IMDG CODE – przepisy morskie w praktyce id 210943

Praktyka

Marek Różycki

IMDG CODE – przepisy morskie w praktyce

Zwiększające się zainteresowanie czytelników zagadnieniami przewozu towarów morzem oraz związane z tym operacje pakowania kontenerów skłoniły do syntetycznego opracowania tej tematyki. W bieżącym tek-

ście przedstawiona zostanie logika przepisów morskich oraz sposób postępowania z nimi. W następnych opracowaniach opiszemy przykłady właściwego dokumentowania przewozów w transporcie multimodal-nych drogowym – morskim.

Na początek kilka aktów praw-

włączając wytyczne w sprawie powiadamiania o wypad-

nych oraz definicji pozwalają-

kach przewożących towary niebezpieczne, substancje szko-

cych na sprawne poruszanie się

dliwe i/lub zanieczyszczające";

w tematyce morskiej

• HAZMAT Przepisy w zakresie warunków oraz zgłaszania

• SOLAS oznacza Międzyna-

TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH I ZANIECZYSZ-

rodową konwencję o bezpie-

CZAJĄCYCH PRZEWOŻONYCH NA STATKACH

czeństwie życia na morzu, wraz

Dziennik Urzędowy L 208 , 05/08/2002 P. 0010 – 0027

z protokołami i poprawkami do

Dyrektywa 2002/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady

tej Konwencji;

• MARPOL KONWENCJA o ochronie środowiska morskie-

• Konwencja SAR oznacza

go obszaru Morza Bałtyckiego przyjeta do polskiego prawa

Międzynarodową konwencję o

Dz.U. Z 2000 r Nr 28 Poz 346;

poszukiwaniu i ratownictwie • STCW Konwencja Standards of Training, Certification and morskim z 1979 r.;

Watchkeeping opublikowana w Polsce w Dz. U. Z 1984 Nr

• Kodeks ISM oznacza Mię-

39 poz. 201 jako Międzynarodowa konwencja o wymaga-

dzynarodowy kodeks zarządza-

niach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania świa-

nia bezpieczną eksploatacją statków;

dectw oraz pełnienia wacht.

• Kodeks IMDG oznacza Międzynarodowy morski Układ przepisów kodeks towarów niebezpiecznych;

Przepisy morskie uzależniają wymagania od sposobu

• Kodeks IBC oznacza Międzynarodowy kodeks budo- transportu. Przewiduje się następujące rodzaje uzależnione wy i wyposażenia statków przewożących niebezpiecz-od konstrukcji statku:

ne chemikalia luzem;

•

Transport w zbiornikowcach – przeznaczonych

• Kodeks IGC oznacza Międzynarodowy kodeks budo-

przede wszystkim do przewozu substancji ropopochod-

wy i wyposażenia statków przewożących skroplone

nych;

gazy luzem;

•

Transport w „chemikaliowcach” – przeznaczonych

• Kodeks BC oznacza Kodeks IMO bezpiecznego po-

do przewozu substancji chemicznych (ciekłych) bez

stępowania dla stałych ładunków masowych. Ma on

opakowań;

charakter fakultatywny ale jest stosowany prawie

przez wszystkich operatorów.

•

Transport w „gazowcach” – przeznaczonych do

przewozu gazów sprężonych i skroplonych bez opako-

• Kodeks INF oznacza Kodeks IMO bezpiecznego

wań;

przewozu statkami napromieniowanego paliwa jądro-

wego, plutonu i wysokopromieniotwórczych odpadów •

Transport w opakowaniach lub CTU (Cargo

Transport Unit) czyli w jednostkach transportowo -

w pojemnikach,

ładunkowych;

• Rezolucja IMO A.851(20) oznacza rezolucję Między-

narodowej Organizacji Morskiej 851(20) zatytułowa-

•

Transport w masowcach jako ładunek luzem –

przeznaczony do przewozu materiałów najczęściej

ną "Zasady ogólne systemu powiadamiania i wyma-

stałych w ładowniach statków.

gań dotyczących powiadamiania przez statki, statków

Konwencja

FSS

STCW

MARPOL

IMDG

IBC

BC-

SOLAS

Code

Prawidło

Zbiornikowce

II-2

Wymagania w

Anex I

zakresie szkole-

nia

Chemikaliowce

VII-B

Wymagania w

Anex II

zakresie szkole-

nia

Gazowce

VII-C

Wymagania w

zakresie szkole-

nia

CTU

VII-A

HAZMAT

Masowce

VII-A1

HAZMAT

Tabela 1. Zakres stosowania przepisów w transporcie morskim Czerwiec 2006 www.towary-niebezpieczne 12

Praktyka

Kodeks IMDG Code podlega cyklicznym zmianom w wencji MARPOL, trujące substancje płynne zdefiniowane okresach 2 letnich, zawsze – dla odmiany w porówna-w załączniku II do Konwencji MARPOL, oraz szkodliwe

niu do ADR/RID w latach parzystych. Wersje przepi-

substancje zdefiniowane w załączniku III do Konwencji sów określa się w systemie numerycznym określają-

MARPOL. W celu powiązania łańcucha transportowego

cym wersje i dwie cyfry oku wydania. Dla przykładu wprowadzono pojecie "jednostka transportująca ładunek"

wersja z roku 2002 miała nr 31 i określenie (31-02) a co oznacza pojazd transportu drogowego, wagon transpor-obecnie mamy wersje 32-04. Kodeks składa się z 2 tu kolejowego, kontener towarowy, cysternę samochodo-tomów oraz załącznika podzielonego na 7 rozdziałów.

wą, wagon kolejowy lub przenośny zbiornik.

Przepisy morskie, podobnie jak ADR czy RID przewi-

duje własne definicje najważniejszych pojęć. Poniżej Podział na klasy zaprezentowano najważniejsze z nich:

Zaszeregowanie towaru niebezpiecznego do określonej

"operator" oznacza właściciela lub zarządzającego klasy, jak i nadanie mu numeru UN dokonywane jest na statkiem;

podstawie opracowania ONZ pn. Recommendations on

"agent" oznacza jakąkolwiek osobę zobowiązaną lub the TRANSPORT OF DANGEROUS GOODS - Manual upoważnioną do przekazywania informacji w imieniu of Tests and Criteria, które podlega okresowej aktualiza-operatora statku;

cji. Te same kryteria są stosowane w pozostałych przepi-

"załadowca" oznacza jakąkolwiek osobę, przez którą sach transportowych (ADR, RID, ADN, ICAO). W odróż-

lub w której imieniu, lub z której upoważnienia zawar-

nieniu od ADR/RID/ADN w transporcie morskim wyróż-

to z przewoźnikiem umowę o przewóz towarów;

niamy 9 klas grupujących towary niebezpieczne według

"przedsiębiorstwo" oznacza przedsiębiorstwo w rozu-właściwości zaprezentowanych w tabeli 2.

mieniu prawidła 1 ust. 2 rozdziału IX Konwencji SO-

Towary określane są przez Numery UN – o takim samym

LAS;

znaczeniu jak w innych systemach. Natężenie zagrożenia

"statek" oznacza jakikolwiek statek morski lub jed-wyraża przypisana Grupa Pakowania.

nostkę pływającą po morzu;

Do każdego numeru UN przypisane są zagrożenia podsta-

"towary niebezpieczne" oznaczają:

wowe oraz dodatkowe a także procedury postępowania w

przypadku pożaru „EmF” oraz uwolnienia materiału

• towary sklasyfikowane w Kodeksie IMDG,

„EmS”. Uzależniają one sposób postępowania od właści-

• niebezpieczne substancje płynne wymienione wości oraz położenia ładunku na statku (w ładowniach czy w rozdziale 17 Kodeksu IBC,

na pokładzie). Uzupełnieniem są procedury udzielania

• upłynnione gazy wymienione w rozdziale 19 pierwszej pomocy. Specyfika morska, związana z wystę-

Kodeksu IGC,

powaniem sił powodowanych kołysaniem statku i napo-

• stałe towary masowe wymienione w dodatku rem fal wymaga spełniani dodatkowo norm w zakresie B do Kodeksu BC.

pakowania razem poszczególnych CTU (Cargo transport

Do towarów niebezpiecznych należą również towary, Unit) a wiec podstawowej jednostki transportowej, którą do których przewozu zostały ustanowione odpowied-może być zarówno kontener jak i pojazd oraz sztauowania

nie warunki wstępne, zgodnie z ust. 1.1.3 Kodeksu – czyli układania poszczególnych CTU na statku. Z jednej IBC lub ust. 1.1.6 Kodeksu IGC. Przepisy wprowa-strony zwraca się uwagę na właściwości transportowanych

dzają także pojęcie "towary zanieczyszczające" co towarów a z drugiej na możliwości zadziałania tych towa-oznacza oleje zdefiniowane w załączniku I do Kon-

rów na lub z innymi z transportowanych ładunków.

Numer

Nazwa

Uwagi

Klasy

Materiały wybuchowe (Explosives)

Podział na 6 podklas

Gazy (Gases)

Odpowiada klasie 2 ADR/RID

Materiały ciekłe zapalne (Flammable Liqu-

Odpowiada klasie 3 ADR/RID

id)

Materiały stałe (Dangerous Solids)

Podział na podklasy odpowiadające klasom 4.1, 4.2,

4.3 ADR/RID/ADN

Materiały utleniające (Oxidizings Substan-

Podział na podklasy odpowiadające klasom 5.1, 5.2

ces)

ADR/RID/ADN

Materiały toksyczne lub infekcyjne (Toxic

Podział na podklasy odpowiadające klasom 6.1, 6.2

or Infectious)

ADR/RID/ADN

Materiały promieniotwórcze (Radioactive)

Odpowiada klasie 7 ADR

Materiały powodujące korozje

Odpowiada klasie 8 ADR/RID/ADN

(Corrosive)

Pozostałe materiały niebezpieczne w trans-

Odpowiada klasie 9 ADR/RID/ADN

porcie morskim

(Miscellaneous Marine Pollutants)

Tabela 2. Podział na klasy w transporcie morskim

Czerwiec 2006 www.towary-niebezpieczne 13