I. Prawne aspekty krzywdzenia dzieci.
1. Dziecko  osoba do 18 roku życia. (brak definicji dziecka, brak jednolitego
aktu prawnego o dziecku)
- niepełnoletni
- małoletni  osoba 13 r. ż, lub do 15 r. ż
2. zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych
- 0-13
- 13-18  może złożyć oświadczenie, że prosi o pomoc psychologiczną
lub inną.
II y
ródła prawa chroniącego dziecko
1. Konstytucja
2. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy (kompleksowa regulacja
dotycząca rodziny i dziecka)
3. Konwencja o Prawach Dziecka  (zapisane prawa dziecka)
4. Ustawa o postępowaniu z nieletnimi (demoralizacja, czyny
zabronione)
5. kodeks karny
6. kodeks postępowania karnego  art. 185 a i b kpk
7. kodeks postępowania cywilnego
II. Krzywdzenie dzieci.
1. Przestępstwa:
- ogólne- każde np.: kradzież, pobicie, zabójstwo  jeżeli dzicko
jest ofiarą- kwalifikowana forma - zwiększenie kary
- przestępstwa przeciwko rodzinie i opiece: znęcanie się fizyczne,
znęcanie się psychiczne, rozpijanie, porzucenie, niealimentacja,
uprowadzenie
- przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności:
molestowanie, nakłaniane do prostytucji, gwałt, kazirodztwo,
pornografia Kodeks Karny  Policja, Prokuratura, Sąd Karny.
2. Zagrożenie dobra dziecka: z
le funkcjonująca rodzina, alkoholizm w rodzinie,
zaniedbanie, negatywny wpływ, brak środków.  Kodeks rodzinny i Opiekuńczy 
Sąd Rodzinny i Nieletnich.
Po zdefiniowaniu krzywdzenia dziecka pojawiają się dwie drogi prawne, które państwo są
obowiązani realizować mogą wykorzystać wykonując swój zawód. Nazwijmy te drogi
umowne ochroną na gruncie prawa karnego i na gruncie prawa rodzinnego. Niekiedy
posługujemy się jedna z nich niekiedy one się krzyżują, najczęściej jednak występują
równolegle.
III. Podstawa prawna interwencji
Art. 572 ż 1. kpc  Każdy, komu znane jest zdarzenie uzasadniające wszczęcie postępowania z
urzędu, obowiązany jest zawiadomić o nim sąd opiekuńczy.
1
ż 2. Obowiązek wymieniony w ż 1 ciąży przede wszystkim na urzędach stanu cywilnego,
sądach, prokuraturach, notariuszach, komornikach, organach samorządu i administracji
rządowej, organach Policji, placówkach oświatowych, opiekunach społecznych oraz
organizacjach i zakładach zajmujących się opieką nad dziećmi lub osobami psychicznie
chorymi.
Sad Rodzinny może podjąć działania na rzecz dziecka z urzędu.
Art. 570ż1. kpc  Sąd opiekuńczy może wszcząć postępowanie z urzędu.
Art. 240. ż 1. Kto, mając wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu
lub dokonaniu czynu zabronionego określonego w art. 118, 127, 128, 130, 134, 140, 148, 163,
166 lub 252, nie zawiadamia niezwłocznie organu powołanego do ścigania przestępstw,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
ż 2. Nie popełnia przestępstwa określonego w ż 1, kto zaniechał zawiadomienia, mając
dostateczną podstawę do przypuszczenia, że wymieniony w ż 1 organ wie o
przygotowywanym, usiłowanym lub dokonanym czynie zabronionym; nie popełnia
przestępstwa również ten, kto zapobiegł popełnieniu przygotowywanego lub usiłowanego
czynu zabronionego określonego w ż 1. (obowiązek prawny)
ż 3. Nie podlega karze, kto zaniechał zawiadomienia z obawy przed odpowiedzialnością
karną grożącą jemu samemu lub jego najbliższym.
Art. 304 ż1. kpk  Każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu
ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. Przepis art. 191 ż3
stosuje się odpowiednio.
ż2. Instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swa działalnością dowiedziały
się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o
tym prokuratora lub Policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia
organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ
stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa.
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
2
Art. 12  Osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych
powzięły podejrzenie o popełnieniu przestępstwa z użyciem przemocy wobec członków
rodziny, powinny niezwłocznie zawiadomić o tym policję lub Prokuratora.
IV. Procedury postępowania w przypadku dziecka krzywdzonego
1. Precyzyjne określenie sytuacji dziecka.
2. Reakcja, dwa warianty podstawowe:
- zawiadomienie o podejrzeniu popełnieniu przestępstwa
- wniosek o wgląd w sytuację rodziny
3. Warianty dodatkowe:
- kontakt z innymi służbami: psycholog, OPS, policjant
4. Szczegółowe postępowanie:
a) powzięcie informacji o popełnieniu przestępstwa wobec
dziecka w związku z wykonywanym zawodem
b) określenie sytuacji dziecka
- wiek dziecka  rozmowa z dzieckiem
- pogłębiony wywiad z rodzicem/ami
- kontakt z pediatrą
- wywiad środowiskowy pielęgniarki socjalnej
- kontakt z innymi służbami, instytucjami , organizacjami.
- rozmowa z rodzicem  rodzic współpracujący ( sam składa
zawiadomienie)  rodzic niewspólpracujacy składa szkoła (
poinformowanie rodziców o podejmowanych działaniach
instytucji/list)
- sprawca znany lub nieznany  forma zawiadomienia
- poinformowanie rodziców/opiekunów prawnych o
podejmowanych działaniach instytucji
- sformułowanie odpowiednie wniosku
- złożenie zawiadomienia o przestępstwie do Prokuratury
Rejonowej właściwej dla miejsca pzrestępstwa.
5. wgląd w sytuację rodziny/dziecka
- określenie sytuacji
- brak podejrzenia popełnienia przestępstwa, niepewna sytuacja
- złe funkcjonowanie rodziny
- poinformowanie rodziców/opiekunów prawnych o
podejmowanych działaniach instytucji
- wniosek o wgląd w sytuację rodzinną dziecka do sadu rodzinnego
dla szpitala.
- brak konsekwencji prawnych dla instytucji.
6. Prawa instytucji składającej zawiadomienie o przestępstwie art. 305 ż 3
kpk, 306 ż 1 i 3 kpk
- zawiadomienie o wszczęciu śledztwa, odmowie wszczęcia lub
umorzeniu.
- zażalenie na odmowę wszczęcia śledztwa lub umorzenie-
Prokurator okręgowy.
3
- zażalenie po 6 tygodniach na barak informacji  Prokurator
nadrzędny.
V. Prawa i obowiązki nauczyciela wobec rodzica dziecka
1. Rodzice mający pełnie władzy rodzicielskiej są przedstawicielami
ustawowymi dziecka  podejmują wszelkie decyzje. Każde z nich jest
zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania. Jeżeli rodzice są w
konflikcie/ rozwód a mają pełnię władzy ważne jest aby do obojga wysyłać
te same pisma.
2. Poinformowanie rodziców o podejmowanych działaniach.
VI. Obowiązki wobec Policji, Prokuratury, Sądu Karnego, Cywilnego Rodzinnego i
Nieletnich. Trzy rodzaje obowiązków wynikają z przepisów:
- zawiadomienie o przestępstwie
- wgląd
- bycie świadkiem
1. Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa -
Prokuratura
- obowiązek społeczny w art. 304 kpk, w paragrafie 2 prawny
- art. 240 k.k.  obowiązek prawny
- niedopełnienie powyższego obowiązku to przestępstwo z art. 231
k.k.
Art. 231. ż 1. Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie
dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
- nie jest wymagana pewność co do zaistnienie przestępstwa  art. 297 ż1pkt.1 kpk
2. Wniosek o wgląd w sytuację rodziny  Sąd Rodzinny i
Nieletnich.
3. Bycie świadkiem.
VI. Współpraca z innymi służbami.
1. Policja  Sekcja ds. nieletnich.
2. Sąd Rodzinny  kurator
3. OPS
4
Warszawa, dnia & & & & & & & r.
Prokuratura Rejonowa
w
ul.
Anna Nowak
Opiekun prawny małoletniej pokrzywdzonej:..........................
Zawiadomienie o przestępstwie z wnioskiem o przesłuchanie małoletniej
pokrzywdzonej w trybie art. 185 a kpk, w przyjaznym pokoju
przesłuchań Fundacji Dzieci Niczyje, ul. Mazowiecka12 lok. 25, 00-048
Warszawa.
Składam zawiadomienie popełnienia przestępstwa molestowania seksualnego mojej
małoletniej córki.................... ur. ................ r. przez jej ojca.......................................
03.01. 2003 r. w swoje urodziny córka powiedziała, że ma tajemnice z tatusiem i nie może nic
powiedzieć, bo tatuś powiedział, że umrze. Od tego czasu zauważyłam niepokojące
zachowania córki. Była małomówna, zamknięta w sobie jakby się czegoś bała. Ja
pracowałam i póz
no wracałam do domu, więc dzieci często zostawały same z ojcem.
Wypytywałam córkę co się dzieje ale nie chciała nic mówić.
Zachowanie ojca, również było niepokojące głośno wypowiadał się o intymnych częściach
ciała obu córek, mówił, że sypia z córką.
Przerażona całą sytuacją udałam się do psychologa w Fundacji Dzieci Niczyje, któremu
opowiedziałam o zachowaniach córki. Córka spotyka się z psychologiem. Pani psycholog
potwierdziła wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia molestowania seksualnego.
Dowód: Opinia psychologa.
Wnoszę o wyjaśnienie sprawy, a także o jednorazowe przesłuchanie dziecka w toku całego
postępowania w trybie art. 185 a kpk. Córka ma dopiero 5 lat i nie chcę aby stała się ofiarą
całej sprawy.
Wnoszę o przesłuchanie świadków:
1. siostra (imię, nazwisko, adres)
2. Psycholog (imię, nazwisko, adres)
Mając na uwadze powyższe fakty wnoszę o wszczęcie postępowania wyjaśniającego.
5
Załączniki:
1. Opinia psychologa.
2. Odpisy pisma
(podpis pokrzywdzonego)
Warszawa, dnia 7 czerwca 2005 r.
Do
Sądu Rejonowego
w ..................................
Wydział Rodzinny i Nieletnich
Wnioskodawca: Dyrektor Domu Dziecka
w.................................
Jan Kowalski
Uczestnicy postępowania: Jan i Janina Nowak
Ul............................
..................................
rodzice małoletniej: Anny Nowak
Wniosek o wgląd w sytuacje dziecka
Wnoszę o:
I. Wgląd w sytuacje małoletniej Anny Nowak i wydanie odpowiednich zarządzeń
opiekuńczych.
II. Wezwanie na rozprawę świadków:
1. Wychowawca (imię, nazwisko, adres)
2. Pielęgniarka (imię, nazwisko, adres)
III. Zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.
Uzasadnienie
Dnia 29.04.2005 r. zgłosiła się do domu dziecka małoletnia Anna Nowak. Małoletnia w
rozmowie z wychowawcą Janem Lipińskim powiedziała, że nie chce wracać do domu i woli
być w domu dziecka. Małoletnia była w stanie histerii. W toku dalszej rozmowy okazało się,
że rodzice małoletniej stosują wobec niej przemoc fizyczną i małoletnia boi się wracać do
domu.
Dowód: Zeznania wychowawcy.
Oględziny pielęgniarki potwierdziły istnienie siniaków na plecach małoletniej.
Dowód: Zeznania pielęgniarki.
W tej sytuacji wychowawca zdecydował o zatrzymaniu małoletniej w domu dziecka do
wyjaśnienia sprawy.
6
W związku z powyższymi faktami wnoszę o zbadanie przez Sąd sytuacji domowej i rodzinnej
małoletniej Anny Nowak oraz o umieszczenie jej w domu dziecka na czas wyjaśnienia
sprawy.
Mając powyższe na uwadze wnoszę jak na wstępie.
Jan Kowalski
Warszawa, dnia & & & & & & & r.
Prokuratura Rejonowa
w
ul.
Anna Nowak
Pedagog szkolny
Szkoła Podstawowa nr 111
Ul..............................
Zawiadomienie o przestępstwie.
Składam zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa molestowania
seksualnego Alicji Kowalskiej ur. ................ r. przez jej ojca Jana Kowalskiego
W trakcie wykonywania obowiązków służbowych powzięłam podejrzenie o popełnieniu
przestępstwa molestowania seksualnego Alicji Kowalskiej przez jej ojca..................
Alicja kowalska jest uczennica 6 kl. Szkoły Podstawowej nr 111. Ja jestem w tej szkole
pedagogiem szkolnym.
Wychowawczyni kl 6 p. .............................rozmawiała ze mną o kłopotach uczennicy Alicji
kowalskiej. Dziewczynka obnażała się przed klasa. Była wulgarna, często proponowała
chłopcom seks. Wychowawczyni poprosiła mnie o rozmowę z dziewczynką. Odbyłam trzy
spotkania z Alicją. Na pierwszym spotkaniu nie chciał nic mówić. Na drugim i trzecim
spotkaniu powiedział mi, że wujek u którego często nocuje z bratem dotyka ją często w
intymne miejsca, śpi z nią w łóżku i każe się całować.
Alicja powiedział, ze nie mówiła rodzicom bo się wstydzi i boi.
Zaprosiłam rodziców na rozmowę. Zjawiał się tylko matka, która była wstrząśnięta
informacjami. Pozwiedzała, ze zgłosi sprawę na Policję.
Minęło jednak dwa miesiące a z informacji od Alicji wiem, że matka nic nie zrobiła,
powiedział jej że jej nie wierzy i żeby nie opowiadał bzdur w szkole. Od tygodnia Alicji nie
ma w szkole.
Mając na uwadze powyższe fakty wnoszę o wszczęcie postępowania wyjaśniającego.
Załączniki:
7
1. Odpisy pisma
Anna Nowak
8