Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
....................................
kod pracy ucznia
.............................................
pieczątka nagłówkowa szkoły
PRZEDMIOTOWY KONKURS CHEMICZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM
ETAP SZKOLNY
Drogi Uczniu,
witaj na I etapie konkursu chemicznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się
prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania.
" Arkusz liczy 11 stron i zawiera 20 zadań.
Czas pracy:
" Przed rozpoczęciem pracy sprawdz
, czy Twój test jest
kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji
60 minut
konkursowej.
" Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.
" Pisz tylko czarnym lub niebieskim długopisem lub piórem.
" W przypadku testu wyboru podane sÄ… cztery odpowiedzi:
A, B, C, D. Tylko jedna jest poprawna. Wybierz jÄ… i wpisz
znak X zaznaczając odpowiednią literę w teście.
Liczba punktów
" Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi,
możliwych
ale jeżeli się pomylisz, otocz błędną odpowiedz
kółkiem
do uzyskania:
i zaznacz innÄ….
55
" W zadaniach otwartych przedstaw tok rozumowania
prowadzÄ…cy do wyniku.
" Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone
w miejscu do tego przeznaczonym.
" Nie używaj korektora i kalkulatora.
" Możesz korzystać z tablic dołączonych do zestawu zadań.
" Brudnopis nie podlega ocenie.
Pracuj samodzielnie.
Powodzenia!
Strona 1 z 11
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Zadanie 1. (0-1 pkt.)
Liczba atomowa jodu Z = 53 a masowa A = 127. Liczba protonów w atomie jodu
wynosi:
A. 127 C. 74
B. 53 D. 180
Zadanie 2. (0-2 pkt.)
Który pierwiastek spełnia równocześnie warunki: 1) atom ma 3 powłoki
elektronowe, 2) tworzy tlenek typu E2O
A. wodór C. sód
B. lit D. potas
Zadanie 3. (0-1 pkt.)
Rozmieszczenie elektronów na powłokach pierwiastka jest następujące:
K2 L8 M2 Liczba atomowa tego pierwiastka wynosi:
.
A. 2 C. 10
B. 8 D. 12
Zadanie 4. (0-2 pkt.)
Której z cząsteczek:
A) O2 B) H2 C) Cl2 D) N2
przyporządkowujesz wzór elektronowy?
__ __
ćł E çÅ‚ E ćł
çÅ‚ çÅ‚
Strona 2 z 11
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Zadanie 5. (0-1 pkt.)
W jonie Na+ znajduje siÄ™:
A) 11 protonów i 11 elektronów
B) 11 protonów i 10 elektronów
C) 10 protonów i 11 elektronów
D) 10 protonów i 10 elektronów
Zadanie 6. (0-1 pkt.)
W roztworze pewnej substancji fenoloftaleina nie przyjęła malinowej barwy.
Wybierz zdanie prawdziwe:
A) pH roztworu może być większe od 7
B) może to być wodny roztwór tlenku niemetalu
C) może to być wodny roztwór tlenku metalu
D) może to być roztwór wodorotlenku
Zadanie 7. (0-2 pkt.)
Ile siarczku żelaza (II) powstanie w reakcji żelaza z 8g siarki:
A. 14g C. 88g
B. 22g D. 44g
Zadanie 8. (0-2 pkt.)
Podane wzory są ogólnymi wzorami elektrolitów:
M (OH)n HnR MnRm
Aby otrzymać roztwór zawierający dwa razy więcej kationów niż anionów,
należy rozpuścić w wodzie:
A) wodorotlenek, w którym n=2
B) kwas, w którym n=1
C) sól, w którym n=1 i m=2
D) sól, w której n=2 i m=1
Strona 3 z 11
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Zadanie 9. (0-2 pkt.)
Zmieszano próbki roztworów. W którym przypadku powstanie osad:
A. Ba2+ i Cl- C. Pb2+ i SO42-
B. Fe3+ i OH- D. Odpowiedzi B i C są prawidłowe
Zadanie 10. (0-2 pkt.)
Ile cząsteczek Ca(OH)2 zobojętni całkowicie 30 cząsteczek H3PO4
A. 45 C. 90
B. 60 D. 30
Zadanie 11. (0-1 pkt.)
Wybierając odpowiednie zakończenie zdania, wskaż twierdzenie fałszywe.
Podczas przebiegu reakcji chemicznej:
A. zastaje zachowana Å‚Ä…czna masa substancji
B. zostajÄ… zachowane czÄ…steczki reagujÄ…cych substancji
C. zostajÄ… zachowane atomy reagujÄ…cych substancji
D. łączna liczba atomów przed reakcją jest równa łącznej liczbie atomów po
reakcji
Zadanie 12. (0-2 pkt.)
Suma współczynników produktów reakcji Al. + H2SO4 (po uzupełnieniu)



wyniesie:
A. 8 C. 5
B. 9 D. 4
Strona 4 z 11
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Zadanie 13. (0-2 pkt.)
W czasie chlorowania wody wodociągowej powstaje tlen atomowy, który ma
właściwości bakteriobójcze:
H2O + Cl2
HCl + O


Suma współczynników równania reakcji (po uzgodnieniu) wynosi:
A. 5 C. 2
B. 4 D. 6
Zadanie 14. (0-3 pkt.)
Z rur wydechowych samochodów wydostają się do atmosfery szkodliwe dla
środowiska gazy m.in. tlenek węgla (II) i tlenek azotu (II). Przepuszczone przez
katalizator reagują ze sobą tworząc dwa składniki powietrza.
Ułóż i zbilansuj równanie tej reakcji, wskaż reduktor
równanie ........................................................................................................................
reduktor ........................................................................................................................
Zadanie 15. (0-2 pkt.)
W 2 molach czÄ…steczek wody znajduje siÄ™:
A. 4 mole atomów wodoru
B. 24,08 Å"1023 atomów wodoru
C. 4 atomy wodoru
D. Odpowiedzi A i B są prawidłowe
Strona 5 z 11
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Zadanie 16. (0-5 pkt.)
Masa 1 mola siarczku pewnego trójatomowego pierwiastka jest 1,3 razy
większa od masy 1 mola tlenku tego pierwiastka. Jaki to pierwiastek? Podaj
wzór tlenku i siarczku tego pierwiastka.
Wykonaj obliczenia
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
Tym pierwiastkiem
jest.................................................................................................................................
Wzór tlenku tego
pierwiastka.....................................................................................................................
Wzór siarczku tego
pierwiastka.....................................................................................................................
Zadanie 17. (0-2 pkt.)
Rozpuszczalność KCl w temperaturze 40oC wynosi 40g / 100g H2O. Podaj
stosunek masowy KCl : H2O w nasyconym roztworze w tej temperaturze
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
Strona 6 z 11
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Zadanie 18. (0-2 pkt.)
W ilu gramach 20% roztworu NaOH znajduje siÄ™ 10g substancji rozpuszczonej?
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
........................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
Zadanie 19. (0-3 pkt.)
Podaj wzory substancji, które po wprowadzeniu do wody tworzą:
wodÄ™ utlenionÄ… .............................................................................................................
wodÄ™ sodowÄ… ................................................................................................................
wodÄ™ wapiennÄ… ..............................................................................................................
Zadanie 20. (0-17 pkt.)
Uzupełnij luki:
Jest pierwiastkiem o największym rozpowszechnieniu na Ziemi (ok. 49% masowych).
Nazwę zaproponował Jan Oczapowski w 1853 roku. Jest obecny w powietrzu (ok.
20,98% obj.). Występuje w dwóch odmianach (zjawisko alotropii). Jedna z odmian
o masie czÄ…steczkowej 32u przedstawiona jest wzorem ............................................
Druga odmiana powstaje z pierwszej pod wpływem wyładowań atmosferycznych, jest
nietrwała i łatwo przechodzi w pierwszą.
Napisz odpowiednie równanie ......................................................................................
Podaj nazwÄ™ drugiej odmiany .......................................................................................
W przemyśle pierwiastek ten otrzymuje się z powietrza lub wody. Ze skroplonego
powietrza otrzymuje siÄ™ go w procesie .........................................................................
wg. równania .................................................................................................................
Z wody otrzymuje siÄ™ go w procesie .............................................................................
wg. równania .................................................................................................................
Strona 7 z 11
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
Skroplenia tego gazu po raz pierwszy dokonali w 1883 roku polscy uczeni
..................................................................................... i ...............................................
.......................................................................................................................................
Z wodorem dany pierwiastek tworzy dwa związki, w których stosunki masowe tego
pierwiastka do wodoru wynoszÄ… odpowiednio 8:1 i 6:1
Podaj wzory strukturalne i sumaryczne tych związków.
.................................................................... .............................................................
.................................................................... .............................................................
Można kupić w aptece roztwór będący mieszaniną obu tych związków o nazwie
........................................................................, stosowany do dezynfekcji przy
skaleczeniach. Pierwiastek ten może być odbierany z jego związków np. przez
węgiel, wodór, metale a proces ten nosi nazwę ...........................................................
Działa niszcząco na niektóre metale wyrządzając olbrzymie straty w gospodarce.
Ten niszczÄ…cy proces nazywamy ..................................................................................
Strona 8 z 11
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2006/2007
BRUDNOPIS
(nie podlega ocenie)
Strona 9 z 11
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006
U K A
A D O K R E S O W Y P I E R W I A S T K Ó W C H E M I C Z N Y C H
1 18
H Mg He
1 12 2
liczba atomowa
wodór magnez hel
1
1,01 2 24,31 13 14 15 16 17 4,0
masa atomowa [u]
Li Be B C N O F Ne
3 4 5 6 7 8 9 10
lit beryl bor węgiel azot tlen fluor neon
2
6,94 9,01 10,81 12,01 14,01 16,0 19,0 20,18
Na Mg Al Si P S Cl Ar
11 12 13 14 15 16 17 18
sód magnez glin krzem fosfor siarka chlor argon
3
22,99 24,31 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 26,98 28,09 30,97 32,06 35,45 39,95
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36
potas wapń skand tytan wanad chrom mangan żelazo kobalt nikiel miedz
cynk gal german arsen selen brom krypton
4
39,10 40,08 44,96 47,88 50,94 51,99 54,94 55,85 58,93 58,69 63,55 65,38 69,72 72,59 74,92 78,96 79,9 83,8
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54
rubid stront itr cyrkon niob molibden technet ruten rod pallad srebro kadm ind cyna antymon tellur jod ksenon
5
85,47 87,62 88,91 91,22 92,91 95,94 96,90 101,07 102,91 106,42 107,87 112,41 114,82 118,69 121,75 127,60 126,91 131,29
La-Lu
Cs Ba Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
55 56 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86
57-71
cez bar hafn tantal wolfram ren osm iryd platyna złoto rtęć tal ołów bizmut polon astat radon
6
132,91 137,33 178,49 180,95 183,85 186,21 190,2 192,2 195,08 196,97 200,59 204,38 207,2 208,98 208,98 209,99 222,02
Ac-Lr
Fr Ra Rf Db Sg Bh Hs Mt Uun Uuu Uub Uuq
87 88 104 105 106 107 108 109 110 111 112 114
89-103
frans rad rutherford dubn seaborg bohr has meitner
7
223,02 226,03 261,1 262,11 263,12 262,12 265,1 266,1
La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71
lantan cer neodym promet samar europ gadolin terb dysproz holm erb tul iterb lutet
prazeodym
138,91 140,12 144,24 144,91 150,36 151,96 157,25 158,93 162,5 164,93 167,26 168,93 173,04 174,97
140,91
Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103
aktyn tor protaktyn uran neptun pluton ameryk kiur berkel kaliforn einstein ferm mendelew nobel lorens
227,03 232,04 231,04 238,03 237,05 244,06 243,06 247,07 247,07 251,08 252,08 257,09 258,1 259,1 260,1
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006
TA B E L A R O Z P U S Z C Z A L N O Ś C I N I E K T Ó R Y C H S O L I
I W O D O R O T L E N K Ó W W W O D Z I E
OH- Cl- NO3- S2- SO32- SO42- CO32- PO43- CH3COO-
Li+ R R R R R R R N R
Na+ R R R R R R R R R
K+ R R R R R R R R R
NH4+ R R R R R R R R R
Ag+ N N R N N T N N R
N R N N R
Mg2+ N R R -
Ca2+ T R R R N T N N R
R N N R
Cu2+ N R R N -
Ba2+ R R R R N N N N R
Zn2+ N R R N N R N N R
Pb2+ N T R N N N N N R
Fe2+ N R R N N R N N R
R -
N -
Fe3+ N R R N -
R -
N R
Al3+ N R R - -
R  substancja rozpuszczalna; T  substancja trudno rozpuszczalna; N  substancja
praktycznie nierozpuszczalna; - oznacza, że substancja nie została otrzymana lub
rozkłada się w wodzie
I. Szereg aktywności metali
K Na Li Ca Mg Al Mn Zn Fe Sn Pb Cu Hg Ag Au Pt
H2
R O Z P U S Z C Z A L N O Ś Ć N I E K T Ó R Y C H S U B S T A N C J I
W Z A L E Å» N O Åš C I O D T E M P E R A T U R Y
Rozpuszczalność [ g / 100 g H2O ]
Substancja
0oC 20oC 40oC 60oC 80oC 100oC
KNO3 13,6 31,9 62,9 109,0 170,9 242,4
K2CO3 158,5 167,3 181,4 202,7 230,9 268,6
K2SO4 8,53 11,0 14,8 18,4 21,5 24,0
CuSO4 24,0 35,5 53,2 81,8 131,2 139,5
NaCl 35,6 35,9 36,4 37,1 38,0 39,0
NH4Cl 29,4 37,1 45,8 55,3 65,7 77,0
CH3COONa 79 111 192 139 153 170
C12H22O11 179 204 238 288 363 488