Próbny egzamin maturalny z chemii 2011r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA
POZIOM ROZSZERZONY
ZdajÄ…cy otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiÄ…zania, precyzyjnie odpowiadajÄ…ce poleceniom zawartym w zadaniach. Odpowiedzi
niezgodne z poleceniem (nie na temat) są traktowane jako błędne. Komentarze wykraczające poza zakres polecenia nie podlegają ocenianiu.
Gdy do jednego polecenia zdający podaje kilka odpowiedzi (jedną prawidłową, inne nieprawidłowe), to nie otrzymuje punktów za żadną z nich.
Jeżeli polecenie brzmi: Napisz równanie reakcji..., to w odpowiedzi zdający powinien napisać równanie reakcji chemicznej, a nie jej schemat.
Niewłaściwy dobór lub brak współczynników w równaniu reakcji powoduje utratę 1 punktu za zapis tego równania.
W rozwiązaniach zadań rachunkowych oceniane są: metoda, wykonanie obliczeń i podanie wyniku z jednostką. Błędny zapis jednostki lub jej brak
przy ostatecznym wyniku liczbowym wielkości mianowanej powoduje utratę 1 punktu. W obliczeniach wymagane jest poprawne zaokrąglanie
wyników liczbowych.
Całkowicie poprawne rozwiązanie zadań, uwzględniające inny tok rozumowania niż w podanym schemacie punktowania, należy ocenić pełną
liczbą punktów.
Za poprawne obliczenia będące konsekwencją zastosowania niepoprawnej metody zdający nie otrzymuje punktów.
Za poprawne spostrzeżenia i wnioski będące konsekwencją niewłaściwie zaprojektowanego doświadczenia zdający nie otrzymuje punktów.
Za napisanie wzorów strukturalnych zamiast wzorów półstrukturalnych (grupowych) nie odejmuje się punktów.
Zapis  “! ,  Ä™! w równaniach reakcji nie jest wymagany.
W równaniach reakcji, w których ustala siÄ™ stan równowagi, brak  Ä! nie powoduje utraty punktów.
Elementy odpowiedzi umieszczone w nawiasach nie sÄ… wymagane.
1
Próbny egzamin maturalny z chemii 2011r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Punktacja
Kryteria oceniania
Uwagi
za
Oczekiwana odpowiedz

sumaryczna
czynność
Możliwe są inne
Np.:Za określenie masy próbki pozostałej po rozpadzie (0,25g)
1
sposoby
1. 2
rozwiÄ…zania tego
Za obliczenie liczby atomów siarki pozostaÅ‚ych w próbce (0,043·1023 atomów)
1
zadania!
można użyć:
Za poprawne napisanie równania rozpadu izotopu siarki-35
0
e
35 0 35
2. 1 1
-1
zamiast ²
S
² + Cl
16 -1 17
a) Za poprawne określenie liczby elektronów w jonie (18)
1
3. 2
b) Za poprawne podanie liczby wiÄ…zaÅ„ à i Ä„ (liczba wiÄ…zaÅ„ Ã= 2, liczba wiÄ…zaÅ„ Ä„ = 1)
1
a) Za poprawne określenie położenia pierwiastka w układzie okresowym ( blok d, grupa 6, okres 4)
1
4. 2
b) Za poprawnie zapisana konfiguracje elektronowÄ… ([Ar]4s13d5 lub [Ar] 3d54s1 )
1
Za poprawne przyporządkowanie molekuł w trzech - kolumnach 2 pkt, za poprawne
przyporządkowanie w dwóch - kolumnach 1 pkt. Poprawne podanie przykładów w jednej kolumnie
 0 pkt
5. 2 2
R U U i R
-
Al, S2- SO32-, H2O2, H2
Cu2+, NO3
Za poprawne wyznaczenie liczby moli produktów reakcji (3,75 mola)
1
6. 2
Za poprawne obliczenie ciśnienia w naczyniu z zakładaną dokładnością (1193,52hPa)
1
Za poprawne określenie stężenia nasyconego roztworu NaCl (27,1%)
7. 1 1
Za poprawne określenie rodzaju roztworu węglanu litu (roztwór nienasycony)
8. 1 1
2
Zadanie
Próbny egzamin maturalny z chemii 2011r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
a) Za poprawne napisanie równania reakcji (np. K3PO4 + MgCl2 + NH4Cl MgNH4PO4“! + 3KCl
1
b) Za poprawne wyznaczenie liczb moli jonów ortofosforanowych(V) w próbce (0,0005 mola) 1
9. 3
Za poprawne obliczenie stężenia molowego jonów ortofosforanowych(V) w roztworze
1
(0,01 mola/dm3)
Za poprawne wskazanie soli ulegajÄ…cych hydrolizie kationowej (MnSO4, Al(NO3)3)
10. 1 1
dla probówki III
Za poprawne napisanie równań reakcji po 1pkt
mogą być napisane
dwa równania dla
Probówka III: 2NH4+ + S2- + 2H2O Ä! 2NH3·H2O + H2S
obu jonów z wodą
Probówka V: CO32- + 2H2O Ä! H2CO3 + 2OH-
11. 3 3
lub CO32- + 2H2O Ä! CO2·H2O + 2OH-
lub CO32- + H2O Ä! HCO3- + OH-
Probówka VI: CH3COO- + H2O Ä!
Ä! CH3COOH + OH-
Ä!
Ä!
a) Za poprawnie zaprojektowane doświadczenie
Cu Cu
I. II.
1
12. 2
H2SO4(rozc) HNO3(rozc)
b) Za poprawnie podane obserwacje np.(w probówce I brak zmian, a w probówce drugiej wydziela
1
siÄ™ bezbarwny gaz)
3
Próbny egzamin maturalny z chemii 2011r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Za poprawnie podanÄ… obserwacjÄ™ i adekwatne do tego wnioski 1pkt
Doświadczenie Obserwacja Wniosek
Zmiana barwy roztworu K2CrO4 z Jony chromianowe(VI) (lub jony
żółtej na pomarańczową CrO42-) są nietrwałe w środowisku
A.
1
kwaśnym
Zmiana barwy roztworu K2Cr2O7 z Jony dichromianowe(VI) (lub jony
13. 2
pomarańczowej na zieloną Cr2O72-) w środowisku kwaśnym
mają własności utleniające lub (są
utleniaczem lub redukujÄ… siÄ™ do Cr3+ 1
B.
lub inne prawidłowe sformułowanie
wskazujące na własności utleniające
jonu dichromianowego (VI))
Za poprawnie zapisane równanie reakcji (2CrO42- + 2H+ Ä! Cr2O72- + H2O)
Ä!
Ä!
Ä!
14. 1 1
Za poprawne podanie wzorów produktów reakcji
15. 1 1
K2Cr2O7 + 3K2SO3 + 4H2SO4 Cr2(SO4)3 + 4K2SO4 + 4H2O
a) Za poprawne wskazanie wzorów kwasów (H3O+, NH4+)
1
16. 2
b) Za poprawnie napisane równanie reakcji (H3O+ + F- Ä! Ä! HF+ NH3)
Ä! HF + H2O lub NH4++ F- Ä!
Ä! Ä!
Ä! Ä!
1
Za poprawne wskazanie odpowiedzi - ( c )
17. 1 1
Za poprawną metodę obliczenia stężenia reagenta B np:
v1 = k[A]3[B]-2
18. 1 2
v2 = k(3[A])3(x[B])-2
4
Próbny egzamin maturalny z chemii 2011r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
v2=3 v1
Za poprawne obliczenie stężenia i podanie odpowiedzi (podstawienie do równania v2=3v1 wyrażeń
na v2 i v1 i rozwiązanie powstałego równania ( x=3) odp: stężenie reagenta B należy zwiększyć 3
1
razy)
Za poprawnÄ… metodÄ™ obliczenia entalpii tworzenia glukozy
1
("H = 6 "H1 + 6 "H2 +(- "H3))
19. 2
Za poprawne obliczenie entalpii tworzenia glukozy ("H = -1273,3 kJ/mol)
1
Za poprawne wyznaczenie stężeń jonów Ag + i Cl Ż
1
([Ag+] = 4 " 10-6mol/dm3 i [Cl-] = 3 " 10-5mol/dm3)
Za poprawne obliczenie iloczynu jonowego soli
20. 1 3
(Ij = 1,2" 10-10)
Za poprawnie podany wniosek dotyczÄ…cy wytrÄ…cenia osadu
1
(Osad siÄ™ nie wytrÄ…ci)
Za każde poprawnie podane równanie reakcji po 1 pkt
21. - 2 2
(A(-): Fe  2e- Fe 2+ ; K(+): 2H2O + O2 + 4e- 4OH )
Za poprawnie podany przykład substancji
22. 1 1
(dowolny kwas typy HX lub jego rozpuszczalna w wodzie sól metalu ciężkiego)
Za poprawnÄ… metodÄ™ wyznaczenia czasu elektrolizy
1
23. 2
Za poprawne obliczenie czasu elektrolizy
1
(7720 s lub 128 min 40 s lub 2 h 8 min 40 s)
Za poprawnie napisane równanie reakcji elektrodowej
24. 1 1
(2H2O - 4e- O2 + 4H + lub H2O - 2e- 1/2O2 + 2H +)
Za poprawnie podany wzór wraz z nazwą
25. 1 1
(CH3%CH2%CH3  propan)
5
Próbny egzamin maturalny z chemii 2011r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Za poprawnie napisane równanie reakcji nitrowania toluenu:
1
Inny możliwy
produkt reakcji
26 2
Za poprawnie napisane równanie reakcji nitrowania nitrobenzenu:
H2SO4
1
+ HNO3 + H2O
Inny możliwy
produkt reakcji
Za każde poprawnie podane równanie reakcji po 1 pkt
(CH2P%CH%CH3 + Cl2 CH2P%CH%CH2Cl + HCl
27. 3 3
CH2P%CH%CH2Cl + NaOH CH2P%CH%CH2OH + NaCl
CH2P%CH%CH2OH + H2O2  kat. HOCH2%CH(OH)%CH2OH
a) Za poprawnie napisany bilans elektronowy
1
-I +III +VII +II
(C  4eÅ» C , Mn + 5eÅ» Mn)
28.
2
b) Za poprawnie dobrane współczynniki w równaniu reakcji
(5C2H5OH + 4MnO4Å» + 12H+ 5CH3COOH + 4Mn2+ + 11H2O)
1
6
Próbny egzamin maturalny z chemii 2011r.
Odpowiedzi i schemat punktowania  poziom rozszerzony
Za poprawną metodę ustalenia stosunku molowego pierwiastków
1
29.
Za poprawnie podany wzór empiryczny
2
1
(C4H10O )
Za każde poprawnie podane pary izomerów po 1 pkt
np:
COOH COOH COOH COOH
| | | |
30.
2 2
H  C  OH HO  C  H H  C  OH H  C  OH
| | i | |
HO  C  H H  C  OH HO  C  H H  C  OH
| | | |
COOH COOH COOH COOH
Za poprawne określenie budowy trzech cukrów  2 pkt, dwóch cukrów  1 pkt, jednego  0 pkt
31. 2 2
(np.: celuloza  B., sacharoza  A. i C., skrobia  A.)
lub każde inne
Za poprawne podanie nazw czterech związków  2 pkt, trzech lub dwóch nazw -1 pkt, jednej
poprawne
nazwy  0 pkt przyporzÄ…dkowanie
(np.: glikol (gliceryna, sacharoza lub inny cukier nieredukujÄ…cy),
32. 2 2
(np.: biuret (peptyd, białko),
(np.: glukoza (maltoza, laktoza, fruktoza),
(dowolny kwas organiczny lub nieorganiczny)
a) Za poprawne wskazanie probówek w których zaszła denaturacja (II, IV, V)
1
b) Za poprawne wyjaśnienie zjawiska wysalania białka
33. 2
1
(np.: dehydratacja i agregacja cząsteczek białka w zolu)
7