Prof. Jacek Wachowiak - Skazy krwotoczne u dzieci Shakem - 1 PODZIAA SKAZ KRWOTOCZNYCH SKAZY OSOCZOWE - HEMOFILIA - PrzyczynÄ… jest genetycznie uwarunkowany brak lub niedobór czynnika SKAZY KRWOTOCZNE PAYTKOWE VIII (hemofilia A) lub IX (hemofilia B) - iloÅ›ciowe - ChorujÄ… chÅ‚opcy/mężczyzni, kobiety sÄ… nosicielkami choroby - jakoÅ›ciowe - U nosicielek wystÄ™puje prawdopodobieÅ„stwo 1 : 1, że ich synowie bÄ™dÄ… chorzy na hemofiliÄ™, a ich córki bÄ™dÄ… nosicielkami SKAZY KRWOTOCZNE OSOCZOWE - Hemofilia A u 1 na 10 000 chÅ‚opców, najczÄ™stsza wrodzona skaza - wrodzone osoczowa, 4 x czÄ™stsza od hemofilii B - nabyte - U czÅ‚onków tej samej rodziny niedobór czynnika VIII lub IX jest zawsze taki sam, a nasilenie objawów jest podobne SKAZY KRWOTOCZNE NACZYNIOWE - wrodzone UMIEJSCOWIENIE KRWAWIEC W HEMOFILII - nabyte - Wylewy dostawowe - Wynaczynienia do mięśni WARTOÅšCI PRAWIDAOWE PARAMETRÓW - Krwawienia z ukÅ‚adu moczowego HEMOSTATYCZNYCH - Krwawienia z bÅ‚on Å›luzowych - Krwinki pÅ‚ytkowe : 150-350 109/l - jamy ustnej - Czas krwawienia : 2-5 min. (met. Duke a) - nosa - Czas krzepniÄ™cia : 6-10 min. (met Lee i White a) - z przewodu pokarmowego - Czas protrombinowy : 12-18 s. (met. Quick a) Krwawienia zwiÄ…zane z zagrożeniem życia - MiÄ™dzynarodowy współczynnik znormalizowany (INR) : 0,94 1,1 - Å›ródczaszkowe - Czas kaolinowo-kefalinowy (APTT activated partial thromboplastin - dordzeniowe time) : 37-46 s. - do przestrzeni pozagardÅ‚owej - Fibrynogen : 2-4 g/l - do przestrzeni zaotrzewnowej - Czynnik VIII : 50-200 j/dl OBJAWY HEMOFILII SAMOISTNA MAAOPAYTKOWOŚĆ (idiopathic Postać ciężka ( < 1% cz. VIII lub IX ) thrombocytopenic purpura, ITP) - samoistne krwawienia do stawów i mięśni - NajczÄ™stsza przyczyna maÅ‚opÅ‚ytkowoÅ›ci u dzieci Postać umiarkowana ( 1-5% cz. VIII lub IX ) - Szczyt wystÄ™powania 2-5 r.ż. - krwawienia nawet po minimalnych urazach i w przebiegu pooperacyjnym - U 60-80% dzieci poprzedzona jest infekcjÄ… wirusowÄ…, zwykle górnych Postać Å‚agodniejsza ( > 5% cz. VIII lub IX ) dróg oddechowych, wystÄ™pujÄ…cÄ… 1-3 tyg. przed ITP - krwawienia po wiÄ™kszych urazach i zabiegach operacyjnych, np. po - Najczęściej w miesiÄ…cach zimowych i wiosennych ekstrakcji zÄ™ba lub usuniÄ™ciu migdaÅ‚ków - U podÅ‚oża leży proces autoimmunologiczny, pÅ‚ytki opÅ‚aszczone autoprzeciwciaÅ‚ami ulegajÄ… sekwestracji i fagocytozie w Å›ledzionie Uwaga ! Krwawienia po ekstrakcji zÄ™bów lub zabiegach operacyjnych mogÄ… pojawić siÄ™ lub nasilić dopiero kilka dni po OBJAWY KLINICZNE SKAZ KRWOTOCZNYCH zabiegu PAYTKOWYCH - Wybroczyny w skórze (tuÅ‚owia i koÅ„czyn), bÅ‚onach Å›luzowych jamy ustnej ROZPOZNANIE HEMOFILII i w spojówkach - Wywiad, także rodzinny - SkÅ‚onność do krwawieÅ„ z bÅ‚on Å›luzowych w jamie ustnej - Typowe objawy - Krwawienia z nosa - WydÅ‚użony czas k-k - Krwawienia z przewodu pokarmowego (fusowate wymioty, smoliste - Obniżona aktywność czynnika VIII lub IX w osoczu stolce) - Krwawienia z pÅ‚uc PREPARATY CZYNNIKA VIII I IX - Krwawienia z dróg moczowo-pÅ‚ciowych (krwiomocz) Czynnik VIII - Krwawienia do OUN (objawy ogniskowe, drgawki, zaburzenia - osocze Å›wieże mrożone (razej juz nie - przyp.Sh.) Å›wiadomoÅ›ci) zagrożenie życia ! - koncentrat czynnika VIII - rekombinowany czynnik VIII DIAGNOSTYKA LABORATORYJNA ITP Czynnik IX - Krwinki pÅ‚ytkowe < 20 x 109/l - osocze Å›wieże mrożone - Czas krwawienia wyraznie przedÅ‚użony ( > 5 min.) - koncentrat czynnika IX - W szpiku zwiÄ™kszony odsetek megakariocytów z obecnoÅ›ciÄ… mÅ‚odszych - rekombinowany czynnik IX form - UWAGA ! Ocena mielogramu jest nieodzowna w rozpoznaniu LECZENIE HEMOFILII różnicowym maÅ‚opÅ‚ytkowoÅ›ci, aplazji szpiku i ostrej biaÅ‚aczki Substytucja czynnika VIII lub IX - Badanie obecnoÅ›ci autoprzeciwciaÅ‚ przeciwpÅ‚ytkowych w surowicy 1. Terapeutyczna w przypadku - krwawieÅ„ do mięśni stawów z bólem, obrzÄ™kiem i ograniczeniem LECZENIE ITP ruchomoÅ›ci - W przypadku krwawienia : - urazów gÅ‚owy - koncentrat pÅ‚ytkowy (l. pÅ‚ytek >20-30 x 109/l) (chyba juz nie ?! - - krwawieÅ„ do szyi, do dna jamy ustnej, do przestrzeni pozagardÅ‚owej przyp.Sh) - krwawieÅ„ z przewodu pokarmowego - koncentrat krwinek czerwonych - krwawieÅ„ z dróg moczowo-pÅ‚ciowych ----------------------------- 2. Profilaktyczna przed i po zabiegach stomatologicznych i chirurgicznych - 7-S poliwalentne immunoglobuliny ----------------------------------- - Leczenie immunosupresyjne (kortykosteroidy > cyklofosfamid > immuran - I-dezamino-8-D-arginino-wazopresyna (DDAVP) powoduje wzrost > cyklosporyna A) stężenia czynnika VIII i czynnika von Willebrnda stosowana w postaci - Splenektomia Å‚agodnej i umiarkowanej ! - Rehabilitacja 75% dzieci w wieku szkolnym ma trwaÅ‚e uszkodzenie stawów Prof. Jacek Wachowiak - Skazy krwotoczne u dzieci Shakem - 2 SKAZY OSOCZOWE CHOROBA VON WILLEBRANDA immunokompleksy - Dziedziczy siÄ™ autosomalnie i dominujÄ…co - Ww. zmiany wystÄ™pujÄ… w naczyniach skóry, bÅ‚on Å›luzowych przewodu - ChorujÄ… z równa czÄ™stoÅ›ciÄ… dziewczynki i chÅ‚opcy pokarmowego, kÅ‚Ä™bków nerkowych - Przyczyna nieprawidÅ‚owoÅ›ci kompleksu czynnika VIII (czynnika von - Etiopatogeneza w 90% zakażenie górnych dróg oddechowych w Willebranda) + zaburzona funkcja pÅ‚ytek ostatnich 2-3 tyg. - Najczęściej dzieci miÄ™dzy 2-7 r.ż. CHOROBA VON WILLEBRANDA - OBJAWY - PowtarzajÄ…ce siÄ™ krwawienia z bÅ‚on Å›luzowych, zwÅ‚aszcza nosa OBJAWY KLINICZNE ZESPOAU SCHÖNLEINA-HENOCHA - MogÄ… wystÄ™pować krwawienia z przewodu pokarmowego Objawy podmiotowe - U dziewczÄ…t - przedÅ‚użone krwawienia miesiÄ…czkowe - bóle brzucha, nudnoÅ›ci - bóle stawów CHOROBA VON WILLEBRANDA - ROZPOZNANIE - PrzedÅ‚użony czas krwawienia przy prawidÅ‚owej liczbie pÅ‚ytek Objawy przedmiotowe - CzÄ™sto przedÅ‚użony czas kaolinowo-kefalinowy - drobne wybroczyny i niewielkie wylewy w skórze poÅ›ladków i podudzi - obrzÄ™ki stawów, zwykle Å‚okciowych i skokowych CHOROBA VON WILLEBRANDA - LECZENIE - wymioty - Osocze Å›wieżo mrożone 10-15 ml/kg (raczej nie - przyp.Sh) lub - smoliste stolce krioprecypitat 1 op./kg - krwiomocz, biaÅ‚komocz, waÅ‚eczkomocz - DDAVP i.v. lub s.c. - Miejscowo gÄ…bki spongostanowe, tamponada Belloqua LECZENIE ZESPOAU SCHÖNLEINA-HENOCHA - Kortykosteroidy SKAZA KRWOTOCZNA NACZYNIOWA - ZESPÓA - Likwidacja ognisk zakażenia w zÄ™bach, zatokach lub migdaÅ‚kach SCHÖNLEINA-HENOCHA - Leczenie zmian w nerkach - Zmiany w drobnych naczyniach krwionoÅ›nych odpowiadajÄ…ce odczynowiodpornoÅ›ciowemu typu III wywoÅ‚ane przez krążące