Przykłady wyjaśniające tworzenie rezerw na świadczenia pracownicze Przykład 1
Założenia
Spółka Alfa utworzyła rezerwę na przyszłe świadczenia pracownicze (wynikające z premii stażowych) w wysokości 100 000 zł. Wynik finansowy spółki wynosi 1 000 000, zł, podstawa do opodatkowania 1 100 000 zł. Stosunek pracy z kilkoma pracownikami został rozwiązany przed nabyciem prawa do premii pieniężnej, przypadająca na nich część rezerwy stanowi 20 000 zł.
Polecenie: Ująć rezerwę w księgach, pominąć odroczony podatek dochodowy.
Przykład 2
Założenia
Dnia 1.01.T0 zatrudniono pracownika „X” w dziale księgowości Sp. z o.o. MAYA.
W jednostce nie dokonywano odpisów na odprawy emerytalne aż do końca roku T4. Zgodnie z obowiązującymi w jednostce przepisami pracownikowi „X” przysługuje (po 10 latach od dnia zatrudnienia, tj. w T10 roku) odprawa emerytalna w wysokości 150% jego wynagrodzenia. W roku T4 średnie wynagrodzenie pracownika „X” wynosi 3.000,00 zł/m-c.
Jednostka planuje wzrost płac o 2% rocznie. Pracownik nie znajduje się w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, a jednostka nie zamierza dokonywać w najbliższym okresie zwolnień ani zmiany warunków wynagradzania. Prawdopodobieństwo zatrudnienia pracownika w tej jednostce do T10 roku wynosi 100%. Przyjęto stałą 10% stopę dyskontową w analizowanym okresie.
Polecenie: Utworzyć rezerwę po raz pierwszy w roku bilansowym T4, a następnie w T5.
Przykład 3
Założenia
SA Balarama zatrudniła z dniem 1 stycznia T3 roku pracownika, który po upływie 5 lat pracy otrzyma premię stażową w wysokości 100% wynagrodzenia zasadniczego oszacowanego na 2 600 zł. Na koniec roku T3 w księgach spółki utworzono rezerwę na nagrodę jubileuszową dla pracownika. Przyjęto 8% stopę dyskontową. Prawdopodobieństwo zatrudnienia pracownika w tej jednostce do T8 włącznie wynosi 80%.
Polecenie: Oszacować rezerwę na nagrodę na koniec T3.
Przykład 4
Założenia
SITA SA ustaliła na dzień bilansowy kończący rok T5 rezerwę na nagrodę jubileuszową, dla pracownika zatrudnionego na akord od 1 stycznia T4. Wynagrodzenie zasadnicze tego pracownika wynosi: 3.000 zł. Dotychczas w jednostce nie dokonywano odpisów na nagrody jubileuszowe. Jednostka planuje wzrost płac o 4% rocznie. Po upływie 5 lat pracy pracownikowi przysługuje nagroda jubileuszowa w wysokości 100% wynagrodzenia zasadniczego. Prawdopodobieństwo przepracowania przez pracownika w danej jednostce następnych 5 lat wynosi 90%. Przyjęto stałą 8% stopę dyskontową w analizowanym okresie.
Pracownik nie znajduje się w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, a jednostka nie zamierza dokonywać w najbliższym okresie zwolnień ani zmiany warunków wynagradzania.
Polecenie: Utworzyć rezerwę na dzień bilansowy T4 i T5.
1
Przykład 5
Założenia
W spółce Satya pracuje 3 pracowników, wynagradzanych na podstawie umowy zlecenia.
Z dniem 2.08.1993 zatrudniono na podstawie umowy o pracę Zbigniewa Kowalskiego na stanowisku księgowego. W jednostce nie dokonywano odpisów na odprawy emerytalne aż do końca roku 2003. Pracownikowi, który przepracuje w jednostce dłużej niż 15 lat przysługuje odprawa emerytalna w wysokości 600% jego wynagrodzenia zasadniczego.
W roku 2003 średnie wynagrodzenie Z. Kowalskiego wynosi 1 700 zł brutto/m-c. Jednostka planuje wzrost płac o 2% rocznie. Pracownik nie znajduje się w okresie wypowiedzenia umowy o pracę, a jednostka nie zamierza dokonywać w najbliższym okresie zwolnień ani zmiany warunków wynagradzania. Prawdopodobieństwo zatrudnienia pracownika w tej jednostce do osiągnięcia przez niego wieku emerytalnego wynosi 95%. Przyjęto stałą 6%
stopę dyskontową w analizowanym okresie. Wiek emerytalny mężczyzny wynosi 65 lat. Nie występują inne koszty świadczeń pracowniczych.
L.p.
Imię
Płeć
Data
Data
Średnie
i nazwisko
zatrudnienia
urodzenia
wynagrodzenie
1.
Z. Kowalski
M
1993.08.02
1965.09.24
1 700,00
2.
B. Nowak
K
1990.07.12
1960.01.12
3 300,00
3.
G. Zawadzki
M
1990.12.12
1959.07.12
4 300,00
4.
H. Rolny
M
1999.07.12
1973.01.12
3 800,00
Polecenie: Utworzyć rezerwę po raz pierwszy na bieżący i poprzedni dzień bilansowy, tj. na 1.01.2003 oraz 31.12.2003 z uwzględnieniem etapowości czynności.
Ująć rezerwę w sprawozdaniu finansowym.
ETAP I :
• obliczenie daty powstania obowiązku wypłaty świadczenia,
• sprawdzenie płci pracownika,
• jego daty urodzenia,
• ustalenie daty wypłaty świadczenia, tj. odprawy emerytalnej (dodać do daty urodzenia 65 lat dla mężczyzn);
ETAP II:
• obliczenie ile czasu pozostało do wypłaty świadczenia (od daty wypłaty świadczenia odjąć dzień bilansowy, na który szacuje się rezerwę, tj. 1.01.2003
oraz 31.12.2003)
L.p. Nazwisko i imię
Czas jaki pozostał do wypłaty
odprawy emerytalnej od dnia
bilansowego
1.01.2003
31.12.2003
27, 704 lat
26, 706 lat*
1.
Z. Kowalski
27 lat i 253
26 lat i 254 dni
dni/360 dni = (155+90+9)/360=
0,703
0,706
* Przeliczać na ilość dni w roku 360.
2
ETAP III:
•
obliczenie wartości świadczenia - obliczenie wartości świadczenia wg stopy na dzień bilansowy
• obliczenie wartości nominalnej świadczenia (z uwzględnieniem stopy wzrostu wynagrodzenia, przy liczbie lat pozostałych do wypłaty świadczenia czyli różnicy między datą wypłaty świadczenia a datą rozpoczęcia pracy, oraz korekta o wskaźnik podwyższający świadczenie).
Wartość
Wskaźnik
Wartość
nominalna
zmiany
świadczenia Wsk.podwyższ. świadczenia*
Wynagrodzenie świadczenia na dzień bil. świadczenie z pominięciem do momentu
31.12.2003
prawd. wypłaty
jego wypłaty
świadczenia
1.01.2003
1.01.2003
(1+0,01) 26,706
1700
1,3044
2 217,48
6
13 304,88
31.12.2003
31.12.2003
1+0,01) 26,706
1700
1,3044
2 217,48
6
13 304,88
* Metodologia wskazana w KSR nr 3, przykład 8.
3
•
obliczenie wartości bieżącej świadczenia wg wzoru:
WBŚ = Wartość nominalna świadczenia x prawdopodobieństwo wypłaty świadczenia na dzień bilansowy (P) x czynnik dyskontujący przyszłej wypłaty na dzień bilansowy (d) .
Gdzie: p = prawdopodobieństwo wypłaty okres, który pozostał do wypłaty d = 1/ (1+czynnik dyskontujący)okres, który pozostał do wypłaty Wartość
bieżąca
P
D
świadczenia
1.01.2003
0,9527,704 1/(1,06)27,704
0,241465
0,199034 639,43
31.12.2003
0,9526,706 1/(1,06)26,706
0,254135
0,210939 713,23
ETAP V:
•
obliczenie wartości bieżącej rezerwy na dzień bilansowy:
WBR = WBŚ x N
Gdzie: n = część narosła świadczenia
N= (data dnia bilansowego – data rozpoczęcia pracy)/(data wypłaty świadczenia – data rozpoczęcia pracy) Wartość
Wartość
bieżąca
Wskaźnik N
bieżąca
świadczenia
rezerwy
1.01.2003
639,43 (9,419444 lat 162,34
/37,102 lat)
0,253880
31.12.2003
713,23 10,419444 lat 200,30
/37,1027 lat
0,28082711
4