MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ Alicja Jędrzejczyk Przygotowanie materiałów stomatologicznych 322[01].Z1.02 Poradnik dla nauczyciela Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy Radom 2007 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Recenzenci: dr n. med. Małgorzata Figurska mgr Katarzyna Zarębska Opracowanie redakcyjne: mgr Alicja Jędrzejczyk Konsultacja: mgr in\. Halina Śledziona Poradnik stanowi podstawę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[01].Z1.02 Przygotowanie materiałów stomatologicznych , zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu asystentka stomatologiczna. Wydawca Instytut Technologii Eksploatacji Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 1 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 3 2. Wymagania wstępne 5 3. Cele kształcenia 6 4. Przykładowe scenariusze zajęć 7 5. Ćwiczenia 11 5.1. Klasyfikacja materiałów stomatologicznych 11 5.1.1. Ćwiczenia 11 5.2. Materiały do wypełnień czasowych 13 5.2.1. Ćwiczenia 13 5.3. Materiały podkładowe 15 5.3.1. Ćwiczenia 15 5.4. Materiały do wypełnień stałych i u\ywane w profilaktyce 17 5.4.1. Ćwiczenia 17 5.5. Materiały u\ywane w endodoncji, w protetyce i ortodoncji 19 5.5.1. Ćwiczenia 19 5.6. Materiały sanitarne i implantologiczne 21 5.6.1. Ćwiczenia 21 6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 23 7. Literatura 37 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 2 1. WPROWADZENIE Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela , który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w zawodzie asystentka stomatologiczna, przekazywaniu wiedzy i umiejętności dotyczących przygotowania materiałów stomatologicznych. W poradniku zamieszczono: - wymagania wstępne, w których wyszczególniono jakie umiejętności powinien posiadać uczeń przed przystąpieniem do realizacji jednostki modułowej, - cele kształcenia, pokazują jakie umiejętności uczeń opanuje po przeprowadzeniu procesu kształcenia, - przykładowe scenariusze zajęć, - przykładowe ćwiczenia do samodzielnego wykonania przez ucznia, zawierające wskazówki do realizacji, zalecane metody nauczania-uczenia oraz środki dydaktyczne, - sprawdzian postępów pomo\e ocenić poziom wiedzy ucznia po wykonaniu ćwiczeń, - ewaluacja osiągnięć, po zrealizowaniu wszystkich tematów jednostki modułowej pozwoli ocenić poziom nabytych umiejętności w procesie kształcenia, - wykaz literatury. Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone ró\nymi metodami ze szczególnym uwzględnieniem następujących metod nauczania: pogadanki, pokazu z instrukta\em, ćwiczeń praktycznych, dyskusji dydaktycznej, metody przypadków klinicznych. Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zró\nicowane, od samodzielnej do zespołowej. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 3 322[01].Z1 Organizacja pracy w gabinecie stomatologicznym 322[01].Z1.01 Przygotowanie gabinetu stomatologicznego do pracy 322[01].Z1.03 322[01].Z1.02 Przygotowanie aparatury Przygotowanie materiałów oraz instrumentów stomatologicznych stomatologicznych Schemat układu jednostek modułowych Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 4 2. WYMAGANIA WSTPNE Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: - stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo\arowej i ochrony środowiska, - organizować pracę w gabinecie stomatologicznym, - stosować wiadomości dotyczące budowy anatomicznej, fizjologii i patofizjologii narządu \ucia, - przeprowadzać badania jamy ustnej, - przeprowadzać wywiad chorobowy, - opracować plan profilaktyczno-leczniczy, stosować zasady prowadzenia dokumentacji medycznej. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 5 3. CELE KSZTAACENIA W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: - dokonać klasyfikacji materiałów stomatologicznych, scharakteryzować materiały do wypełnień czasowych i określić zasady ich przygotowywania, przygotować materiały do wypełnień czasowych, rozró\nić materiały do wypełnień ostatecznych, scharakteryzować cementy fosforanowe, krzemowe, karboksylowe i wodorotlenkowo- wapniowe, określić zasady przechowywania cementów, określić zasady przygotowywania cementów, - zaplanować pracę i zorganizować stanowisko pracy, - dobrać materiały stomatologiczne do rodzaju zabiegu i wypełnienia, - przygotować cementy fosforanowe, krzemowe, karboksylowe, lecznicze i tlenkowo- cynkowo-eugenolowe, - rozró\nić i określić zastosowanie materiałów zło\onych, - określić wady i zalety amalgamatu, - określić zasady postępowania z resztkami amalgamatu, - scharakteryzować materiały do wypełniania kanałów korzeniowych, - przygotować materiały do wypełnień kanałów korzeniowych, - scharakteryzować materiały stosowane w protetyce i ortodoncji, - przygotować materiały do wykonania wycisków, - dokonać oceny przygotowanych materiałów stomatologicznych, - określić asortyment i zastosowanie implantów, - scharakteryzować materiały pomocnicze, - scharakteryzować materiały opatrunkowe stosowane w stomatologii, - zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpo\arowej oraz ochrony środowiska. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 6 4. PRZYKAADOWE SCENARIUSZE ZAJĆ Scenariusz zajęć 1 Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & . Modułowy program nauczania: Asystentka stomatologiczna 322[01] Moduł: Organizacja pracy w gabinecie stomatologicznym 322[01].Z1. Jednostka modułowa: Przygotowanie materiałów stomatologicznych 322[01].Z1.02 Temat: Materiały czasowe i podkładowe. Cel ogólny: Zastosowanie i przygotowanie wypełnień stomatologicznych do ró\nych wypełnień. Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: przygotować gabinet do przygotowania ró\nych wypełnień stomatologicznych, zaplanować i zorganizować pracę zgodnie z wymaganiami ergonomii, dokonać klasyfikacji materiałów do wypełnień czasowych i podkładów i określić ich zastosowanie, dobrać materiały stomatologiczne, wyposa\yć stanowisko pracy do przygotowania materiałów stomatologicznych. Metody nauczania uczenia się: pogadanka, pokaz z objaśnieniem i instrukta\em, pokaz multimedialny, dyskusja dydaktyczna, ćwiczenia praktyczne. Formy organizacji pracy uczniów: - praca w grupach, - praca indywidualna. Czas: 6 godzin dydaktycznych. Środki dydaktyczne: - prezentacje multimedialne dotyczące wypełnień stomatologicznych, - komputer, - wypełnienia stomatologiczne, - instrumenty stomatologiczne, - instrukcje, - bielizna zabiegowa, - aparatura stomatologiczna. Przebieg zajęć: 1. Sprawy organizacyjne ( sprawdzenie obecności, przygotowania do zajęć). 2. Podanie tematu zajęć. 3. Wprowadzenie do tematu: Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 7 - nauczyciel przeprowadza pogadankę na temat organizacji pracy w gabinecie zgodnie z zasadami ergonomii, omawia wyposa\enie gabinetu w asystor na którym asystentka przygotowuje materiały stomatologiczne, - pokazuje materiały czasowe i podkładowe z omówieniem ich przeznaczenia, - zwraca uwagę na sposoby ich przygotowania, - nauczyciel pokazuje instrukcje obsługi, zwraca szczególną uwagą na przepisy bezpieczeństwa, - nauczyciel demonstruje uczniom jak nale\y zarabiać i jakimi narzędziami materiały czasowe i podkładowe, - nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Czym ró\ni się przygotowanie poszczególnych preparatów? - dyskusja ,nauczyciel zapisuje na tablicy wszystkie proponowane odpowiedzi, - nauczyciel pokazuje multimedialną prezentację dotycząca przygotowania i mo\liwości wykorzystania wypełnień, - po prezentacji uczniowie przystępują do realizacji ćwiczenia. 4. Następnie uczniowie przystępują do realizacji ćwiczenia: - praca zespołowa, - nauczyciel wyjaśnia cel ćwiczenia, zakres i sposób wykonania, - uczniowie zapoznają się z treścią ćwiczenia, - uczniowie po zapoznaniu się z zadaniem przystępują do jego realizacji, - przygotowują wypełnienia czasowe i podkładowe, czytają instrukcje obsługi, - uczniowie uzasadniają dobór narzędzi, zwracają uwagę na sposób posługiwania się nimi. Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek, - sprawdza czy uczniowie dobrze zrozumieli zadanie i czy prawidłowo wykonują ćwiczenie, - sprawdza czy zachowane są przepisy bhp. Praca indywidualna: - uczniowie opisują poszczególne materiały, omawiają sposób ich u\ycia . 5. Podsumowanie zajęć: - ka\dy uczeń przedstawia wykonane zadanie, - uczniowie dyskutują na temat poprawności wykonania ćwiczenia przez kolegów. 6. Ewaluacja osiągnięć ucznia. - nauczyciel ocenia indywidualnie metodą obserwacji pracę ucznia, trafność spostrze\eń, przestrzegania przepisów bhp, podejście do pacjenta oraz końcowe efekty pracy. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 8 Scenariusz zajęć 2 Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & .& & & & . Modułowy program nauczania: Asystentka stomatologiczna 322[01] Moduł: Organizacja pracy w gabinecie stomatologicznym 322[01].Z1. Jednostka modułowa: Przygotowanie materiałów stomatologicznych 322[01].Z1.02 Temat: Materiały stomatologiczne stosowane do wycisków protetycznych. Cel ogólny: Zastosowanie i dobor materiałów wyciskowych. Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: - scharakteryzować produkty stosowane w protetyce stomatologicznej, - zaopatrzyć gabinet stomatologiczny w materiały do wycisków, - zaopatrzyć gabinet stomatologiczny w materiały stosowane w protetyce stomatologicznej i ortodoncji, - przygotować materiały stomatologiczne do zabiegów. Metody nauczania uczenia się: - pogadanka, - pokaz z objaśnieniem i instrukta\em, - pokaz multimedialny, - dyskusja dydaktyczna, - ćwiczenia praktyczne. Formy organizacji pracy uczniów: - praca w grupach, - praca indywidualna. Czas: 6 godzin dydaktycznych. Środki dydaktyczne: - pokazy dydaktyczne z instrukta\em, - podręcznik, - prezentacje multimedialne, - komputer, - instrumenty stomatologiczne, - materiały stomatologiczne, - instrukcje zarabiania mas wyciskowych, - bielizna zabiegowa, - aparatura stomatologiczna. Przebieg zajęć: 1. Sprawy organizacyjne ( sprawdzenie obecności, przygotowania do zajęć). 2. Podanie tematu zajęć. 3. Wprowadzenie do tematu: - nauczyciel przeprowadza pogadankę na temat materiałów do wycisków, zwraca uwagę na podział ze względu na zastosowanie, - nauczyciel prezentuje uczniom ró\ne preparaty , ró\nych firm i dzieli je na grupy, Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 9 - uczniowie oglądają prezentację multimedialną, wykonują notatki, zapisują swoje spostrze\enia, - nauczyciel zwraca uwagę na ró\nice w sposobie przygotowania materiałów i ich właściwości fizycznych, 4. Następnie uczniowie przystępują do realizacji ćwiczenia: - praca indywidualna, - nauczyciel wyjaśnia cel ćwiczenia, zakres i sposób wykonania, - uczniowie zapoznają się z treścią ćwiczenia, - uczniowie po zapoznaniu się z zadaniem przystępują do jego realizacji, - grupują materiały na podstawie zdobytych wiadomości, - wybierają materiał, - uzasadniają swój wybór. Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela rad i wskazówek: - sprawdza czy uczniowie dobrze zrozumieli zadanie i czy prawidłowo wykonują ćwiczenie, - sprawdza czy zachowane są przepisy bhp. Praca indywidualna: - uczniowie zarabiają masę alginatową do wycisku, porównują z masami innych typów i zapisują swoje spostrze\enia. 5. Podsumowanie zajęć: - uczniowie przedstawiają wykonane ćwiczenie, - uczniowie dyskutują na temat doboru narzędzi do przygotowania mas, ró\nic między nimi, sposobach przechowywania. 6. Ewaluacja osiągnięć ucznia - nauczyciel ocenia indywidualnie metodą obserwacji pracę ucznia, trafność spostrze\eń, podejście do pacjenta oraz końcowe efekty pracy. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 10 5. ĆWICZENIA 5.1. Klasyfikacja materiałów stomatologicznych 5.1.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Dokonaj podziału materiałów stomatologicznych ze względu na zastosowanie i przeznaczenie u\ytkowe. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia , nauczyciel omówić jego zakres, sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp. Ćwiczenie powinno być wykonane w grupach 4-osobowych. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) przygotować artykuły piśmienne, 2) zorganizować stanowisko pracy, 3) zaplanować tok postępowania, 4) wykonać tabelę, 5) zadbać o bhp i ochronę osobistą, 6) dokonać podziału, 7) zaprezentować otrzymane wyniki. Podział wg zastosowania Podział wg przeznaczenia Zalecane metody nauczania uczenia się: - pokaz z objaśnieniem, - dyskusja dydaktyczna, - ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: - broszury i instrukcje, - artykuły piśmienne, - odzie\ ochronna, - materiały wypełnieniowe, - narzędzia do przygotowania materiałów, - poradnik dla ucznia. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 11 Ćwiczenie 2 Dokonaj podziału tabelarycznego materiałów podkładowych. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia , nauczyciel omówić jego zakres, sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp. Ćwiczenie powinno być wykonane w grupach 4-osobowych. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) przygotować artykuły piśmienne, 2) zorganizować stanowisko pracy, 3) zaplanować tok postępowania, 4) wykonać tabelę, 5) zadbać o bhp i ochronę osobistą, 6) dokonać podziału, 7) zaprezentować otrzymane wyniki. Zalecane metody nauczania uczenia się: - pokaz z objaśnieniem, - dyskusja dydaktyczna, - ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: - broszury i instrukcje, - artykuły piśmienne, - odzie\ ochronna, - materiały wypełnieniowe, - narzędzia do przygotowania materiałów, - poradnik dla ucznia. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 12 5.2. Materiały do wypełnień czasowych 5.2.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Przygotuj cement cynkowo-siarczanowy do czasowego zamocowania korony i do opatrunku. Wska\ ró\nice w konsystencji. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia , nauczyciel omówić jego zakres, sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp. Ćwiczenie powinno być wykonane w grupach 4-osobowych. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) zgromadzić odpowiednie narzędzia i wypełnienia, 2) zorganizować stanowisko pracy, 3) zaplanować tok postępowania, 4) zadbać o bhp i ochronę osobistą, 5) wykonać polecenie i zarobić preparat, 6) zaprezentować otrzymane wyniki. Zalecane metody nauczania uczenia się: - pokaz z objaśnieniem, - dyskusja dydaktyczna, - ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: - broszury i instrukcje, - artykuły piśmienne, - odzie\ ochronna, - materiały wypełnieniowe, - narzędzia do przygotowania preparatu, - cement cynkowo-siarczanowy, - poradnik dla ucznia. Ćwiczenie 2 Przygotuj cement tlenkowo-cynkowo-eugenolowy. Omów jego właściwości. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia , nauczyciel omówić jego zakres, sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp. Ćwiczenie powinno być wykonane w grupach 4-osobowych. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 13 Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) zgromadzić odpowiednie narzędzia i wypełnienia, 2) zorganizować stanowisko pracy, 3) zaplanować tok postępowania, 4) zadbać o bhp i ochronę osobistą, 5) wykonać polecenie i zarobić preparat, 6) zaprezentować otrzymane wyniki. Zalecane metody nauczania uczenia się: - pokaz z objaśnieniem, - dyskusja dydaktyczna, - ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: - broszury i instrukcje, - artykuły piśmienne, - odzie\ ochronna, - materiały wypełnieniowe, - narzędzia do przygotowania preparatu, - cement tlenkowo-cynkowo-eugenolowy, - poradnik dla ucznia. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 14 5.3. Materiały podkładowe 5.3.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Wpisz do tabeli przykłady odpowiednich cementów. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia , nauczyciel omówić jego zakres, sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp. Ćwiczenie powinno być wykonane w grupach 4-osobowych. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) zorganizować stanowisko pracy, 2) zadbać o bhp i ochronę osobistą, 3) zaplanować tok postępowania, wykonać tabelę 4) dokonać podziału cementów, 5) zaprezentować otrzymane wyniki. Cementy Cementy Cementy wodorotlenkowo- Cementy GI fosforanowe polikarboksylowe wapniowe Zalecane metody nauczania uczenia się: - pokaz z objaśnieniem, - dyskusja dydaktyczna, - ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: - broszury i instrukcje, - artykuły piśmienne, - odzie\ ochronna, - materiały cementowe, - narzędzia do przygotowania materiałów, - poradnik dla ucznia. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 15 Ćwiczenie 2 Wybierz i przygotuj cementy wodorotlenkowo-wapniowe. Zwróć uwagę na sposoby zarabiania. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia , nauczyciel omówić jego zakres, sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp. Ćwiczenie powinno być wykonane w grupach 4-osobowych. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) zorganizować stanowisko pracy, 2) zadbać o bhp i ochronę osobistą, 3) zaplanować tok postępowania, 4) dokonać podziału cementów wodorotlenkowo-wapniowych, 5) wykonać polecenie, 6) zaprezentować otrzymane wyniki. Zalecane metody nauczania uczenia się: - pokaz z objaśnieniem, - dyskusja dydaktyczna, - ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: - broszury i instrukcje, - artykuły piśmienne, - odzie\ ochronna, - materiały cementowe, - narzędzia do przygotowania cementów, - poradnik dla ucznia. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 16 5.4. Materiały do wypełnień stałych i u\ywane w profilaktyce 5.4.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Przygotuj wypełnienie krzemowe. Podaj przykłady nazw fabrycznych dwóch preparatów krzemowych. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia , nauczyciel omówić jego zakres, sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp. Ćwiczenie powinno być wykonane w grupach 4-osobowych. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) zgromadzić odpowiednie wypełnienia i narzędzia, 2) zorganizować stanowisko pracy, 3) zaplanować tok postępowania, 4) zadbać o bhp i ochronę osobistą, 5) przygotować wypełnienie, 6) zaprezentować otrzymane wyniki. Zalecane metody nauczania uczenia się: - pokaz z objaśnieniem, - dyskusja dydaktyczna, - ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: - broszury i instrukcje, - artykuły piśmienne, - odzie\ ochronna, - materiały wypełnieniowe, - narzędzia do przygotowania wypełnień, - poradnik dla ucznia. Ćwiczenie 2 Przygotuj amalgamat do wypełnienia z u\yciem wstrząsarki. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia , nauczyciel omówić jego zakres, sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp. Ćwiczenie powinno być wykonane w grupach 4-osobowych. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 17 Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) zgromadzić odpowiednie wypełnienia i narzędzia i urządzenia, 2) zorganizować stanowisko pracy, 3) zaplanować tok postępowania, 4) zadbać o bhp i ochronę osobistą, 5) przygotować wypełnienie, 6) zaprezentować otrzymane wyniki. Zalecane metody nauczania uczenia się: - pokaz z objaśnieniem, - dyskusja dydaktyczna, - ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: - broszury i instrukcje, - artykuły piśmienne, - odzie\ ochronna, - materiały wypełnieniowe, - narzędzia do przygotowania wypełnień, - poradnik dla ucznia. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 18 5.5. Materiały u\ywane w endodoncji, w protetyce i ortodoncji 5.5.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Przygotuj dwa wypełnienia endodontyczne o ró\nym sposobie zarabiania. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia , nauczyciel omówić jego zakres, sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp. Ćwiczenie powinno być wykonane w grupach 4-osobowych. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) zgromadzić odpowiednie wypełnienia i narzędzia, 2) zorganizować stanowisko pracy, 3) zaplanować tok postępowania, 4) zadbać o bhp i ochronę osobistą, 5) przygotować wypełnienia, 6) zaprezentować i omówić pracę. Zalecane metody nauczania uczenia się: - pokaz z objaśnieniem, - dyskusja dydaktyczna, - ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: - broszury i instrukcje, - artykuły piśmienne, - odzie\ ochronna, - materiały wypełnieniowe, - narzędzia do przygotowania wypełnień, - poradnik dla ucznia. Ćwiczenie 2 Przygotuj masę alginatową do wycisku wg zaleceń producenta. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia , nauczyciel omówić jego zakres, sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp. Ćwiczenie powinno być wykonane w grupach 4-osobowych. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) zgromadzić odpowiednią masę wyciskową i narzędzia, Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 19 2) zorganizować stanowisko pracy, 3) zaplanować tok postępowania, 4) zadbać o bhp i ochronę osobistą, 5) przygotować masę do wycisku, 6) zaprezentować otrzymane wyniki. Zalecane metody nauczania uczenia się: - pokaz z objaśnieniem, - dyskusja dydaktyczna, - ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: - broszury i instrukcje, - artykuły piśmienne, - odzie\ ochronna, - materiały alginatowe stosowane do wycisków, - narzędzia do przygotowania masy wyciskowej, - poradnik dla ucznia. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 20 5.6. Materiały sanitarne i implantologiczne 5.6.1. Ćwiczenia Ćwiczenie 1 Wykonaj kuleczki z waty do zastosowania w leczeniu stomatologicznym. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia , nauczyciel omówić jego zakres, sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp. Ćwiczenie powinno być wykonane w grupach 4-osobowych. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) zgromadzić odpowiednie materiały, 2) zorganizować stanowisko pracy, 3) zaplanować tok postępowania, 4) zadbać o bhp i ochronę osobistą, 5) wykonać ćwiczenie, 6) zaprezentować otrzymane wyniki. Zalecane metody nauczania uczenia się: - pokaz z objaśnieniem, - dyskusja dydaktyczna, - ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: - broszury i instrukcje, - artykuły piśmienne, - odzie\ ochronna, - wata, - pojemniczek na kuleczki z waty, - poradnik dla ucznia. Ćwiczenie 2 Wykonaj wałeczki z ligniny słu\ące do izolacji od śliny. Wskazówki do realizacji Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment materiału nauczania z Poradnika dla ucznia , nauczyciel omówić jego zakres, sposób wykonania z uwzględnieniem przepisów bhp. Ćwiczenie powinno być wykonane w grupach 4-osobowych. Sposób wykonania ćwiczenia Uczeń powinien: 1) zgromadzić odpowiednie materiały, Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 21 2) zorganizować stanowisko pracy, 3) zaplanować tok postępowania, 4) zadbać o bhp i ochronę osobistą, 5) wykonać ćwiczenie, 6) zaprezentować otrzymane wyniki. Zalecane metody nauczania uczenia się: - pokaz z objaśnieniem, - dyskusja dydaktyczna, - ćwiczenia praktyczne. Środki dydaktyczne: - broszury i instrukcje, - artykuły piśmienne, - odzie\ ochronna, - lignina, łopatka, - pojemniczek na wałeczki, - poradnik dla ucznia. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 22 6. EWALUACJA OSIGNIC UCZNIA Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego Test dwustopniowy do jednostki modułowej Przygotowanie materiałów stomatologicznych Test składa się z 20 wielokrotnego wyboru, z których: - zadania 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 17, 18, 19 są z poziomu podstawowego, - zadania 2, 12, 14, 15, 16, 20 są z poziomu ponadpodstawowego. Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt. Za ka\dą prawidłową odpowiedz uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów. Proponuje się następujące normy wymagań- uczeń otrzyma następujące oceny szkolne: - dopuszczający za rozwiązanie, co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, - dostateczny za rozwiązanie, co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, - dobry za rozwiązanie 14 zadań, w tym, co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, - bardzo dobry za rozwiązanie 16 zadań, w tym, co 4 najmniej z poziomu ponadpodstawowego. Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. c, 4. c, 5. b, 6. a, 7. a, 8. c, 9. c, 10. b, 11. d, 12. c, 13. a, 14. b, 15. d, 16. c, 17. c, 18. a, 19. a, 20. c. Plan testu Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna zad. (mierzalne osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz 1 Rozró\nić materiały czasowe B P b 2 Określić skład materiałów kompozytowych C PP a 3 Rozpoznać sposób przygotowania amalgamatu B P c Zastosować sposób postępowania z resztkami 4 C P c amalgamatu 5 Rozró\nić cementy fosforanowe B P b Rozpoznać materiały wodorotlenkowo 6 B P a wapniowe Rozpoznać narzędzia do przygotowania 7 B P a materiałów 8 Rozpoznać materiały opatrunkowe B P c 9 Rozpoznać materiały opatrunkowe B P c Rozró\nić materiały stosowane w profilaktyce 10 B P b próchnicy 11 Rozpoznać materiały tymczasowe B P d Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 23 Porównać właściwości materiałów do 12 C PP c wypełnień stałych 13 Rozpoznać rodzaje wypełnień stałych B P a Porównać właściwości materiałów do 14 C PP b wypełnień stałych 15 Zastosować materiały endodontyczne C PP d Zastosować cementy wodorotlenkowo- 16 C PP c wapniowe 17 Rozpoznać materiały endodontyczne B P c 18 Rozpoznać materiały endodontyczne B P a 19 Rozpoznać materiały endodontyczne B P a 20 Określić skład amalgamatu C PP c Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 24 Przebieg testowania Instrukcja dla nauczyciela 1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej jednotygodniowym. 2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test. Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uwa\nie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 4. Zestaw zawiera 20 zadań. 5. Do ka\dego zadania przyporządkowane są 4 mo\liwości odpowiedzi, jedna odpowiedz jest prawdziwa. 6. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak X. W przypadku pomyłki zakreśl błędną odpowiedz kółkiem i zaznacz X odpowiedz prawidłową. 7. Za ka\dą prawidłową odpowiedz otrzymujesz 1 punkt, za złą odpowiedz lub jej brak 0 punktów. 8. Rozwiązuj zadania samodzielnie. 9. Na rozwiązanie testu masz 40 minut. Powodzenia! Materiały dla ucznia: instrukcja, zestaw zadań testowych, karta odpowiedzi. ZESTAW ZADAC TESTOWYCH 1. Preparatem, który nie nale\y do materiałów czasowych jest a) fleczer. b) ormocer. c) tlenek cynku z eugenolem. d) cement prowizoryczny. 2. Materiały kompozytowe nie mają w swoim składzie a) eugenolu. b) wypełniacza c) \ywicy. d) substancji polimerycznej. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 25 3. Przygotowanie amalgamatu wymaga a) przygotowaniu płytki szklanej. b) szpatułki metalowej. c) utrząsarki. d) a i b prawidłowe. 4. Usuwanie resztek amalgamatu polega na a) wyrzuceniu do śmieci. b) traktowania jako materiał łatwopalny. c) traktowania jako materiał niebezpieczny. d) wyrzuceniu do kanalizacji. 5. Do cementów fosforanowych zaliczamy a) fleczer. b) agatos. c) adhesor. d) amalgamat. 6. Preparatem nie zaliczanym do grupy cementów wodorotlenkowo-wapniowych jest a) Agatos. b) Biopulp. c) Calxyl. d) Calcipulpe. 7. Płytki papierowe słu\ą do a) przygotowania materiałów do wypełnień b) podawania narzędzi c) demonstracji higienicznych d) sprawdzania działania wierteł. 8. Materiałem nie zaliczanym do opatrunków jest a) wata. b) gaza. c) ręcznik. d) lignina 9. Do wykonania wałeczków chroniących od śliny stosujemy a) watę. b) gazę. c) włókninę. d) ligninę. 10. Lakiery uszczelniające nale\ą do a) narzędzi chirurgicznych. b) materiałów profilaktycznych. c) materiałów izolacyjnych. d) materiałów wyciskowych. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 26 11. Fleczer to a) materiał profilaktyczny. b) podkład. c) materiał endodontyczny. d) cement cynkowo-siarczanowy. 12. Fluor nie jest uwalniany przez materiały z grupy a) ormocerów. b) kompomerów. c) amalgamatów. d) glassjonomerów. 13. W postaci tzw.flow mogą występować a) kompomery. b) cementy krzemowe. c) fleczer. d) środki do dewitalizacji. 14. Ormocery mają właściwości a) kompomerów i fleczeru. b) amalgamatów i glassjonomerów. c) cementów krzemowych. d) kompozytów i i glassjonomerów. 15. Resilon to a) materiał tymczasowy. b) gutaperka. c) masa wyciskowa. d) materiał do wypełnień kanałowych. 16. Cementy wodorotlenkowo-wapniowe a) uwalniają fluor. b) nie działają odontotropowo. c) alkalizują środowisko. d) zakładamy je z formówkami. 17. Preparatem, którego nie mo\emy zaliczyć do leków endodontycznych jest a) Dikamfen. b) Biopulp. c) Agatos. d) Kamfenol. 18. Parapasta jest preparatem do a) endodoncji. b) wypełnień czasowych. c) stosowania w pracowni protetycznej. d) wypełnień stałych. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 27 19. Preparatem nie zaliczanym do uszczelniaczy kanałowych jest a) ormocer. b) Endomethason. c) Apexit. d) AH Plus. 20. Rtęć wchodzi w skład a) ormocerów. b) kompozytów. c) amalgamatów. d) podkładów. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 28 KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko ................................................................................................ Przygotowanie materiałów stomatologicznych Zakreśl poprawną odpowiedz Nr Odpowiedz Punkty zadania 1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d Razem: Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 29 Test 2 Test dwustopniowy do jednostki modułowej Przygotowanie materiałów stomatologicznych Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których: - zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 11, 13, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego, - zadania 8, 9, 12, 14, 15, 16 są z poziomu ponadpodstawowego. Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt. Za ka\dą prawidłową odpowiedz uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów. Proponuje się następujące normy wymagań- uczeń otrzyma następujące oceny szkolne: - dopuszczający za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, - dostateczny za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, - dobry za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, - bardzo dobry za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu ponadpodstawowego. Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. c, 3. a, 4. d, 5 a, 6. d, 7. a, 8. c, 9. d, 10. b, 11. d, 12. a, 13. a, 14. d, 15. d, 16. b, 17. a, 18. b, 19. c, 20. c. Plan testu Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna zad. (mierzalne osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz 1 Rozpoznać właściwości kompozytów B P d Rozpoznać sposoby przygotowania 2 B P c materiałów wodorotlenkowo- wapniowych 3 Rozpoznać materiały sanitarne B P a Rozpoznać właściwości materiałów 4 B P d wodorotlenkowo-wapniowych 5 Rozpoznać masy wyciskowe B P a 6 Rozró\nić masy wyciskowe B P d Rozpoznać narzędzia do przygotowania 7 B P a materiałów 8 Określić właściwości glassjonomerów C PP c 9 Określić wypełnienia czasowe C PP d Rozró\nić materiały stosowane w profilaktyce 10 B P b próchnicy 11 Rozpoznać materiały tymczasowe B P d Porównać właściwości materiałów do 12 C PP a wypełnień stałych 13 Rozpoznać rodzaje wypełnień stałych B P a Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 30 Porównać właściwości materiałów do 14 C PP d wypełnień stałych 15 Zastosować materiały endodontyczne C PP d Zastosować cementy wodorotlenkowo- 16 C PP b wapniowe Rozró\nić sposób przygotowania materiałów 17 B P a czasowych 18 Rozpoznać wypełnienia czasowe B P b 19 Rozpoznać materiały podkładowe B P c 20 Rozpoznać materiały do uszczelniania brózd B P c Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 31 Przebieg testowania Instrukcja dla nauczyciela 1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej jednotygodniowym. 2. Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test. Instrukcja dla ucznia 1. Przeczytaj uwa\nie instrukcję. 2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 4. Zestaw zawiera 20 zadań. 5. Do ka\dego zadania przyporządkowane są 4 mo\liwości odpowiedzi, jedna odpowiedz jest prawdziwa. 6. Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak X. W przypadku pomyłki zakreśl błędną odpowiedz kółkiem i zaznacz X odpowiedz prawidłową. 7. Za ka\dą prawidłową odpowiedz otrzymujesz 1 punkt, za złą odpowiedz lub jej brak 0 punktów. 8. Rozwiązuj zadania samodzielnie. 9. Na rozwiązanie testu masz 40 min. Powodzenia! Materiały dla ucznia: instrukcja, zestaw zadań testowych, karta odpowiedzi. ZESTAW ZADAC TESTOWYCH 1. Materiały kompozycyjne a) zarabiamy z wodą. b) zarabiamy z eugenolem. c) zarabiamy z rtęcią. d) mo\emy utwardzać światłem. 2. Do zarabiania wodorotlenku-wapnia stosujemy a) pistoletu. b) miski i łopatki. c) jałowej szpatułki i szklanej płytki. d) papierowej płytki. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 32 3. Preparatem którego nie mo\emy zaliczyć do materiałów sanitarnych jest a) fleczer. b) bielizna zabiegowa. c) opatrunki. d) materiały jednorazowe. 4. Biopulpu nie mo\emy zakładać jako a) podkładu. b) wkładki endodontyczne. c) opatrunku. d) wypełnienia stałego. 5. Do zarobienia masy alginatowej potrzeba a) miski i łopatki. b) odpowiednich opakowań. c) skutecznych płynów. d) pistoletu. 6. Preparatem nie zaliczanym do mas wyciskowych jest a) gips. b) alginat. c) elastomer. d) gutaperka. 7. Płytki szklane słu\ą do a) przygotowania materiałów do wypełnień. b) podawania narzędzi. c) demonstracji higienicznych. d) sprawdzania działania wierteł. 8. Glassjonomery mogą być a) tylko podkładem. b) wypełnieniem endodontycznym. c) podkładem i wypełnieniem ostatecznym. d) tylko wypełnieniem ostatecznym. 9. Preparatem nie zaliczanym do grupy fleczerów jest a) Oxidentin. b) Multidentin. c) Tymodentin. d) Evikrol. 10. Laki szczelinowe nale\ą do a) narzędzi chirurgicznych. b) materiałów profilaktycznych. c) materiałów izolacyjnych. d) materiałów wyciskowych. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 33 11. Fleczer to a) materiał profilaktyczny. b) podkład. c) materiał endodontyczny. d) materiał tymczasowy. 12. Fluor uwalniają a) ormocery. b) kompozyty. c) amalgamaty. d) cementy krzemowe. 13. W postaci tzw. Flow mogą występować a) kompozyty. b) cementy krzemowe. c) fleczer. d) środki do dewitalizacji. 14. Kompomery mają właściwości a) ormocerów i fleczeru. b) amalgamatów i glassjonomerów. c) cementów krzemowych. d) kompozytów i glassjonomerów. 15. Resilon to a) materiał tymczasowy. b) gutaperka. c) masa wyciskowa. d) materiał endodontyczny. 16. Cementy wodorotlenkowo-wapniowe a) uwalniają fluor. b) działają odontotropowo. c) zakwaszają środowisko. d) zakładamy je z formówkami. 17. Z wodą zarabiamy a) fleczer. b) cement fosforanowy. c) amalgamat. d) gutaperkę. 18. Gutaperka nale\y do a) podkładów. b) wypełnień czasowych. c) wypełnień stałych. d) leków. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 34 19. Preparatem nie zaliczanym do podkładów jest a) cement fosforanowy. b) cement karboksylowy. c) kompomer. d) glassjonomer. 20. Do wypełniania bruzd nie stosujemy a) laków na bazie kompomerów. b) laków na bazie kompozytów. c) Amalgamatów. d) glassjonomerów. Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 35 KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko ................................................................................................ Przygotowanie materiałów stomatologicznych Zakreśl poprawną odpowiedz Nr Odpowiedz Punkty zadania 1 a b c d 2 a b c d 3 a b c d 4 a b c d 5 a b c d 6 a b c d 7 a b c d 8 a b c d 9 a b c d 10 a b c d 11 a b c d 12 a b c d 13 a b c d 14 a b c d 15 a b c d 16 a b c d 17 a b c d 18 a b c d 19 a b c d 20 a b c d Razem: Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 36 7. LITERATURA 1. Brandy H. H.: Wprowadzenie do implantologii . Urban & Partner, Wrocław 1998 2. Jańczuk Z.: Podręcznik dla asystentek i higienistek stomatologicznych . PZWL, Warszawa 2006 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego 37