Statyczna próba rozciągania – celem

wierzchołkowym 136 stopni. Zakresy

wytrzymałość na rozciąganie, Ru -

próby jest określenie podstawowych

skali Vickersa:

naprężenie niszczące, ΔL - względne

parametrów charakteryzujących

-próba mikrotwardości

wydłużenie materiału

własności wytrzymałościowe i

0,09807N<F<0,9807N

plastyczne badanych materiałów, dla

-próba twardości przy małej sile

każdej próbki wyznacza się obciążenie,

wydłużenie oraz przewężenie

1,961N ≤ F<29,42N

odpowiadające poszczególnym etapom

-próba twardości 49,03N<f<980,7N

rozciągania. Na podstawie tego

wyznacza się:

Granica plastyczności- jest to

- granice plastyczności

naprężenie, po osiągnięciu której

-wytrzymałość na rozciąganie

materiał nie powróci do stanu

-względne wydłużenie procentowe

poprzedniego.

-względne przewężenie procentowe

F

Wynikiem próby jest wykres

R = e

przedstawiający siłę F w funkcji

e

So

wydłużenia ∆ L

Granica sprężystości – nazywamy

Statyczna próba rozciągania – celem próby jest określenie maksymalne naprężenie, poniżej

podstawowych parametrów charakteryzujących własności

wytrzymałościowe i plastyczne badanych materiałów, dla Próba udarności – służy ona do oceny

którego materiał odkształca się

każdej próbki wyznacza się obciążenie, wydłużenie oraz zachowania się materiału w warunkach

przewężenie odpowiadające poszczególnym etapom

wyłącznie sprężyście i nie wykazuje

rozciągania. Na podstawie tego wyznacza się:

sprzyjających kruchemu pękaniu tzn.

odkształcenia plastycznego

- granice plastyczności

-wytrzymałość na rozciąganie

wywołanych obecnością krabu i

F

-względne wydłużenie procentowe

odkształceniami powstałymi w wyniku

R = m

-względne przewężenie procentowe

Wynikiem próby jest wykres przedstawiający siłę F w funkcji udarowego działania siły. Próba polega

m

S o

∆

na złamaniu próbki z krabem o

wydłużenia

L

przepisanym kształcie i wymiarach

Moduł Younga Jest to wielkość

jednorazowym uderzeniem młota

określająca sprężystość materiału.

Próba udarności – służy ona do oceny zachowania się materiału w warunkach sprzyjających kruchemu pękaniu tzn.

KV

Jednostką modułu Younga jest paskal.

wywołanych obecnością krabu i odkształceniami powstałymi w wyniku udarowego działania siły. Próba polega na złamaniu wahadłowego. KCV=

S0 kcv-

σ

próbki z krabem o przepisanym kształcie i wymiarach

E=

jednorazowym uderzeniem młota wahadłowego. KCV=

ε

KV

udarność, lv praca młota, S-

powierzchnia przekroju w miejscu

S0 kcv-udarność, lv praca młota, S-

Wydłużenie względne – jest to

krabu. Udarności charakteryzuje

stosunek trwałego wydłużenia

powierzchnia przekroju w miejscu krabu. Udarności

zdolność do odkształceń plastycznych

bezwzględnego próbki po rozerwaniu

charakteryzuje zdolność do odkształceń plastycznych materiału materiału przy obciążeniach

do długości pomiarowej próbki,

przy obciążeniach dynamicznych w trójwymiarowym stanie naprężeń.

dynamicznych w trójwymiarowym

wyrażony w procentach:

stanie naprężeń.

Metoda Rockwel a – opiera się na pomiarze głębokości (h) L − L

odcisku, który powstał w skutek dwustopniowego wciskania A= u

o ∗100

wgłębika (stożka diamentowego lub kulki stalowej) w płaską dostatecznie gładką powierzchnię badanego materiału. HR=K -

Metoda Rockwella – opiera się na

Lo

h

pomiarze głębokości (h) odcisku, który

powstał w skutek dwustopniowego

Przewężenie względne – jest to

0,002 kulka-skala B(stale węglowe, brązy,

wciskania wgłębika (stożka

zmniejszenie pola powierzchni

diamentowego lub kulki stalowej) w

przekroju poprzecznego próbki w

mosiądze, stopy metali nieżelazne o twardości 30-100HRB) stożek-skala C(stale twarde, zahartowane, HRB>100) płaską dostatecznie gładką

miejscu rozerwania w odniesieniu do

powierzchnię badanego materiału.

Metoda Brinel a – polega na wgniataniu kalibrowanej kulki pola powierzchni jej przekroju

hartowanej o średnicy D[mm] w płaską dostatecznie gładką h

pierwotnego:

powierzchnię przedmiotu lub próbki pod naciskiem F[N], prostopadłym do tej powierzchni, oraz na zmierzeniu (po HR=K -

0,002 kulka-skala

S − S

odciążeniu) średnicy d[mm] trwałego odcisku kulki powstałego Z = o

u ∗100

na powierzchni badanego przedmiotu. HBW=F/Acz

S

Metoda Vickersa – polega na wgniataniu w badany materiał

B(stale węglowe, brązy, mosiądze,

o

czworobocznego ostrosłupa diamentowego o kącie

stopy metali nieżelazne o twardości 30-

wierzchołkowym 136 stopni. Zakresy skali Vickersa:

-próba mikrotwardości 0,09807N<F<0,9807N

100HRB) stożek-skala C(stale twarde,

Wykres naprężeń podczas statycznej

≤

zahartowane, HRB>100)

próby rozciągania dla materiałów

-próba twardości przy małej sile 1,961N

F<29,42N

plastycznych

-próba twardości 49,03N<f<980,7N

Metoda Brinel a – polega na

Granica plastyczności- jest to naprężenie, po osiągnięciu której wgniataniu kalibrowanej kulki

materiał nie powróci do stanu poprzedniego.

hartowanej o średnicy D[mm] w płaską

F e

dostatecznie gładką powierzchnię

R =

e

przedmiotu lub próbki pod naciskiem

So

F[N], prostopadłym do tej powierzchni,

oraz na zmierzeniu (po odciążeniu)

Granica sprężystości – nazywamy maksymalne naprężenie, poniżej którego materiał odkształca się wyłącznie sprężyście i średnicy d[mm] trwałego odcisku kulki

nie wykazuje odkształcenia plastycznego

powstałego na powierzchni badanego

F m

przedmiotu. HBW=F/Acz

Oznaczenia:F - siła rozciągająca próbkę,

R =

m

S

S0 - przekrój początkowy próbki, S -

o

Metoda Vickersa – polega na

przekrój próbki podczas rozciągania,

wgniataniu w badany materiał

Moduł Younga Jest to wielkość określająca sprężystość RH - Granica prawa Hooke'a, Rsp -

materiału. Jednostką modułu Younga jest paskal.

czworobocznego ostrosłupa

Granica sprężystości, ReH - Górna

diamentowego o kącie

granica sprężystości, ReL - Dolna

granica sprężystości, Rm - Graniczna

σ

h

Oznaczenia:F - siła rozciągająca próbkę, S0 - przekrój E=

początkowy próbki, S - przekrój próbki podczas ε

materiału. HR=K -

0,002 kulka-skala

rozciągania, RH - Granica prawa Hooke'a, Rsp -

Granica sprężystości, ReH - Górna granica

sprężystości, ReL - Dolna granica sprężystości, Rm -

Wydłużenie względne – jest to stosunek trwałego wydłużenia B(stale węglowe, brązy, mosiądze, stopy metali

Graniczna wytrzymałość na rozciąganie, Ru -

bezwzględnego próbki po rozerwaniu do długości pomiarowej nieżelazne o twardości 30-100HRB) stożek-skala

naprężenie niszczące, ΔL - względne wydłużenie próbki, wyrażony w procentach:

L

C(stale twarde, zahartowane, HRB>100)

materiału

− L

A= u

o ∗100

Metoda Brinella – polega na wgniataniu

L

kalibrowanej kulki hartowanej o średnicy D[mm] w

o

płaską dostatecznie gładką powierzchnię

przedmiotu lub próbki pod naciskiem F[N],

Przewężenie względne – jest to zmniejszenie pola prostopadłym do tej powierzchni, oraz na

powierzchni przekroju poprzecznego próbki w miejscu

zmierzeniu (po odciążeniu) średnicy d[mm] trwałego

rozerwania w odniesieniu do pola powierzchni jej przekroju pierwotnego:

odcisku kulki powstałego na powierzchni badanego

S − S

przedmiotu. HBW=F/Acz

Z = o

u ∗100

Metoda Vickersa – polega na wgniataniu w badany S o

materiał czworobocznego ostrosłupa diamentowego

o kącie wierzchołkowym 136 stopni. Zakresy skali

Vickersa:

Wykres naprężeń podczas statycznej próby rozciągania dla materiałów plastycznych

-próba mikrotwardości 0,09807N<F<0,9807N

≤

-próba twardości przy małej sile 1,961N

F<29,42N

-próba twardości 49,03N<f<980,7N

Granica plastyczności- jest to naprężenie, po

osiągnięciu której materiał nie powróci do stanu

poprzedniego.

F

R = e

e

Oznaczenia:F - siła rozciągająca próbkę, S0 - przekrój S

początkowy próbki, S - przekrój próbki podczas rozciągania, RH

o

- Granica prawa Hooke'a, Rsp - Granica sprężystości, ReH -

Górna granica sprężystości, ReL - Dolna granica sprężystości, Granica sprężystości – nazywamy maksymalne

Rm - Graniczna wytrzymałość na rozciąganie, Ru - naprężenie naprężenie, poniżej którego materiał odkształca się

niszczące, ΔL - względne wydłużenie materiału

wyłącznie sprężyście i nie wykazuje odkształcenia

plastycznego

F

R = m

m

S o

Moduł Younga Jest to wielkość określająca

sprężystość materiału. Jednostką modułu Younga

jest paskal.

σ

E= ε

Statyczna próba rozciągania – celem próby jest Wydłużenie względne – jest to stosunek trwałego określenie podstawowych parametrów

wydłużenia bezwzględnego próbki po rozerwaniu do

charakteryzujących własności wytrzymałościowe i

długości pomiarowej próbki, wyrażony w

plastyczne badanych materiałów, dla każdej próbki

procentach:

wyznacza się obciążenie, wydłużenie oraz

przewężenie odpowiadające poszczególnym etapom

L − L

u

o

rozciągania. Na podstawie tego wyznacza się:

A=

∗100

- granice plastyczności

Lo

-wytrzymałość na rozciąganie

-względne wydłużenie procentowe

-względne przewężenie procentowe

Przewężenie względne – jest to zmniejszenie pola Wynikiem próby jest wykres przedstawiający siłę F

powierzchni przekroju poprzecznego próbki w

∆

miejscu rozerwania w odniesieniu do pola

w funkcji wydłużenia

L

powierzchni jej przekroju pierwotnego:

S − S

Z = o

u ∗100

Próba udarności – służy ona do oceny zachowania S

się materiału w warunkach sprzyjających kruchemu

o

pękaniu tzn. wywołanych obecnością krabu i

odkształceniami powstałymi w wyniku udarowego

działania siły. Próba polega na złamaniu próbki z

krabem o przepisanym kształcie i wymiarach

jednorazowym uderzeniem młota wahadłowego.

KV

KCV=

S0

kcv-udarność, lv praca młota,

S-powierzchnia przekroju w miejscu krabu.

Udarności charakteryzuje zdolność do odkształceń

plastycznych materiału przy obciążeniach

Wykres naprężeń podczas statycznej próby

dynamicznych w trójwymiarowym stanie naprężeń.

rozciągania dla materiałów plastycznych

Metoda Rockwella – opiera się na pomiarze

głębokości (h) odcisku, który powstał w skutek

dwustopniowego wciskania wgłębika (stożka

diamentowego lub kulki stalowej) w płaską

dostatecznie gładką powierzchnię badanego