Materiał realizowany w ramach wykładu z chemii na kierunku Budownictwo - studia
niestacjonarne I stopnia
Liczba godzin w semestrze -30
Program szczegółowy wykładów1
1. Układ okresowy pierwiastków chemicznych. Właściwości pierwiastków wynikające z
położenia w układzie okresowym. Rodzaje związków nieorganicznych, ich budowa,
nomenklatura, właściwości. Związki występujące w materiałach budowlanych.
Amfoteryczność.
2. Typy reakcji chemicznych. Reakcje dysocjacji, hydrolizy, hydratacji, dehydratacji, reakcje
kompleksowania i wytrącania. Procesy utleniania i redukcji. Bilansowanie reakcji redoks.
3. Budowa atomu a położenie pierwiastka w układzie okresowym. Podstawowe cząstki
elementarne. Elektronowa struktura atomów a układ okresowy pierwiastków. Wiązania
chemiczne: jonowe, atomowe, koordynacyjne, metaliczne. Budowa związków chemicznych.
Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne. Podstawy obliczeń chemicznych.
4. Oddziaływania międzycząsteczkowe. Stany skupienia materii. Właściwości gazów, cieczy i
ciał stałych. Siły spójności tworzyw jednorodnych i niejednorodnych. Fizykochemia wody.
Roztwory. Stężenia roztworów. Zadania.
5. Szereg elektrochemiczny metali. Stopy. Przewodnictwo elektrolitów. Elektroliza kwasów,
zasad i soli. Ogniwa. Chemiczna i elektrochemiczna korozja metali. Pasywacja metali.
Ochrona przed korozją.
6. Podstawy termodynamiki i kinetyki reakcji chemicznych. Szybkość i mechanizm reakcji
chemicznych. Czynniki wpływające na szybkość reakcji. Kataliza. Prawo działania mas.
Równowaga w roztworach jednorodnych i niejednorodnych. Równowagi w roztworach
wodnych. Dysocjacja elektrolityczna, stopień i stała dysocjacji. Iloczyn jonowy wody.
7. pH roztworów wodnych. Obliczanie pH słabych i mocnych kwasów i zasad. Reakcje
protolizy. Mieszaniny buforowe. Roztwory nasycone i nienasycone. Rozpuszczanie i
krystalizacja. Rozpuszczalność i iloczyn rozpuszczalności. Zadania.
8. Podstawy analizy ilościowej. Alkacymetria, kompleksometria, manganometria, argentometria.
Obliczenia w oparciu o stechiometrię reakcji chemicznej. Twardość wody, metody
oznaczania twardości węglanowej i ogólnej, sposoby usuwania twardości wody.
9. Chemia mineralnych materiałów budowlanych. Materiały wiążące. Spoiwa budowlane:
powietrzne i hydrauliczne. Mechanizm wiązania i twardnienia. Hydroliza, hydratacja i
karbonatyzacja. Układy koloidalne - otrzymywanie, właściwości, podział i zastosowanie.
Korozja mineralnych materiałów budowlanych.
10. Podstawy chemii organicznej. Budowa związku organicznego, grupy funkcyjne. Podstawowe
reakcje otrzymywania związków i ich charakterystyka. Otrzymywanie związków
wielkocząsteczkowych. Polimeryzacja, polikondensacja i poliaddycja. Tworzywa sztuczne
stosowane w budownictwie. Chemia tworzyw sztucznych i bitumicznych.
Literatura:
1. L. Czarnecki, T. Broniewski, O. Henning  Chemia w budownictwie , Arkady 2009
2. I. Barycka, K. Skudlarski, Podstawy chemii, PWr. 2001
3. M. Kucharski, M. Samsonowicz, G. Strutyńska, Ćwiczenia laboratoryjne z chemii, PB 2009
4. J. Bryłka  Chemia ogólna z zadaniami PB, 1999
5. M. Lewicka, E. Regulska, Ćwiczenia rachunkowe z chemii, PB 2001
1
Program przygotowała Ewa Regulska