A. Bochenek "Aantomia człowieka tom V R. Mazur i wsp. "Podstwy kliniczne neurologii
EPIDEMIOLOGIA:
ETIOLOGIA:
złamania nadkłykcia, lub kłykcia przyśrodkowego kości ramiennej :
pęknięcie ścięgna m. dwugłowego :
ucisk przez arkady Struthersa :
ucisk w kanale n. łokciowego :
przez przerosła tkankę łączną przez przerosłą głowę przyśrodkową m. trójgłowego przez ściegno m. trójgłowego (zespół strzelającego ścięgna) dodatkowy mięsień : nadkłykciowo łokciowy (występuje u 30% ludzi) zapalenie stawu łokciowego torbiele galaretowate pochewek ścięgnistych przewlekły ucisk zewnętrzny : praca biórowa nawykowe opieranie łokcia o brzeg otwartego okna podczas jazdy samochodem ułożenie w czasie znieczulenia ogólnego
ucisk między głowami m. flexor carpi ulnaris :
przez pasmo powięziowe Osborneła
ucisk w okolicy nadgarstka (na ramus palmaris) :
przez t. łokciową (położoną bocznie do nerwu) przez dodatkowy mięsień (dłoniowy krótki) przez tkankę łączną przez torbiele galaretowate pochewek ścięgnistych
PATOGENEZA:
przebieg nerwu łokciowego :
powstaje z pęczka przyśrodkowego (C8 Th1) w jamie pachowej leży między tętnicą i żyłą pachową przechodzi na ramię z t. ramienną i biegnie w bruździe przyśrodkowej m. dwugłowego następnie oddala się od tętnicy ku tyłowi w połowie długości ramienia przeszywa przegrodę międzymięśniową przyśrodkową pozostaje w ścisłym związku z pasmem łącznotkankowym rozpiętym między przegrodą międzymięśniową przyśrodkową, a głową przyśrodkową mięśnia trójgłowego (arkady Struthersa) biegnie w bruzdzie nerwu łokciowego zawijając się wokół nadkłykcia przyśrodkowego (w tej okolicy pokryty jest jedynie skórą i pasmem ścięgnistym powięzi) między głowami m. flexor carpi ulnaris przechodzi na przedramię biegnie między m. flexor carpi ulnaris, a m. flexor digitorum profundus w dolnej częsci przedramienia dzieli się na ramus dorsalis manus i ramus palmaris manus ramus dorsalis manus przechodzi na grzbiet ręki zawijając się dookoła k. łokciowej ramus palmaris manus przechodzi pod powierzchowną warstwą troczka zginaczy (więzadłem dłoniowym nadgarstka uworzonym przez dystalną część powięzi przedramienia) na dłoniową powierzchnię ręki i dzieli się na ramus profundus i superficialis
zakres zaopatrzenia :
m. flexor carpi ulnaris i część łokciowa m. flexor digitorum profundus (dla 3, 4 i 5 palca) mm. kłębika mm. międzykostne mm. glistowate III i IV niektóre m. kłębu : m. przywodziciel kciuka głowa głęboka m. zginacza krótkiego kciuka czuciowo : na powierzchni dłoniowej 1,5 palca od strony łokciowej na powierzchni grzbietowej ręki 2,5 palca po stronie łokciowej
OBRAZ KLINICZNY:
utrudnienie przywodzenia i zginania w nadgarstku :
niewiekliego stopnia wynika z porażenia zginacza łokciowego nadgarstka
niemożność przywodzenia i odwodzenia palców :
wynika z porażenia mm. międzykostnych i glistowatych III i IV szczególnie osłabione przywodzenie palca małego, który pod wpływem działania prostownika (n. radialis) oddala się od palca IV test : między palce wkładamy kartkę i pociągamy chory nie może jej utrzymać
ręka szponiasta :
czynność mięśni międzykostnych i glistowatych polega m.in. na zginaniu w stawach śródręcznopaliczkowych i prostowaniu w stawach międzypaliczkowych przy porażeniu tych mięśni wskutek przewagi mm. prostowników i długich zginaczy powstaje charakterystyczne ułożenie palców (zgięte w stawach międzypaliczkowych i wyprostowane w stawach śródręczno paliczkowych) szponiastość najbardziej wyrażona jest w palcu IV i V
upośledzone zginanie palców IV i V :
szczególnie zginanie palca V jest prawie całkowicie niemożliwe wynika z porażenia cześci przyśrodkowej mieśnia zginacza głębokiego uwidacznia się przy próbie zacisnięcia ręki w pięść
uposledzone przywodzenie kciuka :
na skutek porażenia m. przywodziciela objaw Fromenta : chory nie może utrzymać pociaganej kartki między kciukiem a wskazicielem bez zginania kciuka w stawie międzypaliczkowym (zginacz długi kciuka unerwiony przez n. pośrodkowy)
zaniki mięśniowe :
pojawiają się pewien czas po uszkodzeniu wygładza się kłąb V palca pogłębiają się przesztrzenie między palcami zwł. przestrzeń między kciukiem, a wskazicielem
zaburzenie czucia :
zwykle czucie jest całkowicie zniesione na niewielkiej części palca V w pozostałym obszarze zaopatrywanym przez n. łokciowy stwierdza się przeczulicę, lub niedoczulicę
zaburzenia wegetatywne :
dotyczą skóry palca małego i jego kłębika skóra staje się sucha, sina, nadmiernie rogowaciała mogą wystąpić zmiany troficzne paznokcia
ZESPOŁY UCISKOWE :
zespół strzelającego ścięgna :
ucisk na n. ulnaris w jego kanale przez ścięgno m. trójgłowego zginaniu łokcia towarzyszy głośny trzask ścięgna uderzającego o kość
zespół cieśni kanału łokciowego :
postepujące uszkodzenie nerwu spowodowane przewlekłym uciśnięciem go w okolicy łokcia vide zespół cieśni kanału nerwu łokciowego
zespół kanału Guyona :
ucisk na ramus palmaris nerwu łokciowego w okolicy nadgarstka vide zespół kanału Guyona
ROZPOZNANIE:
RÓŻNICOWANIE:
LECZENIE:
POWIKŁANIA:
ROKOWANIE:
PROFILAKTYKA:
PATRZ TEŻ:
zespół cieśni kanału nerwu łokciowego zespół kanału Guyona