ZAGADNIENIA DO PRZYGOTOWANIA DO SEMINARIÓW Z
BIOFIZYKI DLA STUDENTÓW I ROKU WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
W SEMESTRZE ZIMOWYM ROKU AKADEMICKIEGO 2011/2012.
SEMINARIUM 1. PODSTAWOWE ZAGADNIENIA OCHRONY
RADIOLOGICZNEJ.
1. Biologiczne skutki działania promieniowania jonizującego.
- czynniki fizyczne wpływające na skutki biologiczne,
- biologiczne uwarunkowania skutków promieniowania jonizującego,
- czynniki środowiskowe,
- molekularny mechanizm działania promieniowania jonizującego na organizm żywy,
- skutki genetyczne,
- skutki somatyczne wczesne,
- skutki somatyczne późne,
- skutki stochastyczne i niestochastyczne.
2. Promieniowanie rentgenowskie i diagnostyce i w terapii.
- fizyczne właściwości promieniowania rtg,
- zjawisko rozproszenia i pochłaniania promieniowania rtg,
- dawki obciążające pacjenta w rtg i w terapii,
- ochrona pacjenta przed nadmierną ekspozycją w badaniach rtg i w terapii promieniowaniem X.
3. Biofizyczne podstawy medycyny nuklearnej.
- istota medycznych zastosowań izotopów promieniotwórczych,
- czynniki wpływające na wielkość dawki obciążającej pacjenta w diagnostyce i w terapii radioizotopowej,
- ochrona pacjenta przed nadmierną ekspozycją promieniowania jądrowego.
4. Ocena biologicznego ryzyka radiacyjnego i ogólne wytyczne w radiologii i medycynie nuklearnej.
- ocena biologicznego ryzyka radiacyjnego, współczynnik ryzyka,
- zagadnienia związane z ochroną pacjenta i ochroną personelu przed nadmierną ekspozycją radiacyjną
- ogólne wytyczne ochrony radiologicznej.
LITERATURA:
1. Biofizyka – red. F. Jaroszyk, wyd.II uaktualnione i rozszerzone, PZWL 2008 i późniejsze.
2. Medycyna nuklearna - Z. Toth, J. Przedlacki, PZWL,1983.
3. Radiologia - S. L. Zgliszczyński., PZWL, 1983.
4. Radioterapia i diagnostyka radioizotopowa - Z.Toth, PZWL,1980.
5. Fizyka doświadczalna - cz. V i VI, Sz. Szczeniowski, PWN,1969, 1974.
6. Wstęp do fizyki jądra atomowego - A. Strzałkowski, PWN, 1969.
7. Fizyka dla przyrodników - tom 3, J.W. Kane, M.M. Sternheim, PWN,1988.
8. Encyklopedia fizyki - tom 1-3, PZWN, 1974.
9. Encyklopedia fizyki współczesnej - PZWN, 1983.
2
10. Radiologia - tom 1, S. Leszczyński, PZWL, 1984.
SEMINARIUM 2. TOMOGRAFIA RENTGENOWSKA.
1. Ogólne wiadomości o promieniowaniu rentgenowskim
- wytwarzania promieniowania rtg
- natura promieniowania rtg
- energia promieniowania rtg
- przenikalność promieni rtg.
2. Oddziaływanie promieniowania rtg z materią
- zjawisko fotoelektryczne
- rozpraszanie Comptona
- powstawanie par eletron-pozyton
3. Własności fizykochemiczne promieniowania rtg
- osłabienie promieniowania rtg przenikającego przez materię,
- zmniejszanie się natężenia promieniowania rtg wraz z kwadratem odległości,
- jonizacja materii,
- zjawisko luminescencji,
- działanie na emulsję fotograficzną
4. Wykorzystywanie promieniowania rtg w diagnostyce.
- zakres energii promieniowania rtg stosowanego w diagnostyce,
- zależność liniowego współczynnika osłabiania od energii promieniowania rtg, liczby atomowej Z i gęstości tkanek,
- typy aparatów rtg: seriografy, tomografy, kamery małoobrazkowe, wizjografia, kseroradiografia.
LITERATURA:
1. Biofizyka – red. F. Jaroszyk, wyd.II uaktualnione i rozszerzone, PZWL 2008 i późniejsze.
2. Podstawy biofizyki pod red. A. Pilawskiego.
3. Radiologia pod red. S.L. Zgliszczyńskiego.
4. Medycyna nuklearna pod red. Z.Totha i J. Przedlackiego.
SEMINARIUM 3. TOMOGRAFIA JĄDROWEGO REZONANSU
MAGNETYCZNEGO - NMR
1. Ogólne wiadomości o jądrze atomowym
- skład jądra atomowego,
- rozmiary jąder atomowych,
- spinowy moment pędu nukleonu,
- związek między spinowym momentem pędu a spinowym momentem
magnetycznym,
- reguły kwantowania momentu pędu i rzutu momentu pędu na
wyróżniony kierunek.
2. Pole magnetyczne
- definicja pola magnetycznego / wzór Lorentza/,
- wektor indukcji magnetycznej,
- wektor natężenia pola magnetycznego,
- przenikalność magnetyczna ośrodka,
- prawo indukcji Faraday’a,
- wytwarzanie pól magnetycznych.
3. Moment magnetyczny
3
- klasyczna definicja dipola magnetycznego,
- zachowanie się dipola magnetycznego w polu magnetycznym,
- moment siły,
- energia potencjalna dipola w polu magnetycznym.
4. Fala elektromagnetyczna
- parametry opisujące falę elektromagnetyczną (częstotliwość, długość fali, okres, amplituda, prędkość, natężenie),
- energia fotonu ( wzór Plancka )
5. Zjawisko rezonansu
- drgania własne układu,
- drgania wymuszone,
- rezonans mechaniczny (przykłady)
- rezonans elektryczny (przykłady)
LITERATURA:
1. Biofizyka – red. F. Jaroszyk, wyd.II uaktualnione i rozszerzone, PZWL 2008 i późniejsze.
2. Podstawy biofizyki - A. Pilawski.
3. Podręcznik do Liceum, kl.II, str.259-279
4. Fizyka z astronomią - podręcznik do Liceum Ogól., kl.IV, str.51-56, 68-76, autor: M.Piłat.
5. Podstawy fizyczne tomografii NMR - nowej metody obrazowania obiektów biologicznych. Pol. Przegl. Radiol., 5-6, 1983.
6. Magnetyczny rezonans jądrowy - nowe możliwości diagnostyczne.
Pol. Przegl. Radiol., nr. 5-6, 1983.