Style nauczania i oceniania id 476277

Opracował M.Fankanowski na podstawie literatury: 1. Fenstermacher Gary D., Soltis Jonas F ., Style nauczania, WSiP Warszawa 2000; (wybr. fragmenty ze stron: 12 - 19, 20 - 27, 30, 34 - 42, 46 - 55, 61 -

65, 67 - 78)

2. Walczak W. , Jak oceniać ucznia?, wybrane fragmenty ze stron: 7 - 17, 38 -

56, Galaktyka, Łódź 2001,

3. Krywult-Szczudło B., Pułapki oceniania, str. 207-210 (wybrane fragmenty), w: Edukacja przyrodnicza w szkole podstawowej, Zeszyt 1-2/2001

4. Niemierko B., Kształcenie szkolne, Podrę cznik skutecznej dydaktyki, Wyd.

Akademickie i Profesjonalne 2007

Wykład 7: Style nauczania i oceniania

W procesie oceniania uczniów przez nauczycieli należy uwzględniać następujące kwestie:

PO CO SIĘ OCENIA?

CZYM SIĘ OCENIA? (Za pomocą jakich środków, instrumentów?) KTO OCENIA? (Czy tylko nauczyciel, nauczyciel i uczeń, sam uczeń, nauczyciel wraz z uczniem i jego rodzicami?)

CO OCENIA? (uczenie się, instytucjonalne przystosowanie się, osobowość ucznia, treści kształcenia)

JAK OCENIA? (Czy ocenia – w sensie etycznym rzetelnie i sprawiedliwie? Czy ocenia w sensie psychopedagogicznym obiektywnie?).

Szkoła tradycyjna – Jan Fryderyk Herbart – aspekt „wychowawczy” ocenienia instrumentalnego

Behawioryzm – B. F. Skinner – ocena szkolna jako rodzaj kary lub nagrody 1

65, 67 - 78)

2. Walczak W. , Jak oceniać ucznia?, wybrane fragmenty ze stron: 7 - 17, 38 -

56, Galaktyka, Łódź 2001,

3. Krywult-Szczudło B., Pułapki oceniania, str. 207-210 (wybrane fragmenty), w: Edukacja przyrodnicza w szkole podstawowej, Zeszyt 1-2/2001

4. Niemierko B., Kształcenie szkolne, Podrę cznik skutecznej dydaktyki, Wyd.

Akademickie i Profesjonalne 2007

Wzmocnienie pozytywne :

reakcja -> bodziec wzmacniający -> wzmocnienie reakcji Wzmocnienie negatywne :

reakcja -> wycofanie karzącego bodźca -> osłabienie reakcji Kara: reakcja -> bodziec karzący -> osłabienie reakcji Pierwotna reakcja

Działanie nauczyciela

Konsekwencje w

ucznia

zachowaniu ucznia

Uczeń, który nie odrabia

Stawia ocenę bardzo dobrą.

Częściej oddaje

prac domowych, oddał

poprawnie wykonane

poprawnie wykonaną

prace domowe.

pracę domową.

Po raz pierwszy przyszedł

Skreślił ocenę

Częściej przychodzi

poprawić (zaliczyć)

niedostateczną, którą uczeń

do nauczyciela

materiał sprawdzony na

otrzymał za pracę klasową.

poprawić (zaliczyć)

klasówce, z której

materiał, którego

otrzymał ocenę

wcześniej nie

niedostateczną.

opanował.

Opuścił bez

Odejmuje pewną część

Przestaje wagarować

usprawiedliwienia kilka

punktów z liczby, która

dni w miesiącu

wyznacza ocenę ze

sprawowania.

65, 67 - 78)

2. Walczak W. , Jak oceniać ucznia?, wybrane fragmenty ze stron: 7 - 17, 38 -

56, Galaktyka, Łódź 2001,

3. Krywult-Szczudło B., Pułapki oceniania, str. 207-210 (wybrane fragmenty), w: Edukacja przyrodnicza w szkole podstawowej, Zeszyt 1-2/2001

4. Niemierko B., Kształcenie szkolne, Podrę cznik skutecznej dydaktyki, Wyd.

Akademickie i Profesjonalne 2007

Psychologia humanistyczna — C.Rogers

„Otrzymujesz dwójkę, ponieważ nic nie napisałeś na zadany temat”

„Dobrze wykonałeś doświadczenie — piątka”.

informacja zwrotna: „Niepokoi mnie to, że nie wykonujesz prac pisemnych. Boję się, że na egzaminie zewnętrznym będziesz miał kłopoty”.

„Widzę, że cieszysz się ze swej pracy przy przeprowadzaniu doświadczenia, ja również jestem zadowolony”

Zasady skutecznego sposobu udzielania informacji zwrotnych.

1. Powinna dotrzeć do ucznia najszybciej, jak to jest możliwe.

2. Informacja zwrotna powinna być bardzo konkretna.

Najlepiej, gdyby odnosiła się do jak najdrobniejszych faktów.

3. Jeżeli to możliwe, należy wskazać poprawne rozwiązanie wykonania czynności.

4. W dobrej informacji zwrotnej należy zawrzeć fakty, a nie ich interpretację.

5. Powinniśmy dostarczać tyle informacji, ile jest w stanie zrozumieć uczeń 6. Bardzo ważne jest wskazanie, co uczeń robi dobrze Szkoła ukierunkowana na efekt kształcenia – nauczanie technologiczne

– opis umiejętności w kategoriach zachowań i czynności, które dadzą się zaobserwować i zmierzyć - ocena jest komunikatem, w jakiej sytuacji się znajdujemy

(Walczak W.)

65, 67 - 78)

2. Walczak W. , Jak oceniać ucznia?, wybrane fragmenty ze stron: 7 - 17, 38 -

56, Galaktyka, Łódź 2001,

3. Krywult-Szczudło B., Pułapki oceniania, str. 207-210 (wybrane fragmenty), w: Edukacja przyrodnicza w szkole podstawowej, Zeszyt 1-2/2001

4. Niemierko B., Kształcenie szkolne, Podrę cznik skutecznej dydaktyki, Wyd.

Akademickie i Profesjonalne 2007

PUŁAPKI OCENIANIA

• Widzenie świata przez różowe bądź przeciwnie, czarne okulary

• Efekt subiektywizmu w ocenianiu pracy (poziomu jakości )

• Oczekiwania egzaminatora

• Efekt samo spełniającej się przepowiedni

• Reglamentowanie czasu odpowiedzi i liczby pytań naprowadzających na właściwy tok rozumowania

• „Efekt aureoli”

• Efekt diabelski

• Błąd atrybucji

• Tendencja do wyższego oceniania tych uczniów, których poglądy zgodne są z poglądami nauczyciela

• Efektu pierwszeństwa/ świeżości

• Błąd perspektywy i generalizacji

• Prawo kontrastu

• Błąd tendencji centralnej

• Błąd wzmacniania negatywnych stanów rzeczy

Efekty kulturowe

• Efekt płci

• Efekt etniczny

( Krywult-Szczudło B.)

65, 67 - 78)

2. Walczak W. , Jak oceniać ucznia?, wybrane fragmenty ze stron: 7 - 17, 38 -

56, Galaktyka, Łódź 2001,

3. Krywult-Szczudło B., Pułapki oceniania, str. 207-210 (wybrane fragmenty), w: Edukacja przyrodnicza w szkole podstawowej, Zeszyt 1-2/2001

4. Niemierko B., Kształcenie szkolne, Podrę cznik skutecznej dydaktyki, Wyd.

Akademickie i Profesjonalne 2007

Style nauczania (ujęcie wg G.D.Fenstermachera, J.F.Soltisa) Styl kierowniczy : nauczyciel jako osoba zarządzająca czasem lekcyjnym (znawca przedmiotu, organizator procesu nauczania, dydaktyk + metodyk) psychologia behawioralna, eksperymentalna

PLANOWANIE

1.Czego należy nauczyć ( starannie opracowane wytyczne programowe ) 2.Jak wzbudzić motywację i zainteresować uczniów?

3. Jak zorganizować klasę ( praca zespołowa, grupowa, jednostkowa?) NAUCZANIE:

- efektywne przerabianie materiału nauczania: transportowanie wiedzy ze źródła (

książka, nauczyciel, film) do umysłu uczniów

- wyższe wyniki w standaryzowanych testach osiągnięć EWALUACJA ( czy osiągnęliśmy zamierzone cele?) – badania nad efektywnością nauczania ( style uczenia się )

PRZEBUDOWA PLANU

PONOWNE NAUCZANIE

! dostosowany do strukturalnych i organizacyjnych właściwości szkolnictwa Nauczyciel naucza ucznia materiału, że by osiągnął cel (przyswoił sobie określoną wiedzę)

65, 67 - 78)

2. Walczak W. , Jak oceniać ucznia?, wybrane fragmenty ze stron: 7 - 17, 38 -

56, Galaktyka, Łódź 2001,

3. Krywult-Szczudło B., Pułapki oceniania, str. 207-210 (wybrane fragmenty), w: Edukacja przyrodnicza w szkole podstawowej, Zeszyt 1-2/2001

4. Niemierko B., Kształcenie szkolne, Podrę cznik skutecznej dydaktyki, Wyd.

Akademickie i Profesjonalne 2007

Styl terapeutyczny : nauczyciel jako facylitator tj osoba podejmująca działania wspierające = pomoc w dokonywaniu wyborów jaką wiedzę poznawać, jak się

uczyć a nie czego się uczyć (autentyczność, akceptacja, zaufanie, empatia, nagradzanie)

psychologia humanistyczna - C.Rogers, egzystencjalizm

SAMOROZWÓJ – uwalnianie potencjału uczniów, umożliwienie samopoznania METODY:

1. Oparcie się na problemach postrzeganych jako prawdziwe ( motywacja wewnętrzna)

2. Dostarczanie materiałów ( źródła pisane, inni ludzie itp.) 3. Indywidualne konsultacje

4. Wykorzystanie wspólnie tworzonych kontraktów

5. Podział na grupy ( tradycyjne i samokierujące) 6. Samoocena i samodzielne odkrywanie

Nauczyciel pomaga uczniowi w wyborze i uczeniu się żeby uczeń stał się autentyczną, samorealizującą się osobą

Styl wyzwalający: nauczyciel jako krytyczny badacz psychologia poznawcza J.S.Bruner

65, 67 - 78)

2. Walczak W. , Jak oceniać ucznia?, wybrane fragmenty ze stron: 7 - 17, 38 -

56, Galaktyka, Łódź 2001,

3. Krywult-Szczudło B., Pułapki oceniania, str. 207-210 (wybrane fragmenty), w: Edukacja przyrodnicza w szkole podstawowej, Zeszyt 1-2/2001

4. Niemierko B., Kształcenie szkolne, Podrę cznik skutecznej dydaktyki, Wyd.

Akademickie i Profesjonalne 2007

1. Jak ( przy pomocy jakiego materiału) wyzwolić umysłu ucznia z ograniczeń codziennych doświadczeń i stereotypów?

2. Nauczanie przez dawanie wzoru krytycznego, rozumiejącego myślenia ( rola nauczyciela)

3. Przedmioty nauczania, jako różne sposobu rozumienia świata 4. Nauczanie problemowe

5. Dialog hermeneutyczny, jako sposób rozumiejącego podejścia do rzeczywistości Nauczyciel pomaga uczniowi w rozwijaniu krytycznego myślenia

65, 67 - 78)

2. Walczak W. , Jak oceniać ucznia?, wybrane fragmenty ze stron: 7 - 17, 38 -

56, Galaktyka, Łódź 2001,

3. Krywult-Szczudło B., Pułapki oceniania, str. 207-210 (wybrane fragmenty), w: Edukacja przyrodnicza w szkole podstawowej, Zeszyt 1-2/2001

4. Niemierko B., Kształcenie szkolne, Podrę cznik skutecznej dydaktyki, Wyd.

Akademickie i Profesjonalne 2007

NnUmc

Nauczyciel naucza Ucznia pewnego materiału w określonym celu.

STYLE

„kierowniczy"

„terapeutyczny"

„wyzwalający"

NAUCZA

-NIA

Nauczanie

wydajne,

terapeutyczne

oswobadzanie i

skuteczne

wspieranie

rozwijanie umysłu

kierowanie

rozwoju

poprzez wprowadzanie

uczeniem się

osobowości

w sposoby poznawania

i rozumienia

Rola

aktywny szef

empatyczny

wyzwoliciel umysłu

nauczy-

menedżer

terapeuta

(doświadczenia,

ciela

stereotypy),

zarządza czasem,

- pomaga w dokony-

podejmuje decyzje

waniu wyborów,

inżynier osobowości

- w procesie uczenia wszechstronnie

- wskazówki

się i wykorzystywania rozwiniętej, rozumnej,

naprowadzające

wiedzy

racjonalnej i moralnej

- korygująca informacja - w kształtowaniu

zwrotna - wzmocnienia

tożsamości

65, 67 - 78)

2. Walczak W. , Jak oceniać ucznia?, wybrane fragmenty ze stron: 7 - 17, 38 -

56, Galaktyka, Łódź 2001,

3. Krywult-Szczudło B., Pułapki oceniania, str. 207-210 (wybrane fragmenty), w: Edukacja przyrodnicza w szkole podstawowej, Zeszyt 1-2/2001

4. Niemierko B., Kształcenie szkolne, Podrę cznik skutecznej dydaktyki, Wyd.

Akademickie i Profesjonalne 2007

Cele

- wyposażenie w

- autentyzm,

- myślenie krytyczne

umiejętności potrzebne w samorealizacja,

życiu i w wiedzę

zrozumienie siebie,

struktura materiału :

przedmiotową

akceptacja

opanowywanie

(efektywne przerobienie

głównych pojęć,

materiału nauczania)

zrozumienie logicznej

struktury,

przeprowadzanie

badań według rygorów

metodologicznych,

rozpoznawanie

wartości własnych

odkryć i wytworów.

Metody

- wyraźna

- budowanie

- wyjście poza

struktura

perspektywy poznania osobiste

materiału

samych siebie - kim są doświadczenia,

uczniowie, kim mogą

- sięganie do źródeł

się stać;

historycznych,

- dialog, pisanie

opracowań,

dzienników,

- stawianie hipotez,

dzielenie się

- krytyczne analizy

doświadczeniami

materiałów, lektura

dzienników i listów,

oficjalnych sprawozdań

65, 67 - 78)

2. Walczak W. , Jak oceniać ucznia?, wybrane fragmenty ze stron: 7 - 17, 38 -

56, Galaktyka, Łódź 2001,

3. Krywult-Szczudło B., Pułapki oceniania, str. 207-210 (wybrane fragmenty), w: Edukacja przyrodnicza w szkole podstawowej, Zeszyt 1-2/2001

4. Niemierko B., Kształcenie szkolne, Podrę cznik skutecznej dydaktyki, Wyd.

Akademickie i Profesjonalne 2007

Badania nad badania typu

badania nad

nauczaniem „ proces-produkt” nad uczeniem się przez

„manierą nauczania”

efektywnością nauczania doświadczanie

„doznawanie”

zdolność doprowadzenia samorozwój

wyzwolony umysł

Efektyw-

uczniów do jak

- zależy od dobrze

ność Nauczy-

najwyższych wyników w (zależy od

dobranego materiału

cieli

standaryzowanych testach odpowiedzialności

(opanowanie szerokich

osiągnięć

ucznia)

podstaw wiedzy –

matematyka, nauki

(zależy od umiejętności

fizyczne, nauki o

nauczyciela)

człowieku, historia,

religia, literatura i

sztuki piękne,

filozofia)

i postawy nauczyciela:

rozsądek, brak

uprzedzeń szacunek dla

dowodów,

ciekawość,

refleksyjność, rozumny

sceptycyzm].