1. Rodzaje przestrzennych form koncentracji przemysłu
• Ośrodek przemysłowy – miejscowość posiadająca zakłady przemysłowe
• Okręg przemysłowy – obszar o dużym nagromadzeniu zakładów przemysłowych, które wykazują ze sobą powiązania produkcyjne
• Technopolie – ośrodki z dominacją przemysłów wysokiej techniki
.
1. Cechy okręgu przemysłowego:
• Składa się z przynajmniej kilku ośrodków
• Posiada znaczny odsetek ludności zatrudnionej w przemyśle
• Skupia znaczny potencjał wytwórczy na niewielkim obszarze
• Duża część zakładów pracy wykazuje powiązania produkcyjne 2. Podział okręgów przemysłowych ze względu na miejsce lokalizacji:
• Okręgi surowcowe – są lokalizowane w miejscach występowania surowców mineralnych (najczęściej węgla lub rud metali). Zlokalizowano w nich najczęściej przemysły: górnictwo, energetyka, hutnictwo, przemysł
elektromaszynowy, koksochemiczny, nawozów azotowych.
W okręgach tego typu rozwijają się również przemysły o znaczeniu lokalnym takie jak: włókienniczy, spożywczy, materiałów budowlanych, środków czystości.
W KWR okręgi tego typu ulegają restrukturyzacji. Należą do nich: 1) Okręg Północny we Francji,
2) Okręg Reńsko – Westfalski (zagłębie Ruhry) w Niemczech 3) Okręg Górnośląski w Polsce (pierwsza faza restrukturyzacji) W KSR okręgi tego typu nadal mają bardzo duże znaczenie. Dominuje w nich nadal górnictwo, hutnictwo, przemysł ciężkich maszyn i urządzeń, metalowy, elektroenergetyczny. Przykładami takich okręgów są: 1) Belo Horizonte w Brazylii
2) Szaba w Republice Kongo
3) Okręg Uralski w Rosji
4) Okręg Doniecki na Ukrainie
5) Minas Gerais w Brazylii
• Okręgi wielkomiejskie – wytworzyły się w aglomeracjach miejskich.
Występują tu takie gałęzie przemysłu jak: elektromaszynowy, kosmetyczno-perfumeryjny, środków piorących, spożywczy (gł. słodycze i napoje), odzieżowy i futrzarski, farmaceutyczny, poligraficzny. Wszystkie te działalności mają znaczenie ponad lokalne.
Do okręgów tego typu należą:
1) Okręg Paryski
2) Okręg Londyński
3) Okręg Mediolanu
4) Okręg Turynu
5) Okręg Warszawski
6) Okręg Poznański
7) Okręg Moskiewski i inne
• Okręgi portowe – wykształciły się w miastach portowych na bazie surowców dowożonych drogą morską. Do dominujących w tego rodzaju okręgach przemysłów należą: hutnictwo metali, przemysł elektromaszynowy, PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
petrochemiczny, spożywczy (rybny), produkcja nawozów fosforowych, stoczniowy. Przykłady:
1) Okręg Marsylii
2) Rotterdam (największy w świecie port przeładunku importowanej ropy naftowej)
3) Tokio-Kawasaki-Jokohama
4) Nowy Jork
5) Bombaj w Indiach
Przegląd wybranych okręgów surowcowych w świecie.
SUROWCE W
NAZWA OKRĘGU
OPARCIU O KTÓRE
NAJWAŻNIEJSZE UWAGI
ROZWINĄŁ SIĘ
OŚRODKI
PRZEMYSŁ
YORKSHIRE-
Węgiel kamienny,
Leeds, Sheffield
Upadek znaczenia
HUMBERSIDE
rudy Fe, rudy Zn i Pb
górnictwa, rozwój
przem.
elektromaszynowego,
hutnictwo na bazie
rudy importowanej
ZAGŁĘBIE
Węgiel kamienny,
Lille, Tourcing,
Spadek wydobycia
PÓŁNOCNE WE
len
Roubaix
węgla, rozwój przem.
FRANCJI
farmaceutycznego,
elektromaszynowego
i poligraficznego
OKRĘG
Węgiel kamienny,
Essen, Dusseldorf,
Spadek produkcji
PÓŁNOCNEJ
brunatny, rudy Zn i
Kolonia
górniczej, hutniczej,
NADRENII W
Pb, sól potasowa
przem. sodowego i
NIEMCZECH
nawozów sztucznych.
Wzrost znaczenia
petrochemii i p.
elektromaszynowego
GOP W POLSCE
Węgiel kamienny,
Katowice, Zabrze,
rudy Zn i Pb
Ruda Śląska
ZAGŁĘBIE
Węgiel kamienny i
Donieck, Charków,
DONIECKIE NA
rudy Fe (z Krzywego Dniepropietrowsk UKRAINIE
Rogu)
OKRĘG URALSKI W Rudy Fe, Cu, Zn i
Jekatierynburg,
ROSJI
Pb, srebro, azbest,
Czelabińsk,
boksyty, uran, węgiel Magnitogorsk
brunatny
OKRĘG KUŹNIECKI Węgiel kam., rudy
Nowosybirsk,
W ROSJI
Fe, Zn i Pb
Nowokuźnieck
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Węgiel kamienny,
Fushin, Dandong
W CHINACH
rudy Fe, magnezyt,
mangan
OKRĘG PÓŁNOCNY Węgiel kamienny,
Pekin, Tjanjin
– OKOLICE PEKINU ropa naftowa, rudy W CHINACH
Fe
OKRĘG DAMODAR Węgiel kamienny,
Kalkuta, Asansol
W INDIACH
rudy Fe
WITWATERSRAND
Węgiel kamienny,
Johannesburg,
W RPA
uran, złoto, platyna,
Germiston
diamenty, żelazo,
ołów, fosforyty
SHABA W
Cu, Au, Ag i uran
Lubumbaski, Kalwezi
DEMOKRATYCZNEJ
REPUBLICE KONGO
OKRĘG
Węgiel kamienny,
Pittsburgh, Filadelfia, Hutnictwo oparte na PÓŁNOCNO-rudy Fe
Baltimore, Nowy Jork rudach
WSCHODNI W USA
importowanych
OKRĘG
Rudy Fe i Cu
Chicago, Detroit
Import surowców,
PRZYJEZIORNY W
rozwój p.
USA
elektromasz., i
mięsnego
MINAS GERAIS W
Rudy Fe, cyna, złoto, Belo Horizonte, BRAZYLII
uran, boksyty
Uberaba
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Główne okręgi przemysłowe świata. Geografia społeczno-ekonomiczna. Poziom rozszerzony.
WSzPWN
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
Okręgi przemysłowe Polski. Geografia społeczno-ekonomiczna. Poziom rozszerzony.
WSzPWN
PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com