N a r o d o w y B a n k P o l s k i Mo n e t y k o l e k c j o n e r s k i e Mo n e t y k o l e k c j o n e r s k i e N a r o d o w y B a n k P o l s k i Mo n e t y k o l e k c j o n e r s k i e Mo n e t y k o l e k c j o n e r s k i e Monety Monety kolekcjonerskie kolekcjonerskie nomina" 10 z" nomina" 2 z" metal 925/1000 Ag metal stop CuAl5Zn5Sn1 stempel lustrzany stempel zwyk"y Ęrednica 32,00 mm Ęrednica 27,00 mm masa 14,14 g masa 8,15 g wielkoĘç emisji (nak"ad) 61.000 szt. wielkoĘç emisji (nak"ad) 950.000 szt. Awers: U góry: z prawej strony wizerunek or"a ustalony dla Awers: Wizerunek or"a ustalony dla god"a Rzeczypospolitej Polskiej, god"a Rzeczypospolitej Polskiej, z lewej strony pó"kolem napis: po bokach or"a oznaczenie roku emisji: 20-05, pod or"em napis: Z¸ 2 Z¸, RZECZPOSPOLITA / POLSKA. PoniÅ»ej z lewej strony wizerunek w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA, poprzedzony oraz zakoÅ‚czony m awersu monety 5 z" z 1936 r., z prawej strony wizerunek szeĘcioma pere"kami. Pod lewÄ… "apÄ… or"a znak mennicy: . w Å»aglowca Dar Pomorza . PoniÅ»ej Å»aglowca oznaczenie roku emisji: 2005. U do"u napis: 10 Z¸. Pod lewÄ… "apÄ… or"a znak Rewers: Na tle ozdobnego reliefu wizerunek rewersu monety m mennicy: . 2 z" z 1936 r. z Å»aglowcem. U do"u z lewej strony pó"kolem w napis: DZIEJE Z¸OTEGO. Rewers: Wizerunek rewersu monety 5 z" z 1936 r. z Å»aglowcem. Na tle ozdobnego reliefu fragment stylizowanej róŻy wiatrów Na boku: OĘmiokrotnie powtórzony napis: NBP, co drugi i trzy gwiazdy. U do"u, z lewej strony pó"kolem napis: DZIEJE odwrócony o 180 stopni, rozdzielony gwiazdkami. Z¸OTEGO. Projektant awersu: Ewa Tyc-KarpiÅ‚ska Na boku napis: 75-LECIE CHRZTU DARU POMORZA , Projektant rewersu: Andrzej Nowakowski rozdzielony gwiazdkÄ…. Projektant monety: Andrzej Nowakowski Monety zosta"y wyprodukowane w Mennicy PaÅ‚stwowej SA M o n e t y z o s t a " y w y p r o d u k o w a n e w M e n n i c y P a Å‚ s t w o w e j S A w Warszawie. w W a r s z a w i e . DZIEJE Z¸OTEGO DZIEJE Z¸OTEGO Sk"ad i druk: Drukarnia NBP Úaglowiec Úaglowiec Projekt: DECORUM Mo n e t y k o l e k c j o n e r s k i e Mo n e t y k o l e k c j o n e r s k i e Mo n e t y k o l e k c j o n e r s k i e Mo n e t y k o l e k c j o n e r s k i e Mo n e t y k o l e k c j o n e r s k i e Mo n e t y k o l e k c j o n e r s k i e W dniu 27 kwietnia 2005 r. Narodowy Bank Polski zas"ugujÄ… monety srebrne. SpoĘród nich wyróŻniajÄ… Monety, które zosta"y wyemitowane w 1936 roku, wprowadza do obiegu monety kolekcjonerskie z serii si´ dwie monety morskie . MajÄ… nomina"y 5 z"otych wed"ug projektu znanego medaliera Mennicy War- Dzieje z"otego o nomina"ach: i 2 z"ote i prezentujÄ… Dar Pomorza . Dlaczego szawskiej, J. Aumillera, trzeba zaliczyç do bardzo w"aĘnie Dar Pomorza ? udanych z artystycznego punktu widzenia. Ich " 10 z" wykonanÄ… stemplem lustrzanym w srebrze, wartoĘç kruszcowa by"a jednak doĘç skromna. Z"oty " 2 z" wykonanÄ… stemplem zwyk"ym w stopie Polska, odrodzona po pierwszej wojnie Ęwiatowej, po dewaluacji w 1927 roku zawiera" mniej z"ota, CuAl5Zn5Sn1, zwanym Nordic Gold. mia"a co prawda dost´p do morza, ale nasza granica a w monetach obiegowych by"o mniej srebra. morska ogranicza"a si´ do 140 kilometrów. Rol´ Po zmianach wprowadzonych w latach 1927 i 1932 W 2004 roku, dok"adnie rok temu, zosta"a zapoczÄ…t- okna na Ęwiat móg" wówczas odgrywaç tylko iloĘç srebra w monetach zmniejszy"a si´ do 44% kowana emisja monet kolekcjonerskich z serii Dzieje GdaÅ‚sk. Jednak na mocy traktatu wersalskiego pierwotnej zawartoĘci z 1924 roku. Jednak ich si"a z"otego . Obecnie Narodowy Bank Polski wprowadza GdaÅ‚sk uzyska" status Wolnego Miasta i wkrótce nabywcza by"a bardzo duÅ»a. Deflacja w okresie do obiegu nast´pne monety z tej serii, reprezentujÄ…ce okaza"o si´, Å»e Polska ma wysoce utrudniony dost´p wielkiego kryzysu w pierwszej po"owie lat trzydzie- kolejny etap historii monetarnej Polski i funkcjono- do us"ug portu gdaÅ‚skiego. Podj´to bardzo Ęmia"Ä… stych wyraÄ™nie wzmocni"a wartoĘç ówczesnego wania z"otego. decyzj´ o budowie portu w Gdyni. Ta ma"a wieĘ z"otego. Dar Pomorza o nominale 2 z" by"by dziĘ rybacka, którÄ… na poczÄ…tku lat dwudziestych odpowiednikiem aÅ» 15 z". Stosownie wi´ksza by"aby TrudnoĘci gospodarcze w 1924 roku, a potem 1925 zamieszkiwa"o tylko 1300 osób, szybko przekszta"ci"a wartoĘç pi´cioz"otówki z Å»aglowcem (37,50 z"otych roku, za"ama"y kurs z"otego. Dopiero poprawa sytu- si´ w duÅ»y oĘrodek portowy, jeden z najwi´kszych obecnie). acji budÅ»etowej i w bilansie p"atniczym, wynikajÄ…ca w Europie. W 1936 roku liczba mieszkaÅ‚ców Gdyni z lepszej koniunktury, umoÅ»liwi"a stabilizacj´ pozycji przekroczy"a juÅ» 83 tysiÄ…ce. Od rozpocz´cia budowy Obie monety przesz"y juÅ» do historii, podobnie jak polskiego pieniÄ…dza. W paÄ™dzierniku 1927 roku zo- portu min´"o 15 lat. Ten w"aĘnie jubileusz uczczono Dar Pomorza . Fregata zosta"a internowana w 1939 sta"a dokonana ustawowa zmiana parytetu z"otego, w 1936 roku emisjÄ… srebrnych monet z Darem roku i sp´dzi"a ca"Ä… drugÄ… wojn´ ĘwiatowÄ… w Szwe- respektujÄ…ca rynkowe notowania polskiej waluty. Pomorza . cji. Potem przez d"ugi okres s"uÅ»y"a m"odym polskim ObniÅ»ono ambitny parytet z 0,2903 grama z"ota Å»eglarzom. W latach 1972 i 1980 wygrywa"a presti- do 0,1688 grama z"ota, co oznacza"o dewaluacj´ Ta trójmasztowa bia"a fregata przez oko"o 50 lat Å»owe regaty Operacja Úagiel. Od 1982 roku stacjonu- o 42%. DalszÄ… stabilizacj´ i wymienialnoĘç polskiej by"a statkiem szkolnym Polskiej Marynarki Handlo- je w Gdyni, kontynuujÄ…c swÄ… morskÄ… s"uÅ»b´ jako waluty wspar"a dwudziestoletnia poÅ»yczka mi´dzy- wej dla 150 praktykantów kaÅ»dorazowo zabieranych obiekt muzealny. narodowa. Parytet z"otego nie zmienia" si´ juÅ» do wy- na jej pok"ad. Jej historia jest wyjÄ…tkowo bogata. buchu wojny w 1939 roku. Ta trójmasztowa bia"a fregata by"a kolebkÄ… nawi- Úaglowiec zbudowano w 1909 roku w stoczni Blohm gatorów . W czasie swej wieloletniej s"uÅ»by Gospodarka polska rozwija"a si´ pomyĘlnie do 1929 roku. und Voss w Hamburgu i nadano mu imi´ Prinzess nauczy"a Å»ycia na morzu ponad 13 tysi´cy marynarzy. Potem przyszed" okres wielkiego kryzysu, który trwa" Eitel Friedrich . W 1920 roku Å»aglowiec zosta" do 1935 roku. Produkcja obniÅ»y"a si´ o ponad 20%. przekazany Francji w ramach reparacji wojennych Dar Pomorza jest bezspornie uwaÅ»any za jeden G"´boki spadek popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego od Niemiec. Pod nowÄ… nazwÄ… Colbert mia" s"uÅ»yç z najpi´kniejszych Å»aglowców w Ęwiecie, a przedwo- spowodowa" drastyczne obniÅ»ki cen. Katastrofalna jako francuski statek szkolny. Jednak w 1927 roku jenne srebrne monety z bia"Ä… fregatÄ… bez wÄ…tpienia deflacja wynosi"a od 40% do 67%. Mimo powaÅ»nych fregata znalaz"a si´ w posiadaniu barona M. A. naleŻą do naj"adniejszych polskich monet, stanowiÄ…c trudnoĘci z równowaÅ»eniem bilansu p"atniczego do de Foreste, jako rekompensata za jego utracony ozdob´ kolekcji numizmatycznych. 1936 roku utrzymywano swobod´ obrotów z zagranicÄ…. w czasie wojny jacht, podobno niezwykle luksuso- W koÅ‚cu zdecydowano si´ na zaostrzenie polityki wy. W 1929 roku od barona jacht odkupi"a Polska dr Grzegorz Wójtowicz, i wprowadzenie ograniczeÅ‚ dewizowych. Dzi´ki regla- dzi´ki sk"adkom zebranym od obywateli Pomorza. Narodowy Bank Polski mentacji uda"o si´ obroniç kruchÄ… równowag´ p"atniczÄ… Ich godnÄ… szacunku ofiarnoĘç nagrodzono kolejnym, oraz z"otego do wybuchu drugiej wojny Ęwiatowej. nowym imieniem fregaty. Rozg"os Darowi Pomorza przyniós" rejs dooko"a Ęwiata w latach Wszystkie monety kolekcjonerskie sÄ… prawnym Ęrodkiem Z monet emitowanych w koÅ‚cu okresu mi´dzywojen- 1934-1935, a potem op"yni´cie przylÄ…dka Horn p"atniczym w Polsce. nego, juÅ» po wielkim kryzysie, na szczególnÄ… uwag´ w 1937 roku.