Kunowski Nauczycielskie poznawanie uczniów


KUNOWSKI  NAUCZYCIELSKIE POZNAWANIE UCZNIÓW
Rousseau  najwcześniej sformułował zalecenia dotyczące obserwacji dziecka, jego natury,
temperamentu
herbartyści  rozwijająca się praktyka obserwacji uczniów
 raporty o uczniach - stanowiły obowiązek systematycznego relacjonowania dokonanych
obserwacji (uwzględniały: stan zdrowia, uwagę, postępy i wyniki w nauce,
obyczaje wychowanka),
 stanowiły wyprzedzenie namnażających się w okresie
przedwojennym pózniejszych arkuszy obserwacyjnych
Zastrzeżenie co do arkuszy: poznanie w szkole jest fragmentaryczne, trudno więc ocenić ucznia
całościowo, uczeń w szkole ma określoną maskę, obserwacje nie
uwzględniają płynności zmian psychiki, poza tym dokonane
obserwacje są nieużyteczne w praktyce edukacyjnej (co ma lęk do
matematyki?!)
NAUCZYCIEL POZNAJE UCZNIA W POTRÓJNY SPOSÓB:
 ściśle naukowy
 kliniczny
 zwykły, przydatny w pracy szkolnej
CHARAKTER POZNANIA:
1. Obserwacja umyślna, ścisła, systematyczna stanowiąca podstawy metodycznych,
prawdziwie naukowych badań (sporządzanie dokumentacji!)
2. obserwacja przygodna, mimowolna, niesystematyczna jaką przeprowadza każdy nauczyciel
wskutek obcowania z wychowankami (jest to osąd intuicyjny dlatego nie zawsze jest
obiektywny)
ETAPY POZNANIA:
1. poznanie wstępne: zapamiętania nazwisk uczniów wraz z ich wyglądem zewnętrznym
2. poznanie objawowe: objawy zachowywania ucznia  fakty związane z pracą dydaktyczną i
wychowawczą (obecność w szkole, odrabianie prac domowych, stosunek do przedmiotu,
sposób odpowiadania przy tablicy), poznanie cech temperamentu, zalet, wad umysłowości,
rysów indywidualności, zdolności, zainteresowań, cech charakteru, nawyków
służy wstępnemu wykryciu i zwalczaniu trudności
3. poznanie przyczynowe: wykrycie możliwych przyczyn prezentowanej przez ucznia postawy
prof. Konopnicki  poznawanie uczniów trudnych, wykolejających się społecznie:
 na podstawie objawów zachowania poznajemy w jakim
stadium wykolejenia jest jednostka (stadia: dezintegracja
psychiczna, wykolejenie szkolne (nieuczenie, wagary),
wyk. Moralne (przestępczość nieletnich), wykolejenie
antyspołeczne (chuligaństwo)
 wykrycie korelacji pomiędzy wytworzonymi cechami
psychicznymi, a wywołującymi je warunkami
środowiskowymi ma pomóc leczeniu zaburzeń
4. poznanie syntetyczne osobowości ucznia: w przypadku problemów z wychowankiem należy
podjąć działania zmierzające do wytworzenia zmian w kierunku pożądanym
TECHNIKA POZNANIA:
anamneza  wiadomości o wychowawczej historii wychowanka, zdobywane dzięki wywiadom
środowiskowym (rozmowy z rodzicami, kolegami), spontanicznym wypowiedziom
wychowanka (marzenia, sny, projekty)
obserwacja środowiska obejmuje: 1. biotropy  elementy wpływające na rozwój cielesny
(mieszkanie, odżywianie, higiena)
2. psychotropy  elementy działające na rozwój psychiki
(ilość rodzeństwa, stosunki rodzinne, czasopisma, radio)
3. moralotropy  elementy rozwijające pod względem
etycznym (język rodziców, miłość i dbałość o dzieci,
atmosfera i poglądy w domu)
Obserwacja i ocena ma dążyć do stworzenia dynamicznego portretu osobowości, dlatego konieczne
jest zapisywanie spostrzeżeń, obserwacji systematycznie. Aby uniknąć błędów uprzedzenia się
opinie muszą być kontrolowane i uzupełniane nowymi obserwacjami, zgodnie z rozwojem dziecka.
ZASADY POZNANIA:
1. warunki psychologicznego poznawania:
- prawidło ostrożności  ostrzeżenie przed pochopnością w ocenie ucznia
- prawidło zachowania  swobodne, naturalne zachowanie nauczyciela
- prawidło skali  nauczyciel powinien dążyć do całościowego poznania ucznia w różnych
sytuacjach
- prawidło egoizmu  badanie podatności wychowanka na wpływy
- prawidło ekspresji  nacisk na dobrowolne spontaniczne treści wypowiadane przez
wychowanka, ujawniające tajemnicę jego osobowości
2. wskazania pedagogiczne:
- obowiązek dyskrecji
- obowiązek delikatnego czuwania i dawania potrzebnej pomocy wychowankowi


Wyszukiwarka