UKIERUNKOWANA NA
PRZYSZŁOŚĆ
GRAFICZNA ILUSTRACJA WYBORU
WIELOOKRESOWEGO KONSUMENTA
C
, i
t+1
t+1
Krzywe obojętności wyraŜają
i
+ i (1+r)
preferencje konsumenta co do
t+1
t
wielkości konsumpcji oraz
dochodów dzisiejszych i
przyszłych.
A
Linia ograniczenia
budŜetowego pokazuje
I
moŜliwości wymiany
it+1
konsumpcji i dochodów
B
dzisiejszych i przyszłych
BL
it
i + i /(1+r)
c , i
t
t+1
t
t
A – konsument jest poŜyczkodawcą netto; B – konsument jest poŜyczkobiorcą netto
WPŁYW WZROSTU OPROCENTOWANIA NA
WYBÓR WIELOOKRESOWY KONSUMENTA
C
, i
t+1
t+1
B’
Wzrost stopy procentowej
czyni linię budŜetową bardziej
B
stromą.
ZaleŜnie od preferencji
konsument jest skłonny
poŜyczać od innych mniej, nie
poŜyczać wcale lub poŜyczać
innym.
it+1
BL
BL
1
2
it
A’
A
c , i
t
t
JOHN MAYNARD KEYNES:
UwaŜał, Ŝe konsumpcja ludzi bezpośrednio zaleŜy od ich dochodu w danym momencie. Podstawą modelu Keynesa była liniowa funkcja konsumpcji. W modelu z liniową funkcją konsumpcji poziom popytu zaleŜy wprost proporcjonalnie od dochodu, jednak nawet przy zerowych dochodzie konsumpcja jest dodatnia.
1.
Dochód rozporządzalny jest to dochód pozostający w dyspozycji ludzi po zapłaceniu podatków.
2.
Funkcja konsumpcji pokazuje , Ŝe istnieje przewidywalna zaleŜność między rozporządzalnym dochodem a konsumpcją. Im wyŜszy jest rozporządzalny dochód, tym wyŜsza jest konsumpcja.
3.
Końcowa skłonność do konsumpcji jest to część przyrostu rozporządzalnego dochodu przeznaczona na konsumpcję.
konsumpcja (C) (mld dol.)
funkcja
konsumpcji
C = a + bYd
2000
C
1000
C
nachylenie = b =
Y
Y
d
d
1000
2000
3000
rozporządzalny dochód
(Y )
d (mld dol.)
Rys. 4 Funkcja konsumpcji
Konsumpcja zaleŜy od dochodu. Biegnąca w górę linia prosta pokazuje, Ŝe wyŜsze poziomy dochodu rozporządzalnego znajdują swoje odpowiedniki w wyŜszych poziomach konsumpcji. Nachylenie tej prostej mówi nam, o ile zmienia się konsumpcja przy zmianie dochodu rozporządzalnego. Nachylenie tej linii jest równe krańcowej skłonności do konsumpcji.
Teoria stałego dochodu
Teoria
konsumpcji
ukierunkowana
Franco Modigliani
na przyszłość
Teoria cyklu Ŝycia
Hipoteza dochodu permanentnego
(stałego) Miltona Friedmana
Friedman reprezentuje opozycyjny do teorii Keynesa nurt myślowy zwany monetaryzmem, uwaŜa on, Ŝe poziom wydatków konsumpcyjnych nie jest uzaleŜniony wprost od wielkości bieŜących dochodów rozporządzalnych, lecz przede wszystkim od przeciętnego dochodu uzyskiwanego w dłuŜszym, przynajmniej kilkuletnim okresie. Dochód ten nazywa Friedman dochodem permanentnym (stałym). Zgodnie z tym, konsument nie kieruje się w swych decyzjach nabywczych, a zwłaszcza w swej polityce konsumpcyjnej, poziomem łącznych, aktualnie uzyskiwanych dochodów, lecz kieruje się przede wszystkim indywidualnie oszacowanym dochodem permanentnym rozumianym jako średnia z poziomu dochodów z ostatnich lat i oczekiwanego dochodu w przyszłości. Doraźne, a zwłaszcza przejściowe, zmiany dochodów modyfikują tylko nieznacznie konsumpcję.
Franco Modigliani uzupełnił hipotezę dochodu permanentnego hipotezą cyklu Ŝycia Istotą hipotezy cyklu Ŝycia jest twierdzenie, Ŝe gospodarstwa domowe (ludzie) kształtują swój poziom i strukturę konsumpcji nie tylko na
podstawie aktualnego i spodziewanego dochodu, ale uwzględniają takŜe okres swego Ŝycia. O wyborze ścieŜki konsumpcji w najwyŜszym stopniu decyduje prognoza przyszłych dochodów, prognoza
subiektywna z perspektywy bieŜącej fazy cyklu Ŝycia.
ZałoŜenia modelu konsumpcji ukierunkowanej na przyszłość
• Gospodarstwa domowe planują konsumpcję na całe Ŝycie
• Międzyokresowe ograniczenia budŜetowe oznaczają, Ŝe cała planowana konsumpcja nie moŜe być większa od całkowitych zasobów gospodarstwa domowego
• Dopuszczenie kaŜdego rodzaju preferencji jednakŜe przyjmuje się, Ŝe gospodarstwa domowe preferują gładką ścieŜkę konsumpcji
• BieŜąca konsumpcja reaguje nie tylko na zmiany bieŜącego dochodu, ale równieŜ na zmiany oczekiwanego dochodu.
Teoria konsumpcji ukierunkowana na przyszłość - wykres
dochód
Linia dochodu
konsumpcja
b
a
65
Lata