POLITYKA ENERGETYCZNA UNII EUROPEJSKIEJ dr Tomasz Kubin Uniwersytet Śląski w Katowicach Podstawy traktatowe polityki energetycznej UE Szczegółowe kwestie polityki energetycznej UE wiele aktów prawa pochodnego. Brak jest tutaj jednego aktu, który regulowałby tę politykę kompleksowo. Część tych regulacji ma zastosowanie stricte do energetyki zaś część dotyczy innych sektorów gospodarki powiązanych z energetyką. Zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt i) TFUE energia należy do tzw. kompetencji dzielonych UE i państw członkowskich Podstawy traktatowe polityki energetycznej UE Tytuł XXI (Energetyka), art. 194 ust. 1 TFUE: W ramach ustanowienia i funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz z uwzględnieniem potrzeby zachowania i poprawy środowiska naturalnego, polityka UE w dziedzinie energetyki, w duchu solidarności między państwami członkowskimi ma na celu: a) zapewnienie funkcjonowania rynku energii; b) zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii; c) wspieranie efektywności energetycznej i oszczędności energii, jak również rozwoju nowych i odnawialnych form energii; oraz d) wspieranie wzajemnych połączeń między sieciami energii . Podstawy traktatowe polityki energetycznej UE W ramach polityki gospodarczej UE, na podstawie art. 100 ust. 1 TFUE, [...] Rada na wniosek Komisji, może w duchu solidarności między Państwami Członkowskimi, postanowić o środkach stosownych do sytuacji gospodarczej, w szczególności w przypadku wystąpienia poważnych trudności w zaopatrzeniu w niektóre produkty, zwłaszcza w obszarze energii . Polityka energetyczna UE uwarunkowania " zmiany klimatu i ochrona środowiska naturalnego; " malejące zasoby własne surowców energetycznych; " uzależnienie od importu zródeł energii; " bezpieczeństwo i stabilność dostaw; " wpływ cen energii na konkurencyjność przemysłu w UE; " ceny energii akceptowalne dla konsumentów indywidualnych; " ceny energii zapewniające jej producentom środki na inwestycje; " różnice w strukturze zródeł energii i interesów pomiędzy państwami członkowskimi UE. Polityka energetyczna UE kilka danych statystycznych " UE konsumuje ok. 13,8 % energii zużywanej na świecie; " UE wytwarza ok. 6,5% energii produkowanej na świecie; " Ponad 53% energii zużywanej w UE pochodzi z importu; " UE emituje ok. 12,6% światowej emisji CO2 (Chiny ok. 23,5%, USA ok. 17,6%); " Polska importuje ok. 33,7% zużywanej energii. Polityka energetyczna UE procentowy udział zużywanej energii wg. zródła w UE i w Polsce yródło energii UE Polska Ropa naftowa 35 26 Gaz 24 12 Paliwa stałe 17 54 Energia atomowa 14 0 yródła odnawialne 10 8 Polityka energetyczna UE główne kierunki działań " oszczędzanie energii; " budowa wspólnego rynku energii; " rozwój i promocja odnawialnych zródeł energii; " modernizacja i rozwój sieci energetycznych; " działania na rzecz interesów konsumentów energii (łatwa zmiana dostawcy, przejrzyste i zrozumiałe faktury, możliwość kontrolowania zużycia energii itp.); " bezpieczeństwo (dostaw i funkcjonowania podmiotów wytwarzających energię); " rozwój technologii niskoemisyjnych; " zaangażowanie międzynarodowe UE mające na celu zapewnienie dostaw zródeł energii . Polityka energetyczna UE aktualne działania Tzw. Trzeci Pakiet Energetyczny - - wszedł w życie w marcu 2011 r. i obejmuje: " dwie dyrektywy tzw. rynkowe; " dwa rozporządzenia tzw. przesyłowe; " rozporządzenie ustanawiające Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki. Polityka energetyczna UE aktualne działania Trzeci Pakiet Energetyczny: " dokończenie procesu budowania jednolitego, konkurencyjnego rynku energii; " liberalizacja i rozwój konkurencji na rynkach energii elektrycznej i gazu; " poprawa standardu usług i bezpieczeństwa dostaw nośników energii; " większa przejrzystość rynków detalicznych i wzmocnienie przepisów dotyczących ochrony konsumentów; " skuteczniejszy nadzór regulacyjny prowadzony przez niezależne krajowe organy regulacyjne. Polityka energetyczna UE aktualne działania Pakiet energetyczno-klimatyczny (2008 r.): 3x20 1. Redukcja zużycia energii o 20% 2. Wzrost udziału energii ze zródeł odnawialnych do 20% 3. Redukcja emisji gazów cieplarnianych o 20% do roku 2020 Pakiet energetyczno-klimatyczny Polska Obecnie ok. 8% energii zużywanej w Polsce pochodzi ze zródeł odnawialnych (wytwarzane jest w Polsce ok. 7,4%). W ramach pakietu energetyczno-klimatycznego do 2020 r. udział ten powinien wzrosnąć do 15%. Polityka energetyczna UE aktualne działania Bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego: Rozporządzenie PE i Rady (UE) 994/2010 w sprawie środków zabezpieczających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego. Jego celem jest zapobieganie oraz łagodzenie potencjalnych skutków kryzysu spowodowanego przerwaniem dostaw gazu. M.in. określa trzy rodzaje sytuacji kryzysowej: stan wczesnego ostrzeżenia , stan alarmowy i stan nadzwyczajny . W sytuacji zagrożenia państwa członkowskie muszą zapewnić transgraniczną dostępność własnej infrastruktury przesyłowej i pojemności magazynowych.