Układ moczowy 2
NIEWYDOLNOŚĆ NEREK
«ð czynność regulacyjna lub wydalnicza nerek jest niewystarczajÄ…ca i w efekcie
dochodzi do utrudnionego wydalania moczu lub jego zatrzymania
«ð może być:
sð ostra niewydolność nerek
sð przewlekÅ‚a niewydolność nerek  mocznica
Przyczyny:
«ð różnego tÅ‚a  od problemu w nerkach po problemy z sercem, wÄ…trobÄ…, ukÅ‚adem
pokarmowym
Ostra niewydolność nerek
«ð zespół objawów manifestujÄ…cy siÄ™ skÄ…pomoczem lub bezmoczem i szybko
narastajÄ…cÄ… mocznicÄ…
«ð w surowicy krwi nastÄ™puje wzrost mocznika i kreatyniny
«ð może być:
sð przednerkowa
ûð wystÄ™puje np. przy odwodnieniach i biegunce
ûð nastÄ™puje spadek ciÅ›nienie krwi i spadek przesÄ…czenia kÅ‚Ä™buszkowego
Ä…ð mocznica
sð nerkowa
ûð problem w nerkach  od marskoÅ›ci poprzez zapalenie
sð zanerkowa
ûð np. zatkanie dróg wyprowadzajÄ…cych mocz
ûð Å‚atwa do usuniÄ™cia
ûð resorpcja moczu z nerki  za dużo jest resorpcji, za maÅ‚o wydalania
«ð efektem ostrej niewydolnoÅ›ci nerek jest:
Ostra mocznica nerkowa
«ð spadek przesÄ…czenia w kÅ‚Ä™buszku nerkowym
«ð wzrostu stężenia azotu
Przyczyny:
«ð nefrotoksyny  zwiÄ…zki uszkadzajÄ…ce nerki:
sð aminoglikozydy  gentamycyna
sð glikol
sð sole metali ciężkich
sð tetracykliny
«ð pasożyty
sð np. babesia canis  uszkadza krwinki, które z kolei uszkadzajÄ… nerki
«ð niesterydowe zwiÄ…zki p/zapalne:
sð aspiryna
sð ibuprofen
«ð choroby zakaz
ne:
sð leptospiroza
sð E. Coli  bakteria wywodzÄ…ca siÄ™ z kaÅ‚u
sð Proteus
sð Pseudomonas aeruginosa  paÅ‚eczka ropy bÅ‚Ä™kitnej
Przebieg kliniczny/ patogeneza:
I etap  oliguria (skÄ…pomocz)
«ð wystÄ™puje 24  48h po zadziaÅ‚aniu czynnika wywoÅ‚ujÄ…cego chorobÄ™
«ð przy niedrożnoÅ›ciach  od razu gwaÅ‚towny spadek iloÅ›ci dobowej moczu
«ð gwaÅ‚towny wzrost mocznika we krwi
«ð po 4  5 dniach pojawia siÄ™ bezmocz (anuria) charakteryzujÄ…cy siÄ™:
sð caÅ‚kowity brak apetytu
sð wymioty potÄ™gujÄ…ce objawy mocznicy
sð drżenia mięśniowe  zaburzenia gospodarki elektrolitowej (sód, potas, wapÅ„)
sð osowiaÅ‚ość
sð otÄ™pienie
sð senność
sð Å›piÄ…czka Ä…ð w efekcie Å›mierć Lð
«ð w badaniu laboratoryjnym obserwujemy:
sð spadek ciężaru wÅ‚aÅ›ciwego moczu
sð w moczu  erytrocyty, leukocyty, waÅ‚eczki dosyć wyraz
nie
sð we krwi  niedokrwistość z leukocytozÄ…
sð Å‚atwo dochodzi do:
ûð obrzÄ™ku pÅ‚uc
ûð obrzÄ™ku mózgu
ûð niewydolnoÅ›ci krążenia
II etap  jeśli zwierzę przeżyje  wielomocz (poliuria)
«ð po 6  7 dniach wyraz
na poprawa kliniczna
«ð we krwi spadek mocznika i kreatyniny
«ð objawy zdrowienia  sÄ… zÅ‚udne, bo
«ð dochodzi do utraty elektrolitów w organizmie i w efekcie nastÄ™puje:
III etap  nawrót mocznicy
«ð rozpoznanie z wywiadu
«ð badanie laboratoryjne  podniesiony poziom mocznika, kreatyniny i ciężar wÅ‚aÅ›ciwy
moczu
Leczenie:
«ð ma na celu utrzymanie lub przywrócenie równowagi elektrolitycznej do chwili
przywrócenia pracy nerek
«ð zaÅ‚ożenie cewnika i podawanie dużej iloÅ›ci pÅ‚ynów
«ð dializa otrzewnowa
sð przeprowadza siÄ™ jÄ… przez ok. 24 h
sð na poczÄ…tku i na koÅ„cu bada siÄ™ pÅ‚yn z jamy otrzewnowej
sð pozwala to na korektÄ™ terapii
sð wady dializy
ûð drogi sprzÄ™t specjalistyczny
ûð trwa dosyć dÅ‚ugo
ûð znieczulenie
«ð jeÅ›li nie możemy zastosować dializy  leczenie przyczynowe
sð odetkanie i przywrócenie drożnoÅ›ci przewodu moczowego
sð zastosowanie odpowiedniej diety
sð przy wymiotach leki p/wymiotne zmniejszajÄ…ce objawy mocznicy
sð antybiotyki po przeprowadzeniu antybiogramu
sð leki moczopÄ™dne (furosemid, mannitol)  tylko przy zaÅ‚ożonym cewniku,
lub drożnych przewodach
sð jeÅ›li nie można cewnikować  należy zastosować miejscowe okÅ‚ady:
ûð ciepÅ‚y kompres
ûð rivanol na ujÅ›cie cewki moczowej
ûð lignokainÄ… posmarować zwieracz cewki
sð w kontrolowanych sytuacjach ucisnąć na pÄ™cherz  ostrożnie !!!
Przewlekła niewydolność nerek  mocznica
«ð zespół chorobowy rozwijajÄ…cy siÄ™ pod wpÅ‚ywem czynnika systematycznie
niszczącego miąższ nerki
«ð jest koÅ„cowym efektem wszystkich nefropatii  przy jakimkolwiek problemie z
nerkÄ…, wyleczony, czy nie wyleczony zawsze prowadzi do mocznicy
«ð stopieÅ„ zaawansowania różny  różne objawy, leczenie, rokowanie
«ð czÄ™sto trudno ustalić pierwotny czynnik
Przyczyny:
«ð najczęściej nabyta w wyniku jednostki chorobowej zwiÄ…zanej lub niezwiÄ…zanej z
nerkami
«ð wrodzone genetycznie
«ð predyspozycje rasowe:
sð kot abisyÅ„ski Ä…ð amyloidoza nerek Ä…ð mocznica
sð koty dÅ‚ugowÅ‚ose  torbielowatość i dysplazja nerek
sð basenji  wrodzone zaburzenia cewkowe
sð beagle  jednostronny brak nerki
sð kern-teriery  torbielowatość nerek
sð spaniele  zwłóknienie kanalikowo-Å›ródmiąższowe i niedorozwój kory nerek
sð doberman  stwardnienie kÅ‚Ä™bków (glomeculoseleratis)
sð lhasa apso  zwłóknienie kanalikowo  Å›ródmiąższowe
sð welsh corgi  atrofia kÅ‚Ä™bków
sð samojedy  dysplazja nerek
sð shih tzu  dysplazja nerek
Przyczyny nabyte:
«ð infekcje
sð leptospira canicola
sð E.coli, Proteus, Pseudomonas  powodujÄ… zazwyczaj odmiedniczkowe
zapalenie nerek
sð FIP  zakaz
ne zapalenie otrzewnej powodujące śródmiąższowe zapalenie
nerek
sð ropomacicze, babesioza  dochodzi do tworzenia kompleksów
immunologicznych, które odkładają się w nerkach powodując nefropatię
sð amyloidowa  dotyczy głównie psów  to tzw.  zespół nerczycowy
dochodzi do zwiększonego białkomoczu
sð nowotwory  limphosarcoma
ûð biaÅ‚aczka kotów
ûð rak nerki
ûð szpiczak mnogi (myeloma multiplex)
Przebieg/ patogeneza:
I etap  utajona, przewlekła niewydolność nerek
«ð charakteryzuje siÄ™ nieznacznym upoÅ›ledzeniem czynnoÅ›ci
«ð uszkodzona jest poniżej 50% nefronów
«ð reszta sprawnych w zupeÅ‚noÅ›ci wystarcza do utrzymania homeostazy
II etap  wyrównana przewlekła niewydolność nerek
«ð powyżej 50% nefronów jest uszkodzonych
«ð dochodzi do wielomoczu lub skÄ…pomoczu i wzrostu pragnienia
«ð objawy kliniczne ujawniajÄ… siÄ™ przy:
sð zmianie diety
sð infekcji
sð ropniach
sð niestrawnoÅ›ci
sð biegunce
«ð gwaÅ‚towne zaostrzenie Ä…ð
III etap  niewyrównana przewlekła niewydolność nerek
«ð dochodzi do wyraz
nego zaburzenia wszystkich parametrów
«ð nie leczona prowadzi do Å›mierci Lð
Zaburzenia metaboliczne w przewlekłej niewydolności
nerek:
«ð narastajÄ… stopniowo, ale sukcesywnie
«ð upoÅ›ledzenie wydalania produktów przemian biaÅ‚kowych np. przy zmianie diety
widzimy, że coś się złego dzieje (okres I i II)
«ð jeÅ›li zmienimy dietÄ™ i zobaczymy, że doszÅ‚o do dysfunkcji nerek, możemy
zastosować sterydy  powstrzymają rozpad białek ustrojowych
«ð w III etapie należy zwracać uwagÄ™ na biaÅ‚ka dostarczane w diecie
sð stosujemy karmy z obniżonÄ… zawartoÅ›ciÄ… biaÅ‚ka
sð ilość biaÅ‚ek musi utrzymać mocznik na staÅ‚ym poziomie
Objawy:
«ð wzrost mocznika we krwi
«ð krwawienie do przewodu pokarmowego
«ð gorÄ…czka
«ð upoÅ›ledzenie gospodarki wodno  elektrolitowej
«ð za maÅ‚o dziaÅ‚ajÄ…cych nefronów prowadzi do zaburzenia zagÄ™szczania moczu
sð mocz izostenuryczny  ma staÅ‚y, niski ciężar wÅ‚aÅ›ciwy <1,010- syndrom
sztywnej nerki
sð wielomocz przymusowy  WAZOPRESYNOOPORNY = mechanizm
obronny, żeby wydalić mocznik i kreatyninę
ûð przechodzi w fazÄ™ wielomoczu rzekomo  pies wytrzymuje noc, ale c.
w. nadal niski
ûð dalsze uszkodzenie nerek  poÅ‚owa nefronów co byÅ‚a
ûð wzrost mocznika i kreatyniny  jak sitko z zatkanymi dziurkami: nie
zagęści, tylko w jednostce czasu mniej przecieka
sð potem Ä…ð skÄ…pomocz = wymioty, biegunka, zapalenie pÅ‚uc (pÅ‚ucno 
mocznicowe)
sð bezmocz Ä…ð Å›mierć
«ð bardzo szybko nastÄ™puje odwodnienie  mniej filtracji kÅ‚Ä™bkowej  pogorszenie
stanu klinicznego  trzeba nawodnić !!!
Stopnie odwodnienia:
«ð <5% masy ciaÅ‚a  niewielkie objawy kliniczne (w wywiadzie dowiadujemy siÄ™, że
dużo sika a mało pije)
«ð 7  8% masy ciaÅ‚a
sð utrata elastycznoÅ›ci skóry
sð wyschniÄ™cie Å›luzówki jamy ustnej (objaw niespecyficzny: nudnoÅ›ci, Å›linotok
 śluzówka będzie wilgotna)
sð zapadniÄ™cie gaÅ‚ki ocznej
«ð 10  12% masy ciaÅ‚a
sð WstrzÄ…s
sð zapadniÄ™cie lub rozszerzenie naczyÅ„ krwionoÅ›nych Ä…ð Å›mierć Lð
Zaburzenia gospodarki makro- i mikro-
Zaburzenie gospodarki sodu (Na)
«ð dochodzi do zatrzymania sodu w organizmie  należy ograniczyć jego ilość w diecie
«ð nadmiar na odrzuconego w wyniku zaburzeÅ„ wchÅ‚aniania zwrotnego
«ð sód powinien być podawany mimo podwyższonego ciÅ›nienia
«ð jeÅ›li musimy obniżyć zawartość na w diecie, należy to rozÅ‚ożyć na 2  4 tyg.
Zaburzenie gospodarki potasu (K)
«ð wzrost poziomu potasu przy przewlekÅ‚ej niewydolnoÅ›ci nerek  przyczynÄ… jest
rozpad komórek przy kwasicy metabolicznej
«ð zapobieganie kwasicy  zastosowanie dwuwÄ™glanu sodu (8  12mg/kg co 8  12h)
sð Å‚yżeczka od herbaty = 2.000mg dwuwÄ™glanu = sody oczyszczonej
Zaburzenie gospodarki wapniowo  fosforowej (Ca  P)
«ð pierwsze objawy pojawiajÄ… siÄ™ przy uszkodzonych 30% nefronów  czynnych
«ð wzrost fosforanów i spadek wapnia w surowicy  odkÅ‚adanie w tkankach miÄ™kkich
(nerce)
«ð dawać maÅ‚o fosforu w diecie, octan wapnia, wÄ™glan wapniowy
Postępowanie:
«ð zależy od dÅ‚ugoÅ›ci trwania choroby i od objawów
«ð leczenie zawsze objawowe:
sð zwalczanie wymiotów i biegunek
sð zakażenie zwalczamy antybiotykiem
sð szczepienie, by nie byÅ‚o żadnych infekcji
sð uzupeÅ‚nianie pÅ‚ynów i soli  nie można dopuÅ›cić do odwodnienia
ûð jeżeli zwierzÄ™ pije, nic nie musimy robić, ale jeÅ›li nie chce, trzeba
nawodnić dożylnie lub podskórnie max do 90ml/ kg/ dobę
ûð jeżeli nawadniamy  wskazane jest zacewnikowanie zwierzÄ™cia
Zasady leczenia:
«ð podtrzymujÄ…ce
sð usuwanie zaburzeÅ„ wtórnych
sð usuwamy zbÄ™dne produkty przemiany materii
sð leki:
ûð dwuwÄ™glan sodu
ûð witaminy z grupy B
ûð Å›rodki zwiÄ™kszajÄ…ce odporność
«ð przyczynowe
sð usuniÄ™cie czynnika powodujÄ…cego biegunkÄ™
sð leki:
ûð antybiotyki  na zakażenia bakteryjne
ûð sulfonamidy
ûð leki p/nefrotoksynom (uszkadzajÄ…ce nerki)
«ð chirurgiczne
sð jeÅ›li przyczyna to guz uciskowy
«ð objawowe
sð przy wymiotach Å›rodki p/wymiotne