historia ochrony radiologicznej


Historia ochrony
radiologicznej

Wilhelm Conrad Roentgen w 1895 roku odkrył
promieniowanie X a już w1896 Grubbe2 w
pierwszej swojej pracy opisał zapalenie skóry dłoni
i palców spowodowane promieniowaniem X. W
grudniu 1896r. amerykańskie czasopismo Western
Electrician ogłosiło porady dotyczące ochrony
przed promieniowaniem. Autorem tych porad był
Wolfram Fuchs. Treść ich była następująca:
1
Historia ochrony
radiologicznej

Zadbać by narażenie na promieniowanie
trwało jak najkrócej.

Zachować odległość od lampy rentgenowskiej
równą 12 cali (30 cm)

Pokryć skórę warstwą wazeliny, dodatkową
warstwę nałożyć na powierzchnię najbardziej
narażoną
2
Historia ochrony
radiologicznej

W 1896r Becquerela odkrył zjawisko
promieniotwórczości a w roku 1898 państwo Curie
wydzielili rad. Wszystkie te odkrycia doprowadziły do
wykorzystania substancji promieniotwórczych wraz z
promieniami rentgena, do celów leczniczych.

W czasie dziesięciu lat zastosowań
promieniotwórczości opublikowano wiele prac
dotyczących uszkodzeń tkanek, a robienie sobie zdjęć
rentgenowskich przestało być normą.
3
Historia ochrony radiologicz
W.C. Roentgen, H.. Becquerela, M. Skłodowska-Curie, P. Curie
4
Historia ochrony
radiologicznej
dłonie radiologa
około 1990 roku
5
Historia ochrony
radiologicznej
stół Schuberta do badań kobiet w ciąży
6
Historia ochrony
radiologicznej

Rok 1913  Deutsche Roentgen Gesellschaft ogłosił
porady dotyczące ochrony radiologicznej

Rok 1915 - komunikat ostrzegawczy brytyjskiego
stowarzyszenia Roentgen Society dotyczące ochrony
radiologicznej.

Rok 1925  powstaje Kongres Radiologii i odbył
pierwsze posiedzenie dla ustanowienia norm w zakresie
ochrony radiologicznej.

Rok 1928  Kongres powołał Międzynarodowy Komitet
Ochrony przed promieniowaniem X i Radem.

Rok 1950  Komitet przekształcił się w Międzynarodową
Komisję ochrony Radiologicznej (ICRP)
7
Ochrona Radiologiczna
Prawo atomowe podaje następującą definicję.
Art..3
Ochrona radiologiczna  zapobieganie
narażeniu ludzi i skażeniu środowiska, a w
przypadku braku możliwości zapobieżenia
takim sytuacjom ,ograniczenie ich skutków do
poziomu tak niskiego, jak tylko jest to
rozsądnie osiągalne, przy uwzględnieniu
czynników ekonomicznych społecznych i
zdrowotnych.
8
Ochrona Radiologiczna
Pacjenta

Wg Prawa Atomowego Art..3
Ochrona radiologiczna pacjenta  zespół
czynności i ograniczeń zmierzających do
zminimalizowania narażenia pacjenta na
promieniowanie jonizujące, które nie będzie
nadmiernie utrudniało lub uniemożliwiało
uzyskania pożądanych i uzasadnionych
informacji diagnostycznych lub efektów
leczniczych
9
Ochrona Radiologiczna
Celem ochrony przed promieniowaniem jonizującym jest
umożliwienie społeczeństwu korzystania z dobrodziejstw
wynikających ze stosowania zródeł promieniowania przy jak
najmniejszym i możliwym do zaakceptowania poziomie
ryzyka dla zdrowia.
Dla zrealizowania powyższego wymogu ochrony radiologicznej
należy:
1. Całkowicie zapobiegać następstwom deterministycznym.
(nie dotyczy radioterapii)
2. Zmniejszać prawdopodobieństwa występowania następstw
stochastycznych do najniższego poziomu osiągalnego w
racjonalny sposób.
10
Ochrona Radiologiczna

Podstawy systemu współczesnej ochrony
radiologicznej przedstawione przez
Międzynarodową Komisję Ochrony
Radiologicznej (ICRP) są dzisiaj przyjmowane
przez wszystkie organizacje międzynarodowe i
wprowadzone do przepisów krajowych.

System OR opiera się na trzech składowych:
11
Ochrona Radiologiczna

1.Uzasadnienie działalności stwarzającej narażenie. to
znaczy, że zaakceptować należy jedynie działalność w
wyniku, której bilans korzyści i strat jest wystarczająco
dodatni zarówno z punktu widzenia osób narażonych jak i
społeczeństwa.

2.Optymalizacja ochrony  to znaczy, że dawki
pochodzące od poszczególnych zródeł promieniowania ,
liczba osób narażonych i prawdopodobieństwo
napromienienia przy narażeniu potencjalnym , powinny
być biorąc pod uwagę czynniki ekonomiczne i
społeczne- utrzymane na rozsądnie najniższym
12
Ochrona Radiologiczna

Jest to zasada ALARA  as low as reasonably
achievable

Dawki graniczne i limit ryzyka To znaczy, że
dawki indywidualne od wszystkich zródeł
promieniowania powinny być limitowane, a
ryzyko napromienienia przy zagrożeniu
potencjalnym kontrolowane. Ma to na celu
zapewnienie, że żadna osoba nie będzie
narażona w stopniu, który nie byłby
akceptowalny w warunkach normalnych

( warunki normalne gdy zródło znajduje się pod
13
kontrolą).
Ochrona Radiologiczna

W zastosowaniach medycznych promieniowania
jonizującego obowiązują dwie pierwsze z wymienionych
zasad. Trzecia ma jedynie zastosowanie do personelu
medycznego a nie do pacjenta. W zależności od
procedury medycznej, dawki zastosowane u pacjenta
mogą przekraczać wartości dawek granicznych ( dotyczy
to radioterapii) przyjmuje się jako nadrzędną zasadę
 ostatecznej korzyści z medycznego użycia
promieniowania jonizującego.

System ochrony radiologicznej ma zastosowanie w trzech
obszarach pracy i życia człowieka:
14
Ochrona Radiologiczna
1. Narażenie zawodowe
2.Narażenie medyczne
3.Narażenie ogółu ludności
15
Ochrona Radiologiczna

3.Narażenie ogółu ludności
Narażenie zawodowe dotyczy osób zatrudnionych przy
użytkowaniu zródeł promieniowania jonizującego lub
urządzeń wytwarzających takie promieniowanie. Do
grupy tej zalicza się między innymi personel medyczny w
zakładach rentgenodiagnostyki ,radioterapii. Medycyny
nuklearnej.
Narażenie medyczne dotyczy przede wszystkim osób
diagnozowanych lub leczonych (pacjenci) a także osób
sprawujących nad nimi opiekę (rodzina osoby bliskie),
Obejmuje też ochotników biomedycznych programów
badawczych.
16
Ochrona Radiologiczna

Narażenie ogółu ludności obejmuje osoby mogące
podlegać napromieniowaniu od pobliskich zródeł
promieniowania, skażeń promieniotwórczych środowiska
lub wyrobów powszechnego użytku emitujących
promieniowanie.

Wyróżnia się dwie specjalne grupy narażenia:

Kobiety w tym kobiety w ciąży

Osoby niepełnoletnie i studenci zatrudniane w
charakterze praktykantów.
17
Ochrona Radiologiczna

Metody postępowania mające na celu zmniejszenie
narażenia pacjentów to między innymi:

Eliminacja badań klinicznie nieuzasadnionych

Zastępowanie badań z użyciem technik rtg innymi,
nieinwazyjnymi metodami diagnostyki

Minimalizacja liczby zdjęć potrzebnych na jedno badanie

Minimalizacja czasu fluoroskopii - tudzież zastępowanie
flurorskopii zdjęciami, tam gdzie to jest możliwe

Minimalizacja koniecznej liczby powtórzeń - stała kontrola
jakości aparatu.
18
Ochrona Radiologiczna

Używanie mocowań unieruchamiających pacjenta (w
przypadku noworodków)

Wykorzystywanie wyników wcześniejszych badań

Stosowanie osłon ograniczających wiązkę do
niezbędnego minimum

Osłanianie wrażliwszych narządów lub części ciała

Stosowanie kompresji badanych narządów
(mammografia)

Stosowanie regularnej kontroli jakości

Minimalizacja czasu badania - przebywania w gabinecie

Stosowanie częstszych zmian na stanowisku pracy
(ryzyko zawodowe
19
Ochrona Radiologiczna

Stosowanie czułych filmów, folii wzmacniających

Optymalizacja obróbki zdjęć, stała kontrola jakości ciemni

Użycie cyfrowych detektorów przy fluoroskopii oraz
ekranów z pamięcią

Użycie cyfrowych technik rejestracji obrazu

Podana aktywność musi być odpowiednia; zbyt mała
dawka może spowodować, że badanie okaże się nie
diagnostyczne, zbyt duża spowoduje niepotrzebne
napromieniowanie

Jeśli jest to możliwe należy wpływać na rozkład
radiofarmaceutyku w organizmie,
20
Znaczenie i odpowiedniki
niektórych terminów stosowanych
w dziedzinie bezpieczeństwa
radiacyjnego i ochrony
radiologicznej

Bjior - bezpieczeństwo jądrowe i ochrona
radiologiczna.

Zasada ALARA -( as low as reasonably achievable)
tak mało jak jest to możliwe w danych
warunkach społeczno  ekonomicznych.

OR  ochrona radiologiczna

Ekspozycja (narażenie) potencjalne  to możliwość
wystąpienia ekspozycji (narażenia) ponad oczekiwany poziom
normalny dla danej sytuacji. Ekspozycja ta jest wynikiem
błędu w postępowaniu lub wypadku.
21
Znaczenie i odpowiedniki niektórych
terminów stosowanych w dziedzinie
bezpieczeństwa radiacyjnego i ochrony
radiologicznej

ICRP  (International Commission on Radiological
Protection)  Międzynarodowa Komisja Ochrony
Radiologicznej.
22
Dziękuję za uwagę
23


Wyszukiwarka