Broker informacji

w społeczeństwie wiedzy

Nazwa zawodu

• W języku polskim: broker informacji =

infobroker

• W języku angielskim:

– częściej information broker niż infobroker

– inne określenia – independent information

professional, info-entrepreneur [zob.

http://www.batesinfo.com/info-brokering.html ]

• W języku niemieckim: infobroker

@ P.Adamczewski - WSB Poznań

1

Nazwa działalności i dziedziny

• W języku polskim:

– działalność – infobrokering, infobroking

– dziedzina (praktyka i teoria?) – infobrokerstwo

– Uwaga! Występuje też termin „infobrokerstwo systemowe”

– propagowany przez dr. Tadeusza Wojewódzkiego i serwis

http://www.infobrokerstwo.pl/; „infobroker systemowy”

= CIO?

• W języku angielskim:

– Information brokering, Information brokerage,

Information broking

– INFO-ENTREPRENEURSHIP

Cechy definicyjne brokera informacji

(warunki konieczne)

• Jest pośrednikiem (information intermediary) pomiędzy

zasobami informacyjnymi a ludźmi i organizacjami, którzy

informacji potrzebują

• Jest niezależny (independent information professional) –

prowadzi własną działalność gospodarczą, ewentualnie

jest zatrudniony w firmie infobrokerskiej

• Swoje usługi oferuje odpłatnie

• Sprzedaje NIE informację (w sensie – wiadomość, treść) –

ale usługę informacyjną

• Posiada odpowiednie umiejętności i wiedzę, kieruje się

etyką zawodową, korzysta jedynie z legalnych źródeł

informacji

@ P.Adamczewski - WSB Poznań

2

Czym zajmuje się broker informacji?

Funkcje i obszary działalności

• Podstawowe zadanie (warunek sine qua non bycia

infobrokerem)

– Mediacja w świecie informacji: określenie potrzeby

informacyjnej; wyszukiwanie, filtracja, przetwarzanie,

akredytacja, udostępnianie informacji; odpowiedź na pytanie

klienta / zaspokojenie potrzeby informacyjnej

– Infobrokerska mediacja powoduje przetworzenie informacji

w wiedzę?

• Inne / opcjonalne zadania

– Monitoring – Internetu, konkurencji, mediów, newsów

– Szkolenie użytkowników, udzielanie porad

– Weryfikacja danych, faktów

– Zarządzanie informacją / zarządzanie wiedzą

– Usługi tekstowe / copywriting

Czym różni się broker informacji (infobroker)

od bibliotekarza?

• rejestrem funkcji/zadań:

• infobroker: przede wszystkim ma zadania informacyjne

• bibliotekarz: oprócz funkcji informacyjnej pełni jeszcze inne –

edukacyjną, intelektualną, estetyczną, rozrywkową, integracyjną, substytutywną oraz obywatelską

• komercjalizacją usług: broker informacji oferuje swoje usługi odpłatnie w ramach własnej działalności gospodarczej, usługi

biblioteczne są darmowe dla użytkowników

• zakresem przetwarzania informacji: infobroker najczęściej przetwarza informację w większym stopniu/zakresie niż bibliotekarz

• indywidualizacją i personalizacją usług: broker informacji z reguły oferuje usługi i treści bardziej spersonalizowane i

zindywidualizowane niż czyni to bibliotekarz

@ P.Adamczewski - WSB Poznań

3

Broker informacji jako pośrednik

(information intermediary )

w społeczeństwie wiedzy:

wybrane aspekty

Na czym polega bycie pośrednikiem – czyli

mediacja? Etapy działania brokera informacji

• Kompetentne identyfikowanie/ustalanie rzeczywistych potrzeb informacyjnych klientów/odbiorców/użytkowników

• Pozyskiwanie informacji ze źródeł różnego typu (Internet –

różne narzędzia/usługi, komercyjne serwisy informacyjne,

biblioteki, archiwa, wywiadownie gospodarcze etc.)

• Wybór – wartościowanie – powtórny wybór

zasobów/źródeł/treści = filtracja informacji

• Przetwarzanie informacji: analiza, synteza, tworzenie źródeł

pochodnych zgodnie z zapotrzebowaniem klienta

• Akredytacja informacji: gwarancja jakości

• Udostępnianie informacji: odpowiedź na pytanie/zamówienie

klienta, a nawet – zaspokojenie jego potrzeb informacyjnych

(jeżeli to możliwe)

@ P.Adamczewski - WSB Poznań

4

Co trzeba umieć i wiedzieć aby być

kompetentnym pośrednikiem w świecie

informacji?

• Z jednej strony – znać zasoby informacyjne i umieć

pozyskiwać z nich informację; nadto: wyszukaną

informację wartościować, filtrować, następnie –

przetwarzać, udostępniać i rekomendować. Efektem

wymienionych działań jest akredytacja informacji

• Z drugiej strony – rozumieć/znać

aktualnych/potencjalnych klientów/użytkowników,

w tym – ich potrzeby i zachowania informacyjne

W jaki sposób poznać i zrozumieć potrzeby

i zachowania informacyjne klientów?

• (A) Na poziomie „teoretycznym”: na podstawie

literatury przedmiotu (koncepcje, modele, wyniki

badań empirycznych) z zakresu nauki o informacji,

ekonomiki informacji (bada m.in. potrzeby

informacyjne podmiotów gospodarczych), nauk o

zarządzaniu

• (B) Na poziomie „praktycznym”: na podstawie

komunikacji z klientem, wywiadu informacyjnego

• Umiejętne połączenie (A) i (B) sukces. Przykład:

identyfikacja rzeczywistych potrzeb informacyjnych

klientów

@ P.Adamczewski - WSB Poznań

5

Problem: pytanie/zamówienie klienta – a jego

rzeczywiste potrzeby informacyjne

Kompetentna identyfikacja i charakterystyka potrzeb

informacyjnych klientów (1)

• Wiedza z zakresu inib

– Potrzeby i zachowania informacyjne (np. zadawane

pytania), to NIE jest to samo

– Potrzeby informacyjne są dynamiczne, zmieniają się

również w trakcie pozyskiwania i przetwarzania informacji

– Potrzeby informacyjne nie zawsze są uświadomione

– Na potrzeby informacyjne wpływa wiele czynników, także

– „niemerytoryczne”

Problem: pytanie/zamówienie klienta – a jego

rzeczywiste potrzeby informacyjne

Kompetentna identyfikacja i charakterystyka potrzeb

informacyjnych klientów (2)

• Doświadczenia praktyków [zob. np. Pastuszka 2007]

– Nie zawsze zadawane/zgłaszane pytania odzwierciedlają

faktyczne potrzeby informacyjne klienta/użytkownika

– Broker informacji musi określić – w komunikacji z klientem

– jego rzeczywiste potrzeby informacyjne, to jest sprawa

kluczowa dla sukcesu infobrokera

– W trakcie współpracy z klientem często następuje

modyfikacja, rozszerzenie, zmiana potrzeb i pytań: trzeba

ten proces ustawicznie monitorować

@ P.Adamczewski - WSB Poznań

6

Co sprzedaje broker informacji?

• Informacja jako towar w gospodarce opartej na wiedzy = wyrób

lub usługa lub dostęp [Materska 2007, s. 207-212]

• Broker informacji sprzedaje usługę informacyjną

polegającą na pośredniczeniu pomiędzy utrwalonym

zasobem informacji/wiedzy a jego użytkownikami

• Albo: Infobroker sprzedaje usługę informacyjną,

polegającą na zaspokojeniu konkretnych,

zindywidualizowanych potrzeb informacyjnych jednostek

bądź organizacji (głównie firm)

• Albo: Broker informacji sprzedaje usługę informacyjną,

polegającą na przekształceniu informacji w

zindywidualizowaną wiedzę (?)

• Albo: Infobroker sprzedaje swoją umiejętność zaspokojenia konkretnych potrzeb informacyjnych … / przekształcania

informacji w zindywidualizowaną wiedzę

Dlaczego „niebezpiecznie” jest

twierdzić, że infobroker sprzedaje

informację?

• To zależy – rzecz jasna – od definicji

informacji ☺

• Informacja (w sensie: wiadomość, wiedza,

treść) jest z reguły czyjąś własnością (zatem

infobroker nie może jej sprzedawać – bo nie

należy do niego!) albo stanowi dobro

publiczne (czy wolno sprzedawać dobro

publiczne?)

@ P.Adamczewski - WSB Poznań

7

Kwalifikacje zawodowe brokera informacji

• Kwalifikacje biznesowe – w zakresie etyki oraz pragmatyki

zawodowej (prowadzenie działalności gospodarczej)

• Kwalifikacje informacyjne

– Zna istniejące zasoby informacyjne, nie tylko elektroniczne

– Potrafi opracować i zastosować odpowiednią strategię

wyszukiwawczą

– Umie trafnie dobrać źródła informacji, dokonać wyboru oraz oceny

– Umie odpowiednio opracować, przetworzyć i przedstawić informację

– dokonać analizy i syntezy, sporządzać bazy danych, bibliografie, notatki, prezentacje, raporty, streszczenia, wykazy, zestawienia, także – serwisy WWW

• Kwalifikacje komunikacyjne – komunikacja interpersonalna z

klientami, marketing i PR

• Kwalifikacje pedagogiczne – prowadzenie kursów, szkoleń,

udzielanie porad

• Kwalifikacje techniczne – znajomość technologii informacyjnej

@ P.Adamczewski - WSB Poznań

8