Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wykład 22.02.2011 1. Podział rysunkow technicznych wg sposobow przedstawienia tresci a)szkic- rysowany odręcznie, niekoniecznie w podzialce b)rysunek- przybory rysunkowe, zawsze w podzialce i z obowiązującymi zasadami c)schemat- zawiera elementy przedmiotu w sposób uproszczony za pomoca przyborow d)plan- rozmieszczenie przedmiotow e)wykres- zależności przedmiotu pomiedzy zmiennymi 2. Metody rzutowania a) rysunek rzutowy- odwzorowuje się za pomoca rzutow prostokątnych na wzajemne prostopadle płaszczyzny b) rysunek aksonometryczny- odwzorowanie za pomoca rzutu aksonometrycznejo jednowymiarowego, dwuwymiarowego bądz ukosnego c) perspektywiczny- odwzorowanie za pomoca rzutu perspektywicznego, który wywodzi się z rzutu srodkowego, z jednego punktu 3. Podzial wg stopnia złożoności rysowanego przedmiotu: -rysunek czesciowy-fragment lub czesc calego zespolu lub wyrobu -zespolowy- fragment wyrobu urzadzenia: przestawia wszystkie czesci zespolu danego wyrobu -zlozeniowy-wszystkie czesci w zlozeniu po zmontowaniu -czesci- jedna czesc wyrobu lub zespolu 4.Rysunki specjalne: Instalacyjne Sytuacyjne Fundamentow Ogolnowymiarowa Punktowe Ofertowe Katalogowe Pokazowe Reklamowe Drukarskie Do przezroczy 5. Podzial wg przeznaczenia: -zestawieniowy-wiecej niż złożeniowy, posiada wymiary, dane techniczne potrzebne do wykonania lub zmontowania danego wyrobu -wykonawczy- posiada wszystkie dane do wykonania danej czesci -bezwymiarowy- rysunek wykonawczy z liniami wymiarowymi lecz bez liczb, nie obowiazuje podzialka -zabiegowy(operacyjny)- rysunek zawiera wszystkie dane potrzebne do wykonania zabiegu technologicznego lub operacji -czynnosciowy- zawiera wszystkie dane do czynności technologicznej -montazowy- zawiera wszystkie dane co do montażu zespolu lub wyrobu -surówki- przedstawia przedmiot w stanie nie obrobionym 6.Format arkuszy A4-210x297mm 7. Formaty pochodne 1 Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek 8.Obramowanie arkuszy 5mm formaty A3 i mniejsze 7mm formaty wieksze od A3 ciagle grube 9. Rodzaje linni rysunkowych 10. Zastosowanie linii rysunkowych a)linia ciagla bardzo gruba Polaczenia lutowane i klejone Linie wykresowe b)linia ciagla gruba Widoczne krawędzie i wyrazne zarysy przedmiotow w widokach i przekrojach Zarysy kładów przesunietych Krotkie kreski oznaczające konca śladów płaszczyzn przekrojow i miejsc zalamania tych plaszczyzn Zarysy powierzchni obrabianych na rysunkach operacyjnych i zabiegowych Linia obramowania arkusza Linie wykresowe c)linia ciagla cienka Linie wymiarowe Pomocnicze linie wymiarowe Inne pomocnicze linie wymiarowe np. odniesienia Kreskowanie przekrojow Arysy kładów miejscowych Zarysy rdzeni gwintów ! Zarysy powierzchni nieobrabianych Znaki chropowatości Ramki oznaczen tolerancji kształtu i położenia Linie ograniczające powiększany szczegół Linia wykresowa d)linia kreskowa Niewidoczne krawędzie i zarysy przedmiotow Linie wykresowe e)linia punktowa cienka Osie symetrii i slady plaszczyzn symetrii Linie podziałowe w kolach zebatych, slimakach, gwintach Osie okręgów o średnicach ponad 12mm Linie wykresowe f)linia dwupunktowa cienka Skrajne położenia czesci ruchomych 2 Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Zarysy przedmiotow przyległych, dorysowwanych dla celow orientacyjnych Pierwotny kształt przedmiotu Ostateczny kształt przedmiotu Linia ugięcia przedmiotow przedstawionych w rozwinieciu Linie osi ciezkosci g)linia falista Linia urwania i przerwania przedmiotow, gdy linie te rysuje się odręcznie Linie ograniczające przekroje czastkowe h)linia zygzakowata Dluzsza linia urwania i przerwania przedmiotu Analogicznie jak falista Wykład 1.03.2011 W-2 Wymiarowanie 1. Wymiarowanie- to jedna z najważniejszych czynności zwiazana ze sporządzaniem rysunku technicznego Umozliwia odczytanie rysunku i wykonanie przedmiotu zgodnie z wymaganiami konstruktora Rysunek techniczny narysowany bez wymiarow albo z bledami w zakresie wymiarowania nie ma wartości 2. Linie wymiarowe i pomocnicze -ciagla cienka - w odległości o 10 mm, kazda kolejna 7 mm -nie mogą się przecinac (pomocnicze tak) 3. Strzalki wymiarowe (groty) -dlugosc groty powinna wynosic do 6-8mm grubości linii zarysu przedmiotu lecz nie mniej niż 2,5mm -groty powinny byd zaczernione -dlugosc grotow musi byd jednakowa dla wszystkich wymiarow na rysunku -przy podawaniu malych wymiarow groty można umieszczac na zewnatrz tych linii -dopuszcza się zastepowanie grotow cienkimi kreskami o długości co najmniej 3,5mm nachylonymi pod katem 45 stopni do linii wymiarowej 4. Liczby wymiarowe -podawane w mm -liczby podaje się nad liniami wymiarowymi w odległości 0,5-1,5mm od nich, mniej wiecej na srodku -jeżeli linia jest krotka to liczbe można napisac nad jej przedłużeniem -powinny mied jednakowa wysokośd -unikac umieszczania liczb na liniach zarysu przedmiotu -wiekszosc wymiarow na rzucie głównym 5. Znaki wymiarowe -srednica Ć (fi) -promienie lukow wymiarujemy liczba wymiarowa znakiem R -linie wymiarowa prowadzi się od srodka luku i zakaocza się grotem tylko od strony luku -grubosc plaskich przedmiotow o nieskomplikowanych kształtach zaznaczamy poprzedzając liczbe wymiarowa znakiem X -nie mogą się pokrywac z osia symetrii 6. Podstawowe zasady wymiarowania dotycza: -stawianie wszystkich wymiarow koniecznych -nie powtarzamy wymiarow -niezamykanie łaocuchów wymiarowych -pomijanie wymiarow oczywistych 7. stawianie wszystkich wymiarow koniecznych: -podajemy wymiary gabarytowe (zewnętrzne). Wymiary mniejsze rysujemy bliżej rzutu przedmiotu -zawsze podajemy niezbędne wymiary do jednoznacznego okreslenia wymiarowego przedmiotu -każdy wymiar na rysunku powinien dac się odmierzyc na przedmiocie w czasie wykonania czynności obrobkowych 8. nie powtarzamy wymiarow- wymiarow nie należy nigdy powtarzac ani na tym samym rzucie ani na rzutach tego samego przedmiotu. Każdy wymiar powinien byd podany tylko raz, i to w miejscu w którym jest on najbardziej zrozumialy 9. niezamykanie łaocuchów wymiarowych- łancuchy wymiarowe stanowia szereg kolejnych wynikow równoległych lub dowolnie skierowanych. W obu rodzajach łaocuchów nie należy wpisywac wszystkich wymiarow, gdyz lancuch zamkniety zawiera wymiary zbędne wynikające z innych wymiarow. 10. pomijanie wymiarow oczywistych- wymiary Katowe 90stopni lub 0stopni odnoszące się do linni prostopadłych i równoległych 11. Wymiarowanie od bazy wymiarowej polega na podawaniu wszystkich wymiarow równoległych od jednej wspolnej linii krawędzi lub płaszczyzny. baza nie może byd linia kreslona pod katem, jak również linia zakonczona lukiem. Wymiary gabarytowe 12. Wymiarowanie mierzone polega na polaczeniu wymiarowania łaocuchowego wymiarowaniem od bazy wymiarowej i jest najtrudniejsze 3 Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek 13. Wymiarowanie średnic 14. Sposób wymiarowania wzdłuż wału z kołnierzem 15. Wymiarowanie promieni 16. Sposoby wymiarowania łuków 17. Wymiarowanie powierzchni kolistych 18. Wymiarowanie katow a)w stopniach b) wg metody 1.- wymiary tak aby można je odczytac patrzac od dolu albo z prawej strony rysunku c) wg metody 2. tak aby można było je odczytac od dolu, linie rysunkowe można przerwac 19. Znaki wymiarowe Prostoliniowośd Współosiowośd Płaskośd Okrągłośd Kwadrat Prostopoadłośd Nachylenie Symetria Równoległośd Przecinanie osi Wyznaczony kształt zarysu Wyznaczony kształt powierzchni Rozwinięcie Gwint metryczny Średnica 20. Wymiarowanie sciec krawędzi (faz). Fazy cel- stepienbie ostrych krawędzi przedmiotu. Wykład 2011-03-15 W-3 1.Rodzaje rzutowania Prostokatne 2D (plaskie) Aksonometryczne 3D (przestrzenne) Izometryczne jednowymiarowe Dimetryczne dwowymiarowe: ukosne i prostokatne Poszczegolne rzuty roznia sie miedzy soba sposobem ustawienia przedmiotu wzgledem rzutni co wiaze sie ze zmiana dlugosci niektorych krawedzi. Zastosowanie rzutowania prostokatnego to rysunki wykonawcze.zastosowanie rzutu aksonometrycznego-sluzy do przedstawienia ksztaltow przedmiotow w sposob pogladowy Rzutowanie aksonometryczne modelu cechuje rzut na jednym rzucie i przypomina swoim wygladem rysunek perspektywiczny stosowany w plastyce 2. Rzutowanie prostokatne metoda europejska -E-2D: rysujemy tyle rzutow na rysunkach 2D aby pokazac wszystkie wymiary przedmiotu. Pamietamy rowniez o tym ze krawedzie niewidoczne w rzucie prostokatnym kreslimy linia kreskowana. Na ryunku wykonawczym mozemy wykorzystywac rzuty jak rowniez przekroje (nie wolno wymiarowac od krawedzi niewidocznych) 3.roznica miedzy rzutowaniem meroda europejska a amerykanska 4.rzutowanie izometryczne Szescian przedstawiany w izometrii. Katy miedzy osiami XYZ wynosi 120st. W tym ukladzie osi nie wystepuje skrot krawedzi Zaleta takiego odwzorowania przedmiotu jest bardzo widoczna gora przedmiotu Rzut ten mozemy zastosowac w przypadku przedmiotu ktory najwiecej detali ma na gorze 5. Rzutowanie dimetryczne ukosne Bardzo wazne jest prawidlowe wykreslenie skrotu krawedzi szescianu wzdluz osi Y. 6. Rzutowanie dimetryczne prostokatne. Zmieniaja sie katy pomiedzy osiami oraz podobnie jak w dimetrii ukosnej wystepuje skrot krawedzi. 7.przyklad rzutowania przedmiotu wraz z tabela 8. Wymiarowanie przedmiotu z wykorzystaniem rzutowania prostokatnego 9. Przekroje i klady Przekrojem nazywamy przeciecie przedmiotu wyobrazalna plaszczyzna w celu uwidocznienia ksztaltow (zarysow niewidocznych w rzucie). Dla lepszej czytelnosci rysunku przekroj kreskuje sie. Widzimy wtedy wnetrze przedmiotu i zarys krawedzi w tej plaszczyznie. Przekroj wykonujemy przecinajac przedmiot paszczyzna a nastepnie odrzucajac czesc znajdujaca sie przed ta plaszczyzna. To co pozostalo kreslimy zgodnie z metoda E. Kladem nazywamy odwzorowanie zarysu przedmiotu na plaszczyznie np. Rysunek jego boku lub odzwierciedlenie przekroju. Nalezy pamietac ze na rysunku przekroju powinny byc widoczne nie tylko zarys figury powstalej w wyniku przeciecia przedmiotu plaszczyzna przekroju 10. Rodzaje przekrokow Jednoplaszczyznowy Prosty pionowy Prosty poziomy Wieloplaszczyznowy Zlozony Lamany Schodkowy Poziomy Pionowy 4 Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Polwidok-polprzekroj (przedmioty kolwo-symetryczne) Przekroj czastkowy Klad miejscowy Klad przesuniety : oznaczony, nieoznaczony Przekroj w dowolnym miejscu arkusza. 11. Przekroj jednoplaszczyznowy. Przekroj ten wymaga oznakowania Poczatek i koniec linia gruba Plaszczyzna przekroju duza litera Strzalka pokazujac kierunek rzutowania,patrzenia 12.wieloplaszczyznowy Linia gruba- paszczyzny przekroju Przekroj C-C mozemy wykreslic w dowolnym miejscu arkuszu 13. Przekroj typu polwidok-polprzekroj. W przypadku przekroju oczywistego mozna nie stosowac oznaczenia 14. Przekroj czastkowy 15. Klad miejscowy (linie cienkie) to figurs plaska otrzymana na plaszczyznie przekroju poprzecznego ktory obrocono o 90st dookola sladu plaszczyzny przekroju kladac na widoku przedmiot. Klad nie moz byc narysowany w dowolnym miejscu arkusza ale tylko wzdluz plaszczyzny przekroju. 16. Klad przesuniety oznaczony i nieoznaczony (linie grube). W przypadku kladu nie rysujemy elementow znajdujących się za plaszczyzna przecięcia przedmiotu kladem. Jeżeli kierunek płaszczyzny przekroju nie jest oznaczony to kreslimy to co widac po lewej stronie od płaszczyzny przekroju. Klad przekroju rysujemy poza zarysem przedmiotu. 17. przekroje rozwniete 18. Przekroje ukosne 19. oznaczenia i kreskowania przekraju- kat 45stopni. przykłady kreskowania przekrojow 20. Oznaczenia roznych materiałów na rysunku technicznym. Wykład 22.03.2011 1. Przerwanie i urywanie przedmiotow 2. Wyrwania-przekroje czastkowe 3. Szczegoly przedmiotu w zwiekszonej podzialce Szczegoly duzeymi literami 4. Widoki i przekroje przedmiotow symetrycznych 5. powidoki-polprzekroje przedmiotow symetrycznych 6. Przekroje czastkowe przedmiotow symetrycznych 7. Przeciecia Bryl płaszczyznami W praktyce przedmioty maja kształt bryly- ściętej ukosnie. Sciecie w przedmiotach sluza bądz do ich wzajemnego laczenia bądz do nadawania przedmiotowi odpowiedniego kształtu. Po przecięciu ukosnym bryly będą nas interesowac: - kształt przecięcia -jego rzeczywiste wymiary -rozwiniecie powierzchni bryly 8. Przekroje Bryl plaskosciennych 9. Przekroj stozka prostego plaszczyzna nie przechoodzaca przez jego wierzcholek. Gdy plaszczyzna przekroju przechodzi przez wierzcholek stozka, zarysem figury otrzymanej jest trojkat równoramienny. W zależności od kata nachylenia gamma płaszczyzny przekroju A-A do osi stozka może powstac: elipsa, okrag, parabola bądz hiperbola 5 Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek 10. Przekroj stozka plaszczyzna prostopadla do podstawy -linia przecięcia (plaszczyzna AA) w rzucie od lewej strony jest hiperbola, ktorej punkt 1 wyznacza się z rzutu głównego, a punkty 2 i 3 z rzutu z gory - z położenia sladu plaszczyny A-A Wykład 29.03.2011 Tolerancja 1. Wymiary nominalne 2.Tolerancja wykonania- nazywamy dopuszczalne odstępstwo wykonania danego wymiaru lub kształtu powierzchni względem siebie, od wymiaru nominalnego który jest określony na rysunku technicznym. Wielkosc tego odstępstwa określają tzw odchylki gorna i dolna, które umieszcza się w postaci liczbowej. Tolerancja- każdy wymiar stolerowany ma dwa określone wymiary graniczne: wymiar gorny B i wymiar dolny A, miedzy którymi znajduje się wymiar rzeczywisty przedmiotu. Roznica miedzy gornym wymiarem granicznym, a dolnym A jest tolerancja T wymiaru T=B-A Tolerancja ma zawsze wartośd dodatnia. Tw- tolerancja wałka To- otworu 3. Wymiar tolerowany i wymiary graniczne otrzymuje się przez dodawanie do wymiaru nominalnego D tzw. odchylek: -gornej o symbolach: es- wałki; ES- otwory -dolnej o symbolach: ei- wałki ; EI-otwory Gorne wymiary graniczne: wałki Bw= D+es otwory Bo= D+ES Dolne wymiary graniczne: wałek Aw= D+ei otwory A0= D+EI Podstawiajac odpowienie równania otrzymamy Tw= es-ei To= ES-EI 4.Pole tolerancji. Wałek, którego gorna odchylka rowna się zeru (es=0) nazywa się wałkiem podstawowym, a otworem podstawowym jesy nazywany otwor, którego dolna odchylka rowna się zeru (EI=0) 5.Tolerowanie swobodne 6.Tolerowanie normalne: w przypadku tolerowania normalnego wartości odchylek sa znormalizowane i oznaczane symbolami oraz cyframi. Sposoby tolerowania normalnego wynikow: -tolerowanie symbolowe (symbole) -liczbowe ( za pomoca odchyłek) -mieszane (symbole i liczby) 7.Pole tolerancji walka i otworu Graficzne przedstawienie polozen pól tolerancji względem linii zerowej oraz symbole literowe polozen Pól tolerancji dla otworu i wałków 8. Przyklady tolerowania wymiarow kątowych odchyłki wymiarów kątowych a)zewnętrzne i wenwetrzne b)posrednie 9. 6 Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Chropowatośd 1. Chropowatośd- drobna nierównośd powierzchni przedmiotu bedace wynikiem stosowanej obróbki. Przecinając przedmiot płaszczyzną prostopadła do powierzchni nominalnej otrzymujemy profil nominalny i profil zaobserwowany 2.Oznaczenie chropowatości i stan powierzchni . Liczbowa wartośd chropowatości powierzchni jest okreslona za pomoca parametru chropowatości Ra podajacego srednie arytmetyczne odchylenie profilu od linii sredniej, obliczonego wg wzoru. Parametr Ra jest parametrem podstawowym a jego wartości znormalizowane. Rz roznica sredniej arytmetycznej odległości od linii odniesienia pieciu najwyższych punktow profilu i sredniej arytmetycznej odległości od tej linii pieciu najniższych punktow Rz= 1/5 (R1 + R3 + R5+ R7+ R9) 1/5 ( R2+R4+R6+R8+R10) Pomiary sa dokonywane na odleglosci odcinka elementarnego Ie. parametr Rz ma charakter pomocniczy. Jego wartości sa znormalizowane. 3. Budowa pelnego oznaczenia chropowatości powierzchni znak chropowatości półka znaku ( pisze się gdy wystepuje 4,5,7) wartośd liczbowa parametru Ra (jeśli nie wsytepuje 7) informacje o spodobie obróbki odcinek elementarny o innej długości niż podana w PN-87/M-04251 oznaczenie graficzne kierunkowości struktury powierzchni parametr chropowatości inny niż Ra (piszemy jeśli nie wsytepuje 3) 4. Polozenie znakow chropowatości dla powierzchni roznie usytuowanych względem tabliczki rysunkowej. Przy opisywaniu na rysunku chropowatości powierzchni zanki kresli się liniami o grubości 0,5 lini konturowej. Wysokosc znaku powinna byd w przybliżeniu rowna wysokości liczb wymiarowych. Znaki chropowatości umieszcza się na liniach ograniczających wymiar, na liniach odniesienia lub na liniach konturowych 5. a) sam znak nie okresla zadnego wymagania dotyczącego chropowatości powierzchni i może byd stosowany tylko w zbiorczych oznaczeniach chropowatości lub gdy jest objaśniony za pomoca uwagi b) chropowatośd powierzchni okreslona wartością liczbowa a parametru chropowatości Ra powinna byd uzyskana za pomoca dowolnej metody obrobki c) chropowatośd powierzchni okreslona wartością liczbowa a parametru chropowatości Ra powinna byd uzyskana przez zdjecie warstwy materialu wyłącznie przez obróbkę skrawaniem d) chropowatośd powierzchni okreslona wartością liczbowa a parametru chropowatości Ra powinna byd uzyskana za pomoca procesu innego niż usuniecie materialu e) ten znak (bez wartości liczbowej a parametru Ra) oznacza, ze chropowatośd powierzchni powinna byd zachowana z poprzedniego procesu technologicznego 6. Przy wpisywaniu wartopsci parametru Ra podajemy tylko jego wartośd liczbowa opuszczajac symbol Ra. Przy podawaniu Rz symbol ten zawsze należy umieszczac przed wartością liczbowa 7. Rodzaj obrobki / Ra [źm] Toczenie 2,5-10 7 Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Frezowanie 2,5-10 Wiercenie 5-10 Rozwiercanie 0,63-1,25 Szlifowanie 0,16-1,25 Docieranie 0,04-1,25 Przy zastosowaniu okreslonej obrobki informacje te zapisuje się slownie 8. Oznaczenie chropowatości umieszcza się w prawym gornym rogu arkusza w odległości od 5-10mm od obramowania. Znak ten powinien byd 1,5 raza wiekszy od oznaczen podawanych bezpośrednio na rysunkach (linia gruba). Na rysunku podaje się tylko te chropowatości których powierzchnia ma byd inaczej (dokładniej) obrobiona. Zalecane jest- w nawiasie winna byd wartośd uszeregowana wg rosnącej wartości chropowatosci Wykład 5.04.2011 1. Na rysunku podajemy: -materiał powłoki -grubośc w mikrometrach -symbol powloki 2. Elementami wyróżniającymi się w stanach powierzchni sa powloki ochronne lub ozdobne, a stosuje się je w celu zabezpieczenia materiałów przed szkodliwym dzialaniem roznych czynnikow lub dla nadania im wymaganego wygladu 3. Powloki ochronne symbole 4. Oznaczenia obrobki cieplnej. jeżeli przedmiot ma byd poddany obrobce cieplnej to na rysunku podajemy wymagania dotyczace jego własności mechanicznych. W przypadku gdy tylko czesc powierzchni przedmiotu ma byd poddana obrobce cieplnej to kontury powierzchni oznaczamy gruba linia punktowa w odległości nie mniejszej niż 0,8mm od konturu. Oznaczenie obróbki cieplnej Przy oznaczaniu obróbki cieplnej przedmiotów, na rysunkach należy podawad wymagania dotyczące własności materiału po obróbce cieplnej (twardośd materiału, wytrzymałośd na rozciąganie itp.), w kolejności: nazwa rodzaju obróbki cieplnej, głębokośd h warstwy utwardzonej wraz z dopuszczalnymi odchyłkami, twardośd (HRC, HV, HB) wraz z dopuszczalnymi odchyłkami. 5. Opis obrobki-nad linia odniesienia doprowadzona do grubej linii punktowej 6. Zapis obrobki cieplnej- nad tabliczka rysunkowa h- powierzchnie należy poddac hartowaniu do uzyskania twardości HRC w podanych przedziałach tolerancji 7. Polaczenie czesci maszyn. Czesci maszyn służące do polaczenia ze soba roznych elementow, które dzielimy na: -rozlaczne- bez niszczenia materiałów -nierozlaczne 8.Normy przewiduja cztery tzw stopnie uproszczen: 9. Polaczenia gwintowe -linia srubowa -os linii śrubowej -w zależności od kierunku ruchu punktu po tworzącej walca oraz od kierunku obrotu tej tworzącej możemy otrzymac linie srubowa: prawa lub lewa. -Walec wraz z nawinietym na nim gwintem nazywamy sruba -zarys gwintu -srednia nominalna dn -rdzen sruby dr -skok n linii śrubowej nazywamy skokiem sruby -srednica podzialowa dp -cechy gwintow -skok -zarysy *trójkątny metryczny *trójkątny calowy *trapezowy symetryczny *trapezowy niesymetryczny *okrągły SRUB, NAKRETEK, PODKAADEK NIE KROIMY !! 9. Zakonczenia srub i wkretów 10.Rysowanie nakrętek 11.Wymiarowanie gwintow 12. Polaczenie wielokartowe (rozłączne)- wielowypustowe, wielorowkowe -zarys -symbol graficzny wielowypustu równoległego d-osiowanie średnic p-polaczenie przesuwane 13. Polaczenie klinowe i wpustowe (rozlaczne) 14. Polaczenia spawane (nierozlaczne) -spoiny -zarys spoiny ( linia ciagla gruba, można zaczernic; od lica spoiny- krotkie cienkie luki; od grani- ciagla gruba, niwidoczna linia-luki kreskowe). Spoiny wymiaruje się na rysunku przez podanie oznaczenia -spoiny czolowe-rodzaje -budowa pelnego oznaczenia polaczenia spawanego -grubosc spoiny czolowej (grubosc czesci łączonych, minimum odległośd od lica spoiny do granicy wtopienia). -grubosc spoiny pachwinowej: wysokośd trojkata równoramiennego wpisanego w przekroj poprzeczny spoiny. -wymiarowanie spoin 8 Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek -dodatkowe znaki uzywane w oznaczeniach spoin Wykład 12.04.2011 1.Polaczenia nitowe Nit jest elementem łączącym którego kształt, wymiary i material z jakiego jest wykonany zostaly znormalizowane. Sklada się on z trzonu oraz łba którego kształty mogą byd rozne i zaleza od przeznaczenia nitu. Oznaczenia nitow: NKZ NKW NP. NS 2.Polaczenia zgrzewane i Polaczenia lutowane 3. Polaczenia klejone 4. Wały i osie Wykład 8 10.05.2011 1. Aozyska- podtrzymywanie obracających się osi i wałków, zmniejszenie oporow 2.Lozyska -toczne- kulkowe, stozkowe, walcowe, specjalne -slizgowe 3.Budowa lozyska tocznego: -pierscien zewnętrzny -pierscien wewnętrzny -koszyk -element toczny-kulka -blaszki ochronne- uszczelki 4.Aozysko w zależności od kierunku sily -poprzeczne -wzdluzne -skosne 5.Rodzaje elementow tocznych a)kulki b)wałeczki -walcowe -stozkowe -baryłkowe -igiełkowe -teroidalne 6. Rysowanie łożysk- wg norm -kulkowe zwykle -wahliwe -wzdluzne jednokierunkowe 7. Kola i przekladnie zębate -kolo zębate -glowa, zab, stopa, linia zeba (wrąb), wierzchołek zeba, dno wrębu, kolo wierzchołków, kolo podziałowe, koło podstaw 8. 3 srednice- charakterystyczne dla kół zebatych 9. Przekladnia zebata- dwa lub wiecej kol zebatych współpracujących ze soba przenoszących moment obrotowy Cecha charakterystyczna przekładni stozkowej jest możliwośd zmiany dzialania momentu obrotowego 10. Przekladnie -o zebach: prostych, śrubowych, daszkowych(strzałkowych), łukowych 11. Rodzaje przekładni ślimakowych: walcowa, globoidalna 12. przekladnie stozkowe: z kolami o zebach: prostych, skośnych, krzywoliniowych 13. Zarys zeba kola walcowego 14. Sprezyny wg 1 i 4 stopnia uproszczenia: naciskowa, stozkowo-naciskowa, walcowo-naciągowa, spiralna, 15. kreslenie i wymiarowanie sprezyn Wykład 9 wtorek, 17 maja 2011 Symbole graficzne urządzeo- symbole sa umowne, w celu uproszczenia rysunku, sa znormalizowane 1. Schematy elektryczne 2.Symbole graficzne gniazd wtykowych 3.Symbole graficzne elektrycznych zródeł światła 9 Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek 4. Symbole graficzne urządzeo do magazynowania cial stalych, cieczy i gazow 5. Symbole graficzne urządzeo do rozdrabniania i segregowania cial stalych 6. Symbole graficzne urządzeo do transportu cieczy gazów i ciał stałych 7. Symbole graficzne urządzeo do oddzielania cial stalych, cieczy i gazow 8. Symbole graficzne urządzeo do oddzielania cial stalych od cieczy i cieczy od cieczy 9. Symbole graficzne urządzeo do wymiany ciepla 10. Symbole graficzne urządzeo do mieszania ciał stalych lub cieczy i cial stalych z cieczami oraz dozownikow 11.Elementy rysunku architektoniczno-budowlanego -przekroje scian -fundamenty w przekroju -szczeliny dylatacyjne w przekroju -wejscie usytuowanae na poziomie zerowym budynku i powyżej tego poziomu -wejscie usytuowane poniżej poziomu zerowego budynku -znaki wysokości poziomow budynku dla stanu surowego - znaki wysokości poziomow budynku dla stanu wykooczeniowego 12. Oznaczenia okien i drzwi 13.Oznaczenia niektórych mebli i sprzętów wolnostojących oraz pojazdow 14.Oznaczenia urządzeo wodno-kanalizacyjnych 15.Oznaczenie elementow budowlanych i instalacyjnych 16. oznaczenia urządzeo centralnego ogrzewania 17. Oznaczenia urządzeo maszyn i urządzeo technicznych na rysunkach budynkow przesylowych. Zaliczenie: Narysuj plan architektoniczny mieszkania zgodnie z przedstawionymi na rysunku wymiarami dla potrzeb projektu instalacji elektryczn 10 Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek 11 Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek Wioleta Polaczek