Struktura JA a wpływ
społeczny
1
Dlaczego ja?
odbiorca
wpływu
praktyk
wpływu
2
Czym jest struktura JA?
Ja jest najbardziej rozbudowaną strukturą umysłową
efekt odniesienia do ja  informacje powiązane z ja są lepiej
zapamiętywane od jakichkolwiek innych danych
Ja jest strukturą zawierającą najwięcej pozytywnych treści,
większość ludzi jest silnie motywowana do upozytywnienia
tych treści i w związku z tym ludzie przeceniają:
swoje pozytywne cechy i osiągnięcia  efekt bycia lepszym niż
przeciętnie
swoją kontrolę nad biegiem wydarzeń  iluzja kontroli
dobro, które czeka ich w życiu  nierealistyczny optymizm
Ja jest najbardziej dostępną i gotową do użycia strukturą
umysłową
efekt cocktail party
3
Superstruktury JA a perswazja
ja idealne
autoschematy
smutek, przygnębienie
rozczarowanie, apatia
dobrze
ja realne
zorganizowane
wstyd, poczucie winy
hiperdostępne
niepokój, lęk, strach
siła postawy
bdb predyktory
zachowań
ja powinnościowe
opór wobec
informacji sprzecznych
4
emocje w reklamie
Geneza JA = kontrola JA
porównania społeczne
tożsamość osobista/społeczna
konserwatyzm
poznawczy
ja odzwierciedlone
co inni ludzie o mnie myślą?
SELF
SELF
kultura
układ
ja zależne/ja niezależne
odniesienia
autopercepcja
zachowania/emocje/poznanie
regulacyjna funkcja ja
deformacje
spostrzegania społecznego
5
Funkcje struktury ja
które wpływają na zachowanie
Interpersonalne
Negocjowanie tożsamości
Symulowanie psychiki innych
ludzi
Intrapersonalne
Samokontrola
Samoregulacja zachowania
celowego
6
Interpersonalne funkcje struktury ja
1. Negocjowanie własnej tożsamości
autoprezentacja
2. Symulowanie psychiki innych ludzi
asymetria w ocenach podobieństwa ja-inni
inni bardziej są podobni do mnie, niż ja do nich
teoria optymalnej odrębności  godzenie wody z
ogniem
efekt fałszywej powszechności
zakładanie, że inni myślą podobnie jak my
członkowie partii skrajnych, populistycznych mimo
nikłego poparcia
7
Intrapersonalne funkcje struktury ja
1. Samokontrola
Relatywnie stała właściwość osobowości, decydującą o częstości i
natężeniu emocji, myśli i zachowań, które są zgodne ze standardami
społecznymi lub standardami aprobowanymi przez podmiot.
(1) samokontrola jako właściwość czy cecha osobowości, (2) czynności
(lub reakcji) oraz (3) mechanizmów (lub procesów)
Konsekwencje deficytów samokontroli agresja, uzależnienia, depresja
Kiedy samokontrola zawodzi?
Paradoksalne efekty kontroli umysłowej
Wyczerpanie woli
2. Samoregulacja zachowania celowego  Teoria przedmiotowej
samoświadomości
Gdy (kiedy?) koncentrujemy się na sobie,
porównujemy/oceniamy własne zachowanie je z wewnętrznymi
normami i wartościami stajemy sięświadomi rozbieżności między
zachowaniem a standardami moralnymi
jeśli można zmienić zachowanie, to je zmieniamy
jeśli nie - uciekamy od stanu samoświadomości.
Ucieczka od samoświadomości  alkohol, narkotyki, objadanie się w
bulimii
8
Zagrożenie struktury Ja
przyczyny i konsekwencje
porażki/niepowodzenia
falsyfikują zalety zagrożenia dla samooceny
konfirmują wady
zmiany somatyczne
zagrożenie spójności stres choroby
SELF
tożsamości osobistej wzór zachowania A choroby wieńcowe
SELF
emocjonalne
stresory
pochłaniają zasoby ja realne a
emocjonalne, poznawcze, motywacyjne
idealne czy powinnościowe
zagrożenia konsekwencje
9
Obrona struktury Ja
przykładowe triki
Porażka na egzaminie
Koncentracja na problemie:
1. atrybucje przyczynowe korzystne dla ja  tego nie było na
wykładzie
2. samoutrudnianie  kolega miał urodziny, musiałem wznosić
toasty
3. rozwiązanie problemu  muszę się tego nauczyć, ja mu pokażę
Koncentracja na emocjach:
1. Ucieczka od z
ródła negatywnych emocji  rzucam studia
2. Ignorowanie zagrożenia, odwracanie uwagi  utopię smutek w
alkoholu
3. Pomniejszanie zagrożenia  nic się nie stało, zdam w drugim
terminie
10
Samoocena
A. Poziom samooceny najczęściej jest kompromisem między
trafną percepcją siebie a nierealistyczną tendencją do
podwyższania własnej wartości.
B. Afektywny komponent pojęcia Ja, składający się z
pozytywnych i negatywnych ocen własnej osoby.
C. Może być traktowana jako uogólniona pojedyncza cecha
(globalne poczucie własnej wartości)
D. Także jako pewien reakcja (proces) umysłu w odpowiedzi
na doświadczenie sukcesu, niepowodzenia, doświadczanie
zmian losowych, interakcji z ludz
mi i innych wydarzeń
losowych.
E. Niektóre obszary Ja (schematy Ja) są wartościowane wyżej
niż inne.
11
Samoocena jako cecha
Samoocena to stała cecha, którą ludzie się różnią
podkreślanie różnic indywidualnych
(wybrane) korelaty samooceny&
wysokiej (potencjalne cele wpływu społecznego)
1. czują się szczęśliwsi,
2. są zdrowsi,
3. mają więcej zaufania do siebie,
4. w mniejszym stopniu poddają się presji innych ludzi
(podatność na konformizm [informacyjny & normatywny])
niskiej (potencjalne cele wpływu społecznego)
1. lęk, pesymizm, depresja,
2. skłonni do niepowodzeń,
3. nie mają zaufania do siebie,
4. większa podatność na choroby
12
Samoocena jako proces
Samoocena to motyw, który może być wzbudzony
albo zaspokojony u tej samej osoby w różnych
sytuacjach.
Motywy związane z JA:
1. Poznanie siebie
dążenie, by wiedza zawarta w Ja była prawdziwa
2. Weryfikacja wiedzy na swój temat
dążenie, by Ja było wewnętrznie spójne
3. Ocenianie siebie
dążenie , by Ja było pozytywne
4. Samodoskonalenie
dążenie, by Ja było faktycznie dobre
13
Samoocena a sukcesy i
porażki
Dążenie do sukcesów
wybór trudności zadania
Unikanie porażek
 nie chce mi się robić czegoś, czego nie jestem w stanie
zrobić
Egocentryczny wzorzec atrybucji
sytuacyjne (trudny test) przyczyny porażki (nie zdałem
egzaminu)
dyspozycyjne (jestem inteligentny) powody sukcesów
(więc bardzo dobrze poszło mi na egzaminie)
14
Samoutrudnianie
czyli zwiększanie prawdopodobieństwa odniesienia porażki w
zadaniu
Pojawia się wtedy, gdy ludzie spodziewają się porażki w bardzo
ważnej sytuacji po to, żeby
1. chronić własną samoocenę  porażka jako konsekwencja braku
zdolności/kompetencji
przy pomocy rozmaitych wymówek, które uwiarygodnia właśnie
samoutrudnianie
Różnice indywidualne w tendencji do samoutrudniania i
stosowanych taktyk:
samoocena
niska samoocena w celach obronnych
wysoka samoocena w celu uzyskania dodatkowych dowodów swojej
wartości
płeć
mężczyz
ni środki odurzające, brak przygotowania, krótka rozgrzewka,
dawanie forów
kobiety skargi somatyczne
15
Porównania społeczne
w służbie samooceny
Pławienie się w blasku cudzej chwały
Podnoszenie samooceny dzięki identyfikacji z ludz
mi
odnoszącymi sukces (dumni rodzice, kibice sportowi,
ziomkowie)
Dystansowanie się od cudzych niepowodzeń
Ochrona własnej samooceny przez dystansowanie się od
tych, którzy odnieśli niepowodzenie
16
Kłopotliwe porównania w dół
Nie zawsze korzystne dla ja porównania
 w dół są możliwe
Zmiana samooceny w następstwie
porównań zależy od:
1. Stopnia bliskości z obiektem porównań
2. Stopnia ważności danej dziedziny dla ja
Możliwe scenariusze:
A. samoocena rośnie, gdy osoba nam bliska
odnosi niepowodzenie w dziedzinie dla
mnie bardzo ważnej (porównanie w dół),
B. samoocena rośnie, gdy osoba nam bliska
odnosi sukces w dziedzinie dla mnie
mało ważnej
(mało zagrażające porównania  w górę )
17
Autoafirmacja
Ekspresja cenionych wartości (przez ich obronę lub realizację we własnym zachowaniu)
Przenoszenie uwagi na pozytywny aspekt ja& można trenować
Mark Baldwin (McGill University) -
http://www.selfesteemgames.mcgill.ca/games/index.htm
18
B
A