Wybrane zagadnienia z toksyczno ci materia ów budowlanych Wszystko jest trucizn i nic nie jest trucizn , jedynie dawka decyduje o tym. Paracelsus Substrat (substancja w stanie prostym) Substancje pomocnicze Pó produkt Potencjalne w ciwo ci toksyczne Produkt Materia y wyko czeniowe Odpad TOKSYCZNO ostra przewlek a -Dzia anie czynnika o s abych Stan bezpo redniego zagro enia ycia lub ciwo ciach toksycznych du e st enia ci kiego uszczerbku na zdrowiu ugi czas -Dzia anie czynnika o silnych ciwo ciach toksycznych niskie st enia d ugi czas Rodzaj rodka Czas i droga Dawka ekspozycji Klasyfikacja zagro Wybuchowe E Skrajnie atwo palne F+ Utleniaj ce O Wysoce atwo palne F Szkodliwe dla Bardzo toksyczne T+ ce C Szkodliwe Xn rodowiska N Toksyczne T Dra ni ce Xi -substancje rakotwórcze -Substancje mutagenne -Substancje alergenne Podstawowe obowi zki w zakresie bezpiecze stwa i ochrony zdrowia cz owieka przed szkodliwymi skutkami dzia ania substancji toksycznych w wietle polskich przepisów prawnych Zakres obowi zków osoby posiadaj cej w dyspozycji i u yciu trucizny -na bezpo rednim opakowaniu nale y umie ci jej nazw , napis ostrzegawczy oraz napisy informuj ce o jej w ciwo ciach -Umie ci napis ostrzegawczy TRUCIZNA (bia e litery na czarnym tle) -Na opakowaniu rodka szkodliwego umie ci napis ostro nie (czerwone litery na bia ym tle) -Znak ostrzegawczy jest na opakowaniu trucizny rysunek trupiej czaszki ze skrzy owanymi piszczelami Zakres obowi zków osoby posiadaj cej w dyspozycji i u yciu trucizny -Na opakowaniu trucizny musza by umieszczone dane fizykochemiczne substancji atwopalnej, samozapalnej, substancji reaguj cej w sposób gwa towny w zetkni ciu z woda, substancji cych i dra ni cych. -W ciwe opakowanie substancji toksycznych. -Zapewnienie w ciwych warunków przechowywania i transportu zabezpieczaj ce przed rozlaniem, rozsypaniem i parowaniem substancji toksycznych. -Zabezpieczenie przed u yciem przez osoby niepowo ane. -Prowadzenie ewidencji trucizn i rodków szkodliwych. -Pracownicy zatrudnieni przy przechowywaniu trucizn winni posiada wiedz w zakresie ciwego obchodzenia si z truciznami oraz umiej tno udzielania pierwszej pomocy w razie przypadku zatrucia. Zak ad pracy: -W razie stwierdzenia przekroczenia normatywów higienicznych zak ady pracy zobowi zane s do zastosowania zmian technologicznych, sprz tu ochrony osobistej oraz do zapewnienia opieki lekarskiej. -Dokumentacja powinna zawiera : opis stosowanej technologii, charakterystyk poszczególnych emiterów, czas pracy jednostki, rodzaj i ilo zanieczyszcze py owych i gazowych, skuteczno dzia ania urz dze oczyszczaj cych. Terenowy organ administracji pa stwowej szczebla wojewódzkiego: -okre la rodzaj substancji podlegaj cych pomiarom, kontroluje prawid owo wykonywania analiz a tak e w miar potrzeby wykonuje pomiary kontrolne we w asnym zakresie. Jednostka emituj ca zanieczyszczenia do powietrza atmosferycznego: - przeprowadza oznaczenia zanieczyszcze wprowadzanych do powietrza atmosferycznego Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej Wyznaczniki toksyczno ci DL 50 (Dosis letalis) ilo (dawka substancji), która po dostaniu si do uk adu pokarmowego lub w kontakcie ze skóra zwierz t laboratoryjnych powoduje mier po owy osobników podawana w jednostkach wagowych na kilogram masy cia a osobnika (mg/kg.m.c). CL 50 (concentratio letalis) st enie substancji w powietrzu, która po wch oni ciu przez uk ad oddechowy powoduje mier po owy badanych zwierz t laboratoryjnych podawana w jednostkach wagowych na obj to powietrza (mg/L). Wyznaczniki toksyczno ci monitorowanie powietrza NDS (najwy sze dopuszczalne st enie) rednie wa one, których oddzia ywanie na pracownika w ci gu pe nego dnia pracy (8-godzinnego zatrudnienia), przez okres jego dzia alno ci zawodowej, nie spowoduje ujemnych zmian w stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego potomstwa NDSCh (najwy sze dopuszczalne st enie chwilowe) obliczone jako warto rednia, nie wywo uj ce ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika oraz w stanie zdrowia ich potomstwa, je li utrzymuj si rodowisku pracy nie d ej ni 30 minut w czasie dnia pracy. NDSP (najwy sze dopuszczalne st enie progowe) ze wzgl du na mo liwo utraty zdrowia lub ycia nie mog by przekroczone w rodowisku pracy w adnym momencie!! Toksyczno dla rodowiska Toksyczno dla ryb Toksyczno dla rozwielitek Toksyczno dla glonów Materia y stosowane w budownictwie Tworzywa sztuczne: Silna toksyczno monomerów rakotwórczy chlorek winylu Stosunkowo niska toksyczno form polimerowych bardzo d uga bio-degradacja! Silnie toksyczne produkty spalania substancje dra ni ce, CO, HCN (poliuretany) Toksyczno monomerów Temp., wiat o, inicjatory, utwardzacze (N) CH2=CH -(CH2-CH-CH2-CH-)- (N) Cl Cl Cl Dzia anie miejscowe - uczulenia Zwi zki silnie toksyczne (rakotwórcze, dra ni ce, uczulaj ce) Kleje, wype niacze, pianki, silikony Trudno bio-degradowalne Toksyczno rozpuszczalników organicznych Farby, lakiery Ksylen, aceton, toluen, benzen, izopropanol, frakcje lekkie ropy naftowej (eter naftowy, benzyna, oleje) DROGI NARA ENIA Doustna Wziewna przewód pokarmowy - uk ad oddechowy Miejscowe skóra Cz ste zatrucia w ramach rutynowo Zatrucia przypadkowe prowadzonych prac Niew ciwie oznakowane opakowania, (malowanie, czyszczenie powierzchni, przelewanie rozp. np. do ciemnej butelki po piwie odt uszczanie powierzchni) ZATRUCIA PRZEWLEK E ROZPUSZCZALNIKAMI ycie rodka (malarskiego, konserwuj cego, impregnatu) zawieraj cego rozpuszczalniki organiczne w pomieszczeniach u ytkowych (mieszkalne, biurowe, u yteczno ci publicznej) o niskiej cyrkulacji powietrza (np. zima) RODEK ETYKIETA Producent Informacje o zagro eniu Ograniczenia stosowania Sk ad chemiczny (dozwolony wewn trz, tylko na zewn trz budynku) ETYKIETA Toksyczno rozpuszczalników organicznych Farby, lakiery OBJAWY ZATRUCIA: (przede ws