Import towarów - ewidencja w księgach rachunkowych
Ujęcie w księgach rachunkowych zakupu towarów z importu powinno odbywać się, podobnie jak w eksporcie towarów,
z uwzględnieniem przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. nr 54, poz. 535 ze zm.).
Definicja importu towarów określona jest w art. 2 pkt 7 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem przez import towarów rozumie się
przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Polski. Przez państwa trzecie rozumie się państwa niewchodzące
w skład terytorium Wspólnoty Europejskiej (art. 2 pkt 5 ww. ustawy).
Podstawą ujęcia w księgach rachunkowych transakcji zakupu towarów z importu jest faktura dostawcy zagranicznego oraz dokument
SAD, potwierdzający dokonanie odprawy celnej i dopuszczenie importowanych towarów do obrotu na polskim obszarze celnym.
Dane zawarte w dokumencie SAD są podstawą obliczenia wartości importowanych towarów w cenach nabycia oraz podatku VAT
naliczonego z tytułu importu towarów.
Podstawa opodatkowania w imporcie towarów jest określona w art. 29 ust. 13-16 ustawy o VAT. Jest nią m.in. wartość celna
powiększona o nale\
ne cło, a je\
eli przedmiotem importu są towary opodatkowane podatkiem akcyzowym, podstawą opodatkowania
jest wartość celna powiększona o nale\
ne cło i podatek akcyzowy. Podstawa opodatkowania mo\
e obejmować tak\
e, o ile elementy
takie nie zostały do niej włączone: prowizję, opakowania, transport i koszty ubezpieczenia, które zostały ju\
poniesione albo będą
poniesione do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju.
W przypadku importu towarów kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikająca z dokumentu celnego (art. 86
ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT).
Obowiązek podatkowy, zgodnie z art. 19 ust. 7-9 ustawy o VAT, powstaje:
1) z chwilą powstania długu celnego,
2) w przypadku objęcia towarów procedurą celną: uszlachetniania czynnego w systemie ceł zwrotnych, odprawy czasowej
z częściowym zwolnieniem od nale\
ności celnych przywozowych, przetwarzania pod kontrolą celną - z chwilą objęcia
towarów tą procedurą,
3) w sytuacji gdy import towarów objęty jest procedurą celną: składu celnego, odprawy czasowej z całkowitym zwolnieniem
od nale\
ności celnych przywozowych, uszlachetniania czynnego w systemie zawieszeń, tranzytu, a od towarów tych
pobierane są opłaty wyrównawcze lub opłaty o podobnym charakterze i nie powstaje jednocześnie dług celny - z chwilą
wymagalności tych opłat.
Opłaty celne oraz podatek akcyzowy zwiększają cenę nabycia towarów. Je\
eli naliczony podatek VAT nie podlega odliczeniu,
równie\
zwiększa cenę nabycia towarów (zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości - Dz. U.
z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.).
Koszty opłat manipulacyjnych poniesione w związku z importem wykazane w dokumencie SAD zalicza się do kosztów działalności
operacyjnej.
Wycena operacji dotyczących importu towarów
Przepisy ustawy o rachunkowości zobowiązują jednostkę do prowadzenia ksiąg rachunkowych w języku polskim i w walucie
polskiej. W przypadku gdy dowód księgowy będący podstawą dokonania zapisów w księgach rachunkowych opiewa na waluty obce,
powinien on zawierać przeliczenie ich wartości na walutę polską według kursu obowiązującego w dniu przeprowadzenia operacji
gospodarczej (art. 21 ust. 3 ustawy o rachunkowości).
Sposób przeliczania walut obcych na walutę polską określony został w przepisach art. 30 ust. 2 ustawy. Zgodnie z tym przepisem
wyra\
one w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio
po kursie:
1) kupna lub sprzeda\
y walut stosowanym przez bank, z którego usług korzysta jednostka - w przypadku operacji sprzeda\
y
lub kupna walut oraz operacji zapłaty nale\
ności lub zobowiązań,
2) średnim ustalonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski na ten dzień, chyba \
e w zgłoszeniu celnym lub innym
wią\
ącym jednostkę dokumencie ustalony został inny kurs - w przypadku pozostałych operacji.
W imporcie towarów przeliczanie waluty obcej na walutę polską powinno być dokonywane w sposób następujący:
" zakup towarów udokumentowany fakturą handlową dostawcy i dokumentem odprawy celnej - według kursu waluty obcej
zastosowanego przez organ celny w dokumencie odprawy celnej towarów (SAD) dla określenia podstawy rozliczania
nale\
ności celnych oraz VAT (zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości),
" zapłata zobowiązania wobec zagranicznego dostawcy - według kursu sprzeda\
y waluty obcej stosowanego przez bank,
z którego usług korzysta jednostka (zgodnie z art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy o rachunkowości).
Ewidencja w księgach rachunkowych
Ewidencja operacji dotyczących importu towarów w księgach rachunkowych mo\
e przebiegać zapisami:
1. Wartość zobowiązania wobec kontrahenta zagranicznego będącego dostawcą importowanych towarów wykazanego
w wystawianej przez niego fakturze handlowej:
" Wn konto 21 "Rozrachunki z dostawcami"
(w analityce: Nazwa kontrahenta zagranicznego),
" Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".
2. Kwota cła - na podstawie dokumentu SAD:
" Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
" Ma konto 22-2 "Rozrachunki publicznoprawne"
(w analityce: Rozrachunki z urzędem celnym).
3. Ró\
nice pomiędzy wartością celną towaru, wykazaną w dokumencie SAD, a wartością zobowiązania wynikającego z faktury
wystawionej przez kontrahenta zagranicznego - mo\
na potraktować jako odchylenia od cen ewidencyjnych towarów:
" Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
" Ma konto 34 "Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów".
4. Naliczony podatek VAT według dokumentu SAD - potwierdzający dokonanie odprawy celnej i dopuszczenie towaru
do obrotu na polskim obszarze celnym:
" Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
" Ma konto 22-2 "Rozrachunki publicznoprawne"
(w analityce: Rozrachunki z urzędem celnym).
5. Pz - przyjęcie towarów z importu przez jednostkę handlową według rzeczywistych cen nabycia:
" Wn konto 33 "Towary",
" Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu towarów".
6. Koszty opłat manipulacyjnych - na podstawie dokumentu SAD:
" Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
" Ma konto 22-2 "Rozrachunki publicznoprawne"
(w analityce: Rozrachunki z urzędem celnym),
oraz równolegle
" Wn konto 40 "Koszty według rodzajów"
(w analityce: Podatki i opłaty ) lub konto zespołu 5,
" Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".
Koszty opłat manipulacyjnych mogą być tak\
e ewidencjonowane z pominięciem konta "Rozliczenie zakupu", tj. zapisem: Wn konto
40, Ma konto 22-2.
Rozliczenie i ujęcie w księgach rachunkowych operacji gospodarczych związanych z importem towarów przedstawia poni\
szy
przykład.
Przykład
Zało\
enia
1. Jednostka w dniu 10 lipca 2006 r. kupiła od kontrahenta z Ukrainy 1.200
sztuk towarów po 5 euro za jedną sztukę. Fakturę handlową na kwotę 6.000
euro kontrahent zagraniczny wystawił z datą 10 lipca 2006 r.
2. Kurs waluty za 1 euro wynikający z dokumentu SAD zastosowany przy
odprawie celnej wyniósł 4,0 zł/euro.
3. Cło podlegające wpłacie do urzędu celnego wynosi 2.400 zł.
4. Podatek VAT według stawki 22% podlegający odliczeniu wynosi 5.808 zł.
5. Koszty manipulacyjne pobrane przez urząd celny wyniosły 180 zł.
6. Ustalenie kwoty zobowiązania wobec kontrahenta z Ukrainy
6.000 euro � 4,0 zł/euro = 24.000 zł.
7. Na podstawie dowodu Pz wycenionego według rzeczywistej ceny nabycia
przyjęto zakupione towary do magazyn:
24.000 zł (wartość zakupu) + 2.400 zł (cło) = 26.400 zł
8. Zobowiązania wobec kontrahenta zagranicznego uregulowano 14 lipca
2006 r. z rachunku walutowego - kurs sprzeda\
y banku obsługującego
jednostkę w dniu zapłaty wynosił 4,2 zł/euro.
9. Jednostka rozlicza zakupy za pośrednictwem konta 30 "Rozliczenie
zakupu".
Zastosowane do przeliczenia walut kursy są kursami przykładowymi.
Dekretacja
1. Zobowiązanie wobec kontrahenta zagranicznego zgodnie z umową
i otrzymaną fakturą handlową: (6.000 euro � 4,0 zł/euro) = 24.000 zł
" Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
" Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami"
(w analityce: Nazwa kontrahenta zagranicznego).
2. Zobowiązanie wobec urzędu celnego z tytułu naliczonego cła: 2.400 zł
" Wn konto 30 "Rozliczenie zakupu",
" Ma konto 22-2 "Rozrachunki publicznoprawne"
(w analityce: Rozrachunki z urzędem celnym).
3. Zobowiązanie wobec urzędu celnego z tytułu podatku VAT: 5.808 zł
" Wn konto 22-1 "VAT naliczony i jego rozliczenie",
" Ma konto 22-2 "Rozrachunki publicznoprawne"
(w analityce: Rozrachunki z urzędem celnym).
4. Koszty manipulacyjne: 180 zł
" Wn konto 40 "Koszty według rodzajów"
(w analityce: Podatki i opłaty),
" Ma konto 22-2 "Rozrachunki publicznoprawne"
(w analityce: Rozrachunki z urzędem celnym).
5. Pz - przyjęcie towarów do magazynu według cen nabycia: 26.400 zł
" Wn konto 33 "Towary",
" Ma konto 30 "Rozliczenie zakupu".
6. WB - uregulowanie nale\
ności celnych:
(2.400 zł + 5.808 zł + 180 zł) = 8.388 zł
" Wn konto 22-2 "Rozrachunki publicznoprawne"
(w analityce: Rozrachunki z urzędem celnym),
" Ma konto 13-0 "Rachunek bie\
ący".
7. WB - zapłata zobowiązania wobec kontrahenta zagranicznego z rachunku
walutowego: (6.000 euro � 4,2 zł/euro) = 25.200 zł
" Wn konto 21 "Rozrachunki z dostawcami"
(w analityce: Nazwa kontrahenta zagranicznego),
" Ma konto 13-1 "Rachunek walutowy".
8. PK - rozliczenie ró\
nic kursowych powstałych na rozrachunkach:
6.000 euro � (4,2 zł/euro - 4,0 zł/euro) = 1.200 zł
" Wn konto 75-1 "Koszty finansowe",
" Ma konto 21 "Rozrachunki z dostawcami"
(w analityce: Nazwa kontrahenta zagranicznego).
Księgowania