Metaloznawstwo II

1 z 6

1. Utwardzanie wydzieleniowe.

• Zagadnienia

Przesycanie, starzenie naturalne i sztuczne. Strefy wolne od wydzieleń. Wpływ

temperatury i czasu starzenia na efekt umacniania wydzieleniowego. Zmiany w

strukturze podczas starzenia, etapy starzenia. Zmiany własności fizycznych i

mechanicznych w trakcie starzenia. Wpływ przeróbki plastycznej na zimno na

wydzielenia. Nawrót (recovery).

• Materiały:

- PA38 (6063) -> pręt Ø 8mm (długość: 6m)

- PA6 (2017) lub PA7 (2024) -> pręt Ø 8mm (długość: 6m)

• Urządzenia:

- Dwa piece elektryczne

- Miernik temperatury, termopara, suwmiarka

• Literatura

- Janusz Gryziecki „Obróbka cieplna materiałów metalicznych”

- Andrzej Łatkowski, Jan Jarominek „Metaloznawstwo metali nieżelaznych”

2 z 6

2. Modyfikacja siluminów.

• Zagadnienia

Co to są siluminy? Jaki jest cel modyfikacji, sposoby modyfikacji, modyfikatory. Układ równowagi Al-Si. Podział siluminów ze względu na zawartość krzemu. Lejność, skurcz odlewniczy, metody odlewania metali. Wpływ dodatków stopowych na strukturę i

własności siluminów. Zastosowanie odlewniczych stopów Al. Próba udarności.

• Materiały:

- Stop odlewniczy AK11

- Zaprawa strontowa

• Urządzenia:

- Piec elektryczny

- Miernik temperatury, termopara, suwmiarka,

- Rękawice, fartuch, maska ochronna

• Literatura

- Andrzej Łatkowski. Jan Jarominek „Metaloznawstwo metali nieżelaznych”

3 z 6

3. Homogenizacja

Zagadnienia

Cel wyżarzania homogenizującego. Równowagowa i nierównowagowa krystalizacja

stopów o budowie roztworu stałego ciągłego. Równowagowa i nierównowagowa

krystalizacja stopów o budowie roztworu stałego o ograniczonej rozpuszczalności

składnika stopowego.

Zmiany strukturalne w stopach podczas wyżarzania homogenizującego.

Heterogenizacja.

Mikro i makroniejednorodność (mikroniejednorodność dendrytyczna, segregacja

odwrotna, segregacja grawitacyjna).

Materiały:

Brązy cynowe CuSn

Literatura

- Janusz Gryziecki „Obróbka cieplna materiałów metalicznych”

- Andrzej Łatkowski, Jan Jarominek „Metaloznawstwo metali nieżelaznych”


4 z 6

4. Obróbka cieplna stali węglowych.

Zagadnienia

Znajomość układu równowagi Fe-C. Charakterystyka przemian fazowych w stałym

stanie skupienia (równowagowe, nierównowagowe). Wykorzystanie układów równowagi

do projektowania procesów obróbki cieplnej. Znajomość pojęć: nagrzewanie,

wygrzewanie, chłodzenie, hartowanie, odpuszczanie, przemiana martenzytyczna,

przemiana alotropowa. Próba udarności sposobem Charpy’ego wg. normy.

Materiały:

- Stal ST45 -> kształtownik (10mm x 10mm x 6m)

Urządzenia:

- Dwa piece elektryczne

- Miernik temperatury, termopara, suwmiarka,

- Młot udarnościowy Charpy’ego.

Literatura

- Janusz Gryziecki „Obróbka cieplna materiałów metalicznych”

- PN-EN 10045-1 (Próba udarności sposobem Charpy’ego).

5 z 6

5. Umacnianie roztworowe

6 z 6