Treści kształcenia
Podstawy
Podstawy
1. Ekonomia jako nauka społeczna.
2. Popyt i jego determinanty
Ekonomii
Ekonomii
3. Podaż, krzywa popytu, krzywa podaży.
cz. 1
cz. 1
4. Cena równowagi.
5. Rynek i państwo.
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Literatura
Literatura
Forma zaliczenia
Forma zaliczenia
1. D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch, Ekonomia, tom 1,
Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, 1994
1. Obecność (30%)
2. D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch, Mikroekonomia, Polskie
2. Zaliczenie arkusza zadań (70%)
Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1997, (wydanie II
zmienione)
3. H. R. Varian, Mikroekonomia. Kurs średni  ujęcie
nowoczesne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
2005
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Komunikacja
Komunikacja
Cel zajęć
Cel zajęć
1. Powstanie i rozwój ekonomii.
2. Analiza zjawisk gospodarczych.
3. Podstawowe problemy ekonomii.
4. Alternatywy technologiczne dostępne dla
społeczeństwa.
ZP1s1
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
1
1
Co to jest ekonomia?
Co to jest ekonomia?
Ekonomia jest naukÄ… o tym, jak jednostka i
społeczeństwo decydują o wykorzystaniu
zasobów (wszystkich, gdyż wszystkie zasoby
majÄ… alternatywne zastosowanie i z definicji sÄ… w
Powstanie i rozwój
Powstanie i rozwój
niedoborze)  które mogą mieć także inne,
alternatywne, zastosowania  w celu wytwarzania
ekonomii
ekonomii
różnych dóbr i rozdzielania ich na konsumpcję
obecną lub przyszłą, pomiędzy różne osoby i
różne grupy w społeczeństwie.
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
PoczÄ…tki Ekonomia jako nauka
PoczÄ…tki Ekonomia jako nauka
Termin ekonomia pochodzi z greckiego żÅ»ºżÂ
Narodziny ekonomii wiążą się ściśle z
(oikos)  dom i ½żµÅ¼Â (nomos)  prawo, reguÅ‚a.
powstaniem gospodarki kapitalistycznej.
Pierwszy raz pojawia się u Ksenofonta, (taki tytuł
Wcześniej badania zjawisk gospodarczych
nosi jedno z jego dzieł). Starożytni przez to słowo
były prowadzone na marginesie innych
rozumieli zasady prowadzenia gospodarstwa
dziedzin (filozofii, geografii, prawa,
domowego. Inna szkoła mówi, że słowo ekonomia
jest połączeniem słów oikos - dom, gospodarstwo teologii itp.), a stosunkowo prosty
domowe i nomeus - człowiek, który zarządza,
charakter zjawisk gospodarczych oraz
przydziela. Czasownik oikonomeo oznacza więc
dość powolne tempo ich zmian nie
kierowanie domem. Ksenofont rozumiał
wymagały obiektywnej, naukowej
oikonomikos jako kierowanie gospodarstwem
interpretacji.
domowym.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
TrochÄ™ historii TrochÄ™ historii (1)
TrochÄ™ historii TrochÄ™ historii (1)
Prekursorami ekonomii politycznej sÄ…
Jedną z pierwszych prób szerszego
angielscy i francuscy ekonomiści przełomu
spojrzenia na system gospodarczy jest
XVII i XVIII w.: William Petty (1623  1687)
praca twórcy kierunku fizjokratycznego w
działający w Anglii i Francuz Piotr
ekonomii, Francuza Franciszka Quesnaya
Boisquillebert (1646 1711).
(1694  1774), w postaci Tablicy
ekonomicznej, w której zostały ukazane
Zasługą W. Petty'ego jest przeniesienie na
podstawowe powiÄ…zania w systemie
grunt rodzącej się ekonomii metody badań
ekonomicznym.
zaczerpniętej z nauk przyrodniczych i
wskazanie, że zjawiskami gospodarczymi
rządzą obiektywne prawidłowości.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
2
2
Tablica ekonomiczna Quesnaya
Tablica ekonomiczna Quesnaya
Fizjokratyzm
Fizjokratyzm
1. Podstawowym dobrem produkcyjnym była ziemia, a
1. Fizjokraci akcentowali znaczenie pracy i rolnictwa jako
rolnictwo to siła w rozwoju społeczeństwa. Porządkiem
jedynych z
ródeł bogactwa.
natury była : własność, wolność, poszanowanie pracy.
2. Podstawowe miejsce w teorii fizjokratów ma koncepcja
2. Były trzy grupy:
pracy produkcyjnej i produktu dodatkowego. Uważali
" klasa właścicieli ziemskich - świeccy i duchowni -
oni, że produkcyjną pracą (tj. tworzącą nową wartość)
wydzierżawiają posiadaną ziemię rolnikom
jest jedynie praca w rolnictwie, bo tam powstaje tzw.
dzierżawcom za co otrzymują czynsz dzierżawny.
produkt dodatkowy, czyli nadwyżka wytworzonej
" klasa produkcyjna (rolnictwo)- tylko ona pomnaża
wartości ponad koszty produkcji.
wartość produkcji, tworzy produkt czysty,
" klasa jałowa (przemysłowcy, rzemieślnicy, kupcy)-
3. Produkcyjne sÄ… jednak tylko gospodarstwa nowoczesne,
nie wytwarza nowej wartości, przynosi jedynie
typu kapitalistycznego, bo nastawione na rynek -
równowartość zużytych środków konsumpcji.
stosujÄ… nowe metody produkcji.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Wartość użytkowa a wartość wymienna wg A. Smith a
Wartość użytkowa a wartość wymienna wg A. Smith a
TrochÄ™ historii (2)
TrochÄ™ historii (2)
1. Wartość danego dobra może być rozumiana jako jego
Adam Smith (1723-1790) opublikował w
użyteczność dla właściciela (wartość użytkowa) lub
1776r. Badania nad naturÄ… i przyczynami
ilość innych dóbr jakie właściciel może za nie nabyć
bogactwa narodów.
(wartość wymienna).
1. Bogactwo narodów jest uważane za pierwszą
2. W swoim dziele przyjmuje trzy główne mierniki
próbę naukowej analizy zjawisk ekonomicznych, a
wartości: metale szlachetne złoto i srebro, zboże oraz
data jego wydania jest umownie przyjmowana za datÄ™
ludzkÄ… pracÄ™.
narodzin współczesnej ekonomii.
3. Metale szlachetne mają być najlepszym miernikiem w
2. Jest też pierwszym uporządkowanym zbiorem
krótkim okresie (do kilku lat), zboże natomiast w
argumentów na rzecz wolnego rynku.
długim okresie (kilkadziesiąt, kilkaset lat).
3. Poglądy w niej zaprezentowane stworzyły
fundamenty liberalizmu gospodarczego i stanowiÄ… do
4. Miernikiem wartości, który najbardziej ceni jest ilość
dziś ważny punkt odniesienia współczesnych teorii
ludzkiej pracy, którą można nabyć za dane dobro.
ekonomicznych.
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Różnicowanie się teorii ekonomicznych Marksizm
Różnicowanie się teorii ekonomicznych Marksizm
1. Według Marksa kapitalistyczne stosunki produkcji
KrytykÄ™ kapitalizmu w imieniu rosnÄ…cego w
rozwinęły się w Europie, gdy praca sama stała się dobrem 
siłę proletariatu podjęli myśliciele związani gdy chłopi uzyskali możliwość sprzedaży swojej siły
roboczej i zostali zmuszeni do jej sprzedaży, bo nie
z ideologiÄ… tej klasy - Karol Marks (1818-
posiadali już własnej ziemi ani narzędzi produkcji.
1883) oraz Fryderyk Engels (1820  1895).
2. Ludzie sprzedają swoją siłę roboczą, gdy akceptują
Sformułowali oni doktrynę społeczno-
wynagrodzenie za to co produkujÄ… w danym okresie (czyli 
ekonomiczną, nazwaną póz
niej od
nie sprzedają wytworów pracy, ale samą pracę). W zamian
za siłę roboczą otrzymują pieniądze, pozwalające im
nazwiska głównego jej twórcy marksizmem.
przeżyć.
3. Tych, którzy są zmuszeni sprzedawać własną siłę roboczą,
by przeżyć Marks nazwał "proletariuszami", a tych, którzy
kupują siłę roboczą  "kapitalistami" lub "burżuazją".
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
3
3
Marksizm (1)
Marksizm (1)
Główne nurty współczesnej ekonomii
Główne nurty współczesnej ekonomii
1. Marks odróżniał kapitalistów od handlarzy.
Pod wpływem wyzwań, jakie zrodził wielki kryzys
2. Handlarze kupujÄ… dobra na jednym rynku i sprzedajÄ… na
ekonomiczny lat 1929  1933, nastąpiło
innym. Ponieważ prawo popytu i podaży działa tylko w
przywracanie proporcji między badaniami o
obrębie jednego rynku, częstokroć występuje różnica
wartości tego samego dobra na różnych rynkach i handlarze charakterze mikro- i makroekonomicznym.
starają się wykorzystywać te różnice.
RozwijajÄ…ca siÄ™ szybko od lat siedemdziesiÄ…tych
XIX w. mikroekonomia nie była w stanie
3. Kapitaliści natomiast wykorzystują różnice między wartością
siły roboczej, a wartościami innych dóbr na jednym rynku.
odpowiedzieć na szereg pytań i rozwiązać
problemów, które stwarza funkcjonowanie
4. Zdaniem Marksa w każdym przemyśle, który się rozwija,
wartość siły roboczej jest niższa niż wartość gospodarki jako całości. Nie mogła ona w sposób
wyprodukowanych przez nią dóbr i nazwał tę
właściwy podjąć zagadnień wahań dochodu
różnicę wartością dodatkową. To właśnie wartość dodatkowa
narodowego, bezrobocia i inflacji.
jest z
ródłem zysku kapitalisty.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
John Maynard Keynes John Maynard Keynes (1)
John Maynard Keynes (1883-1946) w
1. Wpływ Keynesa na współczesny świat jest
pracy Ogólna teoria zatrudnienia,
wielokrotnie większy niż Adama Smitha.
procentu i pieniÄ…dza, opublikowanej w
2. Keynes całkowicie odwrócił myślenie o roli
1936 r., zawarł teoretyczne podstawy
państwa w gospodarce. Zamiast roli prawodawczej
interwencjonizmu państwowego oraz
(jak chciał Smith) widział aktywną rolę państwa,
podkreślił rolę i znaczenie analiz
nie tyko jako regulatora, ale także jako uczestnika
makroekonomicznych. Do dorobku
gry rynkowej.
teoretycznego Keynesa nawiÄ…zuje wielu
3. Keynes przeciwstawiał się zachwytowi
współczesnych ekonomistów, formułując
klasycznych ekonomistów co do nieomylności
ważny nurt współczesnej ekonomii,
wolnego rynku.
zwany keynesizmem.
dr Konstanty Owczarek
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Pomysły Keynesa na pobudzenie konsumpcji Progresja podatkowa
Pomysły Keynesa na pobudzenie konsumpcji Progresja podatkowa
1. Progresja podatkowa 1. Keynes zauważył, że ludzie bogatsi nie wydają całego
swojego dochodu, a ludzie biedniejsi tak (jeżeli ktoś
2. Pozytywna inflacja
zarabia tysiąc złotych, o wiele ciężej jest mu cokolwiek
3. Szkodliwość oszczędności zaoszczędzić, niż gdyby zarabiał dziesięć tysięcy.
4. Życie na kredyt 2. Keynesowi chodziło o to, żeby ludzie jak najwięcej
konsumowali, a nie oszczędzali. Środkiem do tego jest
5. Kreacja pieniądza zamiast standardu złota
progresja podatkowa oraz podatek spadkowy. Dzięki temu
6. Deficyt budżetowy jest dobry osoby osiągające wyższy dochód zapłacą większą część
państwu, które od razu wyda pieniądze lub przekaże je dla
7. Roboty publiczne sposobem na bezrobocie
biedniejszych, zwiększając konsumpcję.
8. Państwowe inwestycje lepsze od prywatnych
3. Zdaniem Keynesa gdy konsumpcja się zwiększy to i bogaci
9. Termin przydatności pieniądza odczują jakiś tego skutek (np. biedni kupią ich produkty).
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
4
4
Pozytywna inflacja Szkodliwość oszczędności
1. Keynes uważał, że oczekiwany wzrost cen pobudza ludzi 1. Konsumpcja była dla Keynesa czymś najważniejszym a
oszczędności uznał za hamulec wzrostu gospodarczego.
do konsumpcji a przedsiębiorstwa do inwestycji (spadek
Rozprawił się z poglądem klasycznych ekonomistów, że
bezrobocia). Ludzie po prostu będą chcieli jak
suma oszczędności równa się sumie inwestycji w kraju.
najszybciej wydać swoje pieniądze, bojąc się, że w
póz
niejszym czasie kupią mniejszą ilość produktów i
2. Uważał, że na zaspokojenie popytu na inwestycje
usług.
wystarczą oszczędności przedsiębiorstw i instytucji, a
państwo powinno prowadzić taką politykę fiskalną, by
2. Środkiem, dzięki któremu można osiągnąć oczekiwaną
skłaniać ludzi do konsumpcji i zniechęcać do oszczędzania.
inflację, jest polityka niskich stóp procentowych. Rządy
wielu państw stosowały ją w latach 60. ubiegłego wieku.
3. Ten pogląd posłużył wielu rządom na świecie do
Praktyka ukazała, że zamiast malejącego bezrobocia
wprowadzenia podatku karzącego oszczędzających (w
wystąpiło tzw. zjawisko stagflacji, czyli wysoka Polsce podatek Belki).
dwucyfrowa inflacja i dwucyfrowy wskaz
nik bezrobocia.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Życie na kredyt Kreacja pieniądza zamiast standardu złota
1. Żeby banki mogły pożyczyć każdą ilość pieniądza, bez
1. Jeżeli konsumpcja jest czymś najważniejszym, a
zamartwiania się o poziom oszczędności, musiano najpierw
oszczędności hamują wzrost gospodarczy to idealną
pozbyć się standardu złota.
techniką pobudzającą gospodarkę wydaje się życie
na kredyt. Służyć temu mają niskie stopy 2. Keynes poświęcił całe swoje życie i publicystykę na
rozprawienie się ze standardem złota (w 1925 r. Minister
procentowe (kredyt będzie dostępny dla
Skarbu, Winston Churchill, doprowadził do pełnej
wszystkich).
wymienialności funta na złoto).
2. Ustalanie stóp procentowych trzeba najpierw oddać
3. Keynes był przeciwnikiem poglądu szkoły austriackiej o
pod kontrolę państwa, gdyż na wolnym rynku stopy
tzw.  prawdziwych oszczędnościach . Kreacja pieniądza
procentowe majÄ… tendencjÄ™ do bycia na wysokim
miała być panaceum na: 1. zwiększenie produkcji, 2.
poziomie zachęcającym do akumulacji kapitału, a
zwiększenia wartości produktów (wzrost cen), 3.
nie kredytowania gospodarki.
zwiększenie płac (które były odpowiedzią na wzrost cen).
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Deficyt budżetowy jest dobry Roboty publiczne sposobem na bezrobocie
1. Według Keynesa, w trakcie spowolnienia gospodarczego
1. Rządy mogą żyć na kredyt poprzez wydawanie
państwo powinno przejąć kontrolę nad zatrudnianiem
większych ilości pieniędzy, niż ściągają z
ludzi, skoro prywatne instytucje tego nie robiÄ….
podatków.
2. Najlepszym rozwiÄ…zaniem sÄ… tutaj roboty publiczne.
2. Oszczędne budżety (bez deficytu) Keynes
Keynes uważał, że nawet zatrudnienie części ludzi do
kopania dołów  a drugiej części do ich zasypywania 
uważał za tłumiące konsumpcję.
będzie miało pozytywny skutek dla gospodarki, gdyż ci
3. Państwo dzięki możliwościom kredytowym
ludzie otrzymają płacę, którą wydadzą na konsumpcję,
może być jednym z czynników pobudzających pobudzając gospodarkę. Gdy ta się ożywi, ludzie ci
znajdÄ… lepszÄ… pracÄ™.
gospodarkę (szczególnie w trakcie spowolnienia
gospodarczego, gdy deficyt budżetowy wg
3. Pogląd ten posłużył Rooseveltowi między innymi do
Keynesa powinien rosnąć). prowadzenia wielu inwestycji państwowych w latach 30.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
5
5
Państwowe inwestycje lepsze od prywatnych
Termin przydatności pieniądza
1. Keynes uważał, że państwowe inwestycje mogą
1. Keynes był tak ogarnięty manią zachęcania ludzi
być znacznie lepsze od prywatnych.
do konsumpcji, że nawet rozważał wprowadzenie
2. Wiele nietrafionych inwestycji było wynikiem miesięcznego terminu przydatności pieniądza.
tego, że prywatne jednostki:  nie znają się na
2. Wydrukowana na banknocie data powodowałaby,
rzeczy lub oddajÄ… siÄ™ spekulacji .
że ludzie chcąc zachować nominalną wartość
3. Natomiast państwowe instytucje mogą, nie swoich banknotów, musieliby ich w tym czasie
kierując się tylko żądzą zysku, dzięki użyć. Przedłużenie daty ważności o kolejny
posiadanym informacjom, skierować strumień miesiąc miałoby kosztować utratę 5% wartości
inwestycji w takim kierunku, by zwiększać pieniądza.
zatrudnienie i konsumpcjÄ™.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Główne nurty współczesnej ekonomii Friedman
Główne nurty współczesnej ekonomii Friedman
Najnowszym i najbardziej popularnym
Milton Friedman laureat nagrody Nobla w
kierunkiem, alternatywnym do
dziedzinie ekonomii w 1976 roku. Zdecydowany
keynesizmu, jest szkoła monetarystyczna z
obrońca i propagator wolnego rynku. W
Chicago, której głównym przedstawicielem książce Kapitalizm i Wolność proponował
minimalizacjÄ™ roli rzÄ…du w gospodarce
był Milton Friedman (1912-2008).
wolnorynkowej, w celu zapewnienia politycznej
Akcentuje ona konieczność odejścia od
stabilności i wolności. Jego książka Wolny
zbyt szerokiej ingerencji państwa w życie
wybór odegrała wielką rolę w kształtowaniu
gospodarcze i społeczne oraz regulowanie
postaw antysocjalistycznych.
gospodarki za pomocÄ…  zdrowego"
pieniÄ…dza.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Friedman (1) Friedman (2)
Friedman (1) Friedman (2)
1. Atakował politykę fiskalną państwa, a szczególnie wysokie
1. Uznał podaż pieniądza za główny czynnik
wydatki na cele socjalne, zasiłki dla bezrobotnych i
wpływający na poziom produktu narodowego
ubezpieczenia społeczne, które pociągają za sobą wysokie
brutto, przypisujÄ…c inflacji jedynie rolÄ™
podatki ograniczające działalność przedsiębiorstw i
zjawiska pieniężnego; zalecał zwiększanie
hamujÄ…ce procesy wzrostu gospodarczego.
podaży pieniądza w tempie odpowiadającym
2. Uznał, że ekonomiczne funkcje państwa powinny być
wzrostowi produktu narodowego brutto, co miało
ograniczone, a jego działalność winna się koncentrować na
zapewnić stabilizację gospodarczą. zapewnieniu zewnętrznego bezpieczeństwa państwa oraz
na stworzeniu mechanizmu rynkowego.
2. Interwencjonizmowi państwa w gospodarkę
3. Proponował wprowadzenie zasady wolnego handlu
przeciwstawiał system gospodarki rynkowej
międzynarodowego oraz odchodzenie od polityki
opartej na własności prywatnej, wolnej
protekcjonizmu celnego.
konkurencji i indywidualnej przedsiębiorczości.
4. Był ostrym krytykiem doktryny Keynesa.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
6
6
Główne nurty ekonomiczne Mapa głównych nurtów ekonomicznych
Główne nurty ekonomiczne Mapa głównych nurtów ekonomicznych
Jeśli na osi poziomej
Współczesne spory teoretyków
odłożymy udziały państwa i
ekonomii toczą się wokół
rynku w regulacjach
gospodarczych, a na osi
następujących dylematów: w jakim
pionowej stosowane środki,
stopniu państwo, a w jakim od szerokiego i dowolnego
stosowania do ściśle
samoczynne mechanizmy rynkowe
wyselekcjonowanych, np.
tylko środki monetarne,
regulujÄ… gospodarkÄ™, czy instrumenty
powstanie mapa obrazujÄ…ca
regulacji mogą być dobierane
usytuowanie głównych
nurtów współczesnej teorii
dowolnie, czy też są ściśle określone i
ekonomii.
wyselekcjonowane.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22
2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Ekonomia polska (1)
Ekonomia polska (1)
Ekonomia polska
Ekonomia polska
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1918 r.
W latach tzw. realnego socjalizmu brak pluralizmu
powstajÄ… nowe warunki instytucjonalne do jej
w ekonomii doprowadził do jednostronności badań
rozwoju, szczególnie dzięki powstaniu ośrodków
i zahamowania w pewnym stopniu rozwoju
akademickich, instytutów badawczych oraz możliwości
teoretycznego myślenia ekonomicznego w Polsce.
konfrontowania teorii z praktykÄ… gospodarczÄ….
Dominowały problemy bieżącej polityki
Ukształtowały się silne szkoły teoretyczne w
ekonomicznej, ale prowadzone prace nad różnymi
Warszawie, Krakowie i Poznaniu. W 1929 r. został
wersjami programów reform gospodarczych
utworzony przez Edwarda Lipińskiego (1888  1986)
sprzyjały konfrontacji różnych poglądów
Instytut Badania Koniunktur Gospodarczych i Cen.
ekonomicznych, które zaowocowały koncepcjami
Pracujący w nim Michał Kalecki (1899  1970),
programów gospodarczych w latach
niezależnie od Keynesa, opracował teorię zawierającą
dziewięćdziesiątych.
szereg elementów keynesowskich.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Definicje (1) Definicje (2)
Definicje (1) Definicje (2)
1. Ekonomia jest to badanie działań człowieka, dotyczących
Ekonomia jest naukÄ… o tym, jak jednostki
produkcji oraz wymiany między ludz
mi.
i społeczeństwo decydują o
2. Ekonomia jest nauką o dokonywaniu wyborów. Bada, w jaki sposób
wykorzystaniu rzadkich zasobów - które
ludzie dobierają rzadkie albo ograniczone zasoby wytwórcze
(ziemia, praca, wyposażenie, wiedza techniczna), aby produkować mogą mieć także inne, alternatywne,
z nich różne dobra (jak na przykład zboże, wołowinę, płaszcze,
zastosowania - w celu wytwarzania
koncerty, drogi, rakiety odrzutowe) i jak decydujÄ… o rozdziale tych
dóbr między konsumujących je członków społeczeństwa.
różnych dóbr i rozdzielania ich na
konsumpcję, obecną lub przyszłą,
3. Ekonomia to nauka o tym, w jaki sposób istoty ludzkie organizują
działania w sferze konsumpcji i produkcji.
pomiędzy różne osoby i różne grupy w
4. Ekonomia jest nauką o pieniądzu, stopie procentowej, kapitale i społeczeństwie.
bogactwie.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
7
7
Definicje (3) Prawa ekonomiczne
Definicje (3) Prawa ekonomiczne
" to wykryte i opisane ogólne prawidłowości
rzÄ…dzÄ…ce procesami gospodarczymi;
Economics is what economists
" mogą działać tylko w ściśle określonych
warunkach (np. prawo popytu i podaży);
do.
" mogą mieć charakter uniwersalny (np. prawo
(Ekonomia jest tym czym
malejących przychodów);
zajmują się ekonomiści)
" mają charakter prawidłowości typu
Jacob Viner
statystycznego;
" działają obiektywnie.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Przedmiot ekonomii Ekonomia pokazuje:
Przedmiot ekonomii Ekonomia pokazuje:
" Przedmiotem zainteresowań ekonomii jest gospodarowanie
 działalność gospodarcza człowieka. " W jaki sposób ludzie korzystają z ograniczonych
zasobów
" Istotnym warunkiem gospodarowania jest ograniczoność
zasobów gospodarczych.
" Jak ich używają do prowadzenia działalności
" Zasoby gospodarcze obejmujÄ…:
gospodarczej
 zasoby ludzkie wraz z wiedzÄ… i praktycznymi
" Jak je rozdzielają między różne, konkurencyjne wobec
umiejętnościami ludzi,
siebie zastosowania
 zasoby naturalne (ziemia wraz z jej bogactwami, woda,
powietrze),
" Czym się kierują dokonując wyborów
 zasoby będące wynikiem wcześniejszej działalności
" Czy wykorzystanie ograniczonych zasobów jest
człowieka (przetworzone półprodukty, narzędzia,
maszyny i urzÄ…dzenia, budynki i hale fabryczne,
efektywne, czy też nie
żywność, odzież, mieszkania, środki transportu, środki
finansowe). " Analizuje czynniki od których zależy efektywność.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Nieograniczone potrzeby społeczeństwa
Nieograniczone potrzeby społeczeństwa
Funkcje ekonomii
Funkcje ekonomii
" wymagajÄ… efektywnego gospodarowania ograniczonymi
" Funkcja poznawcza
zasobami
 dostarcza wiedzy o zjawisku i procesach
" Efektywność  to najbardziej skuteczne zastosowania
zasobów społeczeństwa w procesie zaspokajania braków i gospodarczych,
potrzeb ludzi.
 o rządzących nimi prawidłowościach oraz
" Gospodarka wytwarza efektywnie, gdy nie może
 o ich przyczynach i skutkach,
zwiększyć ekonomicznego dobrobytu jednostki, nie
pogarszajÄ…c sytuacji kogoÅ› innego.
 odsłania panujące w danej gospodarce mechanizmy
rozwiązywania podstawowych problemów społeczno
" Istota ekonomii jako nauki:
 gospodarczych:
" uznanie realności niedoboru,
 co, jak i dla kogo produkować..
" ocena, jak zorganizować społeczeństwo, aby umożliwić
najefektywniejsze wykorzystanie zasobów.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
8
8
Funkcje ekonomii c.d. Ekonomia:
Funkcje ekonomii c.d. Ekonomia:
" Funkcja aplikacyjna  ustalenia i wynikajÄ…ce z
" bada procesy produkcji, podziału
nich wnioski dostarczają wskazówek
(dystrybucji), wymiany i konsumpcji
przydatnych w działalności:
zaspokajania ludzkich potrzeb.
 gospodarstw domowych,
 przedsiębiorstw, " Potrzeby ludzkie mają charakter
 państwa (w tym rządu), społeczny.
 związków zawodowych.
" Wyróżniamy potrzeby:
" Wskazówki ułatwiają podejmowanie decyzji i
 indywidualne i zbiorowe.
oddziaływanie na przebieg procesów
gospodarczych.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Ograniczoność zasobów a ekonomia. Społeczeństwo:
Ograniczoność zasobów a ekonomia. Społeczeństwo:
" Ekonomia: bada zjawisko ograniczoności zasobów,
" ma określoną wielkość i posiada pewne
analizuje kwestie wyboru.
zdolności; dostępny jest też pewien
" Ograniczoność odnosi się do sytuacji, w której poziom technologii i wyposażenia
dostępne środki nie są w danej chwili
kapitałowego oraz wolna przestrzeń.
wystarczajÄ…ce do zaspokojenia potrzeb.
" Jednostka może mieć więcej czegoś, ale
" Powoduje to konieczność dokonania wyboru,
musi mieć czegoś innego mniej, albo ktoś
które z nich mają być zaspokojone i w jakim
inny musi być tego pozbawiony.
stopniu.
" Każda społeczna czy indywidualna sytuacja, która
wymaga jakiegoś rodzaju wyboru ma swój
ekonomiczny aspekt.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Środki zaspokojenia ludzkich potrzeb można podzielić na:
Środki zaspokojenia ludzkich potrzeb można podzielić na:
Dostępne zasoby implikują wybory:
Dostępne zasoby implikują wybory:
" Materialne  obejmujÄ… naturalne zasoby
" Jak należy je wykorzystywać.;
przyrody oraz rzeczy będące wynikiem
" Które dobra i w jakich ilościach mają być.
działalności człowieka.
produkowane;
" Jak rozdzielona będzie wytwarzana produkcja między " Niematerialne  przekazywanie wiedzy i
poszczególne jednostki danego społeczeństwa.
informacji, dostarczanie rozrywek oraz
porady lekarskie i prawne (usługi
niematerialne).
" Na tle ograniczoności zasobów powstają zagadnienia
ekonomiczne dotyczące: alokacji zasobów, podziału
dochodów, wzrostu gospodarczego, utrzymania
pełnego zatrudnienia.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
9
9
Czynniki produkcji:
Czynniki produkcji:
Potrzeby ludzkie sÄ… zaspokajane przez:
Potrzeby ludzkie sÄ… zaspokajane przez:
" Praca  zespół świadomych i celowych czynności
" Produkcję  działalność ludzka polegająca na
człowieka oddziałujących na otaczającą go
wytwarzaniu różnych środków niezbędnych do
przyrodę i przekształcającego go.
zaspokojenia potrzeb ludzkich.
" Ziemia  obejmuje szeroko rozumiane zasoby
" Produkty  otrzymywane na skutek produkcji
naturalne oraz wszelkie zawarte w niej
(zalicza się także usługi).
bogactwa naturalne, drogi, lasy, wodÄ™.
" Dobra wolne  nie sÄ… wynikiem produkcji.
" Kapitał  obejmuje potrzebne do prowadzenia
Występują w przyrodzie w postaci nadającej się
działalności gospodarczej budynki, maszyny,
do zaspokojenia określonej potrzeby ludzkiej
środki transportu, narzędzia, surowce i zapasy
(np. powietrze). WymagajÄ… racjonalnego ich
produktów (kapitał fizyczny) oraz różnego typu
wykorzystania.
środki finansowe (kapitał finansowy).
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
W procesie gospodarowania podmiotem
W procesie gospodarowania podmiotem
Podmioty gospodarcze
Podmioty gospodarcze
działalności są ludzie.
działalności są ludzie.
" Podmiot gospodarczy (gospodarujący)  każdy
" Gospodarstwo domowe jest również podmiotem
aktywny uczestnik procesu gospodarowania.
gospodarczym.
" Podstawowymi podmiotami gospodarczymi sÄ…
" Pełni jednocześnie funkcje konsumpcyjne oraz
przedsiębiorstwa.
produkcyjne polegajÄ…ce na zdobywaniu dochodu.
" Przedsiębiorstwo to ludzie lub grupy ludzi
" Państwo również zaliczane jest do podmiotów
dysponującymi określonymi środkami
gospodarujÄ…cych.
niezbędnymi do regularnego prowadzenia
" Podmioty gospodarcze podejmują określone
działalności gospodarczej w sferze produkcji,
decyzje gospodarcze.
obrotu towarowego lub usług.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Działy ekonomii Działy ekonomii (1)
Działy ekonomii Działy ekonomii (1)
Uwzględniając oddziaływanie handlu
Tradycyjnie ekonomiÄ™ dzieli siÄ™ na
zagranicznego i wzajemne powiÄ…zania
mikroekonomię, która zajmuje się
gospodarcze na świecie, wyróżnia się ż
zachowaniem indywidualnego
dodatkowo, jako działy ekonomii,
konsumenta, przedsiębiorcy, handlowca,
międzynarodowe stosunki gospodarcze 
rolnika oraz na makroekonomię, która
zajmujące się uwzględnieniem wpływu
skupia swojÄ… uwagÄ™ na badaniu takich
międzynarodowej wymiany handlowej na
wielkości jak całkowity dochód gospodarki,
gospodarkę państwa oraz gospodarkę światową
odsetek osób zatrudnionych, przepływ
 dział ekonomii zajmujący się gospodarką
kapitału.
całego świata jako jednego organizmu.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
10
10
Pomiar zjawisk Mikroekonomia:
Pomiar zjawisk Mikroekonomia:
" Bada poszczególne elementy tworzące
Makroekonomia bada zachowania
gospodarkÄ™: gospodarstwa domowe, sektory i
gospodarki traktowanej jako całość -
gałęzie (branże) gospodarki, rynki określonych
ogólne całościowe ruchy cen, produkcji
produktów i usług itp.
czy zatrudnienia.
" Analizuje sposób działania oraz zachowania się
na rynku poszczególnych producentów i
Mikroekonomia, zaÅ›, w pewnym sensie,
konsumentów, sprzedawców i nabywców.
oglÄ…da gospodarkÄ™ przez mikroskop,
" Bada czynniki wpływające na kształtowanie się
badając zachowania poszczególnych
wielkości produkcji oraz podaży poszczególnych
molekuł gospodarki - przedsiębiorstw lub
produktów i usług, rozmiaru popytu na nie oraz
gospodarstw domowych.
wysokości ich cen.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Teoria mikroekonomii analizuje problemy zwiÄ…zane z:
Teoria mikroekonomii analizuje problemy zwiÄ…zane z:
Mikroekonomia
Mikroekonomia
" wyborem przez konsumentów poziomu
W ramach podejścia mikroekonomicznego można
przykładowo podejmować próbę odpowiedzi na
konsumpcji, oszczędności i podaży pracy;
następujące pytania:
" wyborem przez przedsiębiorstwa
1. Co określa cenę poszczególnych dóbr i usług?
kierujÄ…ce siÄ™ motywem maksymalizacji
2. Co określa wielkość produkcji  poszczególnych firm i
zysku, poziomu produkcji i popytu na
gałęzi przemysłu?
czynniki produkcji;
3. Co określa wysokość płac, które otrzymują pracownicy?
" wykorzystaniem mechanizmu cenowego z
4. Co określa wysokość stopy procentowej otrzymywanej
punktu widzenia decentralizacji procesu lub płaconej w systemie bankowym?
alokacji zasobów.
5. Co określa wysokość zysków przedsiębiorców?
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Makroekonomia Makroekonomia
Makroekonomia Makroekonomia
W ramach podejścia makroekonomicznego spotkać można
" Zajmuje się badaniem wielkości agregatowych
następujące typowe pytania.
(wielkości dotyczących całej gospodarki).
1. Co określa ogólny poziom cen, stopę inflacji?
" Bada czynniki wpływające na poziom i zmiany
2. Co określa poziom produkcji krajowej i dochodu
takich wielkości jak: globalna (łączna) produkcja i
narodowego?
konsumpcja, globalna podaż produktów i usług,
globalny popyt na nie, ogólny (średni) poziom ich 3. Jakie skutki pociąga za sobą polityka pieniężna i
podatkowa rządu w zakresie ukształtowania ogólnego
cen, globalne zatrudnienie i inwestycje, dochody
poziomu cen, dochodów, produkcji, zatrudnienia i
i wydatki budżetu państwa.
bezrobocia?
4. Jakie kroki może podjąć rząd dla przeciwdziałania
inflacji, bezrobociu i recesji?
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
11
11
Które z poniższych stwierdzeń dotyczą
Mikroekonomia
mikroekonomii, a które makroekonomii?
a) Na poczÄ…tku pierwszej dekady XXI wieku w Wielkiej Brytanii, podobnie jak w wielu
b) Wyższe opodatkowanie wyrobów tytoniowych ograniczy
innych krajach zachodnich, nastąpił gwałtowny wzrost stopy bezrobocia.
palenie.
b) Wyższe opodatkowanie wyrobów tytoniowych ograniczy palenie.
c) Na początku roku 2009 znacząco zwiększyło się bezrobocie
c) Na początku roku 2009 znacząco zwiększyło się bezrobocie wśród pracowników
budowlanych. wśród pracowników budowlanych.
d) Wzrost sumy dochodów społeczeństwa spowoduje wzrost wydatków
e) Pracownik, który otrzymał podwyżkę wynagrodzenia,
konsumpcyjnych.
prawdopodobnie zwiększy sumę wydatków przeznaczanych
e) Pracownik, który otrzymał podwyżkę wynagrodzenia, prawdopodobnie zwiększy
na zakup dóbr i usług luksusowych.
sumę wydatków przeznaczanych na zakup dóbr i usług luksusowych.
f) Przedsiębiorstwo zainwestuje w zakup maszyn, jeżeli przewidywana stopa zwrotu
f) Przedsiębiorstwo zainwestuje w zakup maszyn, jeżeli
jest zadowalajÄ…ca.
przewidywana stopa zwrotu jest zadowalajÄ…ca.
g) Wysoka stopa procentowa w gospodarce może ograniczyć aktywność inwestycyjną.
h) Poziom produktu narodowego brutto w Polsce w 2005 r. był wyższy niż w 1995 r.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Makroekonomia
a) Na poczÄ…tku pierwszej dekady XXI wieku w Wielkiej
Brytanii, podobnie jak w wielu innych krajach zachodnich,
nastąpił gwałtowny wzrost stopy bezrobocia.
d) Wzrost sumy dochodów społeczeństwa spowoduje wzrost
wydatków konsumpcyjnych.
Analiza zjawisk
Analiza zjawisk
g) Wysoka stopa procentowa w gospodarce może ograniczyć
aktywność inwestycyjną. gospodarczych
gospodarczych
h) Poziom produktu narodowego brutto w Polsce w 2005 r. był
wyższy niż w 1995 r.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22
2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Podstawy myślenia ekonomicznego
Podstawy myślenia ekonomicznego
Kategorie myślenia ekonomicznego
Kategorie myślenia ekonomicznego
Gospodarka jest sferą działalności ludzkiej o
Myślenie ekonomiczne
dużym stopniu złożoności, obszarem
aktywności milionów ludzi i instytucji w dzielone jest zwykle na dwie
zmieniajÄ…cych siÄ™ warunkach. Wykrycie
kategorie: pozytywne i
prawidłowości, w tym na pozór nie
normatywne. W ślad za tym
uporzÄ…dkowanym zbiorze zjawisk
gospodarczych, jest bardzo trudne. Jednym
wyróżnia się ekonomię
z głównych z
ródeł wiedzy ekonomicznej,
pozytywnÄ… i normatywnÄ….
która jest podstawą budowy teorii
ekonomicznych, jest obserwacja zjawisk,
zdarzeń i procesów gospodarczych.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
12
12
Ekonomia pozytywna
Ekonomia pozytywna
Ekonomia pozytywna
Ekonomia pozytywna
" Badacz odwołuje się do faktów, stara się w
1. Ekonomia pozytywna zajmuje się światem
sposób bezstronny, przy wykorzystaniu metod
zjawisk gospodarczych takim, jakim on jest, a
naukowych, wyjaśnić prawidłowości dotyczące
nie jakim być powinien.
tej rzeczywistości i odpowiada na pytania:
2. Ekonomista preferujący takie podejście
 jakie zjawiska, procesy i działania mają istotny
zajmuje się konsekwencjami zmian warunków
wpływ na gospodarkę;
ekonomicznych lub też kierunków polityki
 jakie są przyczyny, uwarunkowania i następstwa
gospodarczej.
pewnych zjawisk;
3. Ekonomista pozytywny powstrzymuje siÄ™ od
 do jakich skutków prowadzą określone działania
wyrażania sądów wartościujących, np. gdy
ludzi.
przedmiotem jego badań staje się
przestępczość gospodarcza lub płace
minimalne pracowników.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Ekonomia pozytywna (1)
Ekonomia pozytywna (1)
Ekonomia pozytywna (2)
Ekonomia pozytywna (2)
" dostarcza metod badawczych opartych na faktach
Ekonomia pozytywna zajmuje siÄ™ opisem
naukowych i umożliwiających obiektywny opis
faktów, okoliczności i wzajemnych
prawidłowości i umożliwiających obiektywny opis
prawidłowości rządzących procesami gospodarczymi,
zależności w gospodarce.
" zajmuje siÄ™ opisem gospodarek lub wprowadza
1. Jaka jest dziÅ› stopa bezrobocia?
rozwiązania modelowe umożliwiające:
 przewidywanie zmian w gospodarce,
2. Jaki wzrost poziomu bezrobocia
 przewidywanie skutków różnych działań państwa;
wpływa na inflację?
" odpowiada na pytania na pytanie  jak jest  opisuje
funkcjonowaniu gospodarki w określonych warunkach;
3. Jakie będzie oddziaływanie podatku od
" pozwala określić koszty i korzyści wynikające z różnych
benzyny na jej zużycie?
działań podmiotów gospodarczych.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Ekonomia normatywna
Ekonomia normatywna
Ekonomia normatywna (1)
Ekonomia normatywna (1)
" oparta jest na subiektywnym wartościowaniu zjawisk dokonywanym
Ekonomia normatywna stanowi tę gałąz

przez ekspertów;
" pozwala na ustalanie norm i zasad, którym powinny odpowiadać
badań ekonomicznych, która zajmuje
zjawiska i procesy ekonomiczne z uwzględnieniem przesłanek
etycznych i sprawiedliwości społecznej;
się formułowaniem sądów
" poszukuje metod umożliwiających dokonanie oceny korzyści i
wartościujących w rodzaju: jakie
kosztów podejmowanych działań;
" odpowiada na pytanie  jak powinno być ;
powinny być ceny,
" zajmuje się wartościującą oceną celowości różnych wariantów
poziomy produkcji, dochody i kierunki działania, które wynikają z ustaleń ekonomii pozytywnej;
" koncentruje się na tworzeniu procedur umożliwiających porównanie
polityki gospodarczej rządu, by zyskały
kosztów i korzyści;
" dokonywanie ogólnej oceny celowości podejmowania określonych
one aprobatę społeczną.
działań.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
13
13
Ekonomia normatywna (3)
Ekonomia normatywna (3)
Ekonomia normatywna (2)
Ekonomia normatywna (2)
W ekonomii normatywnej w grÄ™ wchodzÄ… etyka
Ekonomista normatywny, nie cofa siÄ™ przed
i sądy wartościujące.
udzieleniem odpowiedzi na pytanie o to, jaka
powinna być wysokość minimalnej stawki płac. W
1. Jaką stopę inflacji można jeszcze
tym celu waży rezultaty wpływu różnych
tolerować?
poziomów stawek płacy minimalnej na grupy, które
są poddane jej wpływom  bezrobotnych,
2. Czy system podatkowy powinien ściągać
pracodawców, podatników itd. Następnie na
pieniądze z bogatych, aby wspomagać
podstawie sądów (zdań) wartościujących o
ubogich?
względnych potrzebach lub względnych zasługach
każdej grupy zaleca konkretny poziom minimalnej
3. Czy wydatki na obronę powinny rosnąć
stawki płac.
rocznie o 3, 5, czy o 10%?
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Ekonomia normatywna (4) Ekonomia normatywna (5)
Ekonomia normatywna (4) Ekonomia normatywna (5)
W ekonomii normatywnej formułowane są tezy
Ekonomia normatywna - to ekonomia
oparte na własnych systemach wartości
dokonująca wartościowań faktów
badacza i często przyjmują formy zaleceń czy
opisywanych przez ekonomiÄ™
przekształcają się w odrębne szkoły
pozytywnÄ…. OpierajÄ…c siÄ™ m.in. na
ekonomiczne.
koncepcjach polityki społecznej, Ekonomia normatywna, zwana też ekonomią
subiektywnÄ…, na podstawie obserwacji rynku i
polityki gospodarczej i historii
zjawisk w nim zachodzÄ…cych, wyciÄ…ga wnioski
gospodarczej formułuje zalecenia co
na przyszłość, stara się przewidzieć skutki
do świadomego kształtowania
obecnych działań gospodarczych.
rzeczywistości ekonomicznej.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Które z poniższych twierdzeń mają charakter normatywny, a Twierdzenia pozytywne zawierają obiektywny opis gospodarki
które pozytywny? i jej funkcjonowania
a) Ceny ropy naftowej w latach 2000-2007 wzrosły ponad trzykrotnie.
a) Ceny ropy naftowej w latach 2000-2007 wzrosły ponad
trzykrotnie.
b) W 2006 r. ubogim krajom przypadła mniejsza część dochodu światowego, niżby im się
należała.
d) Na początku roku 2009 w krajach UE gwałtownie wzrosła
c) Podział dochodów na świecie jest niesprawiedliwy: na kraje biedne, obejmujące 61%
ludności świata, przypada zaledwie 6% dochodu globalnego.
stopa bezrobocia.
d) Na początku roku 2009 w krajach UE gwałtownie wzrosła stopa bezrobocia.
g) Podniesienie opodatkowania wyrobów tytoniowych będzie
e) Rząd polski powinien prowadzić politykę mającą na celu obniżenie stopy bezrobocia.
zniechęcać do palenia.
f) Palenie tytoniu jest postawą antyspołeczną i powinno być bezwzględnie zwalczane.
h) Gospodarka Węgier jest bliższa systemowi
g) Podniesienie opodatkowania wyrobów tytoniowych będzie zniechęcać do palenia.
wolnorynkowemu niż gospodarka Chin.
h) Gospodarka Węgier jest bliższa systemowi wolnorynkowemu niż gospodarka Chin.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
14
14
Twierdzenia normatywne zawierajÄ… subiektywne
C zawiera element pozytywny (konstatacja faktów) i
sądy wartościujące.
normatywny (ocena)
b) W 2006 r. ubogim krajom przypadła mniejsza część
dochodu światowego, niżby im się należała.
c. Podział dochodów na świecie jest niesprawiedliwy: na
kraje biedne, obejmujące 61% ludności świata, przypada
e) Rząd polski powinien prowadzić politykę mającą na celu
zaledwie 6% dochodu globalnego.
obniżenie stopy bezrobocia.
f) Palenie tytoniu jest postawą antyspołeczną i powinno być
bezwzględnie zwalczane.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Narzędzia ekonomisty Wielkości realne a nominalne (1)
Narzędzia ekonomisty Wielkości realne a nominalne (1)
1. dane statystyczne  gotowych zestawów
Wielkości realne to wielkości obliczone
danych statystycznych dostarczajÄ…
w taki sposób, aby wyeliminować wpływ
wyspecjalizowane instytucje państwowe
zmian cen, czyli wielkości obliczane
(GUS) lub prywatne.
przy cenach stałych.
2. modele ekonomiczne ukazujÄ… podstawowe
Wielkości nominalne to wielkości
zwiÄ…zki badanych zmiennych w formie np.
obliczane w cenach bieżących czyli
rysunku, wykresu, układu równań
cenach z kolejnych momentów pewnego
różniczkowych itp.
okresu.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Wielkości realne a nominalne (2)
Wielkości realne a nominalne (2)
Dochód nominalny to suma
Podstawowe
Podstawowe
otrzymywanych pieniędzy.
problemy ekonomii
problemy ekonomii
Dochód realny to ilość towarów i
usług, które za te pieniądze
możemy nabyć.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22
2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
15
15
Problemy ekonomiczne
Problemy ekonomiczne
Nakłady i wyniki (1)
Nakłady i wyniki (1)
1. Co (jakie dobra) należy produkować i w jakich
1. Nakładem albo czynnikiem produkcji jest
ilościach? To znaczy: ile i jakich  alternatywnych" dóbr
dobro lub usługa użytkowane przez
i usług należy wytwarzać? I kiedy one mają być
wytwarzane?
przedsiębiorstwa w prowadzonych przez nie
procesach wytwórczych.
2. Jak się powinno produkować dobra? To znaczy: przez
kogo, z jakich zasobów i za pomocą jakiej metody
2. Nakłady są ze sobą kombinowane, by w
technicznej mają one być wytwarzane?
rezultacie przynieść wyniki (produkty), owe
wyniki zaś składają się ze zróżnicowanego
3. Dla kogo mają być wytwarzane dobra? To znaczy: kto
ma użytkować dobra i usługi wytwarzane w danym
zestawu użytecznych dóbr lub usług, które
kraju i czerpać z nich korzyści? Albo, żeby wyrazić to
są albo konsumowane, albo używane do
inaczej, w jaki sposób produkt narodowy ma być
dalszej produkcji.
dzielony między poszczególne jednostki i rodziny?
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Nakłady - grupy
Nakłady - grupy
Nakłady i wyniki (2)
Nakłady i wyniki (2)
1. Ziemia i zasoby naturalne (grunty użytkowane w
rolnictwie lub pod budowę domów, albo dróg, paliwa, jak
Na przykład, kiedy smażymy
węgiel czy ropa, jak i surowce).
omlet, nakładami są: jajka, sól,
2. Praca - składa się z czasu zużywanego przez ludzi na
energia cieplna, patelnia i czas
produkcję - praca w fabryce samochodów, praca rolnika w
gospodarstwie, praca nauczycieli w szkołach.
pracy wykwalifikowanego
kucharza. Naszym produktem jest
3. Kapitał składa się z dóbr trwałych wytwarzanych przez
gospodarkę po to, aby wytwarzać jeszcze inne dobra. Do
puszysty omlet.
dóbr tych należą maszyny, drogi, komputery, młotki,
ciężarówki, itp.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Kwestia rzadkości
Kwestia rzadkości
Co, jak i dla kogo produkować nie
stanowiłoby problemu, gdyby zasoby były
Alternatywy
Alternatywy
nieograniczone. Gdyby można było
wytworzyć nieskończoną ilość każdego technologiczne
technologiczne
dobra, albo gdyby potrzeby ludzkie były w
dostępne dla
dostępne dla
pełni zaspokojone, nie miałoby znaczenia
wytworzenie zbyt dużej ilości jakiegoś
społeczeństwa
społeczeństwa
dobra. Nie miałoby też znaczenia
zastosowanie nie dość rozsądnej kombinacji
pracy i materiałów.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22
2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
16
16
Krawędz
możliwości produkcyjnych
Krawędz
możliwości produkcyjnych
Masło czy armaty (1)
Masło czy armaty (1)
społeczeństwa
społeczeństwa
Decydując o tym, co ma być produkowane i jak,
gospodarka musi w gruncie rzeczy zadecydować
o tym, jak te zasoby powinny być rozdzielone -
alokowane - między tysiące różnych możliwych
w mln ton
dóbr. Ile gruntów powinno pójść pod uprawę
pszenicy? A pod pastwiska? Ile fabryk ma
produkować noże? Ile wykwalifikowanej siły
roboczej powinno istnieć dla obsługi zakładów
w mln ton
mechanicznych?
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22
2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Masło czy armaty (3)
Masło czy armaty (3)
Masło czy armaty (2)
Masło czy armaty (2)
1. Zwiększając produkcję armat
o jednostkÄ™, osiÄ…gamy
1. Punkty leżące powyżej
określone korzyści (wzrost
krzywej sÄ… nieosiÄ…galne
bezpieczeństwa kraju).
albo niemożliwe (punkt I).
2. Osiągnięcie tego celu
2. Każdy punkt leżący
okupione jest koniecznością
poniżej krzywej, jak na
ograniczenia produkcji masła.
przykład U, oznacza, że
3. Występuje tu tzw. koszt
zasoby nie są w pełni
alternatywny, oznaczajÄ…cy
wykorzystane w najlepszy
rezygnację z produkcji dóbr
ze znanych sposobów cywilnych na rzecz
wojskowych.
w mln ton
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Efektywność (1) Efektywność (2)
Efektywność (1) Efektywność (2)
1. Nie możemy
Efektywność jest jednym z głównych
pp (production possibility)
uzyskać więcej
przedmiotów, zainteresowania ekonomii.
masła, nie
Efektywność oznacza, że nie ma
rezygnujÄ…c z
marnotrawstwa. W przykładzie armat i masła
pewnej ilości
gospodarka funkcjonuje efektywnie wtedy,
armat.
kiedy nie może zwiększyć produkcji jednego
2. Wobec tego
dobra, nie zmniejszajÄ…c produkcji drugiego -
punkt D jest
kiedy znajduje się na krawędzi możliwości
efektywny, zaÅ›
produkcyjnych.
punkt I -
w mln ton
nieosiÄ…galny.
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22
2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
17
17
Przykłady zastosowania krawędzi możliwości produkcyjnych (1)
Bezrobocie i nieefektywność
Bezrobocie i nieefektywność
Przy niepełnym
Zanim siÄ™ zacznie
wykorzystaniu
rozwój, kraj jest
zasobów wcale nie
ubogi. Prawie
znajdujemy siÄ™ na
wszystkie zasoby
krawędzi
musi poświęcać na
możliwości
żywność (artykuły
produkcyjnych,
pierwszej potrzeby),
znajdujemy siÄ™
obywajÄ…c siÄ™
raczej gdzieÅ›
niewielkimi ilościami
wewnÄ…trz obszaru
artykułów
w mln ton pod niÄ….
luksusowych.
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004 y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Przykłady zastosowania krawędzi możliwości produkcyjnych (3)
Przykłady zastosowania krawędzi możliwości produkcyjnych (2)
Rozwój gospodarczy i
wynalazki przesuwajÄ… 1. Gospodarka (a) jest uboga,
krawędz
p-p dalej na jej członkowie żyją w
rozproszeniu, jak na
prawo i w górę. Po
 dzikim Zachodzie .
rozwoju kraj przesuwa
się z A do B, zwiększając 2. Część zasobów
przeznaczona na dobra
swojÄ… konsumpcjÄ™
publiczne (obrona, drogi,
żywności i niewielkim
opieka zdrowotna) jest
tylko stopniu w
znikoma.
porównaniu ze wzrostem
konsumpcji artykułów
luksusowych
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004 y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Przykłady zastosowania krawędzi możliwości produkcyjnych (4) Przykłady zastosowania krawędzi możliwości produkcyjnych (5)
Gospodarka (b) jest
Kraj 1. nie inwestuje na przyszłość i
zamożniejsza i decyduje pozostaje w A1 (poprzestając na
zastępowaniu zużytych maszyn).
się wydatkować
pokaz
niejszą część
Kraj 2. konsumuje wstrzemięz
liwie i
inwestuje sporo (w punkcie A2).
swego wyższego
dochodu na usługi
Kraj 3. dzięki indywidualnym
pozostające w gestii poświęceniom lub w wyniku
głosowania, znajduje się w A3, wiele
państwa (drogi, obrona,
inwestujÄ…c i rezygnujÄ…c ze znacznej
badania naukowe,
części bieżącej konsumpcji
oświata).
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004 y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
18
18
Artykuły luksusowe
Dobra publiczne
Przykłady zastosowania krawędzi możliwości produkcyjnych
Wynalazki a wzrost produkcyjności (1)
1. W następnych latach kraje
Kraj A jest
więcej inwestujące bardzo
wysuwają się naprzód.
oszczędny, ale
2. Kraj 3. przesunÄ…Å‚ swÄ…
bez polotu;
krawędz
znacznie dalej.
postęp odbywa
3. Krawędz
kraju 1 w ogóle się
nie poruszyła.
siÄ™ tylko w
4. Po okresie wstrzemięz
liwości
wyniku
kraj 3. inwestuje nadal, ale
akumulacji dóbr
równocześnie zwiększył
swoją konsumpcję bieżącą.
kapitałowych.
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004 y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Rysunek przedstawia krzywą możliwości produkcyjnych pewnego
Wynalazki a wzrost produkcyjności (2) społeczeństwa w dziedzinie aparatów fotograficznych i zegarków.
1. Kraj B kładzie szczególny nacisk
Załóżmy, że dane społeczeństwo produkuje
na pomysłowość i wynalazczość.
300 zegarków i 40 aparatów, ale chce
2. W okresie 1985-1995 dokonuje
wytworzyć dodatkowo 20 aparatów. Z
się w nim jeszcze większy jakiej liczby zegarków musi zrezygnować,
aby mogło wyprodukować 20 dodatkowych
postęp, inwestuje on bowiem w
aparatów?
oświatę i wykształcenie, naukę,
badania i rozwój.
3. W okresie 1995-2005 wzrost
jest jeszcze szybszy dzięki
ROZWI
ZANIE
posługiwaniu się obiema
metodami: postępem
Aby zwiększyć produkcję aparatów fotograficznych o
technicznym oraz dużą
20 sztuk, trzeba zrezygnować z produkcji 100
akumulacją kapitału.
zegarków (struktura początkowa: 300 zegarków i
40 aparatów).
y
ródlo: Samuelson P., Nordhaus W., Ekonomia, PWN, Warszawa 2004
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Rysunek przedstawia krzywą możliwości produkcyjnych pewnego
Plemię zamieszkałe w dżungli zajmuje się połowem ryb i
społeczeństwa w dziedzinie aparatów fotograficznych i zegarków.
zbieraniem mango. Krzywa możliwości produkcyjnych tego
plemienia przedstawiona jest na poniższym rysunku. Która z
kombinacji obu dóbr jest dla plemienia osiągalna przy obecnym
stanie zasobów?
Z jakiej liczby zegarków trzeba by
zrezygnować, aby możliwe było
a) Tylko A.
zwiększenie produkcji aparatów o b) Tylko B.
c) A i B.
następne 20 sztuk, tj. do 80 sztuk?
d) A, B i C
e) Tylko D.
ROZWI
ZANIE
Aby zwiększyć produkcję aparatów fotograficznych o następne
20 sztuk, trzeba zrezygnować z 200 zegarków (struktura
początkowa: 200 zegarków i 60 aparatów). ROZWI
ZANIE
d) A, B i C
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
19
19
Akumulacja kapitału
Inwestycje kapitałowe
Rysunek poniżej przedstawia krzywą możliwości
Rysunek poniżej przedstawia w formie krzywej transformacji
produkcyjnych pewnej gospodarki. dokonywany przez społeczeństwo wybór między usługami
publicznymi a dobrami prywatnymi. Trzy punkty A, B, C
Jeżeli jest ona w fazie recesji, to którą z czterech
przedstawiają różny stopień zaangażowania państwa w procesy
kombinacji dóbr (A, B, C, D) wytwarza?
gospodarcze. Dopasuj poszczególne punkty do następujących
hipotetycznych sytuacji:
a) gospodarka, w której interwencja państwa
ograniczona jest do minimum, a sektor
publiczny świadczy jedynie minimalną
ilość niezbędnych usług,
ROZWI
ZANIE
A
ROZWI
ZANIE
C
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Rysunek poniżej przedstawia w formie krzywej transformacji Rysunek poniżej przedstawia w formie krzywej transformacji
dokonywany przez społeczeństwo wybór między usługami dokonywany przez społeczeństwo wybór między usługami
publicznymi a dobrami prywatnymi. Trzy punkty A, B, C publicznymi a dobrami prywatnymi. Trzy punkty A, B, C
przedstawiają różny stopień zaangażowania państwa w procesy przedstawiają różny stopień zaangażowania państwa w procesy
gospodarcze. Dopasuj poszczególne punkty do następujących gospodarcze. Dopasuj poszczególne punkty do następujących
hipotetycznych sytuacji: hipotetycznych sytuacji:
b) gospodarka, w której państwo bierze na c) gospodarka, w której państwo świadczy
siebie duży zakres odpowiedzialności za usługi publiczne w zakresie większym niż
sprawy gospodarcze, realizuje politykę niezbędne minimum, ale pozostawia
wysokiego opodatkowania oraz swobodÄ™ sektorowi prywatnemu
świadczenia dużego zakresu usług
publicznych,
ROZWI
ZANIE ROZWI
ZANIE
A B
dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22 dr Konstanty Owczarek 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Podsumowanie (1) Podsumowanie (2)
Podsumowanie (1) Podsumowanie (2)
1. Co to jest ekonomia? Ekonomia jest badaniem 1. Mikroekonomia zajmuje siÄ™
wyboru, jakiego dokonują społeczeństwa w kwestii
zachowaniem indywidualnych jednostek,
użytkowania rzadkich zasobów mających
takich jak rynki, firmy i gospodarstwa
alternatywne zastosowania, do wytwarzania
domowe.
różnych rodzajów towarów i do rozdzielania ich
między różne grupy.
2. Dobra są rzadkie, gdyż ludzie pragną o wiele
2. Makroekonomia ujmuje działanie
więcej, niż gospodarka wytworzyć. Dobra
ekonomiczne są rzadkie, a nie ogólnie dostępne, i
gospodarki jako całości.
społeczeństwo musi wybierać między limitowanymi
dobrami, które mogą być wytworzone za pomocą
dostępnych zasobów.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
20
20
Podsumowanie (4)
Podsumowanie (4)
Podsumowanie (3)
Podsumowanie (3)
Społeczeństwa rozwiązują te problemy na różne
Każde społeczeństwo musi odpowiedzieć na
sposoby. Najważniejszymi formami organizacji
trzy podstawowe pytania: Co Jak i dla
ekonomicznej sÄ… dziÅ› gospodarka nakazowa i rynek.
kogo. Co -jakie rodzaje i ilości są
GospodarkÄ… nakazowÄ… kieruje siÄ™ za pomocÄ…
scentralizowanej regulacji rządowej; wskazówki do
wytwarzane spośród szerokiej gamy
działania dla gospodarki rynkowej daje nieformalny
wszystkich możliwych dóbr i usług? Jak
system cen i zysków, a większość decyzji jest
zasoby są użytkowane w produkcji tych
podejmowana przez prywatne firmy i jednostki. We
dóbr? I dla kogo są te dobra wytwarzane (to
wszystkich społeczeństwach występują jakieś
znaczy, jaki jest podział dochodu i kombinacje gospodarki nakazowej i rynku; wszystkie
gospodarki sÄ… gospodarkami mieszanymi.
konsumpcji pomiędzy różne jednostki i
klasy)?
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Podsumowanie (5) Podsumowanie (6)
Podsumowanie (5) Podsumowanie (6)
Efektywność produkcyjna ma miejsce
Przy danych zasobach i danej technice wybory
produkcyjne między dwoma dobrami, takimi jak wtedy, kiedy produkcji jednego dobra nie
masło i armaty, można podsumować w postaci granicy
można zwiększyć nie zmniejszając
możliwości produkcyjnych (PPF  Production
produkcji innego dobra. I to właśnie
Possibility Frontier). PPF pokazuje, jak produkcjÄ™
ilustruje PPF (granicy możliwości
jednego dobra (takiego jak armaty) można zamienić
na produkcję innego dobra (takiego jak masło). W produkcyjnych). Gdy gospodarka znajduje
świecie niedoboru wybranie jednego dobra oznacza
się na swojej PPF, może produkować więcej
zrezygnowanie z czegoś innego. Wartość dobra lub
jednego dobra tylko wtedy, kiedy produkuje
usługi, z których zrezygnowano, to koszt
niniejszą ilość innego dobra.
alternatywny (koszt utraconych korzyści).
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
Podsumowanie (7) Podsumowanie (8)
Podsumowanie (7) Podsumowanie (8)
Granica możliwości produkcyjnych ilustruje wiele
Społeczeństwa znajdują się nieraz
podstawowych procesów ekonomicznych: wzrost
wewnątrz swego zbioru możliwości
gospodarczy przesuwa krzywą możliwości
produkcyjnych. Gdy bezrobocie jest
produkcyjnych na zewnątrz; naród wybiera
relatywnie mniej żywności i artykułów pierwszej
wysokie lub gdy rewolucja czy
potrzeby, w miarÄ™ jak siÄ™ rozwija; kraj dokonuje
nieefektywne regulacje rzÄ…du hamujÄ…
wyboru między dobrami publicznymi i
aktywność gospodarczą, gospodarka jest
prywatnymi; społeczeństwa wybierają między
nieefektywna i działa poniżej PPF (granicy
dobrami konsumpcyjnymi a dobrami
możliwości produkcyjnych).
kapitałowymi, które zwiększają przyszłą
konsumpcjÄ™.
dr Konstanty Owczarek dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22 2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia Ochrony Zdrowia
21
21
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę
dr Konstanty Owczarek
Email: [e-mail]
dr Konstanty Owczarek
2011-11-18 20:22
Zakład Finansowania
Ochrony Zdrowia
22
22