Piszczka − próbnik zwarć

N i e m o ż e t o

Do czego to służy?

b y ć p i e z o e l e −

Parę lat temu dostałem do zmontowa−

m e n t . Kondensa−

nia i uruchomienia kilka pakietów syste−

tor C1 w stanie

mów mikroprocesorowych. Płytki druko−

spoczynku

jest

wane były dosyć skomplikowane, dwu−

nienaładowany −

stronne z metalizacją. Do ich sprawdze−

na obu wyprowa−

nia potrzebowałem prostego ale skutecz−

dzeniach panuje

nego sygnalizatora zwarć. I tak powstał

napięcie 1,5V. Kon−

opisywany dziś układ. Jest mały, poręcz−

densator C2 jest

ny, a od czasu zmontowania wielokrotnie

naładowany − jedna

okazał się szalenie przydatny w codzien−

z

jego okładek

nej praktyce elektronika.

(przez R5) ma po−

tencjał − zasilania,

Jak to działa?

druga poprzez rezy−

Schemat ideowy znajduje się na rysun−

stancję głośniczka

ku 1

1. W stanie statycznym − punkty SON−

S1 ma potencjał

DA rozwarte − tranzystory T1 − T3 nie prze−

+ zasilania.

wodzą. Układ nie pobiera prądu. Dzięki te−

Zwierając punk−

mu możemy zrezygnować z wyłącznika za−

ty SONDA dołą−

silania. Dodatkowo − piszczka w każdej

czamy emiter tran−

chwili gotowa jest do użycia i brak dźwięku

zystora T1 do minusa zasilania. Między

powierzchniowym. Do zasilania można

zawsze oznacza brak zwarcia, a nie brak za−

emiterem a bazą powstaje odpowiednia

użyć pojedynczego ogniwa zegarkowe−

silania.

różnica napięć, dzięki czemu tranzystor za−

go. Pozwoli to zmniejszyć do minimum

Na bazie tranzystora T1 panuje poten−

czyna przewodzić. Powoduje to (dzięki re−

wymiary całości. Jeżeli stosujemy duży

cjał około 0,7V. Jest to wartość spadku na−

zystorowi R3) obniżenie potencjału bazy

przetwornik dźwięku np.: słuchawkę tele−

pięcia na złączu krzemowym diody D1. Za−

tranzystoraT2 − zaczyna on przewodzić. Za−

foniczną, możemy całość zasilić z poje−

miast diody D1 zastosować można złącze

czyna ładować się też kondensator C1. Na

dynczego "paluszka" − gwarantuje to nam baza − emiter tranzystora npn. Emiter T1

kolektorze T2 pojawia się napięcie zasila−

długi, kilkuletni czas pracy bez wymiany

podciągnięty jest do poziomu zasilania

nia. Powoduje to rozładowanie kondensa−

baterii.

przez rezystor R1. Tranzystor T1 nie prze−

tora C2 i narastanie napięcia na bazie T3.

wodzi − brak jest różnicy napięć między ba−

Gdy różnica potencjałów baza − emiter tran−

zą a emiterem, wynoszącej ok. 0,7V. Baza

zystora T3 osiągnie około 0,7V, tranzystor

tranzystora T2 dołączona jest poprzez R4

otwiera się. Zostaje zasilony głośniczek S1.

do plusa zasilania. Ponieważ jest to tranzy−

W międzyczasie C1 został naładowany do

stor o polaryzacji pnp − nie przewodzi. Baza

takiego potencjału, że zamyka tranzystor

Rys. 2

2 S

Schemat m

montażowy

tranzystora T3 jest dołączona do minusa

T2. Kondensator C1 zaczyna się rozłado−

zasilania przez rezystor R5. Ponieważ jest

wywać w obwodzie R4, C1, C−E T3. Napię−

UWAGA − piszczka nie ma zabezpie−

to tranzystor o polaryzacji npn − nie przewo−

cie na bazie T3 spada − tranzystor zamyka

czenia przed napięciem "z zewnątrz".

dzi. Mała dygresja na temat przetwornika

się. Nienaładowany kondensator C1 powo−

Można nią pracować tylko w układach

dźwięku S1. Jest to miniaturowy głośni−

duje ponowne otwarcie T2 i cykl się po−

odłączonych od zasilania.

czek o oporności około 100 omów, czytel−

wtarza. Parametry tonu jaki wydaje z siebie

nicy mogą zastosować np.: wkładkę słu−

głośniczek zależą oczywiście od wartości

Jarosław B

Barański

chawki telefonicznej.

C1, C2.

Wykaz elementów

Montaż i

uruchomienie

Rezystory

R1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68Ω

Ze względu na nie−

R2: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68kΩ

R3: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47kΩ

dużą ilość elementów

R4, R5: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3,3MΩ

sugeruję wykonanie

tzw. pająka i umie−

Kondensatory

szczenie

całości

C1, C2: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22nF

w obudowie grubego

Diody

mazaka. Do swojego

D1: . . . . . . . . . . .dioda 1N4148 lub złącze modelu

wykonałem

tranzystora npn np. BC547

malutką płytkę druko−

Pozostałe

waną − zainspirowała

T1, T3: . . . . . . . .dowolny npn np. BC547

mnie możliwość kupna

T2: . . . . . . . . . . .dowolny pnp np. BC557

miniaturowych

gło−

S1: . . . . . . . . .miniaturowy głośnik 100Ω

śniczków,

stosowa−

Rys. 1

1 S

Schemat iideowy

nych przy montażu

ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 6/99

51