11. Termodynamika. Wybór i opracowanie zadaÅ„ od 11.1 do 11.15 - BogusÅ‚aw Kusz. 11.1. W zamkniÄ™tej butelce o objÄ™toÅ›ci V0=500cm3 znajduje siÄ™ powietrze o temperaturze t0=270C i ciÅ›nieniu p0=1000 hPa. Po pewnym czasie sÅ‚oÅ„ce ogrzaÅ‚o butelkÄ™ do temperatury tk=570C. Oblicz liczbÄ™ czÄ…steczek gazu znajdujÄ…cego siÄ™ w butelce, koÅ„cowe ciÅ›nienie powietrza oraz ciepÅ‚o pobrane przez gaz. Narysuj wykres p(V). 11.2. Butla gazowa o objÄ™toÅ›ci V1=0,3m3 wytrzymuje ciÅ›nienie pkr=107Pa. Znajduje siÄ™ w niej m=3369g azotu o temperaturze t1=270C. Obliczyć ciÅ›nienie gazu w temperaturze t1. JeÅ›li w wyniku pożaru butla ogrzeje siÄ™ to w jakiej temperaturze nastÄ…pi jej rozerwanie? Masa molowa azotu: µp=28g. 11.3. W procesie izobarycznym n=2mole wodoru o temperaturze T1=300K i ciÅ›nieniu p1=106Pa, zmniejszyÅ‚o swojÄ… objÄ™tość k=2 razy. Oblicz temperaturÄ™ koÅ„cowÄ…, pracÄ™ i ciepÅ‚o wystÄ™pujÄ…ce w tym procesie. Przedstaw pracÄ™ na wykresie p(V). 11.4. Jeden mol tlenu jest ogrzewany pod staÅ‚ym ciÅ›nieniu atmosferycznym p0=1033 hPa poczÄ…wszy od temperatury t0=00C. Oblicz ile energii trzeba doprowadzić do gazu w celu potrojenia objÄ™toÅ›ci jego objÄ™toÅ›ci i jakÄ… pracÄ™ wykonaÅ‚ gaz ? 11.5. Cienki worek foliowy zanurzony w wodzie o temperaturze t=200C zawiera powietrze o objÄ™toÅ›ci V1=20 dm3 i ciÅ›nieniu p1=1000hPa. JakÄ… objÄ™tość bÄ™dzie miaÅ‚ worek po zanurzeniu go o h=10m? Oblicz ciepÅ‚o oddane przez gaz oraz narysuj wykres tej przemiany przy zaÅ‚ożeniu, że temperatura gazu nie ulegÅ‚a zmianie. Dane: gÄ™stość wody Á=1g/cm3, przyspieszenie ziemskie g=10m/s2. 11.6. W procesie izotermicznym objÄ™tość n moli powietrza o temperaturze T wzrosÅ‚a s razy. Ile razy zmalaÅ‚o ciÅ›nienie ? Ile wynosi zmiana energii wewnÄ™trznej ? JakÄ… pracÄ™ wykonaÅ‚ gaz ? 11.7. W wyniku szybkiego rozprężeniu n=2 moli tlenu jego objÄ™tość wzrosÅ‚a s=4 razy. Obliczyć przyrost energii wewnÄ™trznej tego gazu jeÅ›li jego ciÅ›nienie poczÄ…tkowe wynosiÅ‚o p1=8,31Å"106Pa a temperatura T1=300K. 11.8. Podczas izobarycznego sprężania tlenu o masie m = 10 kg i temperaturze poczÄ…tkowej t = 100°C, objÄ™tość jego zmniejszyÅ‚a siÄ™ s = 1,25 razy. Obliczyć: a) wykonanÄ… podczas sprężania pracÄ™, b) ilość odprowadzonego ciepÅ‚a. 11.9. Znalezć rodzaj gazu, który zostaÅ‚ sprężony izotermicznie oraz jego objÄ™tość poczÄ…tkowÄ…, jeżeli ciÅ›nienie m=2 kg gazu po jego sprężeniu zwiÄ™kszyÅ‚o siÄ™ trzykrotnie, a praca wykonana przy sprężaniu W = -1,37Å"103 kJ. Przed sprężeniem ciÅ›nienie gazu równaÅ‚o siÄ™ p1= 5Å"105 Pa, a jego temperatura t= 27°C. 11.10. MasÄ™ m = 160 g tlenu ogrzewa siÄ™ od t1 = 50°C do t2 = 60°C. Obliczyć ilość pobranego ciepÅ‚a i zmianÄ™ energii wewnÄ™trznej tlenu w przypadku, gdy ogrzewanie zachodziÅ‚o: a) izochorycznie, b) izobarycznie. 11.11. Dwa identyczne naczynia poÅ‚Ä…czone sÄ… zaworem. W jednym z nich znajduje siÄ™ azot pod ciÅ›nieniem p1=2,64Å"105 Pa i w temperaturze t1= 27°C a w drugim panuje próżnia. Znalezć koÅ„cowÄ… temperaturÄ™ i ciÅ›nienie gazu, jeżeli po otwarciu zaworu część gazu przeszÅ‚a do pustego naczynia i ciÅ›nienia w obu naczyniach wyrównaÅ‚y siÄ™. Proces przejÅ›cia azotu z jednego naczynia do drugiego jest procesem adiabatycznym. 11.12. W silniku Carnota nastÄ™pujÄ… cztery przemiany staÅ‚ej iloÅ›ci gazu: - izotermiczne rozprężanie gazu z objÄ™toÅ›ci V1 do V2 w temperaturze T1, - adiabatyczne rozprężanie z objÄ™toÅ›ci V2 do V3, - izotermiczne sprężanie gazu z objÄ™toÅ›ci V3 do V4 w temperaturze T2, - adiabatyczne rozprężanie z objÄ™toÅ›ci V4 do V1. Oblicz sprawność takiego silnika gdy : a/ T1=373K i T2=273K b/ T1=773K i T2=273K c/ T1=373K i T2=3K. 11.13.* W silniku wykorzystano n=5 moli azotu w cyklu: 1-2 sprężono izochorycznie gaz o temperaturze T1=300K w objÄ™toÅ›ci V1 do ciÅ›nienia p2 =3p1 2-3 rozprężono adiabatycznie do ciÅ›nienia poczÄ…tkowego p1 i objÄ™toÅ›ci V3, 3-1 nastÄ™pnie przy staÅ‚ym ciÅ›nieniu osiÄ…gniÄ™to stan pierwotny. Narysu wykres p(V) tego cyklu oraz oblicz wydajność silnika. 11.14. Oblicz wydajność silnika pracujÄ…cego w cyklu pokazanym na rysunku. Dane: T1=600K, T2=900K, T3=600K, gaz jednoatomowy - º=1,67. 11.15. Dlaczego podczas pompowania dÄ™tki roweru rozgrzewa siÄ™ pompka? 11. RozwiÄ…zania: 11.1.R. Jest to przemiana izochoryczna staÅ‚ej iloÅ›ci gazu doskonaÅ‚ego dla, której: p0V0 pkV0 p0 pk V0 = const. Ò! = = nR i = (1) T0 Tk. T0 Tk. Liczba moli i czÄ…steczek gazu wynosi odpowiednio: http://notatek.pl/termodynamika-zadania-z-rozwiazaniami?notatka p0V0 n = i N = NAn (2) . T0R p0Tk CiÅ›nienie koÅ„cowe gazu wynosi: pk = (3) . T0 CiepÅ‚o pobrane przez gaz: Vk Q0-k = "U + W = "U + p dV = "U = Cvn(Tk - T0) ponieważ W = 0 (4) +" V0 i przy czym CV = R gdzie i = 5 . 2 WstawiajÄ…c dane: V0=5Å"10-4m3, T0= 300K, Tk= 330K, R=8,31 J/(molÅ"K), NA=6,023Å"1023, do wzorów (2), (3) i (4) otrzymujemy: liczbÄ™ moli n=0,02, liczbÄ™ czÄ…steczek N=0,12Å"1023, ciÅ›nienie koÅ„cowe pk=1,1Å"105 Pa oraz ciepÅ‚o Q=12,47J. 11.2.R. T1mR pkr p1 = = 106 Pa, Tkr = T1 = 3000K. V1µ p1 11.3.R. W procesie izobarycznym mamy: p1V1 nRT1 = nR Ò! V1 = (1) oraz T1 p1 p1 = const. Ò! . V1 V2 V2 1 = Ò! T2 = T1 = T1 (2) T1 T2 V1 k Ponieważ pojedyncza czÄ…steczka wodoru zawiera dwa atomy wiÄ™c jej liczba stopni wynosi i 5 i + 2 7 i=5 a ciepÅ‚o molowe jest równe:CV = R = R oraz Cp = R = R (3) . 2 2 2 2 CiepÅ‚o oddane przez gaz: