Finanse lokalne wykład 3 18.03.2012r. Podstawy prawne działalności samorządu terytorialnego w Polsce: a) umowy międzynarodowe (np. EKSL, EKSR) b) ustawy zasadnicze - konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 rozdział VII c) ustawowe zródła prawa (np. ustawa o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie wojewódzkim) d) akty prawa miejscowego (np. uchwały radnych) Europejska Karta Samorządu Lokalnego: a) dokument przyjęty 15 pazdziernika 1985 roku w Strasburgu przez państwa członkowskie Stałej Konferencji Gmin i Regionów Europy, funkcjonującej w ramach Rady Europy (od 1994 jest to Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych) b) karta obowiązuje w Polsce od 1994 roku (nazwa przed sprostowaniem EKST) Europejska Karta Samorządu Regionalnego - w Polsce nieratyfikowana. Samorząd decentralizacja proces przenoszenia części uprawnień władzy centralnej na ograny niższych szczebli określany mianem decentralizacji. Rodzaje / płaszczyzny decentralizacji wg. E. Rutkowskiego: a) decentralizacja ustrojowa (polityczna), która oznacza wyposażenie jednostek samorządu terytorialnego w demokratycznie wybrane organy przedstawicielskie oraz taki status publiczno prawny, który zapewnia niezależność od państwa. b) decentralizacja administracyjna, polegającą na przyznaniu jednostkom samorządu terytorialnego zadań administracyjnych instrumentów ich realizacji. c) decentralizacja finansowa, oznaczającą przekazywanie na rzecz jednostek samorządu terytorialnego odpowiednich wyborów publicznych oraz władza do dysponowania nimi. Samorząd terytorialny to: a) obszar, który zajmuje gmina, powiat, województwo; b) mieszkańcy tworzący wspólnotę samorządową (w gminie i powiecie władza lokalna, w województwie władza regionalna) c) władza wybierana demokratycznie organy gminy, powiatu i województwa. d) jednostki organizacyjne gminy, powiatu i województwa. e) systemy finansowe (finanse lokalne, regionalne) Trójszczeblowy samorząd w Polsce: a) 2479 gmin, w tym 65 miast na prawach powiatu (powiatów grockich) b) 314 powiatów ziemskich c) 16 województw. Organy gminy: a) rada gminy władza uchwałodawcza i kontrolna b) wójt, burmistrz, prezydent miasta władza wykonawcza. Podstawa prawna: a) ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządach gminnych Dodatkowo gminy mogą1 tworzyć jednostki pomocnicze: a) stołectwa b) dzielnice c) osiedla Najważniejsze kompetencje rady gminy związane z finansami lokalnymi: a) powoływanie i odwoływanie skarbnika gminy b) uchwalanie budżetu gminy c) ............................................................................. d) ............................................................................. Organ wykonawczy, kompetencje wójta: a) przygotowanie projektów uchwał rady gminy b) określenie sposobu wykonania uchwał c) ............................................................................. 1 Jest to uprawnienie, a nie obowiązek powoływania przez radę gminy owych jednostek, wyjątkiem jest powołanie obligatoryjne. d) ............................................................................. Organy powiatu: a) władzę ustawodawczą i kontrolną w powiecie sprawuje rada powiatu, a władzą wykonawczą jest zarząd powiatu, na czele którego stoi starosta b) w powiecie grodzkim funkcje te sprawuje odpowiednio rada miejska, prezydent miasta lub burmistrz. Podstawa prawna: a) ustawa z dnia 5 czerwca 1998 o samorządzie powiatowym (DZ. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592, z pozn. zm.) Organy powiatu ziemskiego Rada powiatu Zarząd powiatu Starosta jako przewodniczący Organy zarządu województwa ............................. Zarząd Województwa Szczególny ustrój miasta stołecznego Warszawy: a) zagadnienia ustroju miasta stołecznego Warszawy reguluje ustawa z dnia 15 marca 2002r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy. b) Warszawa jest gminą mającą status miasta o prawach powiatu. Rada miasta stołecznego Warszawy Prezydent miasta stołecznego Warszawy (organ stanowiący) (organ wykonawczy) Czterech wiceprezydentów (burmistrzowie dzielnic wybierani przez prezydenta) Rady dzielnic (organ stanowiący) Zarząd dzielnic (organy wykonawcze): a) burmistrz dzielnicy b) jego zastępca lub zastępcy c) pozostali członkowie zarządu. Dzielnica jako jednostka pomocnicza miasta stołecznego Warszawy: a) wcześniej Warszawa była obligatoryjnym związkiem komunalnym 11 gmin b) aktualnie składa się z 18 dzielnic c) gospodarka finansowa dzielnicy prowadzona jest na podstawie załącznika dzielnicowego do uchwały .............................................................................. Państwa federalne: Niemcy, Austria, Belgia. Państwa Regionalne: Włochy, Hiszpania.