1. Czynniki kształtujące język:
a) powstanie państwa polskiego w wyniku połączenia plemion;
b) przyjęcie chrześcijaństwa, które spowodowało, że Polska znalazła się w centrum kultury łacińskiej, że przejęła
alfabet łaciński, rozwinęło się szkolnictwo, pismo. Pismo jest dowodem na to, że społeczeństwo się rozwija oraz nadaje
trwałość posiadanej wiedzy.
2. Doba średniopolska
Czynniki kształtujące język w dobie staropolskiej:
a) Rozwój i polonizacja miast (Kraków, Gdańsk, Warszawa);
b) Rozwój demokracji szlacheckiej ( szlachta otrzymała pełne prawa polityczne):
- program egzekucji prac (przestrzeganie praw i ustaw);
- rozkwit sztuki oratorskiej;
- wzrost liczby pism i broszur politycznych;
c) rozwój drukarstwa w:
- Krakowie  Jan Haller, Florian Ungler, Hieronim Wietar, Jan Januszowski, Maciej Wirzbięta;
- Brześć nad Bugiem;
- Pińczów, Raków, Nieświerz;
- Wilno, Kalisz (drukarnie jezuickie;
d) reformacja i kontrreformacja:
- toczą się dyskusje polityczne;
- rozwój słownictwa abstrakcyjnego;
- rywalizacja o przekłady Pisma Świętego;
e) szerzenie się kultury & & & & & & & & & & .. (Umiłowanie do języka starożytnych oraz łączenie ich z językiem polskim);
f) rozwój literatury w języku polskim;
g) rozwój nauki i oświaty  na początku łacińskie a póz
niej w języku polskim;
h) rozpowszechnienie się ogólnopolskiej normy językowej
i) zakładanie nowych szkół i podnoszenie poziomu szkół już istniejących z powodu realizacji;
j) powstanie słowników i podręczników gramatycznych.
3. Doba nowopolska
a) powstanie KEN, Towarzystwo do Ksiąg Elementarnych, powstanie Szkoły Rycerskiej;
b) rozwój reforma szkolnictwa i nauki;
c) zabory;
d) wydawanie pism tj. ,,MONITOR , ,,Zabawy Przyjemne i Pożyteczne ;
e) zakładanie bibliotek publicznych.
4. Fazy rozwoju pisma:
a) pismo obrazkowe:
- piktogramy (przedstawiające określone rzeczy);
- hieroglify (znaki oderwane od rzeczywistości);
- ideogramy (przekazujące pojęcia i idee charakterystyczne dla wielu kultur);
b) pismo fonetyczne (znaki oddają dz
więki języka)
- sylabiczne - jedna litera oddaje całą sylabę;
- sylabariusz - alfabet japoński;
- abdżad - pismo spółgłoskowe (arabski, hebrajski);
- alfabetyczne - najbardziej rozwinięte jeden dz
więk = jeden znak