Układy cyfrowe
U
k
ł
a
d
y
c
y
f
r
o
w
e
W poprzednich odcinkach zapozna-
P i e r w s z e k r o k i
łeś się z przerzutnikami. Omówiliś-
my wspólnie zagrożenia związane
z niedostatecznie ostrymi zboczami
sygnałów zegarowych. Wiesz już,
w cyfrówce
co to jest i jak działa prosty rejestr
przesuwny.
Po zapoznaniu się z przerzutnikami
D, T oraz JK jesteś w pełni przygo-
część 15
c
z
ę
ś
ć
1
5
towany, by zrozumieć działanie
wszelkich liczników.
Dzielniki i liczniki jściu tego przerzutnika pojawi się zbocze gdzieś w książce od matematyki i poznaj
Nie jest dla ciebie tajemnicą, że prze- rosnące. Przebiegi na poszczególnych niezbędne podstawy.
r
y
s
u
n
k
u
1
0
4
rzutnik T dzieli częstotliwość przez 2. wyjściach pokazane są na rysunku 104.
Tabela 1
T
a
b
e
l
a
1
Przeanalizujmy więc wspólnie, jak działa Strzałkami zaznaczyłem ci, jak rosnące
układ zestawiony z kilku takich przerzutni- zbocza zmieniają stany poszczególnych
dziesiętnie dwójkowo
d
z
i
e
s
i
ę
t
n
i
e
d
w
ó
j
k
o
w
o
r
y
s
u
n
k
u
1
0
3
ków. Na rysunku 103 znajdziesz schemat przerzutników.
000 000000
takiego układu  jest to prosty licznik Wszystko jasne?
001 000001
czterostopniowy, ale my zamiast cztero- Do tej pory w artykułach serii
002 000010
stopniowy, częściej mówimy: czterobito-  Pierwsze kroki w cyfrówce konsek-
003 000011
wy. Przypuśćmy, że w roli przerzutników wentnie stosowałem określenia: stan
004 000100
T pracują odpowiednio skonfigurowane (logiczny) niski oraz stan (logiczny) wy-
005 000101
przerzutniki JK z kostki CMOS 4027. soki, a skrupulatnie unikałem popular-
006 000110
Ostatnio straszyłem cię różnymi pułap- nych określeń: zero logiczne i jedynka
007 000111
kami związanymi ze zbyt łagodnymi zbo- logiczna. Teraz, gdy doszliśmy do liczni-
008 001000
czami i opóz
nieniami, więc być może po- ków, czas najwyższy zacząć mówić
009 001001
dejrzliwie patrzysz na rysunek 103, znów o liczbach. I dopiero teraz zacznę posłu- 010 001010
spodziewając się jakiejś niespodzianki. giwać się określeniami: zero, jedynka
011 001011
W zasadzie masz rację  również tu wy- oraz kolejnymi liczbami naturalnymi.
012 001100
stępują pewne  kwiatki , ale kwestią Stan logiczny wysoki na wyjściu licznika
013 001101
opóz
nień i pułapek w tego typu układach będziemy często nazywać jedynką, 014 001110
zajmiemy się póz
niej. a stan niski zerem. Innych, pośrednich 015 001111
Na razie zacznij od podstaw i przeana- stanów tam być nie może (pomijając 016 010000
lizuj przebiegi, jakie pojawiają się na wy- moment zmiany stanu). 017 010001
jściach tego licznika przy podawaniu na Jeśli tylko zero i jedynka to...słusznie
wejście przebiegu prostokątnego. Pamię- spodziewasz się, że na wyjściach licznika
taj, że w przerzutnikach JK z kostki 4027 otrzymasz kolejne liczby przedstawione Dla odróżnienia liczby dwójkowej 111
zbocze dodatnie (rosnące) jest zboczem w systemie dwójkowym. W tabeli 1 przy- (dziesiętnie  siedem) od liczby dziesięt-
aktywnym. Sprawa jest beznadziejnie pominam ci, jak w systemie dziesiętnym nej 111 (sto jedenaście), liczby dwójkowe
prosta: stan każdego kolejnego przerzut- i dwójkowym zapisuje się liczby całkowi- albo poprzedza się dużą literą B, od an-
nika zmienia się na przeciwny, gdy na we- te. Nie masz chyba wątpliwości, że dopi- gielskiego binary  dwójkowy, albo pisze
sanie dowolnej się dużą literę B jako indeks za liczbą. Wy-
Rys. 103 ilości zer z le- gląda to albo tak: B111, albo 111 . Wpo-
R
y
s
.
1
0
3
B
wej strony licz- krewnym systemie szesnastkowym, dla
by niczego nie jasności analogicznie dopisuje się literkę
zmienia. Jeśli H  hexadecimal, w systemie ósemko-
masz jakiekol- wym  literę O  octal, a niekiedy dla
wiek wątpli- uniknięcia wątpliwości także w dziesięt-
wości co do nym literę D  decimal. Stąd 11 to sie-
H
sposo- demnaście, 11 to dziewięć, a 11 to
O D
Rys. 104 bu zapi- oczywiście jedenaście.
R
y
s
.
1
0
4
su liczb Spodziewasz się na pewno, że przy zli-
w po- czaniu kolejnych impulsów wejściowych,
s t a c i na wyjściach licznika z rysunku 103 będą
dwój - się pojawiać kolejne liczby dwójkowe.
kowej, W rzeczy samej  na wyjściach tego licz-
k o - nika rzeczywiście pojawiają się kolejne
ni ecz- liczby, ale...
nie po- Dobrze przypatrz się rysunkowi 104.
szukaj Załóżmy, że w chwili początkowej na
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 6/98 33
Układy cyfrowe
U
k
ł
a
d
y
c
y
f
r
o
w
e
wszystkich wyjściach licznika był stan
Rys. 106
R
y
s
.
1
0
6
niski (same zera), czyli w liczniku była licz-
ba zero. Po pierwszym narastającym zbo-
czu zmienił się stan wyjść wszystkich
przerzutników i na wyjściu pojawiła się
liczba dwójkowa 1111, czyli dziesiętnie
15. Po drugim narastającym zboczu,
w pierwszym stopniu licznika pojawiło
się zero. A niby z której strony to zero do-
pisać? Czy da to liczbę 0111B czy
1110B? Pomyśl uważnie! ci. Q0 może oznaczać, że pierwsze wy- wyjściach, to jest to jakiś pomysł, niezbyt
Na wyjściach licznika masz czterobito- jście ma wagę 20 czyli 1, natomiast Q1 doskonały, ale jest. Jeśli zaproponujesz
wą liczbę dwójkową. Który bit jest  pier- może oznaczać, że przebieg na tym pier- dołączenie wejścia kolejnego licznika nie
wszy , a który  ostatni ? W układach wszym wyjściu ma częstotliwość 21 do wyjścia Q, tylko do wyjścia Q\ po-
cyfrowych nie mówimy o bicie  pierw- = 2 razy mniejszą niż przebieg na we- przedniego przerzutnika (według rysunku
szym lub  ostatnim , tylko o bicie naj- jściu. 105), załatwisz problem. Ale gdybyś
bardziej znaczącym i bicie najmniej zna- Uwaga! Literki A, B, C, D na wyjściach chciał zrealizować taki licznik w postaci
czącym. Najbardziej znaczący bit, nazy- licznika nie mają nic wspólnego z cyframi układu scalonego, będziesz miał kłopoty
wany też najstarszym, oznaczany jest używanymi w kodzie szesnastkowym z połączeniem ze sobą kilku takich liczni-
MSB (Most Significant Bit), najmniej zna- (heksadecymalnym), gdzie A oznacza 10, ków. Samodzielnie w ramach ćwiczenia
czący  czyli najmłodszy  LSB (Least Sig- B  11, C  12, D  13. domowego narysuj przebiegi wejściowy
nificant Bit). Litery te nie mają także nic wspólnego i wyjściowe dla licznika z rysunku 105
Przy okazji mała dygresja. Na rysun- z nazwą  liczniki BCD . Licznik BCD  Bi- i sam się przekonaj, że występuje tu coś
ku 103 przerzutniki licznika narysowane nary Coded Decimal  dziesiętny kodo- w rodzaju opóz
nienia o pół cyklu wejścio-
są według powszechnej zasady, według wany dwójkowo, to taki licznik dwójko- wego.
której na schemacie przepływ sygnału wy, który liczy tylko do dziesięciu. Liczni- Ale licznik liczący w przód można wy-
następuje od lewej strony rysunku do ki BCD będą omówione w dalszej części konać prościej: wystarczy zastosować
prawej. Zasada ta jest rzeczywiście słusz- artykułu. przerzutniki z aktywnym zboczem ujem-
na, ale rysując schematy liczników częs- Wracając do rysunków 103 i 104 moż- nym (opadającym). Układ połączeń liczni-
to od niej odchodzimy. Przyczyna jest na stwierdzić, że po drugim aktywnym ka będzie dokładnie taki sam, jak na ry-
prosta: przy takim uporządkowaniu jak na zboczu stan licznika zmieni się na sunku 103, natomiast przebiegi będą in-
r
y
s
u
n
k
u
1
0
6
rysunku 103, najstarszy bit (wyjście Q3) 1110B. Kolejne stany licznika z rysunku ne, takie jak na rysunku 106. Przeanalizuj
narysowany jest z prawej strony, a to nie 103 możesz prześledzić na rysunku 104: te przebiegi, bo oto doszedłeś do rozwią-
zgadza się z przyjętym sposobem zapisu 0000 zania szeroko stosowanego w praktyce.
liczb dwójkowych. Dlatego kolejne prze- 1111 Masz przed sobą najprostszy (tak zwa-
rzutniki lub wyjścia liczników najczęściej 1110 ny asynchroniczny) licznik dwójkowy.
rysuje się odwrotnie, by najstarszy bit 1101 Właśnie na takiej zasadzie zbudowane są
wypadł z lewej strony, podobnie jak przy 1100 liczniki CMOS 4020, 4024, 4040 (oraz
zapisie liczby na kartkę. Przykład tak nary- 1011 4060, który dodatkowo zawiera blok os-
r
y
s
u
n
sowanego licznika znajdziesz na rysun- 1010 cylatora). Nieco uproszczony schemat
ku 105. Na rysunku tym zaznaczono wa- 1001 wewnętrzny liczników 4020, 4024 i 4040
k
u
1
0
5
gi kolejnych wyjść. Jak widać są to kolej- 1000 pokazany jest na rysunku 5.
ne potęgi liczby 2, a mianowicie: 20=1, 0111 Wyprowadzenia tych kostek zna-
21=2, 22=4, 23=8, itd. Kolejne wyjścia licz- 0110 jdziesz we wkładce w EdW 1/98. Możesz
ników oznacza się czasami Q0, Q1, Q2... 0101 (i raczej powinieneś) tam dopisać, że
lub w przypadku liczników o czterech wy- 0100 wszystkie wymienione powyżej liczniki
jściach częściej A, B, C, D. Wyjście A ma 0011 mają wejście T wyposażone w obwód
wagę 1, B  2, C  4, D  8. W różnych 0010 histerezy (bramka Schmitta), dzięki cze-
z
ródłach można spotkać nieco odmienne 0001 mu mogą zliczać także impulsy o bardzo
oznaczenia wyjść licznika literą Q, Miano- 0000 łagodnych zboczach, czyli długich cza-
wicie można spotkać rysunki, gdzie wy- 1111 sach narastania. Jest to cecha ważna,
jście pierwszego przerzutnika (czyli pier- itd... zwłaszcza gdy liczniki zliczają impulsy nie
wszego stopnia licznika) oznaczone jest Krótko mówiąc, rzeczywiście otrzyma- pochodzące z innych układów logicznych.
Q0, a na innych rysunkach oraz w katalo- liśmy licznik dwójkowy, ale... liczący Układy te mają jeszcze wejście zerujące
gach to samo wyjście oznaczone jest Q1. wstecz (R  reset). Powinieneś też wiedzieć, że
W zasadzie nie ma tu żadnej sprzecznoś- Co zrobić, by uzyskać licznik zliczający wszystkie liczniki, rejestry i inne układy
w przód? cyfrowe mają wyjścia buforowane. Bufo-
Rys. 105 Pomyśl rowanie wyjść też ma ważne znaczenie,
R
y
s
.
1
0
5
samodziel- bowiem silne obciążenie, czy nawet
nie! zwarcie wyjścia nie wpływa na stan we-
Jeśli za- wnętrznych obwodów licznika i układ za-
pr oponu- wsze pracuje prawidłowo.
jesz umiesz- Poznałeś właśnie pierwszą grupę licz-
czenie ne- ników  tak zwane liczniki asynchronicz-
gatorów na ne. Mimo że są najprostsze, są bardzo
wszystkich często stosowane.
34 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 6/98
Układy cyfrowe
U
k
ł
a
d
y
c
y
f
r
o
w
e
Przeanalizuj działanie licznika, a prze-
Rys. 107
R
y
s
.
1
0
7
konasz się, że jest ono takie jak na rysun-
ku 2 lub 4.
Jeśli nie ma różnic, to w czym prob-
lem?
Różnica jednak jest  polega na tym,
że w liczniku synchronicznym zmiany na
wyjściach wystąpią jednocześnie, pod
wpływem tego samego sygnału zegaro-
wego. Jak to jednocześnie? A w liczniku
asynchronicznym miałyby nie występo-
wać jednocześnie?
K
o
n
k
u
r
s
Inną grupą liczników są liczniki syn- Konkurs Pamiętaj, że każdy przerzutnik reaguje
chroniczne. Odpowiedz na pytania: z opóz
nieniem rzędu kilkunastu...kilku-
1. W którą stronę zlicza licznik z ry- dziesięciu nanosekund. Ale czy jest tu
1
.
Liczniki synchroniczne sunku 6? W górę, czy w dół? Aktyw- o co walczyć?
1
0
9
a
1
0
9
b
Liczniki synchroniczne są bardziej ne zbocze użytych przerzutników to Na rysunku 109a i 109b zobaczysz
skomplikowane, na pierwszy rzut oka zbocze rosnące. przebiegi na poszczególnych wyjściach
2
działają tak samo jak poprzednio opisane 2. Co się zmieni, jeśli aktywnym zbo- licznika asynchronicznego oraz synchro-
liczniki asynchroniczne. Wielu początku- czem przerzutników będzie zbocze nicznego (z przerzutnikami o aktywnym
jących nie rozumiejąc, czym się różnią opadające? zboczu dodatnim) wzięte pod lupę. Tym
3
.
obawia się, czy aby nie popełnią błędu, 3. Jakich zmian trzeba dokonać, by razem przebieg wejściowy ma bardzo du-
stosując liczniki synchroniczne razem licznik zliczał w przeciwnym kierun- żą częstotliwość i wyraz
nie widać opóz
-
a asynchronicznymi. ku? nienia wprowadzane przez poszczególne
Tymczasem dla elektronika-hobbysty Wśród osób, które do końca czerwca składniki licznika. Zwróć uwagę na liczby
w ogromnej większości przypadków zu- 1998 nadeślą prawidłowe odpowiedzi roz- u dołu rysunku pokazujące chwilowy stan
pełnie nie ma znaczenia, czy dany licznik losujemy upominki w postaci drobnych ki- licznika (reprezentowany przez liczbę
jest synchroniczny, czy asynchroniczny. tów AVT. dwójkową na wyjściach).
Istotne jest tylko to, jakie funkcje pełni Nie zapomnijcie dopisać na kopercie Jak widzisz, przebiegi w obu licznikach
dany licznik. lub kartce: LICZNIKI nie są identyczne: z uwagi na sumowanie
Ale nie wypada, by czytelnik Elektroni- się opóz
nień przerzutników, na wyjściach
ki dla Wszystkich nie miał bladego poję-
cia o licznikach synchronicznych i żeby Rys. 109
R
y
s
.
1
0
9
się ich bał.
r
y
s
u
n
k
u
1
0
8
Na rysunku 108 możesz zobaczyć
schemat prostego licznika synchronicz-
nego. Przede wszystkim zauważ, że syg-
nał zegarowy z wejścia podawany jest
jednocześnie na wszystkie przerzutni-
ki, a nie tylko na pierwszy przerzutnik, jak
to jest w licznikach asynchronicznych.
Oczywiście podczas kolejnego aktywne-
go zbocza zmieni się stan tych przerzutni-
ków, na których wejściach J, K występo-
wał stan wysoki. Najprościej ujmując,
stan kolejnego przerzutnika zmienia się
na przeciwny wtedy, gdy na wyjściach
wszystkich poprzednich (młodszych)
przerzutników występuje stan wysoki.
Dbają o to bramki AND. W ramach samo-
dzielnych ćwiczeń warto szczegółowo
przeanalizować działanie licznika synchro-
nicznego z rysunku 108.
A teraz drobny konkursik.
licznika asynchronicznego pojawiają się
Rys. 108 błędne kody! Ale nie wpadaj w panikę! Po
R
y
s
.
1
0
8
pierwsze, jeśli wykorzystujesz licznik
asynchroniczny w charakterze dzielnika
częstotliwości, i pobierasz sygnał z które-
goś kolejnego wyjścia, opóz
nienia te wca-
le nie będą ci przeszkadzać. Po drugie pa-
miętaj, że opóz
nienia te są rzędu kilku-
dziesięciu czy co najwyżej kilkuset nano-
sekund. Czyli błędne kody będą pojawiać
się na wyjściach licznika asynchroniczne-
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 6/98 35
Układy cyfrowe
U
k
ł
a
d
y
c
y
f
r
o
w
e
ne, do których można wstępnie wpisać ja-
Rys. 110
R
y
s
.
1
1
0
kąś liczbę i od niej rozpocząć zliczanie. Ta-
kie wynalazki (liczniki programowane zli-
czające w dół) są bardzo przydatne na
przykład do odliczania zadanej ilości im-
pulsów czy zdarzeń. Nie będę cię jednak
męczył szczegółami budowy wewnętr-
znej, bo nie jest ci to niezbędne. Wiedza,
którą posiadłeś na temat bramek i prze-
rzutników powinna ci wystarczyć, byś
z grubsza wyobraził sobie, jak mogą być
go tylko na tak krótki czas. Jeśli przykłado- jednak szczegóły, które nie są dla ciebie zbudowane takie liczniki.
wo taki licznik będzie sterował wyświetla- najważniejsze. A teraz chyba cię mocno zaskoczę
r
y
s
u
n
k
u
1
1
0
czem siedmiosegmentowym, w żaden Ważne jest, że te drobne różnice układem z rysunku 110.
sposób nie zauważysz jakichkolwiek nie- w działaniu liczników synchronicznych Czy to jest licznik?
prawidłowości. Zwróć uwagę, że nie są to i asynchronicznych zwykle nie mają Przecież to jest jakiś rejestr, a nie licz-
błędy w zliczaniu (oba liczniki zawsze zli- w praktyce istotnego znaczenia. Przy pro- nik!
czają prawidłowo), tylko chwilowe błędy jektowaniu większości układów nie zasta- W rzeczy samej, jest to pięciostopnio-
w podawaniu wyniku. Takie błędy mogły- nawiamy się nad tym, co to za licznik, a je- wy rejestr, w którym wejście pierwszego
by dać o sobie znać tylko w nielicznych dynie szukamy kostki, która ma możliwoś- stopnia połączone jest z zanegowanym
r
y
s
u
n
k
u
układach, gdzie na bieżąco sprawdzany ci potrzebne do danego zastosowania. wyjściem ostatniego stopnia. Na rysunku
1
1
1
byłby stan wyjść licznika i stan ten wpły- 111 znajdziesz przebiegi tego licznika.
wałby na pracę jakiejś dalszej części ukła- Inne liczniki I co? Niewątpliwie jest to układ mający
du. Przykładowo są sytuację, gdy do Dwa podane wcześniej przykłady być dziesięć różnych stanów na wyjściach,
wyjść licznika dołączony jest tak zwany może przekonały cię, że liczniki zawsze li- a więc... jest to licznik zliczający do dzie-
komparator cyfrowy, czyli układ scalony, czą w kodzie dwójkowym. Jest to prze- sięciu! Na pewno nie jest to jednak licz-
który porównuje zawartość licznika z za- konanie błędne. Zastanów się: często nik dwójkowy...
daną liczbą. Wtedy komparator może liczniki wykorzystywane
przez wspomniane nanosekundowe od- są w charakterze dzielni- Rys. 111
R
y
s
.
1
1
1
cinki czasu dawać błędne wyniki. Takie ków częstotliwości  nie
rozwiązania są jednak rzadkością. jest wcale ważne, jakie
Jeśli mimo wszystko opóz
nienia były- liczby pojawiają się na
by niepożądane, a ewentualne błędne ko- wyjściach licznika, istot-
dy  groz
ne, należy po prostu zastoso- ne jest tylko, że na któ-
wać licznik synchroniczny, w którym rymś z wyjść częstotli-
zmiany na wyjściach następują praktycz- wość przebiegu jest ileś
nie w tym samym momencie (z dokład- razy mniejsza, niż częs-
nością do pojedynczych nanosekund). totliwość na wejściu.
Rysunek 109b pokazuje, że w liczniku Do takiej roli nieko-
synchronicznym również mamy do czy- niecznie trzeba wykorzys-
nienia z opóz
nieniami, ale zastosowane tać licznik zliczający w ko-
rozwiązanie gwarantuje jednoczesne dzie dwójkowym. Zgadzasz się? Niewy- Taki licznik nazywany jest licznikiem
przełączanie wszystkich wyjść. kluczone, że podane przykłady doprowa- Johnsona. A na co komu taki  dżonson ?
Tu warto nadmienić o maksymalnej dziły cię do wniosku, że licznik można wy- Może cię zaskoczę informacją, że jeden
częstotliwości zliczania. A
atwo się do- konać z różnych przerzutników i wieloma z ulubionych liczników zarówno Czytelni-
myślić, że w liczniku asynchronicznym sposobami. Słusznie! Czy słyszałeś o licz- ków jak i Redaktorów EdW, mianowicie
maksymalna częstotliwość zliczania jest nikach pracujących w kodzie Gray a, ko- CMOS 4017 to właśnie licznik Johnsona,
wyznaczona przez pierwszy stopień  dzie +3 czy kodzie Aikena. Nie słyszałeś? tyle że wyposażony w dodatkowy deko-
pierwszy przerzutnik, bo już następny To masz szczęście  kiedyś, gdy pojawiły der, dający w danej chwili stan wysoki tyl-
pracuje z częstotliwością dwukrotnie się pierwsze przerzutniki i liczniki budowa- ko na jednym z dziesięciu wyjść. Analizu-
mniejszą, itd. Natomiast w liczniku syn- no z pojedynczych przerzutników, stoso- jąc rysunek 111 dowiesz się także, jaki
chronicznym maksymalna częstotliwość wano przeróżne układy połączeń i różne przebieg występuje na wyjściu CO (nóż-
jest wyznaczona nie przez sumę opóz
- realizacje. Takie fikuśne liczniki często nie ka 12) kostki 4017  jest to zanegowany
nień wszystkich przerzutników, tylko dawały na wyjściach kolejnych liczb dwój- przebieg z wyjścia ostatniego przerzutni-
przez sumę dwóch opóz
nień: jednego kowych. Dawały inne, wymyślne sekwen- ka, czyli Q4\. Podobny licznik, tylko skła-
przerzutnika oraz opóz
nienie bramki. cje liczb. dający się z czterech przerzutników,
Trzeba uwzględnić opóz
nienie wnoszone Na twoje szczęście stosunkowo szy- a więc zliczający do ośmiu, dostępny jest
przez bramkę, bo sygnał na wejściach J, bko pojawiły się układy scalone zawierają- jako układ scalony CMOS 4022.
K wszystkich przerzutników musi się ce gotowe liczniki. Pewna część spośród Nasza ulubiona kostka 4017 znakomi-
ustalić przed nadejściem następnego ak- nich zyskała dużą popularność, inne zupeł- cie zastępuje zespół dwóch kostek: licznik
tywnego zbocza sygnału zegarowego. nie znikły z rynku. W następnym miesiącu dwójkowy (np. 4040) z dołączonym deko-
Z tego można szybko wyciągnąć wnio- poznasz bliżej kilka najpopularniejszych derem (np. 4028). A czym jeszcze różni
sek, że liczniki synchroniczne mogą pra- liczników. Zapoznasz się z licznikami dwu- się licznik Johnsona z dekoderem, od ze-
cować przy większych częstotliwościach, kierunkowymi, czyli rewersyjnymi, które społu licznik asynchroniczny plus dekoder
niż liczniki asynchroniczne. W większości według potrzeb mogą zliczać albo w górę, kodu dwójkowego na kod 1 z 10?
przypadków tak, ale nie zawsze. To są albo w dół. Poznasz liczniki programowa- c.d. na str. 72
36 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 6/98
Układy cyfrowe
U
k
ł
a
d
y
c
y
f
r
o
w
e
Rys. 116
R
y
s
.
1
1
6
Rys. 115
R
y
s
.
1
1
5
38 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 6/98
Układy cyfrowe
U
k
ł
a
d
y
c
y
f
r
o
w
e
Rys. 117a
R
y
s
.
1
1
7
a
Rys. 117b
R
y
s
.
1
1
7
b
Rys. 119
R
y
s
.
1
1
9
Rys. 118
R
y
s
.
1
1
8
ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 6/98 39
Układy cyfrowe
U
k
ł
a
d
y
c
y
f
r
o
w
e
Rys. 120
R
y
s
.
1
2
0
40 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 6/98