÄ™;
żð Tarcie;
żð PoÅ‚ożenie barometru;
żð HisterezÄ™.
Higrometr - przyrząd służący do wyznaczania wilgotności powietrza.
·ð WÅ‚osowe- oparte na wÅ‚asnoÅ›ciach wÅ‚osów ludzkich, zwierzÄ™cych oraz niektórych włóknach
syntetycznych, polegających na zmianie ich długości pod wpływem zmian wilgotności
powietrza.
·ð Psychometry - Dwa identyczne termometry sÄ… zawieszone obok siebie - jeden jest suchy,
natomiast zbiorniczek rtęciowy drugiego z nich owinięty jest stale zwilżoną szmatką
bawełnianą. Ruch powietrza powoduje odparowywanie wody ze szmatki i oziębianie baoki
termometru mokrego. Różnica wskazao obu termometrów jest miarą wilgotności
Anemometr- przyrząd do mierzenia prędkości, a niekiedy kierunku wiatru oraz ruchu gazów i cieczy.
Stosuje siÄ™ anemometry:
·ð obrotowe (rotacyjne), w których wykÅ‚adnikiem prÄ™dkoÅ›ci jest liczba obrotów odpowiedniego
wirnika zaopatrzonego w tachometr;
·ð ciÅ›nieniowe, gdzie prÄ™dkoÅ›d przepÅ‚ywu okreÅ›la siÄ™ na podstawie proporcjonalnego do niej a
wywołanego strumieniem płynu ciśnienia dynamicznego;
·ð cieplne, gdzie miarÄ… prÄ™dkoÅ›ci jest spadek temperatury umieszczonego w strumieniu pÅ‚ynu
drucika oporowego, przez który przepływa prąd elektryczny;
·ð laserowe, gdzie prÄ™dkoÅ›d mierzona jest dziÄ™ki Å›wiatÅ‚u wiÄ…zki laserowej.
OÅšWIETLENIE
NARZD WZROKU
Wszelkie informacje, jakie odbieramy z otoczenia, docierajÄ… do nas za pomocÄ… wyspecjalizowanych
komórek zmysłowych, zwanych receptorami. Reagują one na zmiany w otaczającym nas świecie i
przetwarzają je na impulsy zrozumiałe dla mózgu. Wiele receptorów zgrupowanych jest w organy,
zwane narządami zmysłów.
Najbardziej złożonym ze wszystkich narządów jest narząd wzroku. Należy on do tzw. telereceptorów
 czyli receptorów odbierających bodzce za pośrednikiem jakiegoś nośnika (może to byd światło,
dzwięk lub substancje wonne). Narząd wzroku umiejscowiony jest najwyżej w organizmie, co pozwala
mu na uzyskanie jak największego pola zasięgu (widzenia).
W skład narządu wzroku wchodzą:
·ð gaÅ‚ka oczna,
·ð narzÄ…dy dodatkowe, stanowiÄ…ce aparat ochronny, aparat ruchowy gaÅ‚ki ocznej oraz narzÄ…d
(gruczoł) łzowy,
·ð nerw wzrokowy.
GAAKA OCZNA
·ð Å›rednica okoÅ‚o 24mm,
·ð poÅ‚ożona jest w oczodole,
·ð budowa ma charakter warstwowy,
·ð wyróżniamy:
o błonę zewnętrzną  włóknistą,
o błonę środkową  naczyniową,
o błonę wewnętrzną  nerwowa.
WAÓKNISTA BAONA ZEWNTRZNA GAAKI OCZNEJ
Na włóknistą błonę zewnętrzną gałki ocznej składa się:
·ð rogówka  poÅ‚ożona w przedniej części gaÅ‚ki ocznej,
·ð twardówka  przedÅ‚użajÄ…ca siÄ™ ku tyÅ‚owi od rogówki.
Rogówka  jest zupełnie przezroczystą błoną, która pozbawiona jest naczyo krwionośnych i
chłonnych. Odżywiana jest przez otaczający ją od tyłu płyn komory przedniej oka. Stanowi ona
najbardziej wysunięty do przodu element gałki ocznej, uwypuklając się na jej przedniej powierzchni.
Jej budowa umożliwia załamywanie promieni światła, w sposób zapewniający ich percepcję przez
siatkówkę.
Twardówka, inaczej białkówka  położona jest najbardziej zewnętrznie i stanowi nieprzejrzystą
błonę oka. Tkanka łączna budująca twardówkę zapewnia jej dużą wytrzymałośd, która umożliwia m.
in. zachowanie kulistego kształtu gałki ocznej. Pokrywa ona dominującą częśd gałki ocznej. Jej główną
funkcją jest ochrona gałki ocznej przed urazami. Stanowi ona również miejsce przyczepu mięśni
okoruchowych. Tylna częśd twardówki poprzebijana jest licznymi naczyniami krwionośnymi
zaopatrującymi gałkę oczną. Maksymalna grubośd to około 2 mm, osiąga w miejscu powstania nerwu
ocznego.
NACZYNIOWA BAONA ÅšRODKOWA GAAKI OCZNEJ
Na naczyniową błonę środkową gałki ocznej składa się:
·ð naczyniówka,
·ð tÄ™czówka,
·ð ciaÅ‚o rzÄ™skowe.
Naczyniówka  położona jest najbardziej ku tyłowi części błony naczyniowej oka. W jej obrębie
przebiegają liczne naczynia krwionośne zaopatrujące gałkę oczną oraz siatkówkę. Jej przednim
przedłużeniem jest ciało rzęskowe oraz tęczówka.
Ciało rzęskowe  zbudowane jest z gładko mięśniowych nitek ścięgnistych, tworzących mięsieo
rzęskowy, który przy pomocy wiązadeł, przymocowany jest do powierzchni soczewki. Jego skurcz i
rozkurcz reguluje grubośd soczewki, która pod wpływem pracy mięśnia rzęskowego ulega
uwypukleniu bądz też spłaszczeniu, dostosowując się do widzenia obrazów z różnej odległości.
Tęczówka  ma kształt kolorowego pierścienia z ułożonym w centrum otworem zrenicznym. Dzięki
zawartości włókien mięśniowych, może ona regulowad średnicę zrenicy i tym samym zwiększad lub
zmniejszad ilośd światła docierającą do siatkówki. Komórki jej zrębu i nabłonka barwnikowego
zawierają pigment decydujący o kolorze oczu. Im więcej barwnika w zrębie tym oczy są ciemniejsze.
Warto przy okazji wspomnied, że przestrzeo pomiędzy tylną częścią rogówki, a przednią powierzchnią
tęczówki, to komora przednia oka. Jej wnętrze wypełnia płyn, który produkowany jest w ciele
rzęskowym, a odpływa w kącie tęczówkowo-rogówkowym, zwanym kątem przesączania. Znajdują się
tam żyły wodne, uchodzące do żył twardówki. Utrzymanie stałej ilości płynu warunkuje utrzymanie
właściwego ciśnienia w oku.
Kolejnym znaczącym elementem oka jest soczewka. Położona jest zaraz za tęczówką i umocowana do
ciała rzęskowego za pomocą cienkich włókienek tzw. wiązadełek Zinna. Po rogówce jest ona drugą
strukturą oka, która ma zdolnośd załamywania promieni świetlnych. Zbudowana jest z przezroczystej
masy substancji białkowych, które otoczone są torebką. Wraz z wiekiem, wnętrze soczewki mętnieje,
co określa się mianem zadmy.
Przestrzeo pomiędzy tylną powierzchnią tęczówki, a przednią powierzchnią soczewki nazywana jest
komorą tylną oka. Jej wnętrze wypełnia dokładnie ten sam płyn, co komorę przednią oka.
Natomiast przestrzeo położona od tyłu soczewki, to ciało szkliste, wypełniające całą gałkę oczną. Jest
to galaretowata, przezroczysta masa, która zawiera około 98% wody. Jego funkcją jest utrzymanie
kształtu i regulacja ciśnienia gałki ocznej.
NERWOWA BAONA WEWNTRZNA GAAKI OCZNEJ
Na nerwową błonę wewnętrzną gałki ocznej składa się:
·ð siatkówka,
·ð warstwa nerwowo-nabÅ‚onkowa.
Siatkówka  wyściela wnętrze gałki ocznej i stanowi jej światłoczułą częśd odpowiedzialną za
powstawanie obrazów w oku. Jest błoną odbierającą bodzce świetlne. Jej struktura jest bardzo czuła i
wystarczy kilka fotonów światła, aby ją pobudzid. Wykazuje skomplikowaną budowę wewnętrzną,
którą można zaobserwowad pod mikroskopem.
Warstwa nerwowo-nabłonkowa  stanowi warstwę receptorową i to właśnie tutaj odbierane są
bodzce wzrokowe. Zbudowana jest z:
·ð czopków, których jest ok. 7 milionów, sÄ… odpowiedzialne za odbieranie kolorów,
·ð prÄ™cików, których jest ok. 125 milinów, sÄ… odpowiedzialne za odbieranie natężenia Å›wiatÅ‚a,
odpowiadajÄ… za widzenie o zmroku.
W ramach warstwy nerwowo-nabłonkowej możemy wyróżnid
·ð plamkÄ™ żółtÄ…  czyli miejsce, w którym znajduje siÄ™ najwiÄ™ksze skupienie czopków; jest to
częśd siatkówki najbardziej czuła na światło i barwy,
·ð plamkÄ™ Å›lepÄ…  czyli miejsce, w którym wystÄ™pujÄ… jedynie prÄ™ciki, a zupeÅ‚nie brak w nim
czopków; jest zupełnie nieczułą częścią siatkówki.
Narządy dodatkowe narządu wzroku możemy podzielid na:
·ð aparat ochronny oka,
·ð gruczoÅ‚ Å‚zowy,
·ð aparat ruchowy gaÅ‚ki ocznej.
W ramach aparatu ochronnego oka wyróżniamy:
·ð powieki: dolnÄ… i górnÄ…  ich funkcjÄ… jest zabezpieczenia gaÅ‚ki ocznej przed nadmiernym
natężeniem światła i urazami; ich ciągły ruch warunkuje odpowiedni nawilżenie powierzchni
gałki ocznej oraz stałe usuwanie ciał obcych i innych zanieczyszczeo,
·ð rzÄ™sy - głównym i najważniejszym zadaniem rzÄ™s jest ochrona oczu poprzez wyÅ‚apywanie
cząstek brudu, kurzu jak i drobnych owadów,
·ð brwi  ich funkcjÄ… jest ochrona oka przed dostaniem siÄ™ do niego potu i wody deszczowej,
·ð gruczoÅ‚ Å‚zowy  poÅ‚ożony jest w bocznej okolicy oczodoÅ‚u, a jego funkcjÄ… jest wytwarzanie
łez, które umożliwiają stałe nawilżenie i oczyszczanie powierzchni gałki ocznej. Azy składają
się z 99% wody, w której rozpuszczony jest w niewielkich ilościach chlorek sodu. Zawierają
również lizozym, który wykazuje działanie bakteriobójcze.
Natomiast aparat ruchowy gałki ocznej, to po prostu mięśnie, dzięki którym możemy poruszad gałką
oczną oraz powiekami  do góry, do dołu, w prawo, w lewo, itd.
MECHANIZM DZIAAANIA OKA
Światło wpadające do oka biegnie przez rogówkę, komorę przednią oka, soczewkę i ciało szkliste, by
zakooczyd swą podróż na siatkówce wywołując wrażenie wzrokowe, przekazywane do mózgu za
pośrednictwem nerwów łączących się w nerw wzrokowy. Rogówka, wraz z cieczą wodnistą, soczewką
i ciałem szklistym, stanowią układ skupiający promienie świetlne tak, by na siatkówce pojawiał się
ostry obraz obserwowanego przedmiotu i dawał jak najostrzejsze wrażenie wzrokowe. Dlatego też
soczewka ma możliwośd zmiany swojego kształtu, a co za tym idzie mocy optycznej. Pozwala to na
ogniskowanie na siatkówce przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach od oka. Zdolnośd
tÄ™ nazywamy akomodacjÄ…. Ostre widzenie uzyskiwane jest wtedy, gdy ognisko obrazowe pokrywa siÄ™
z siatkówką. W przypadku, gdy oko nie jest w stanie zogniskowad światła dokładnie na siatkówce
mówimy o wadach wzroku. Siatkówka jako odbiornik promieniowania elektromagnetycznego
zbudowane jest z dwóch rodzajów komórek światłoczułych: czopków i pręcików połączonych za
pomocą nerwów z mózgiem. Czopki o względnie niskiej czułości przeznaczone są do obserwacji przy
świetle dziennym. Ich maksymalne zagęszczenie występuje w dołku środkowym (plamce żółtej). Jeśli
zatem obraz obserwowanego przedmiotu znajdzie się dokładnie w tym obszarze uzyskujemy wtedy
najlepsza zdolnośd rozdzielczą. Wraz ze spadkiem natężenia światła wpadającego do oka rośnie
średnica zrenicy. W momencie, gdy czułośd czopków jest niewystarczająca do prowadzenia
obserwacji, mimo dużych wymiarów zrenicy, funkcję receptorów przejmują pręciki. Pręciki znajdują
się poza dołkiem środkowym, a największe ich zagęszczenie znajduje się w odległości kątowej 15
stopni od jego środka (dlatego widzenie nocne nazywamy widzeniem peryferyjnym). Przy dużym
natężeniu światła pręciki chronione są przed nadmiarem światła przy użyciu specjalnego barwnika.
Jego działanie możemy zaobserwowad przechodząc z ciemnego pomieszczenia do jasnego lub
odwrotnie (efekt olśnienia). Proces przystosowania wzroku do warunków oświetlenia nazywamy
adaptacjÄ….
W miejscu gdzie połączenia nerwowe elementów światłoczułych z mózgiem tworzą wspólny nerw
wzrokowy powstaje plamka ślepa pozbawiona zupełnie czopków i pręcików. Jeśli obraz przedmiotu
obserwowanego znajdzie się w tym miejscu wrażenie wzrokowe nie zostanie odebrane i obserwator
nie zauważy tego przedmiotu.
Połączenie oka z mózgiem
Sposób, w jaki siatkówki obu oczu, połączona jest z korą wzrokową półkul mózgowych w obu
częściach mózgu, nie jest tak prosty jak można by oczekiwad. Nerwy wzrokowe obu oczu łączą się
bezpośrednio przed wejściem do wgłębienia czaszki, tworząc tak zwane skrzyżowanie wzrokowe.
Pózniej dzielą się one ponownie na dwa rozgałęzienia, tak zwane drogi wzrokowe, które łącząc się z
ciałem kolankowatym bocznym prowadzą do obu części kory wzrokowej półkul mózgowych (rys.).
Skrzyżowanie wzrokowe jest miejscem, gdzie nerw wzrokowy z każdego oka rozdziela się na dwie
drogi wzrokowe w taki sposób, że każda z nich zawiera włókna wzrokowe pochodzące z obu oczu. W
układzie tym lewa połowa kory wzrokowej przetwarza informacje wizualne pochodzące z lewej
strony siatkówki obu oczu (prawa strona pola widzenia), natomiast prawa połowa kory wzrokowej
zajmuje się prawą stroną każdej z siatkówek (lewa strona pola widzenia).
RODZAJE WIDZENIA, MECHANIZMY PROCESU WIDZENIA
Widzenie:
·ð fotopowe
·ð ekotopowe
·ð mezopowe
Mechanizmy procesu widzenia:
·ð adaptacja
·ð akomodacja
·ð konwergencja
Adaptacja- zdolnośd oka do dopasowywania do różnego natężenia światła, dzięki któremu możliwe
jest dobre widzenie przy pełnym oświetleniu jak i przy świetle gwiazd. Za adaptację odpowiadają
mechanizmy adaptacyjne. Oko ludzkie może przyjmowad informację wizualną w bardzo dużym
zakresie poziomów oświetlenia.
Adaptacja zawiera w sobie co najmniej dwa procesy:
·ð zmiana wielkoÅ›ci zrenicy- Zależnie od iloÅ›ci dostÄ™pnego Å›wiatÅ‚a, Å›rednica zrenicy przeciÄ™tnej
dorosłej osoby zmienia się od 2 do 8 milimetrów. Adaptacja szerokości zrenicy zachodzi w
ciÄ…gu kilku dziesiÄ…tych sekundy.
·ð adaptacja fotochemiczna- Gdy Å›wiatÅ‚o wpada do oka, skÅ‚ad chemiczny Å›wiatÅ‚oczuÅ‚ych
pigmentów w pręcikach i czopkach zmienia się, przez co wyzwalany jest mały prąd
elektryczny. W ciemnościach, pigmenty te są odnawiane i są ponownie gotowe na
reagowanie na światło.
Przy stałym poziomie oświetlenia, proporcje pomiędzy stymulowanymi i niestymulowanymi
pigmentami w receptorach są mniej więcej w równowadze. Jeżeli natomiast wystąpi drastyczne
obniżenie poziomu oświetlenia, regeneracja pigmentu wymaga pewnej ilości czasu.
Czopki przystosowują się do niższych poziomów oświetlenia znacznie szybciej niż pręciki (dobrze
oświetlone wnętrze) do bardzo niskiego poziomu oświetlenia.
Czas potrzebny czopkom na adaptację i odzyskanie całkowitej wrażliwości wynosi około 10 minut.
Pręciki potrzebują do tego od 30 do 60 minut. Adaptacja przy przejściach z ciemności do światła jest
o wiele szybsza i zabiera zwykle około jednej minuty.
Zjawisko adaptacji, możemy najłatwiej zaobserwowad np. po wyjściu z seansu filmowego 
początkowo, po wyjściu z ciemnego pomieszczenia nic nie widzimy, ale z czasem nasze oko adaptuje
się do jaśniejszego otoczenia i widocznośd się poprawia.
Jest to adaptacja dodatnia. W przypadku nadmiernego oświetlenia następuje odruchowe
przymykanie powiek, zwężenie zrenicy oraz zmniejszenie czułości receptorów siatkówki  adaptacja
ujemna. Najwyższy stopieo adaptacji do ciemności następuje po około godzinie.
Akomodacja (nastawnośd oka)  zjawisko dostosowania się oka do oglądania przedmiotów
znajdujących się w różnych odległościach. Dostosowanie to polega na odpowiednim doborze ostrości
widzenia.
Mechanizm akomodacji: Zmiana kształtu soczewki - zmiana ogniskowej - zmiana zdolności
zbierajÄ…cej
Zakres akomodacji:
·ð Punkt bliży wzrokowej - najbliższy punkt, jaki oko jest w stanie ostro widzied dziÄ™ki
akomodacji soczewki (ok. 10 cm).
·ð Punkt dali wzrokowej - najbliższy punkt powyżej którego soczewka nie akomoduje (ok. 6 m)
Elastyczna soczewka oka może zmieniad swój kształt dzięki mięśniom rzęskowym. Skupienie wzroku
na obiekcie znajdującym się daleko powoduje rozluznienie mięśnia rzęskowego i spłaszczenie
soczewki. Skupienie wzroku na obiekcie znajdującym się blisko powoduje skurcz mięśnia rzęskowego
i zaokrÄ…glenie soczewki.
Wady wzroku:
·ð KrótkowzrocznoÅ›d- wystÄ™puje gdy promienie Å›wietlne skupiajÄ… siÄ™ przed siatkówkÄ…
powodujÄ…c powstanie obrazu rozmazanego.
·ð DalekowzrocznoÅ›d- wystÄ™puje gdy promienie Å›wietlne skupiajÄ… siÄ™ poza siatkówkÄ….
·ð Astygmatyzm- powstaje gdy siÅ‚a Å‚amiÄ…ca oka nie jest równomierna dla wszystkich fal
świetlnych.
Tor światła w oku, gdy patrzy się na dużą odległośd (A), i z soczewką przystosowaną dla widzenia
bliskiego obiektu (B). W drugim przypadku, soczewka jest grubsza i bardziej wypukła
w wyniku skurczenia mięśni wokół soczewki.
Zdolnośd akomodacji waha się z wiekiem.
Małe dzieci mogą bez problemu widzied z odległości mniejszej niż 10 centymetrów.
Jednak w wieku 45 lat oczy większości osób dorosłych mają znacznie mniejszą zdolnośd akomodacji.
Z tego powodu problematyczne staje się czytanie bez pomocy optycznej, czyli bez okularów.
Proces akomodacji zwykle przebiega nieświadomie. Czas potrzebny dla pełnej akomodacji oka trwa
około 0,7 sekundy. Na szybkośd akomodacji ma również wpływ poziom zmęczenia.
Konwergencja - zdolnośd oczu do śledzenia obserwowanego przedmiotu poprzez zmianę położenia
gałek ocznych. Dzięki temu zjawisku człowiek może określad swoją odległośd od przedmiotu. Przy
prawidłowej reakcji na obu gałkach powstają dwa obrazy, które nakładają się na siebie zostają
skojarzone jako pojedynczy obraz.
W zakres całkowitej konwergencji wchodza:
·ð Konwergencja akomodacyjna, doprowadzajÄ…ca oczy do obuocznej fiksacji oglÄ…danego
przedmiotu
·ð Konwergencja fuzyjna, odruchowa, poprawiajÄ…ca niezbyt dokÅ‚adnie ustawione oczy przez
konwergencję akomodacyjną i doprowadzająca do fuzji obuocznych obrazów
·ð Konwergencja toniczna, zależna od spoczynkowego napiÄ™cia mięśni ocznych przy patrzeniu
w dal
·ð Konwergencja psychologiczna, uwarunkowana poczuciem bliskoÅ›ci obserwowanego
przedmiotu
Choroby:
·ð Porażenie konwergencji  charakteryzuje siÄ™ brakiem ruchu zbieżnego oczu i widzeniem
podwójnym skrzyżowanym, które zwiększa się przy patrzeniu na bliski punkt, podczas gdy
inne ruchy oczu nie są upośledzone. Występuje często przy uszkodzeniach mózgu.
·ð Niedomoga konwergencji - na wystÄ™powanie majÄ… wpÅ‚yw: duża odlegÅ‚oÅ›d zrenic, wady
refrakcji, nieużywanie akomodacji i konwergencji, krótkowzrocznośd starcza, zaburzenia
umysłowe, zaburzenia przemiany materii. Objawy: widzenie podwójne, bóle głowy, oczu 
uwidaczniają się często po dłuższej pracy z bliska.
·ð Skurcz konwergencji  poÅ‚Ä…czony jest najczęściej ze skurczem akomodacji. WystÄ™puje na ogół
u chorych z niewyrównaną nadwzrocznością małego lub średniego stopnia. Występuje
dwojenie nieskrzyżowane, które zwiększa się przy patrzeniu z bliska.
Konwergencja nie zmienia siÄ™ z wiekiem.


Wyszukiwarka