ETYKA DLA PRAWNIKÓW
mgr Katarzyna Cygan
1. Defraudacja - przestępstwo, polegające na nielegalnym przywłaszczeniu sobie cudzej własności lub
zatrzymaniu powierzonego mienia.
2. Deontologizm - zespół zasad i obowiązków zawodowych, dział etyki traktujący o obowiązkach moralnych i
o tym, co decyduje o moralnej wartości czynów.
3. Etyka - nauka o moralności. Stawia sobie za zadanie analizę i filozoficzne uzasadnienie faktów moralnych, z
których można by wyprowadzić normę ludzkiego postępowania. Koncentruje się wokół pytań, czym jest
dobro, powinność moralna, sumienie, odpowiedzialność, jaki jest wpływ działania moralnie dobrego i
moralnie złego na naturę człowieka oraz społeczność.
4. Etyka zawodowa - zbiór norm i reguł postępowania, obowiązujących przedstawicieli danego zawodu, np.:
etyka prawnicza.
5. Funkcjonariusz publiczny - art. 115ż3 k.k.
6. Interes osobisty - korzyść dotycząca osoby prywatnej.
7. Interes publiczny - korzyść dotycząca ogółu ludzi.
8. Kodeks etyczny - skodyfikowany zbiór norm etycznych, określający sposób postępowania i zachowania
człowieka w danej dziedzinie życia publicznego.
9. Konflikt interesów - sytuacja, w której dana osoba sprawująca władzę lub funkcję publiczną, podejmuje
decyzje, w sprawie, w rozstrzygnięciu której z jakiś powodów zainteresowana jest osobiście.
10. Korupcja czynna - art. 229 k.k czyli łapownictwo czynne (przekupstwo) czyn polegający na udzielaniu lub
obietnicy udzielania korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną w związku z
pełnieniem tej funkcji.
11. Korupcja bierna - art. 228 k.k inaczej łapownictwo bierne (sprzedajność) czyn związany ze sprawowaniem
funkcji publicznej, polegający na przyjmowaniu korzyści majątkowych lub osobistych, żądaniu takich
korzyści, uzależnieniu wykonania czynności służbowej od otrzymania korzyści majątkowej.
12. Korzyść majątkowa - korzyść osiągana dla siebie, innej osoby fizycznej lub prawnej jednostki
organizacyjnej, niemającej osobowości prawnej lub grupy osób.
13. Kumoterstwo - nadużycie zajmowanego stanowiska przez faworyzowanie oparte na nieformalnych
zobowiązaniach nieuczciwe lub nieoficjalne popieranie znajomych, zwykle mające im umożliwić osiągnięcie
korzyści materialnych.
14. Moralność - zespół przeświadczeń o tym, co dobre i złe, pociągające za sobą akceptację lub negatywną
ocenę postępowania.
15. Nepotyzm - nadużycie zajmowanego stanowiska przez faworyzowanie oparte na pokrewieństwie.
16. Norma etyczna - zasada postępowania, wyznaczająca obowiązek określonego zachowania się w określonej
sytuacji przez odwołanie się do odpowiednich ocen i wartości moralnych.
17. Płatna protekcja - poświadczenie w załatwieniu sprawy w zamian za korzyść majątkową lub obietnicę jej
otrzymania.
18. Poświadczenie nieprawdy - sytuacja, w której funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do
wystawienia dokumentu, poświadcza nieprawdę w sprawie okoliczności mających znaczenie prawne.
19. Standard etyczny - wzorzec, model etycznego postępowania przyjęty dla danej grupy zawodowej czasami
zwanej etosem.
20. Standardowe zachowania etyczne - sposób postępowania i zachowania, zgodny z ogólnymi regułami
przyjętymi przez dane środowisko zawodowe, wynikający z powszechnie akceptowanych zasad i wartości
etycznych.
21. Ujawnienie tajemnicy państwowej - art. 265 k.k polega na ujawnieniu lub wbrew przepisom ustawy
wykorzystaniu informacji, stanowiących tajemnicę państwową.
22. Wartości etyczne - idealne jakości dóbr i zachowań ludzkich, warunkujące etyczny sposób postępowania,
np.: sprawiedliwość czy szlachetność. W oparciu o te wartości wyprowadzone są normy etyczne i moralne,
np.: norma moralna ,, nie zabijaj'' wyprowadzona jest z wartości życia ludzkiego.